Dit is pas het begin

Een gastbijdrage van Bas Schuiling Nu de volle aandacht voor de oorlog in Oekraïne begint weg te ebben, is het een goed moment om stil te staan bij de komende tijd. De oorlog zou nog wel eens lang kunnen duren. Langzaam aan begint de druk toe te nemen voor Oekraïne om ‘op te geven’ en zo vele doden te voorkomen. Er gaan de komende tijd meer burgerdoden vallen door honger en dorst, dan door Russische bommen die al meerdere steden van de kaart hebben gevaagd. Dat is een opzettelijke strategie die al eerder beproefd is door Stalin in de Holodomor: onderwerping door honger. Er gaan ook al dodenlijsten rond, zoals tijdens de Rode Terreur, zodat zodra plaatsen worden bezet burgemeesters, journalisten, activisten kunnen worden afgevoerd. Het is onmogelijk voor Oekraïne om op te geven Mocht Zelensky besluiten ‘vrede’ te bewerkstelligen door op te geven zullen overal mensen verdwijnen richting de Gulag [1] of het vuurpeloton [2]. Dat is ook wat er de laatste 8 jaar is gebeurd in de Donbas en Krim, dus vergezocht is het niet. Opgeven is ook een teken zijn voor Rusland dat ze weg kunnen komen met de hardste manier van oorlog voeren. Het plegen van oorlogsmisdaden, zoals het bombarderen van flats, ziekenhuizen, scholen, schuilplekken. Het gebruik van fosfor- en clustermunitie, uithongeren van de bevolking. Daarom is het onmogelijk voor Oekraïne om op te geven. Het zou het startsignaal zijn van een enorme zuivering. Serieus probleem voor Europa Het zou ook een serieus probleem zijn voor Europa. Het regime van Poetin is al weggekomen met moordaanslagen op Europese bodem, het neerschieten van een civiel vliegtuig en de vele misdaden begaan in Syrië. Zou Europa echt in actie komen als Moldavië of een klein land als Litouwen de volgende is? Hoeveel is artikel 5 waard voor een klein land van een paar miljoen inwoners? Poetin heeft openlijk verklaard dat het ‘perfide westen’ alleen maar oog heeft voor winsten, niet voor de zorgen over mensenrechten of de internationale wet. En kijk, Renault probeerde alweer met de toestemming van Frankrijk zijn productie in Rusland te hervatten (alweer gestopt). De bondskanselier Scholtz en minister Kaag wringen zich in alle bochten om oorlogsmisdaden niet zo te noemen om vooral de gasprijs niet in gevaar te brengen en ‘dialogen open te houden’ . Het probleem met de westerse reactie is dat zij nog steeds rekenen op een politiek die berekenbaar is. Waar een land als het economisch veel pijn gaat doen zich terugtrekt. Waar de rechtsstaat op zijn minst met de mond beleden wordt. Poetins Rusland is echter een land waar alleen het recht van de sterkste geldt. Twijfelen is een zwakte, diplomatie is om te verwarring te zaaien. Het land is eigenlijk een grote maffiastaat, waar met geweld afgedwongen respect het belangrijkste is. [3] Die gevolgen voelt Europa nog niet ten volle. Het is belangrijk om te begrijpen dat Rusland Oekraïne niet wil onderwerpen, maar vernietigen [4]. Het is een land dat nooit had moeten bestaan volgens Poetin en dat is letterlijk bedoeld. Mariupol en Kharkiv zijn daarvan pas de eerste oefening. Twee opties Er zijn twee opties: Of Rusland wordt gedwongen te stoppen met de oorlog doordat het fysiek niet meer mogelijk is, of Europa moet zich klaarmaken voor het opvangen van een heel land aan vluchtelingen. Op dit moment zijn er al ruim 8 miljoen [5]. Rond de 4 miljoen in Europa, en ongeveer zoveel die zijn gevlucht, maar elders in Oekraïne tijdelijk verblijven. Hoe langer de oorlog duurt hoe minder er is om naar terug te keren. Alle mooie inspanningen in Nederland ten spijt, zie ik vrijwel niemand echt met een langdurige blik kijken. Vakantieparken en sportzalen zijn een oplossing voor korte termijn, maar niet voor een paar jaar, of voor altijd. Om Rusland te stoppen moet per direct elke vorm van handel worden opgezegd. Geitenpaadjes om sancties te omzeilen sterkt Rusland alleen maar in de overtuiging dat elke sanctie tijdelijk is en makkelijk uitgezeten kan worden. En ja: dat geldt vooral ook voor olie en gas. Dagelijks vloeien nog miljarden vanuit Europa richting Rusland die direct worden ingezet om het oorlogssysteem in gang te houden. Zeker een half miljoen vluchtelingen opvangen Het is de vraag of Nederland de andere rekening kan en wil betalen. Bij een totale vernietiging van Oekraïne zullen we zeker een half miljoen vluchtelingen moeten gaan opvangen [6], [7]. Niet volgende week, maar wel dit jaar zal er dus een stad zo groot als Rotterdam aan huisvesting moeten worden gebouwd. En dan hebben we het nog niet over de bestaande huizentekort voor Nederlanders. Door het financieren van allerhande extreemrechtse partijen, en ‘Rusland-begrijpers’ heeft Rusland ook een macht binnen Europa, die binnenkort de vluchtelingen en ‘autochtonen’ tegen elkaar zal ophitsen. Daar moet de regering zich op voorbereiden, anders is het simpel te voorspellen wat er gaat gebeuren. De prijs die betaald zal moeten worden voor het laten stromen van gas uit Rusland zal waarschijnlijk veel groter zijn dan nu doorbijten en moeilijke beslissingen nemen. De waarschuwing dat Nord-Stream 2 een politiek project was, bedoeld ter onderwerping van Europa moet nu een politieke les zijn. Het paard van Troje werd trots verdedigd door Duitsland en Nederland. En nog steeds wordt de conclusie op de lange baan geschoven; ‘niet nu’, ‘eerst praten’. Er is geen pijnloze manier om een agressor te stoppen Deze appeasementpolitiek is misplaatst. Poetin heeft de afgelopen twee decennia de verdediging getest. De invasies in Georgië, Oekraïne en Syrië hebben nauwelijks reactie opgeleverd, dus de weg ligt vrij totdat er een duidelijke stop wordt geplaatst. Oekraïne is het slechts het eerste project om het gehate westen een lesje te leren en het Russische rijk in ere te herstellen. [8] Er is geen pijnloze manier om een agressor te stoppen die met alle mogelijke middelen een genocide wilt plegen. Ook niet in de 21ste eeuw. Het wordt tijd om voor onze leiders om te onderkennen dat het nog moelijker gaat worden. En eerlijk zijn in de keuze; of Oekraïne ten volle ondersteunen: sanctiebrekers aanpakken, alle tegoeden bevriezen, volmondig toegeven dat Rusland oorlogsmisdaden pleegt, de ambassadeur op het matje roepen dan wel uitzetten. Of nu plannen gaan maken om enorm veel getraumatiseerde Europeanen te huisvesten voor de komende decennia. Waar een machtige staat aan de Europese grenzen die de landen in de regio blijft terroriseren in een permanent conflict. Rusland zal elke keer weer wat meer concessies eisen in ruil voor die open gaspijp. Wij in Nederland zullen de Roebels ophoesten om onze eigen vluchtelingstroom te creëren. Noten: [1] Kharkiv Human Rights Protection Group (Information Portal «Human Rights in Ukraine») [2] RadioFreeEurope/RadioLiberty The Executioners Of Slovyansk [3] The Atlantic: Ukraine Must Win [4] De Groene: Vernietiging was altijd het doel [5] BBC News: How many Ukrainians have fled their homes and where have they gone? [6] Uitgaande van 3.2% opvang van EU-totaal ( NL gemiddeld ) en vluchtelingen aantal van +/- 18 miljoen. [7] Geert Jan Hahn BNR: ‘Ik heb dat nagevraagd bij Europarlementariërs. Er is nog geen officiële meetmethode, maar op basis van inwonertal is zeker een mogelijkheid. Bij mijn rekensom ging ik uit van een 'licht' scenario (5 miljoen Oekraïense vluchtelingen in Europa) en een zwaar scenario (10 miljoen Oekraïense vluchtelingen in Europa). 180.000 op basis van 5 miljoen, 360.000 op basis van 10 miljoen, 540.000 op basis van 15 miljoen’ [8] Politici: What does Putin really want?

Door: Foto: David Peterson (Pixabay)
Foto: Alpha (cc)

Broodnodige beroepen

, door

COLUMN - Gisteren opende het UWV het NOW-loket. De Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid is één van de steunmaatregelen voor bedrijven die schade oplopen ten gevolge van de coronacrisis. Er zouden al 35.000 aanvragen binnen zijn gekomen.

Ruim een week eerder opende het loket voor de TOGS (Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren), bedoeld voor bedrijven met niet meer dan 250 mensen aan personeel. De tegemoetkoming bedraagt 4000 euro.

Als alle bedrijven met 1 tot 250 mensen in dienst hier een beroep op zouden doen, zou er 7,4 miljard euro mee gemoeid zijn. Het kabinet heeft echter een selectie gemaakt.

De regeling is vooral bedoeld voor bedrijven die te maken hebben met “gedwongen sluiting van eet- en drinkgelegenheden en evenementen, het verbod op contactberoepen op het gebied van uiterlijke verzorging en annuleringen in de reisbranche vanwege het ‘alleen-noodzakelijke reizen’ advies voor Nederlanders en bepaalde groepen ondernemers in de non-food sector”.

RTLnieuws heeft uitgezocht dat van alle ruim 1,8 miljoen bedrijven met 1 tot 250 personeelsleden, er tot nu toe 268.280 voldoen aan de selectie die het kabinet heeft gemaakt. Als zij allemaal die 4000 euro krijgen, kost dat 1,1 miljard euro.

Zo’n 62.500 bedrijven en ondernemers hebben zich al gemeld voor de TOGS en ongeveer 2200 bedrijven hebben de 4000 euro al ontvangen. Er is al rond de 9 miljoen euro uitgekeerd.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: fotdmike (cc)

Sociaal werk is altijd politiserend

, door

COLUMN - Het sociaal werk moet gepolitiseerd worden, maar dan is een “kritisch perspectief op het proces van depolitiseren dat zich in de afgelopen tientallen jaren heeft voorgedaan” wel nodig. Een betoog van Jeroen Boekhoven, in het dossier ‘politisering van het  sociaal werk’ op Sociale Vraagstukken.

Kleur herkennen betekent in dit geval inzicht in (de macht van) het depolitiserende vertoog, dat een enorme invloed heeft op manieren waarop politici, burgers en sociaal werkers tegen politieke standpunten en sociale interventies aankijken. Zicht op de dwingende kracht van dat vertoog is noodzakelijk om zicht te hebben op de politieke aspecten van sociaal werk.

Depolitisering begon, paradoxaal genoeg, in de politieke arena. Een van de vroegste en helderste voorbeelden van die trend kwam van Iron Lady Margaret Thatcher (1925-2013), aan het begin van de jaren tachtig. En in 2003 herhaalde haar partijgenoot David Cameron haar woorden: ‘There is no alternative’.

Daarmee gaven ze hun beleid een aura van vanzelfsprekendheid, en verborgen ze hun politieke ideaal over het verdelen van rechten en plichten (en lasten en lusten) onder burgers. Maar aan de basis van hun beleid stonden de sociaaleconomische, neoliberale perspectieven van Milton Friedman en zijn Chicago Boys, die vrije marktwerking als oplossing zagen voor maatschappelijke problemen.

Foto: NASA Goddard Space Flight Center (cc)

Apollo 8

, door

COLUMN - Ongetwijfeld schrijven alle kranten er deze dagen over (al zal het ze moeilijk vallen het beter te doen dan het Noord-Hollands Dagblad) en ik blogde er vijf jaar geleden ook al over. Dus ik ga niet dieper in op de Apollo 8 en de beroemde foto hierboven, die een halve eeuw geleden werd genomen. Het al even beroemde geluidsfragment staat zo meteen hieronder.

Ik weet dat het Apollo-project een politieke motivatie had. Ik weet ook dat het geld dat je uitgeeft om mensen op de maan te zetten, tevens een keuze is om er geen ziekenhuizen mee te bouwen. En ik weet ook dat de eerste vlucht naar de maan de Amerikanen niet slecht uitkwam omdat ze eind 1968 zo niet hoefden te denken aan de moord op Marten Luther King, de moord op Bobby Kennedy en de sinds het Tet-offensief zeer omstreden oorlog in Vietnam.

Maar het Apollo-project heeft óók getoond dat een overheid zich kan committeren aan wetenschap. Dat is nogal anders dan een kabinet dat, wanneer het gaat over slaapklinieken, het klimaat, de islam, kinderopvoeding, obesitas en migratiecijfers de wetenschap óf negeert óf er te laat op reageert.

Ik zou ook wel weer eens een politicus als president Kennedy willen horen die begrijpt dat we wetenschappelijke uitdagingen aangaan om het beste uit onszelf te halen. Dat is nogal anders dan politici die menen dat mensen het beste uit zichzelf halen door ze aan hun lot over te laten en onderling te laten concurreren. En ik zou ook wel weer een wetenschap willen die mensen begeestert, hen verbindt, hen inspireert en zichzelf laat overtreffen. Dat is nogal anders dan de bonentellerij die nu doorgaat voor beleid.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Random Retail (cc)

Leefstijl als beschavingsoffensief

, door

COLUMN - Leefstijl heeft een zeer grote invloed op onze gezondheid. Niet roken, genoeg bewegen en het eten van veel groenten kan zo’n tachtig procent van alle hart- en vaatziekten voorkomen, aldus de Wereldgezondheidsorganisatie, vorige week in het nieuws. Volgens het bericht stelt cardiologe Janneke Wittekoek dat jonge mensen hun ‘getallen’ (bloeddruk en cholesterolwaarden) zouden moeten kennen, opdat ze tijdig hun leefstijl kunnen aanpassen.

Zij houdt een pleidooi voor ‘leefstijlgeneeskunde’, omdat ‘veel ziekten en klachten mede worden veroorzaakt door leefstijlfactoren. Dit pleidooi is gevat in een brief van 21 artsen, wetenschappers en publicisten aan de Minister van Volksgezondheid.

Bij Nieuwsuur stelde Janneke Wittekoek dat ze mensen ‘bewust wil maken dat een gezonde leefstijl echt veel beter voor je is.’ Maar liefst de helft van alle patiënten lijdt namelijk aan een leefstijlgerelateerde aandoening. Het verbeteren van de leefstijl zou daarom op jaarbasis 3 tot 10 miljard aan zorggeld kunnen besparen.

Ondanks de nieuwe naam Leefstijlgeneeskunde is deze nadruk op kennis en bewustwording niet nieuw. Al decennialang zijn nationale gezondheidsprogramma’s gericht op bewustwording: van het belang van bewegen, niet roken, minder drinken  en het eten van groenten en fruit (en minder vet en suiker). Het enige min of meer nieuwe element erin is dat leefstijlartsen nu de expliciete taak van promotors en bewakers krijgen.

Foto: Apotek Hjartat (cc)

Eigen keuze is flinterdun

, door

COLUMN - In de vaccindiscussie – moet je je kinderen nu wel of niet laten inenten tegen kinkhoest, difterie, mazelen, polio en rode hond – leggen de tegenstanders grote nadruk op het belang van hun eigen keuzes. ‘Mijn kinderen krijgen gezond te eten, hun weerstand is in orde, we letten goed op onze leefstijl en hun hygiëne’.

De voorstanders beginnen vervolgens over groepsimmuniteit, en benadrukken, volkomen terecht, dat het ‘niveau’ van je weerstand weinig uitmaakt zolang je geen antistoffen hebt aangemaakt tegen de specifieke virussen waarom het hier gaat, en dat je die echt alleen veilig kunt aanmaken door met een getemde versie van zo’n virus ingeënt te worden.

Allemaal waar wat de voorstanders zeggen, en die baby- en peutervaccinaties mogen wat mij betreft gewoon verplicht worden gesteld. Ook de gezondheid van andermans kinderen loopt door toedoen van de weigeraars immers gevaar: hun peuters en kleuters kunnen babies besmetten die te jong zijn om ingeënt te kunnen worden, en die geheid niet tegen de ziekte zijn opgewassen.

Wat een pijnlijke luxediscussie.

Hoe wrang is niet het dat Bill Gates met zijn Microsoftmiljoenen in arme landen verwoed een halt aan malaria en cholera tracht toe te roepen, terwijl welvarende ouders in Europa en de VS kinderen willens en wetens de verdediging tegen ernstige, verminkende ziektes onthouden, zelfs in die mate dat het RIVM zich grote zorgen begint te maken over epidemieën, en dat die ouders dat bovendien doen met een beroep op hun verheven leefstijl en ‘hun eigen keuze’?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Who nudges the nudgers?

, door

Het schap op ooghoogte (Foto: Flickr/AndyCunningham)

Een tijdje geleden schreef ik over het fenomeen vrijzinnig paternalisme. Dit is een manier om mensen te laten doen wat ze eigenlijk zouden willen. De bedenkers de Amerikaanse onderzoekers Thaler en Sunstein stellen dat veel mensen hun beslissingen maken op basis van irrationele gronden. In een supermarkt worden producten die op ooghoogte staan vaker gekocht dan producten waar je voor moet bukken. Je kan dan die producten op ooghoogte zetten die gezond of goed voor het milieu zijn. Dan zullen mensen vaker het ‘juiste’ kiezen zonder dat ze gedwongen worden en waarbij mensen de vrijheid hebben om een andere keuze te hebben. De argumentatie is helder: mensen maken vaak verkeerde keuzes. En waarom zou de overheid mensen dan niet helpen om het juiste te doen, zeker als mensen gezonder willen leven en meer voor het milieu moeten doen?

Er zijn een aantal problemen, laat ik er twee bekijken: de selectie van politici en de manier waarop politici zelf gemanipuleerd kunnen worden. Het boek bevat veel voorbeelden van hoe mensen de verkeerde keuzes maken bij het het winkelen in de supermarkt, bij het bepalen hoe ze hun geld moeten investeren, bij het maken van keuzes over medicijnen en orgaandonatie. Maar het boek bevat ook een aantal voorbeelden van hoe burgers een irrationele keuze maken bij het selecteren van hun politici, bijvoorbeeld: op basis van de vraag ‘wie ziet er het meest betrouwbaar uit’ maken volslagen niet-geinformeerde burgers uit een ander land, dezelfde keuze als veel kiezers in het stemhokje. Uiterlijk en niet standpunten geven de doorslag. En kandidaten die het eerst op het stembiljet staan, worden vaker verkozen dan mensen die op #2 staan. De recente verkiezing van Alvin Green in een voorverkiezing in South Carolina is hier een mooi voorbeeld van: van de twee relatief onbekende kandidaten stond hij eerder op het stembiljet. Kiezers kiezen niet op basis van een rationele afweging van plannen en competenties, maar op basis van uiterlijk of de manier waarop de keuze wordt aangeboden. Als onze selectie van politici niet rationeel is, dan kunnen we er niet zeker van zijn dat onze politici ons de goede kant op helpen.