Tweespalt | Groene energie en energiezekerheid

NU.nl 21-10-2013 PwC 21-10-2013 Groene stroom benauwt energiebedrijven Door de opmars van groene stroom dreigen veel grote energiebedrijven in Europa in financiële problemen te geraken. Hierdoor kunnen zij niet garanderen eventuele stroomtekorten te kunnen opvangen... Europese energiebedrijven waarschuwen dat ze niet langer kunnen investeren in centrales die schommelingen in wind- en zonne-energie opvangen. Hierdoor zouden black-outs kunnen ontstaan. PwC Survey results Distributed generation – opportunity or threat? Europe: 83% opportunity, 17% threat How are current developments in your power market influencing the risk of blackouts? Europe: 40% decreasing the risk, 20% neutral, 40% increasing the risk De alarmistische toon die door diverse media uit het persbericht van PwC gehaald is, komt niet overeen met de resultaten van het onderzoek. Een minderheid is bang voor blackouts en een grote meerderheid ziet de veranderingen als kans. Dus waarom die negatieve insteek?

Door: Foto: Motorito (cc)
Foto: K Ali (cc)

Zonnecellen prachtig, maar vergeet windenergie niet

, door

OPINIE - Windenergie is nog lang niet uitontwikkeld, maar er moet wel een markt voor zijn. Die kan er alleen komen, als er stabiel beleid gevoerd wordt.

Stop geld in zonnecellen, niet in windenergie, bepleitte journalist Joost van Kasteren in de Volkskrant van 24 juni. En besteed het geld vooral aan innovatie, niet aan uitrol in de markt, schrijft hij. Windenergie zou ‘uitontwikkeld’ zijn, terwijl zonnecellen zich nog sterk verbeteren. Vergelijkbare uitspraken deden de voormalig staatssecretarissen Rick van der Ploeg en Willem Vermeend eerder in De Telegraaf. Wind-bashing is in, kennelijk en dat zal misschien te maken hebben met het feit dat windenergie bijna mainstream is. Mag, maar de argumenten moeten wel deugen. En dat is niet zo. Niet alleen de zonneceltechnologie maar ook windenergie verbetert zich in hoog tempo, door onder meer nieuwe materialen, ontwerpen, bouwwijzen en logistiek. Dat geldt ter land zowel als ter zee. De financieel analisten van Bloomberg hebben uitgerekend dat elke verdubbeling van de capaciteit van windenergie tot een kostendaling van 7 procent leidt, door technologische verbeteringen en opschaling.

Het einde van deze leercurve is nog lang niet in beeld.

Maar om verdere innovaties uit te lokken moet wel zicht blijven bestaan op een markt die zich gestaag ontwikkelt. Dat kan door het Nederlandse zwabberende subsidiesysteem te vervangen door een eenduidige prikkel. Idealiter geldt gewoon: de vervuiler betaalt. Met een CO2-prijs van minimaal €50/ton wordt schone energie vanzelf concurrerend. Als dat politiek (nog steeds) onhaalbaar blijkt, is een vaste prijs voor de levering van duurzame energie aan het net een goed alternatief: door opcenten op vuile energie kan de meerprijs van schone energie worden betaald. Het belangrijkste is dat de regeling jarenlang constant blijft, en niet om de haverklap wisselt.

Foto: createYOUR OWNspace!whoOWNSipernity? (cc)

Groene stroom die niet groen is

, door

INTERVIEW - Hoe grijze stroom groen gewassen wordt, en wat minister Kamp daaraan kan doen.

‘Kijk, weet je wat het is? Als het om stroom gaat, weet je wel precies wat je op het net zet, maar niet wat je ervan afhaalt,’ zegt Sible Schöne, Programma Directeur van de HIER Klimaatcampagne. Daarom zijn aan het begin van deze eeuw de Garanties van Oorsprong in het leven geroepen, gaat hij verder. ‘Er moest meer transparantie komen op de elektriciteitsmarkt, en er werd begonnen met de groene energiemarkt. Een Garantie van Oorspong (GvO) is heel simpel gezegd een bewijs dat een bepaalde hoeveel stroom uit een windturbine, biogasinstallatie, of andere duurzame energiebron op het net is gezet.’

Het is alweer een paar weken geleden dat de Nederlandse Energiemaatschappij (NLE) de campagne “Jokkebrokken” begon. Het energiebedrijf maakte bekend dat ze al jarenlang grijze stroom als groen verkocht door GvO’s uit Noorwegen in te kopen. Die kostten het bedrijf slechts anderhalve euro per huishouden voor een heel jaar.

Snel barstte er hevige discussie los. Consumenten werden in het ootje genomen: waar ze dachten groenestroomproducten te kopen, betaalden ze eigenlijk voor ordinaire grijze stroom dat “groen gewassen” was. Het handelen in GvO’s (ook wel certificaten genoemd) verhindert bovendien dat energiebedrijven investeren in duurzame energie. Waarom zou je immers voor miljoenen euro’s investeren in een windpark, als je ook voor wat luttele euro’s certificaten uit Noorwegen kunt importeren?

Foto: Mike McGuff (cc)

De Tweede Kamer ‘jokkebrokt’ mee

, door

ANALYSE - Ook de stroom die in het Tweede Kamergebouw gebruikt wordt, is niet echt groen.

Het heeft even geduurd, maar na niet één, niet twee, niet drie, maar vier keer vragen is het hoge woord er uit: de Tweede Kamer ‘jokkebrokt’ zelf lekker mee over groene stroom, evenals de Nederlandse overheid. Daarmee voldoen de Tweede Kamer en de overheid niet aan mijn verwachtingen van duurzaam inkopen: de Nederlandse overheid zet haar inkoopvolume van 1 TeraWattuur aan stroom niet in voor meer duurzame stroom in Nederland.

Hoe zat het ook al weer?

Half mei lanceerde de Nederlandse Energie Maatschappij de campagne ‘Jokkebrokken‘. Daarin legt ze uit dat groene stroom in Nederland vaak niet is wat de consument er van verwacht. Slechts eenderde van de in Nederland als groen verkochte stroom wordt ook in Nederland opgewekt. De rest is fossiele stroom die groen gemaakt is door het kopen van zogenaamde garanties van oorsprong (GvO’s) uit het buitenland.

Voor kenners van de duurzame energiewereld geen nieuws, want Nederland bungelt al jaren in de onderste regionen van het rechterrijtje van EU-lidstaten (om in voetbaltermen te spreken) als het gaat om productie van duurzame energie en duurzame elektriciteit.

Reactie Tweede Kamer

Ondanks deze voorkennis stelde de Tweede Kamerleden Jan Vos (PvdA) en Agnes Mulder (CDA) op 24 mei schriftelijke vragen aan de minister van Economische Zaken over de import van buitenlandse GvO’s. Dat was voor mij reden om bij de Tweede Kamer en de Rijksoverheid na te vragen wat voor groene stroom ze zelf gebruiken.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: EssentNieuws (cc)

Feit of fabel: NEM over groene stroom

, door

ACHTERGROND - Nederlandse Energie Maatschappij zegt in een nieuwe campagne dat ‘In Nederland wordt niet eens genoeg groene stroom opgewekt om te leveren aan iedereen die daar om gevraagd heeft. Bovendien wordt het grootste deel van de in Nederland geproduceerde groene stroom opgewekt uit zogeheten biomassa. Weet u wat dat meestal is? Houtsnippers. Die worden gewoon meegestookt in de zo vervuilende kolencentrales.’

Dat is een…

Onder de kop ‘Jokkebrokken’ publiceerde de Nederlandse Energie Maatschappij (NEM) dinsdag 14 mei een ‘biecht’. Groene stroom blijkt volgens NEM niet echt groen te zijn. Grijze stroom wordt groen gemaakt doordat bedrijven zogenaamde Garanties van Oorsprong in het buitenland kopen.

In dit kader stelde NEM dat er in Nederland niet genoeg groene stroom wordt opgewekt om aan de vraag te voldoen. Daarnaast stelt NEM dat het grootste deel van de in Nederland geproduceerde groene stroom uit biomassa bestaat.

Is er meer vraag naar groene stroom groter dan we in Nederland produceren?

Ja. CBS houdt gegevens bij over de productie van hernieuwbare elektriciteit. Hieruit blijkt dat we slechts een derde van het totale verbruik aan groene stroom zelf produceren. Er werd in Nederland in 2012 (voorlopige cijfers) ruim 12 miljard kWh aan groene stroom geproduceerd. Dat is zo’n10% van het totale elektriciteitsverbruik (groene en grijze stroom). Nederland verbruikte in 2012 119 miljard kWh elektriciteit. Ter vergelijking: één huishouden gebruikt gemiddeld zo’n 3300 kWh per jaar.

Foto: Martijn de Visser (cc)

Vechten over groene stroom ondermijnt vertrouwen consument

, door

OPINIE - Belangenorganisaties zouden een onafhankelijke keuzehulp voor écht groene stroom moeten maken. Maar dat is nog ver weg.

Op 8 januari werd de argeloze energiegebruiker uit zijn nieuwjaarslethargie gewekt door het TV-programma Kassa Groen, dat stelde dat groene stroom lang niet altijd echt groene stroom is. Een week later deed het NOS-journaal dat nog eens dunnetjes over naar aanleiding van een groene stroomchecker, gelanceerd door de HIER-klimaatcampagne. Onder de vlag groene stroom, ecostroom, natuurstroom of welke andere fancy naam dan ook wordt elektriciteit verkocht waarvan de consument denkt of mag aannemen dat deze groen is. Maar volgens HIER en de NOS is dat bij nadere beschouwing toch niet het geval.

Via een checker van HIER kan de twijfelende stroomafnemer zien hoe groen zijn product werkelijk is. Althans, volgens de criteria van die checker. Andere organisaties met andere criteria komen tot heel andere bevindingen. Dat bleek een weekje na de lancering van de HIER-checker in, opnieuw, het TV-programma Kassa. Die conclusies leunden op gegevens van de Consumentenbond, Greenpeace en WISE. Op basis van een onderzoeksrapport van SOMO werden nu de bedrijven in plaats van de producten beoordeeld. Toch gek, sneerde de directeur van de Consumentenbond, dat in de door Essent gesponsorde HIER-checker groene stroom van Essent hoog scoort, terwijl dat volgens het SOMO-rapport een erg vies bedrijf is. Maar ja, een bedrijf is geen product.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Atoomstroom of groene stroom

, door

In het kader van 25 jaar Tsjernobyl en het nieuwe Nederlandse verlangen naar een tweede kerncentrale brengt VUconnected een webspecial over kernenergie. Journalist Jeroen Kuiper gaat op zoek naar de verbanden en verhalen achter de actualiteit. Hij zag kerncentrales en opslagplaatsen van nucleair afval in Nederland, Finland en Tsjernobyl. Hij was in ondergrondse opslagplaatsen voor kernafval in Duitsland en bezocht uraniumafvalbergen in de VS. Van 5 tot 26 april schrijft hij elke dag een nieuwe bijdrage hier, een selectie van deze bijdragen verschijnt ook op Sargasso.

Compleet overstappen van atoomstroom op elektriciteit uit andere energiebronnen, gaat dat? Onze oosterburen denken van wel. In Duitsland komt ongeveer 23 procent van alle stroom uit kernenergie; momenteel is 16 procent van alle energie bij de Duitsers ‘groen’. In Nederland komt vier procent van onze stroom uit eigen kernenergie. Met het geimporteerde atoomstroom uit Frankrijk komen we uit op ongeveer tien procent. Ongeveer tien procent van de Nederlandse stroom komt uit wind, zon en biomassa.

Dicht
Onze oosterburen zijn nu van plan compleet uit de kernenergie te stappen. De vaak als besluiteloos bekritiseerde bondskanselier Merkel heeft de smaak echt te pakken, en wil dat Duitsland definitief afscheid neemt van de kernenergie. En, bijna ongelooflijk: politiek gezien bestaat daarvoor een grote meerderheid. Niet alleen de acht oudste, inmiddels van het stroomnet gehaalde kerncentrales moeten uitgeschakeld blijven, ook de negen recentere centrales moeten dicht, is de planning. Onze buren bakkeleien nog wel over de vraag wannéér de centrales van het net moeten gaan. Oppositiepartij de SPD wil dat uiterlijk 2021 alle kerncentrales dicht zijn. De Duitse Groenen vinden uiteraard dat het al duidelijk eerder kan: volgens hen kunnen alle kerncentrales al in 2017 dicht. Merkel wil zich nog niet op een datum vastleggen.

Vorige Volgende