Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Kaarten voor ‘bruikbaar’ Afrika
Mijn favoriete franse kartograaf Philippe Rekacewicz heeft weer een set interessante kaarten gepubliceerd in Le Monde diplomatique (english version). Dit maal is het een drieluik over Afrika. In Useful Africa worden de grote infrastructurele werken getoond: wegen van grondstofvoorraden naar havens en ook enkele forse ingrepen in de regionale hydrologie. Regelmatig gefinancierd en uitgevoerd door China. Wat te denken van het In-Shalah Tamanrasset water transfer system? Utopian Africa toont het potentieël aan energie uit waterkracht en een transport-netwerk naar Europa voor zonneenergie. Een derde kaartje toont de ongelijke ontwikkeling en investeringen. Deze projecten bieden ongetwijfeld kansen voor ontwikkeling maar gezien de historie van uitbuiting in dit continent is waakzaamheid geboden. Mongabay, misschien wel het beste groene blog ter wereld, heeft deze week een interessant artikel over de keuze die Zuid-Soedan nu kan maken: resource curse or wild wonder? In plaats van ‘met de benen wijd’ zich van haar non renewables laten ontdoen kan dit jongste land van Afrika ook kiezen voor duurzame inkomsten uit de tot voor kort onbekende en ongekend grote rijkdom aan wilde dieren.
Budget Staatsbosbeheer gehalveerd
“Buitenproportioneel.” Directeuren van een verzelfstandigde rijksdienst als Staatsbosbeheer zijn doorgaans terughoudend met commentaar op politieke besluiten. Maar de bezuinigingen die het kabinet in petto heeft, zegt Staatsbosbeheer, dwingen directeur Chris Kalden nu het zwijgen te doorbreken in een vraaggesprek in het NRC Handelsblad van vrijdag 19 november. Het kabinet Rutte halveert het budget van Staatbosbeheer en wil zo 40 miljoen besparen. Dat heeft tot gevolg dat het beheer van 250.000 hectare natuur in Nederland gevaar loopt. Verwaarlozing dreigt of het publiek zal moeten betalen voor haar ommetje in het bos? Ook zijn de duizend werknemers hun baan niet meer zeker. Maar de strijd is nog niet gestreden zo stelt Kalden. Wij spreken staatssecretaris Bleker. Deze maatregelen zijn niet met één gesprek van tafel. Toch heb ik vertrouwen in de afloop (bron: Staatsbosbeheer.nl).
Los van het feit dat de gesprekken met Bleker misschien nog wat opleveren kan het geen kwaad om ook al naar alternatieve financiering te kijken. En dan niet in de zin van sponsoring maar in een echte zakelijke deal ‘voor wat hoort wat’. Er zijn wellicht afnemers te vinden voor de ecosysteemdiensten die natuurgebieden van Staatsbosbeheer leveren zoals hout, klimaat- en waterregulatie en recreatie. Energie uit biomassa (hout, riet en gras), contracten met waterleidingbedrijven, bekijk de mogelijkheden met CO2 credits (lastig maar toch) en als het echt niet anders kan dan moeten Henk en Ingrid toch maar gaan betalen voor hun wekelijkse ommetje?
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Bankier lanceert de economie van natuur
Terwijl delegaties uit de hele wereld zich in Japan het hoofd breken over oplossingen voor het verlies aan natuurlijk kapitaal, breekt Pavan Sukhdev van de Deutsche Bank een lans voor een economische invalshoek. De natuur draagt vele biljoenen dollars bij aan de wereldeconomie en het is mogelijk om die economische waarde van natuur mee te nemen in besluitvorming door overheden en bedrijven. Dat stelde hij woensdag tijdens de presentatie van de VN-studie TEEB, The Economics of Ecosystems and Biodiversity, op de 10e vergadering over het Biodiversiteitsverdrag (COP 10 CBD).
In het rapport staan de resultaten van een drie jaar durende studie en speurwerk naar onderzoeken over de economische waarde van bossen, vers water, bodem en koraalriffen en over de sociale en economische kosten van verlies daarvan. Dat leidde tot duizelingwekkende cijfers. Zoals de 2 tot 4,5 biljoen dollar per jaar die we in 2050 zouden verliezen aan natuurlijk kapitaal als de ontbossing op hetzelfde niveau doorgaat als nu. Maar er staan ook kansen in: in 2020 bedraagt de wereldwijde marktomzet voor gecertificeerde landbouwproducten naar verwachting 151 miljard euro per jaar.
Andere voorbeelden van de economische waarde van natuur:
● Jaarlijks gaat er in de zwaar gesubsidieerde visserijsector 50 miljard dollar verloren door overexploitatie.
● Insecten bestuiven voor jaarlijks 153 miljard dollar aan voedselgewassen.
● Koraalriffen leveren de mensheid jaarlijks 30 tot 172 miljard dollar aan inkomsten.
● De stad Canberra bespaart 67 miljoen dollar aan energiekosten (airco’s) na het planten van schaduwbomen.
● De stad New York bespaarde 6,5 miljard dollar door te investeren in bosbescherming t.b.v. drinkwaterzuivering i.p.v. het bouwen van een dure zuiveringsinstallatie.
● Het herstel van 70 hectare gedegradeerd bos in Hiware Bazaar, India leverde herstelde waterbronnen op, voedergewas voor het vee en in totaal 50 rupee miljonairs.
Warm winter + EU boycott = seal hunt FAIL
De winter in Canada was veel warmer dan normaal waardoor de St. Lawrence Golf niet (naar behoren) dichtvroor. Hierdoor is er nu een gebrek aan ijsschotsen waarop de zeehonden hun jongen werpen. Dat is een klap voor de zeehondenpopulatie die zich nu niet optimaal kan voortplanten. Maar de zeehondenjacht wordt er ook door benadeeld, want de knuppelaars vinden nu geen pups meer. Bovendien heeft de Europese boycot van zeehondenbont de afzetmarkt voor dit natuurproduct sterk verkleind. Het resultaat van de warme winter en de boycot is dramatisch: terwijl normaal ruim 500 schepen uitvaren om het lenteijs rood te kleuren zijn er nu nog geen 50 uitgevaren. De meerderheid van de 6000 knuppelaars bleef thuis ook al was de opbrengst voor één pels met $21 dollar het dubbele van dat wat het vorig jaar was (bron: SMH). Maar zeehondenjagers die wel wat vonden werden ook dit jaar weer gefilmd: 2010 Canada Seal Hunt: Raw Footage from the Ice (raw = rauw ..en dat kan dus schokkend zijn).
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.
Dossier Crisis geopend
In het ovenverse milieu-jaarverslag 2007 [.pdf] van de firma GeenStijl wordt gesteld dat het (witte) broodblog uit Amsterdam-Noord meer postjes over het milieu heeft gepubliceerd dan het “linksradicale Sargasso”. Dat zullen ‘Mensen met Verstand van Tellen’ maar eens moeten natellen en laat dan gelijk een commissie van wijze mannen (m/v) bepalen of stijlloze postjes als “Duyvendak is een ayatollah” ook onder het thema milieu vallen? In ieder geval hebben Mensen met Verstand van Tellen het op Sargasso vanaf vandaag een stuk makkelijker na het openen van het dossier “Crisis”. Hier staan alle postjes aangaande het milieu van het afgelopen jaar handig gesorteerd op thema: energie, grondstoffen, klimaatverandering, ecosystemen, biodiversiteit en voedselvoorziening.
Waarom de naam “Crisis”? Volgende week op dinsdag 23 september is het World Overshoot Day: de dag van het jaar dat de mensheid de hoeveelheid grondstoffen heeft geconsumeerd die de aarde in één jaar kan produceren (lees ook). Vanaf volgende week dinsdag teren we in op wat er nog is. Twee jaar geleden viel World Overshoot Day nog op 9 oktober, maar omdat de wereldbevolking groeit en welvarender wordt consumeren we meer en valt deze dag steeds eerder. Koperdieven, modderkoekjes, superstormen, hoge olieprijzen zijn inmiddels dagelijkse begrippen geworden. Naarmate World Overshoot Day verder naar voren kruipt in het jaar wordt de kwalificatie Crisis steeds legitiemer.
Alleingang Brazilië in bosbescherming?
Vanzelfsprekend is er positief gereageerd op het initiatief van de Braziliaanse president Lula om een fonds in te stellen voor de bescherming van het Amazone-woud (BBC). Het afremmen van de ontbossing in de Amazone moet helpen tegen klimaatverandering. De Braziliaanse overheid hoopt het eerste jaar één miljard dollar in te zamelen, Noorwegen stort al 100 miljoen dollar. Uiteindelijk moet het fonds in 2021 21 miljard dollar bevatten. Greenpeace is verheugd omdat Brazilië hiermee eindelijk de relatie tussen bosbehoud en klimaatverandering erkent.
Maar agro-grootmacht Brazilië lijkt met dit initiatief internationale processen op het gebied van het voorkomen van ontbossing te negeren. Wat Brazilië nu op eigen houtje doet wil een coalitie van regenwoudlanden al veel langer, maar dan alleen op een mondiaal niveau geregeld binnen de VN. Zij willen een systeem van verhandelbare CO2-credits waarbij de geïndustrialiseerde landen de armere regenwoudlanden gaan betalen voor het laten staan van het bos. Vorige week heeft de Wereldbank in dit kader 14 landen geselecteerd voor pilot projecten op dit zogenaamde REDD-mechanisme.
Met nog een slag om de arm (omdat ik op deze plaats-tijd nog niet over alle informatie beschik) kan men concluderen dat Brazilië zich in deze kwestie als een typische grootmacht ala Verenigde Staten, Rusland of China gedraagt. Onder het voorwendsel van een overdreven zorg om buitenlandse inmenging onttrekt het land zich aan internationale samenwerking en creëert haar eigen stokpaardje. Het is voor het Amazone-woud te hopen dat ze ondanks de mooie Braziliaanse woorden toch niet alsnog wordt verzaagd tot duizenden stokpaardjes…
In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.
Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.
Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.
Investeerders storten zich op CO2 credits bossen
Welkom in de nieuwe economie, waar het voorheen gratis gebruik van ecosysteemdiensten een prijskaartje heeft gekregen. Welkom in een economie waar CO2 handelswaar is en waar bosbescherming een lucratieve investeringsmogelijkheid is geworden. Op het Amerikaanse Bloomberg staat een aardig artikel dat laat zien hoe nu al grote investeerders en bedrijven anticiperen op nieuwe klimaatregels die CO2-credits ten bate van bosbescherming tot een economische activiteit maken. Investeringsbank Merrill Lynch en hotelgigant Marriott steken miljoenen in bosbescherming in ruil voor de CO2-credits uit die bossen.
In 2012 moet er een nieuw internationaal klimaatverdrag liggen, in dit post-Kyoto verdrag zal het voorkomen van ontbossing een belangrijke rol vervullen. Ontbossing veroorzaakt pakweg 20% van de mondiale CO2-uitstoot, breng ontbossing terug en reduceer gelijk de (groei in) CO2-uitstoot. Economisch gezien worden tropische bossen een berg CO2-credits die geïndustrialiseerde landen en bedrijven kunnen kopen om hun eigen uitstoot mee te compenseren. Er moet echter wel een ontbossingsdreiging zijn, anders is er natuurlijk niet sprake van ‘het voorkomen van ontbossing (=uitstoot)’. De wetenschappers Ebeling en Mai Yasue van de University of British Columbia in Vancouver publiceerde recent een artikel [.pdf] waarin de jaarlijkse inkomsten uit het terugbrengen van ontbossing met 10% geschat wordt op 13,5 miljard dollar. Dat is dus geld voor natuurbescherming én lokale ontwikkeling (in het geval van good governance dan).
De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.
In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.