De comeback van de gemeente als belangrijkste politieke gemeenschap

door Caspar van den Berg. Deze verkiezingen markeren de doorbraak van identiteitspolitiek in de gemeenten. Nu het stof van de gemeenteraadsverkiezingen is neergedaald komt één boodschap krachtig naar voren: de gemeente doet er weer toe en de lokale gemeenschap komt terug als de belangrijkste politieke gemeenschap. Lange tijd golden gemeenteraadsverkiezingen als afgeleide verkiezingen van de landelijke politiek. Dezelfde partijen op het stembiljet, dezelfde onderwerpen waarop gestreden werd. Dat beeld is sterk aan het veranderen, en de voortekenen daarvan zijn al vanaf de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 zichtbaar.

Door: Foto: Photo RNW.org (cc)
Foto: franchise opportunities (cc)

Van werk naar welbevinden – Werkt de zachte hand in de bijstand?

, door

ONDERZOEK - Door Monique Kremer, Jelle van der Meer, Marcel Ham

Er voltrekt zich een stille revolutie. Ruwweg de helft van de mensen in de bijstand is opgegeven voor betaalde arbeid. Zij hoeven niet meer te solliciteren, zij krijgen geen hulp naar werk. Voor hen is de bijstand veranderd van een tijdelijk vangnet in een blijvende voorziening. De tegenprestatie krijgt vorm als vrijwilligerswerk, mantelzorg of werken aan je schulden of gezondheid. De ene gemeente kiest daarbij voor drang, de andere voor motivering, de derde voor vrijblijvendheid. In alle gevallen is het doel niet werk maar welzijn. Werkt de zachte hand in de bijstand?

Dat is de conclusie van een rondgang langs vijf grote en middelgrote gemeenten in Nederland en twee in het buitenland. We maakten die in opdracht van de gemeente Amsterdam. Deze gemeente wilde weten wat er elders in het land gebeurt met de groep mensen in de bijstand die op zeer grote afstand staat van de arbeidsmarkt. Met deze zoekvraag keken we in de keuken van Rotterdam, Utrecht, Tilburg en Leeuwarden, en, om te kunnen vergelijken, in Amsterdam zelf. Voor het internationale perspectief gingen we ook op bezoek in Stockholm en Bremen. Maar laten we beginnen met Nederland.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour

Quote de Jour | Zorgtaak

, door

‘Met de door het rijk overgedragen cliëntgegevens was in elk geval veel mis. Zowel wat betreft de aantallen cliënten als de aard van de aandoening op basis waarvan cliënten een zorgindicatie kregen. Er zat behoorlijk veel ruis in de informatie die we van het rijk kregen.’

Gemeenten houden honderden miljoenen over op de wmo, een zorgtaak die ze vorig jaar van het Rijk overnamen. Verontwaardiging alom: de gemeenten zou te zuinig zijn geweest en mensen zorg hebben onthouden. De gemeenten slaan nu terug, onder andere bij monde van Henk Procé, projectmanager sociaal domein van de gemeente Zwolle. Hoe konden de gemeenten een goede inschatting maken van de kosten als het Rijk het niet vertelde welke behoeften de cliënten hadden?

Foto: Thijs van Exel (cc)

Nederland kopieert Belgische bekeuringsramp

, door

OPINIE - Wie in het Vlaamse Ieper niet meldt dat een straatnaambord onleesbaar is, riskeert een boete. Anders gezegd: Als iemand een onleesbaar bordje meldt, kan de gemeente in theorie al haar andere inwoners in één keer op de bon slingeren wegens het niet-melden.
Gemeente Amsterdam ruikt kansen.

Van de week werd er even tussen neus en lippen op het nieuws gemeld dat Amsterdam en Den Haag voortaan zelf boetes gaan innen. Komend jaar gaat dat in.
Niemand die oplet, want wat maakt het uit of je een boete aan het CJIB (Centraal Justitieel Incassobureau) of aan de gemeente betaalt?

Heel veel dus. Want het gaat leiden tot bizarre boetes, wildgroei en willekeur.

Als een gemeente een boete geeft en zelf int, is dat geen strafrechtelijke boete of een boete volgens de landelijke Wet Mulder, maar een bestuurlijke boete. Een gemeente mag grotendeels zelf weten hoe hoog die boete is of waar je hem voor krijgt. Het is maar net wat het plaatselijke gemeentebestuur in haar lokale APV of afvalstoffenverordening zet. In iedere gemeente moet je daardoor straks aan andere regels voldoen, wil je geen boete krijgen.

En, niet onbelangrijk, de gemeente mag dat geld zelf houden.
Dat zijn geen peanuts: Amsterdam verwacht komend jaar bijna een miljoen euro te innen. En dat is dan nog met de huidige bedragen, die de stad dus mag verhogen wanneer ze maar wil.

Foto: Directie Voorlichting (cc)

Vluchtelingenopvang: wat doen de gemeenten?

, door

DATA - De actuele stand per 14 september: Naast de reeds bestaande opvanglocaties in 57 gemeenten, hebben 46 gemeenten concreet extra opvang toegezegd. Het aanbod van 7 gemeenten is door het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) of door het lokale college van B&W afgewezen.
Zeventig gemeenten zijn in overleg met COA, naburige gemeenten, inwoners, Vluchtelingenwerk of onderzoeken momenteel welke mogelijkheden reëel zijn. Van 216 gemeenten is (nog) niets bekend en 18 gemeenten doen niets.

Dat blijkt uit een onderzoek dat Sargasso de afgelopen week heeft gedaan, gebruikmakend van bronnen van het COA, gemeentelijke websites en landelijke en lokale media. In dit Exceldocument zijn van alle 393 gemeenten de gegevens in te zien, met links naar de diverse bronnen.

Van de 57 gemeenten waar al een asielzoekersopvang is, werken er 14 mee aan extra opvang en zijn 5 gemeenten nog in overleg met het COA over uitbreiding.
© Sargasso Gemeenten vluchtelingenopvang 2015

Van 216 gemeenten is nu nog niets bekend. Dat kan liggen aan het feit dat sommige gemeenten er nog geen ruchtbaarheid aan willen geven, omdat ze nog geen concrete invulling hebben kunnen maken. Anderen zijn in afwachting van debatten in gemeenteraden, waar door raadsleden of inwoners aan B&W is gevraagd wat men van plan is te doen.

Waan van de dag

Arme gemeenten vangen meer asielzoekers op

, door

NIEUWS - Onderzoek van de NOS: Gemeenten met inwoners met een laag inkomen, zoals  Pekela, Stadskanaal, Vlagtwedde, Het Bildt en Dongeradeel. vingen de afgelopen tien jaar meer dan drie keer zo veel mensen op als gemeenten met rijke inwoners, zoals Rozendaal, Heemstede, Bloemendaal en Blaricum.

Het COA zegt geen verklaring te hebben voor het feit dat arme gemeenten meer mensen opvangen. Er wordt vooral gekeken naar gemeenten waar grote gebouwen leegstaan en waar de politiek bereid is een grote groep op te vangen. Vooral in Noord-Nederland staan kazernes, verzorgingstehuizen, gevangenissen en vakantieparken leeg, aldus het COA.

Foto: Alex Proimos (cc)

Heren Hoeren Heiligen

, door

RECENSIE - Bestuurders moeten duidelijke, publieke doelen stellen en ambtenaren afrekenen op grond van de mate waarin zij daar – en alleen daar – invulling aan geven. De situatie in Rotterdam is een klassiek voorbeeld van een verkeerd ingestoken verandering. Door geen duidelijke doelen en randvoorwaarden te stellen, schept het bestuur de ruimte voor ambtenaren om te kiezen voor een eigen interpretatie van maatschappelijk belang of eigenbelang.

Het nieuwe boek van Basile Lemaire over lokaal bestuur, ‘Heren Hoeren Heiligen’, was nog niet verschenen of de conclusie uit zijn rondje langs twitterende ambtenaren bleek te kloppen. Lagere ambtenaren zijn op forse schaal ontslagen in Rotterdam, maar de beter betaalden bleven, ook als ze niks zinnigs te doen hadden. Nu komt er een nieuwe ronde bezuinigingen, waarvan het ook maar weer de vraag is of ze iets opleveren.

De rode lijn in het boek is de kloof tussen burger en politiek. Een van de gevolgen daarvan is dat bestuurders huiveriger zijn geworden om harde maatregelen te nemen, met als consequentie dat de politiek helemaal niet daadkrachtiger is geworden. Burgers verwachten efficiënter bestuur, maar om dat te bereiken gaan gemeenten zaken gezamenlijk organiseren, waardoor de besluitvorming juist verder van de burger af komt te staan. Bezuinigen op het ambtenarenapparaat is zo’n beetje het enige waar je universeel de handen op elkaar krijgt, maar dat blijkt in de praktijk dan weer verrekte lastig als je niet bereid bent te zeggen welke taken niet meer verricht moeten worden (het gros van de ambtenaren werkt immers hard, dus als je ze ontslaat, blijft er werk liggen).

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Politiek Kwartier | Mantelzorg bestraft

, door

COLUMN - In de bezuinigingsdrift wordt het geven van mantelzorg bestraft, terwijl het niet alleen rechtvaardiger is maar ook slimmer zou zijn mantelzorgers juist te belonen.

Vorige week wees een onderzoek van de Volkskrant uit dat de meeste gemeenten hun bezuinigingen op de zorg willen halen ten koste van de mantelzorgers. Wie hulp krijgt van vrienden of familie, wordt gekort op zijn of haar zorg. In plaats van dat ‘mantelzorgen’ wordt beloond, wordt het zo eigenlijk bestraft. 

Gemeenten willen zo voor een dubbeltje op de eerste rij zitten. Maar wie het onderste uit de kan wil hebben krijgt het deksel op zijn neus.

Het bestraffen van mantelzorgers zal waarschijnlijk tot een nieuw fenomeen leiden: de zwarte mantelzorger. Het is dan namelijk beter dat als je mantelzorg geeft, je dit in de toekomst niet aan de overheid te laten weten. Het kost immers professionele ondersteuning. Professionele ondersteuning die juist de mantelzorgers nodig hebben, want de meeste mantelzorgers zijn al overbelast, waarvan een kleine 20% ernstig, met soms dramatische gevolgen.

De zwarte mantelzorger is echter nog het beste effect dat deze maatregel kan hebben. Erger is dat er waarschijnlijk ook daadwerkelijk minder mantelzorg gegeven zal worden. Want wat heeft het immers voor zin om naast een drukke baan krom te liggen om een aantal uur voor je zieke moeder te zorgen, als dit ertoe leidt dat ze aan de andere kant minder zorg ontvangt? Dan heeft het geven van mantelzorg voor totale zorg helemaal geen effect. Je zou dus wel gek zijn als je ermee doorging.

Waan van de dag

Kwetsbare jongeren worden aan lot over gelaten

, door

70 procent van de gemeenten [heeft] geen zicht […] op deze kwetsbare jongeren. Een kwart van die gemeenten vindt het niet hun taak om de jongeren in beeld te brengen.

Ja, want al die stelselherzieningen waren er immers voor bedoeld dat de hulpverlening “dichterbij de mens zou komen” en wie kan dat beter beoordelen dan je eigen gemeente? 

Quote du Jour

Quote du Jour | Misverstanden

, door

Gemeenten moeten passende ondersteuning bieden aan mensen die niet zelf of met hulp van hun netwerk kunnen meedoen of zelfredzaam zijn. De bui van de Wmo-consulent mag geen invloed hebben op deze wettelijke taak. Daarom staan in de wet regels voor een juiste behandeling van cliënten. Bijvoorbeeld hoe gemeenten het onderzoek moeten uitvoeren. En dat cliënten zich kunnen laten helpen door een cliëntondersteuner. En dat een cliënt bezwaar en beroep kan aantekenen als hij het aanbod van de gemeente niet passend vindt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende