De ‘bezorgde’ burger is vooral een verwende praatjesmaker

Jan Dijkgraaf wordt nooit boos. Echt waar. Er is maar één uitzondering, schrijft hij in de eerste zin van de inleiding van zijn boekje: 'als ik een boze burger wordt genoemd. Of: een boze witte man'. Dat vind hij niks. Nee, Jan wil 'bezorgde burger' genoemd worden. Dat dekt de lading veel beter, vindt hij. Want 'bezorgdheid duidt op compassie met anderen.' Vandaar dat zijn boekje 'De bezorgde burger' heet. En is Jan ook bezorgd? Nou, nee. We lezen regelmatig over zijn stijgende bloeddruk. Boos is zijn grondtoestand, zijn stijltje. Hij heeft dat gewoon niet meer in de gaten.

Foto: James Cridland (cc)

Democratie, ‘nu met verbeterde formule’

ACHTERGROND - ‘Help, de democratie is in nood’. Dit hoort men de laatste jaren steeds vaker. De democratie wordt uitgehold omdat de burger steeds minder invloed heeft op de politiek, of zij is gekaapt door populisten. Valt wel mee, zegt Tom van der Meer want de oproep om hervorming van de democratie is van alle tijden. In de jaren zestig wilde D66 dat al.

Nieuwe partijen willen de democratie hervormen. Ze willen meer ‘echte democratie’ wat meestal neerkomt op referenda en meer verkiezingen. Dit jaar zijn er twee partijen die ‘democratie’ als belangrijkste programmapunt hebben: Geenpeil en Plasman’s Partij voor de Niet-stemmer (PvdN) [1]. Ze hebben geen inhoudelijke beleidsvoorstellen maar willen wat veranderen aan de manier waarop onze democratie werkt.

Wat is democratie eigenlijk, wat is ‘echte democratie’ en hoe krijg je daar meer van? Is er wel sprake van een crisis of moeten we gewoon meer vertrouwen hebben in de democratie zoals Tom van der Meer denkt. Ik begin met de voorstellen van de nieuwe partijen.

Geenpeil

Wie de programma’s – of wat daarvoor doorgaat – van deze nieuwe partijen bekijkt, zou kunnen denken dat het om slechte satire gaat. Geenpeil is een politieke partij zonder politieke standpunten, zoals Martijn Tonies onlangs op Sargasso liet zien. Ze hebben dan ook geen lijst van standpunten maar een zogenaamde FAQ, wat staat voor Frequently Asked Questions. FAQ’s zijn gebruikelijk in de IT-wereld als aanvulling op de gebrekkige manuals die toch niemand leest. En inderdaad in de FAQ van Geenpeil staat dat het geen gewone partij is maar een partij met een app – een computerprogramma op je telefoon – waarmee je Kamerleden kan besturen:

Quote du Jour | Afraid of the far-right media

The Dutch government itself never joined the campaign. In Amsterdam a month before the vote, I met Dutch officials who seemed openly afraid of the far-right media. They didn’t want to be denounced, or mocked in the tabloids, or shouted at by thugs in the street. The government’s majority is small, I was told. Sure there are lies being told, they said, but we don’t want to take the risk of correcting them.

Foto: copyright ok. Gecheckt 12-02-2022

De achilleshiel van GeenPeil

OPINIE - Ze beweren zelf het tegendeel. Toch zeg ik: een stem op GeenPeil is weinig waard. En dat ligt aan de werkwijze van GeenPeil zelf: geen grondbeginselen, geen beleidsrichting, geen garanties. Geen enkel idee wat er met de zetels gaat gebeuren.

Ik heb de hele lijst van ‘standpunten‘ doorgelezen, de eerste regel van GeenPeil-club is: er zijn geen standpunten. En daar gaat het dus al mis.

GeenPeil in het kort

De pagina met ‘standpunten’ is een vraag-en-antwoord pagina waaruit we de GeenPeil-club regeltjes kunnen halen.

GeenPeil:

  • heeft geen politieke standpunten
  • gaat geen wetten maken, medestanders zoeken of op andere manieren ‘politiek bedrijven’
  • doet niets met amendementen (= wijzigingsvoorstellen op voorliggende besluiten)
  • doet niets met moties (= niet bindende opdrachten aan de regering), behalve moties van afkeuring of wantrouwen (die laatste is wel bindend)
  • Kamerleden (KL) nemen niet deel aan commissievergaderingen of debatten
  • KL stemmen allemaal naar de meerderheids-uitkomst van de leden-peiling
  • KL zullen wel vragen stellen aan ministers om bestaand beleid te controleren
  • KL mogen hun volledige vergoeding houden

Er komt een online discussie platform voor de leden, waarop informatie over de onderwerpen beschikbaar komt en men overlegt over de voorstellen. Voor elke dag van stemming in de Tweede Kamer is er een leden-peiling, zodat de Kamerleden weten of ze voor of tegen het voorstel moeten stemmen.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | De leden van GeenPeil

GeenPeil, de partij die gaat doen wat de leden willen, mikt op 20.000 à 30.000 leden. Dat komt in de buurt van het ledental van de SGP. Maar, schreven de GeenPeil-bobo’s vanochtend in de krant, “wie serieus denkt dat de 150 huidige leden van de Tweede Kamer stuk voor stuk meer weten dan de straks 20.000, 30.000 of meer leden van GeenPeil, heeft ten diepste minachting voor de kiezer”.

Die kan Kees van der Staaij in zijn zak steken. Als hij zijn leden – erkend trouwe kiezers – niet continu peilt, heeft hij ten diepste minachting voor hen, hoe hard ze ook voor hem applaudisseren op het jaarlijkse congres.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Quote du Jour | Strategisch wegblijven?

De meeste peilingen laten zien dat de opkomst van dertig procent makkelijk zal worden gehaald. (…) Voorstanders van het verdrag die gokken op een lage ­opkomst staan op 6 april ’s avonds met lege handen. Dan wint het tegenkamp met een ­ruime marge en staat Nederland in Europa ­buitenspel. Daar is niets ‘strategisch’ aan.

Wie uit strategische overwegingen het aanstaande referendum over de handelsassociatieovereenkomst van de EU met Oekraïne boycot, zou wel eens op een koude douche getrakteerd kunnen worden, menen oud-kamerleden Frans Weisglas en Jeltje van Nieuwenhoven.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Stemvee

Er is een nieuwe partij voor stemvee. De leider daarvan belooft dat hij zijn handje in de kamer gaat opsteken zoals de leden online bepalen. Gisteren, bijvoorbeeld, waren er 169 stemmingen in de Tweede Kamer. De leden van de nieuwe partij zijn dan continu online om nieuwe moties te lezen en zich daar een mening over te vormen. Het geinige van dit model is dat de parlementariërs het stemvee zijn in plaats van de kiezers.

Even vroeg ik me af of dit wel vol te houden is, maar toen realiseerde ik me dat er het grootste deel van de tijd helemaal geen stemmingen zijn. Kamerleden steken uren in onderling debatteren, commissievergaderingen, werkbezoeken, noem maar op. Allemaal niet meer nodig. Het stemvee koerst af op de meest gematste baan van Nederland.

Foto: European External Action Service (cc)

Het oneigenlijke referendum

Het referendum gaat niet waarover het gaat, meent Peter Kanne, verkiezingsonderzoeker bij I&O Research, en kan daarom slechts tot cynisme leiden: zie je wel, de politiek doet toch wat het doet.

Op 6 april 2016 vindt een raadgevend referendum plaats over de Associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne. Het referendum, een initiatief van GeenPeil en het Forum voor Democratie, komt voort uit onvrede over “de ongebreidelde uitbreidingsdrift van de Europese Unie”.[1] De initiatiefnemers willen met dit referendum “een helder signaal aan Den Haag en Brussel afgeven – én een stukje zeggenschap terug claimen.”[2]

Voorstanders van het instrument referendum zien als belangrijk pluspunt dat burgers zich in het onderwerp gaan verdiepen, dat er publiek debat ontstaat en dat kiezers het laatste woord krijgen over wetten en besluiten. Als argument vóór het instrument referendum wordt ook vaak aangedragen dat politici het zich niet kunnen permitteren om grotere groepen burgers links te laten liggen. Stel dat een meerderheid op 6 april ’tegen’ stemt en dat de 30 procent opkomstdrempel wordt gehaald, krijgen de kiezers dan echt hun “stukje zeggenschap terug”?

Bij dit referendum gaat het op al deze punten mis. Een maand voor het referendum blijkt maar twee procent zijn kennis van de Associatieovereenkomst als ‘goed’ te omschrijven en nog eens twintig procent zegt ‘ongeveer’ te weten wat er in staat. Slechts vijftien procent is van plan zich de komende weken (meer) in het verdrag te verdiepen, maar dit zijn vooral de hoger opgeleiden die zich al enigszins in de inhoud verdiept hebben. De meeste kiezers moeten het dus vooral hebben van de vertaling van journalisten en politieke vertegenwoordigers.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende