NAM over gas op Springtij, een reality check

Op het duurzame festival Springtij dat Wouter van Dieren ieder jaar organiseert, waren zoals vanouds, veel mensen uit de gassector aanwezig. Bedrijven als NAM, Gasterra en Gasunie sponsoren het festival en leveren een actieve bijdrage aan het programma. Reden voor Peter Kodde van Milieudefensie om in deze gastbijdrage het verhaal van NAM aan een realiteitscheck te onderwerpen. Aan de ene kant is het heel mooi dat bedrijven uit de gassector het duurzame festival Springtij steunen en er aanwezig zijn. Ik hoop dat de mensen uit de gassector door de discussies en workshops meer zijn gaan nadenken over hun eigen rol in de energietransitie en bijvoorbeeld goed hebben geluisterd naar de prikkelende bijdrage over het Carbon Budget van de Britse energie-expert Jeremy Leggett. Ik vrees echter dat de gassector er vooral aan tafel zat om haar eigen belang te promoten. De gassector een massieve PR campagne opgezet met als kernboodschap: aardgas heeft een rol te spelen in de energietransitie, we gaan voorlopig niet zonder kunnen en aardgas is de schoonste vorm van fossiele brandstoffen. Naar mijn mening slaat het verhaal van de gassector op een aantal plekken de plank mis. De bijdrage van de NAM aan Springtij was daar een exemplarisch voorbeeld van. Speciaal voor de bezoekers van Springtij en de medewerkers van de NAM heb ik het verhaal van de NAM van de nodige kanttekeningen voorzien. Het verhaal van de NAM is geciteerd, mijn commentaar staat er tussen.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Oproep klimaatzaak tegen Amerikaanse energiebedrijven & lobbyisten

, door

In Amerika liggen fossiele energiebedrijven en hun lobbyisten in toenemende mate onder vuur. Al langere tijd wordt hun aanpak vergeleken met de wijze waarop de tabaksindustrie kennis over het gevaar van roken bijna 50 jaar lang heeft bestreden. Nu liggen er ook oproepen om de deze lobby aan te pakken op de wijze waarop de tabaksindustrie is aangepakt.

De Amerikaanse  Senator Sheldon Whitehouse heeft opgeroepen tot het aanpakken van de energiebedrijven en aanverwante lobby-organisaties via de RICO (Racketeer Influenced and Corrupt Organizations Act) wet. Een aanpak die eerder succesvol is gebruikt om een einde te maken aan de twijfel die de tabaksindustrie en aanverwante lobby-organisaties zaaiden over de schadelijkheid van (passief) roken.

Amerikaanse wetenschappers hebben zich inmiddels bij de oproep van senator Whitehouse aangesloten via een gezamenlijke brief aan president Obama, procureur generaal Lynch en directeur Holdren van het Office of Science and Technology Policy. 

De oproepen volgen op onthulling dat Exxon wetenschappers in interne documenten uit septermber 1982 de expert consensus over door mensen veroorzaakte klimaatverandering als volgt samenvatten:

The consensus is that a doubling of atmospheric CO2 from its pre-industrial revolution value would result in an average global temperature rise of (3.0 ± 1.5)°C … There is unanimous agreement in the scientific community that a temperature increase of this magnitude would bring about significant changes in the earth’s climate, including rainfall distribution and alterations in the biosphere … the results of our research are in accord with the scientific consensus on the effect of increased atmospheric CO2 on climate.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: DIVatUSAID (cc)

De strijd om de onderkant van de energiemarkt

, door

De winstgevendheid van energiecentrales op kolen en gas in Europa, de VS en Australië staat in toenemende mate onder druk door de opkomst van hernieuwbare energie. Net als de tabaksindustrie verleggen mijnbouw- en oliebedrijven hun focus naar ontwikkelingslanden. Zowel Peabody Energy Inc. (een van de grootste kolenbedrijven van de  VS) als Exxon Mobile verklaarde recent dat fossiele energiebronnen belangrijk zijn voor een betaalbare energievoorziening voor de armen.

Het enige probleem voor bedrijven in olie, kolen en gas is dat de marktontwikkeling ze niet meezit. Een recente studie van Kepler Chevreux laat zien dat deze bedrijven zelfs onder het business as usual-scenario van het Internationaal Energie Agentschap, dat wil zeggen zonder klimaatbeleid, forse verliezen kunnen verwachten. Paradoxaal genoeg worden die verliezen alleen maar hoger als de prijs van fossiele brandstoffen stijgt. Dus hoe hoger de olieprijs, hoe hoger het verlies volgens Kepler Chevreux wordt.

De oorzaak daarvan heeft alles te maken met de opkomst van duurzame energiebronnen. De geest is uit de fles en in een toenemend aantal gebieden in de wereld is elektriciteit van zon- en wind, eventueel aangevuld met een micro-grid, goedkoper dan het traditionele elektriciteitsmodel van grote kolen-, gas- en oliecentrales met een groot elektriciteitsnetwerk. Met als bijkomende uitdaging: de kostprijs van zon- en windenergie daalt, terwijl de kostprijs van kolen, olie en gas stijgt door een combinatie van regelgeving en het opraken van makkelijk winbare voorraden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

We weten niks, we kunnen het aan, het is te laat

, door

Kort voor de zomer verblijdde ExxonMobil-baas Rex Tillerson de wereld met een speech waarin hij de vrees voor klimaatverandering, alsmede voor energietekorten en ecologische schade door fossiele energiewinning, overtrokken noemde. Klimaatverandering is hanteerbaar, ‘manageable’; de mens past zich wel aan. Mede dankzij de technologie van topbedrijven als ExxonMobil natuurlijk, die dan echter niet met allerlei op vrees gebaseerde regelgeving gepest moeten worden. Wie er anders over denkt dan Tillerson is technisch en wetenschappelijk ‘ongeletterd’.

De speech van Tillerson markeert een verschuivende argumentatie van de antiklimaatlobby, die jarenlang werd
aangevoerd door ExxonMobil. Het bedrijf begint nu kennelijk de mondiale klimaattango een andere kant op te sturen.

ExxonMobil was tot ongeveer 2007 topfinancier van de Amerikaanse twijfel-en ontkenningsindustrie: tientallen door fossiele belangen betaalde libertaristische ‘denktanks’ zoals het Heartland
Institute en het Marshall Institute, met even zovele nep-experts die niets anders doen dan ogenschijnlijk wetenschappelijke rapporten fabriceren om twijfel te zaaien over de consensus in de mainstream-klimaatwetenschap.

Een aantal jaren geleden begon ExxonMobil zijn financiering aan de beroepstwijfelzaaiers af te bouwen. Wellicht speelde een brief van de Royal Society (de Britse Academie voor Wetenschappen) uit 2006 een rol, die de statements van ExxonMobil over klimaat ronduit ‘misleidend’ noemde, en er op aandrong de steun aan de twijfelindustrie te beëindigen. Dat gebeurde ook, en het stokje van de financiering werd probleemloos overgenomen door industriefondsen als de Scaife Foundation en Koch Industries van de broers Charles en David Koch. Hun grootvader Harry was legde de basis van zijn fortuin in het Friese Workum. Later emigreerde hij naar de Verenigde Staten en stichtte daar een imperium met een omzet van inmiddels meer dan 100 miljard dollar per jaar. Het jaarlijks uittrekken van enkele tientallen miljoenen voor aanvallen op een wetenschap die een risico is voor de vrijemarktideologie en de fossiele belangen is welbesteed geld: iedere dag uitstel van beleid betekent winstgroei.

Foto: Riccardof (cc)

Europees energiegevecht over schaliegas

, door

Schaliegas is aardgas dat wordt gewonnen uit gesteente. Het is een nieuwe fossiele energiebron die alleen ten koste van ernstige vervuiling aangeboord kan worden. In veel landen is er dan ook hevig verzet tegen de winning van schaliegas. In Nederland zijn proefboringen in de Brabantse gemeente Boxtel omstreden. Minister Verhagen besloot proefboringen tot dit najaar op te schorten en kondigde een onafhankelijk onderzoek aan, maar onlangs bleek dat dit niet geldt voor alle soorten boringen. Deze maand werd bekend dat Frankrijk, Bulgarije, Roemenië en Tsjechië om milieuredenen hebben besloten het boren naar schaliegas op te schorten. In Tsjechië is een moratorium afgekondigd om de nodige maatregelen ter bescherming van het milieu te kunnen nemen. Maar de milieubeweging hoopt op een definitief verbod. Polen staat voor een groot dilemma. Het land heeft enorme voorraden van schaliegas en zou op den duur minder afhankelijk worden van Rusland als dat gas gewonnen zou kunnen worden. Maar als de anti-schaliegas stemming in Europa doorzet zou Brussel daar wel eens een stokje voor kunnen steken. Oekraïne, dat voor zijn energievoorziening ook graag wat minder afhankelijk is van grote broer Rusland zal geen last krijgen van de EU. Onlangs sloten Shell en Chevron in dit land contracten voor de exploitatie van schaliegas in 2018. Shell hoeft voor zijn reputatie als milieuvervuiler niet te vrezen. Die is toch al kapot. Wat gaat Europa doen? Er worden rapporten geschreven, zegt men. In het Europees Parlement heeft het Poolse lid van de milieucommissie Boguslaw Sonik, partijgenoot van premier Tusk, het standpunt ingenomen dat er geen aanvullende regelgeving nodig is. Zijn Nederlandse collega Bas Eickhout van de Groene fractie vindt het echter onverantwoord dat er bij de boringen naar schaliegas chemicaliën de grond in worden gespoten waarvan de effecten op mens en milieu vooralsnog onbekend zijn. Hij vond vorig najaar al dat de Europese Commissie een moratorium op de winning van schaliegas moet afkondigen. De Commissie is in elk geval tegen een verbod, met steun van Eickhout’s CDA-collega in het Europees Parlement Van Nistelrooij.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Exxon ziet energievraag dalen

, door

Oliemaatschappij Exxon gaf onlangs een sneak preview van haar jaarlijkse Energy Outlook [pdf 2008] en er was opmerkelijk nieuws (WSJ). Exxon verwacht namelijk dat in OESO-landen de energieconsumptie in 2030 iets lager zal zijn dan in 2005, terwijl het BNP blijft stijgen. Dat betekent ontkoppeling van welvaart en CO2 uitstoot en dat is te danken aan de energy efficiency. Verder ziet Exxon zonne- en windenergie harder groeien dan een jaar terug. Het verbruik van aardgas neemt toe ten koste van steenkool. Dat is ook goed nieuws uit CO2-oogpunt. In China en andere opkomende economieën groeit de energieconsumptie nog wel gestaag door zo voorziet Exxon.
exxon outlook

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Volgende