Overdrijf bijdrage sociale media aan democratie niet

Vorige week viel een deel van twitterend Nederland over de Teldersstichting heen omdat de liberale denktank zou hebben geschreven dat Twitter een bedreiging vormt voor de democratie en nauwelijks toegevoegde waarde voor politici heeft. Politici wisten niet hoe snel ze zich daarvan moesten distantiëren. De ironie is dat de wijze waarop het rapport op de sociale media werd bejegend de conclusie bevestigt dat de bijdrage van die sociale media aan de democratie niet overdreven moet worden. Twitter is een prima aanvulling op oudere communicatiemiddelen, maar weinig geschikt voor serieus debat. Pieter Omtzigt (CDA) had daarom, zonder het zelf door te hebben, grotendeels gelijk toen hij Twitter vergeleek met verkiezingsposters. Van echte gedachtewisseling tussen politici en hun achterban is op sociale media nauwelijks sprake, al was het maar omdat de meeste Kamerleden keurig binnen de lijntjes lopen die de fractie voor hen heeft uitgetekend. Zij verwarren debat nogal eens met het herhalen van reeds ingenomen standpunten.

Door: Foto: Fanie! (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Democratiseringsangst

, door

COLUMN - Deze week viel het Klokwerk op dat Samsom in zijn verhaal over de EU het democratisch tekort alweer totaal negeerde.

Nieuws: Samsom heeft ontdekt dat mensen boos zijn over Europa. In zijn verhaal van afgelopen weekend doet hij alsof hij de klachten van de kiezer serieus neemt.

Maar als je lang genoeg met de meeste kiezers praat, zegt Diederik, blijken ze veel redelijkere standpunten te hebben dan bij polls naar buiten komt. Ja, uiteindelijk komt de kiezer volgens hem met precies hetzelfde verhaal over een socialer Europa als… de PvdA.

Dat is echter niet het hele verhaal. En daarmee ook niet het eerlijke verhaal. Wat volledig ontbrak in Samsoms analyse is de klacht van de kiezer dat hij bij beslissingen over de EU niet mee mag praten.

En inderdaad, de PvdA heeft in haar verkiezingsprogramma’s dan ook nog nooit iets noemenswaardig geschreven over democratisering van de Europese Unie.

Daar staat die partij echter niet alleen in. Ook het CDA en de VVD zijn klaarblijkelijk dik tevreden over hoe in Europa hoog over de hoofden van de burger heen benoemd en besloten wordt. Zelfs de zogenaamd eurokritische SP doet in haar verkiezingsprogramma’s geen enkel voorstel om Europa te democratiseren.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: -JvL- (cc)

Tweede Kamer opnieuw inconsequent bij burgerinitiatief

, door

ANALYSE - De Tweede Kamer bevestigt met haar recente besluit voor het accepteren van het burgerinitiatief over een EU-referendum dat ze haar eigen regels inconsequent toepast. En daarmee devalueert de Tweede Kamer opnieuw een mooi democratisch instrument.

Twee weken geleden was er al de uitspraak dat de commissie voor verzoekschriften en burgerinitiatieven van de Tweede Kamer het burgerinitiatief ‘geen overdracht bevoegdheden naar EU zonder referendum’ op de agenda plaatste. Het duurde alleen weer even voor het verslag ook voor de gewone sterveling vindbaar en leesbaar was. Het verslag maakt pijnlijk duidelijk hoezeer de commissie met twee maten meet. Het is even taaie kost om te lezen, maar graag neem ik u in stapjes door het aangenomen burgerinitiatief met bijpassende motivering en een afgewezen burgerinitiatief met de motivering daarvoor.

Vooraf even de belangrijkste regel uit het reglement van orde van de Tweede Kamer zelf:

132a, lid 2
c. een onderwerp waarover korter dan twee jaar voor indiening van het burgerinitiatief door de Kamer een besluit is genomen, behoudens in het geval van substantiële en voldoende concrete nieuwe feiten of omstandigheden die ten tijde van de beraadslaging over het onderwerp in de Kamer niet bekend waren;

Nederland krijgt geen nieuwe energie

Foto: Garry Knight (cc)

Democratie

, door

COLUMN - Tegen halfelf hadden Mijnheer OZ en ik genoeg van TV kijken en wilden naar het Waterlooplein lopen om te zien wat Willempjeprik was.

‘Nemen we de fiets’ opperde Mijnheer OZ.
‘Zullen we dat wel doen? Je komt er toch niet in?’

Ik had nog vers in het geheugen dat we daar woonden, op de kop van de Damstraat, en dat Koninginnedag voor ons van 7 uur tot 10 uur ’s ochtends behelsde. Je moest dan weer binnen zijn anders kon je je eigen huis niet meer bereiken. We spreken omstreeks anno 1995. Ik had gedacht dat het alsmaar erger was geworden.

We namen toch de fiets. Wie schetste onze verbazing toen bleek dat we zowat tot de Dam vrij konden fietsen. De straten waren leeg. Op een paar grootverkopers van lelijke kleren uit België na geen handel. Zeker geen zolderverkoop. Het was een tikkeltje unheimlich.

Op de Dam was er wel een menigte ja, dat verwachtte je ook wel, maar daaromheen, Damrak, Rokin, de Wallen, was alles toegankelijk. De rest van de mensheid zat zich zeker nog voor de buis te vergapen aan de pracht en praal van de Groten der Aarde.

Naar het Waterlooplein dan maar. Daar stond een band op een podium te spelen, waartussen een spreker iets met veel ‘Democratie, democratie’ stond te preken. Een twintigtal meters daarvandaan had een technofreak die diezelfde ochtend door iemand aan de hiel was vastgehouden en in de speed gedoopt, kans gezien een kraam in te richten met loeigrote luidsprekers. Waaruit keiharde oertechno kwam. Dwars door de ‘officiële’ democratische muziek heen. Een verloren ziel stond voor die kraam wild te dansen. Één bord stak eenzaam uit boven de hoofden: ‘1980 was veel leuker’. De keuze voor de kleur wit als symbool van de antimonarchie knalde in al zijn mislukking in ons gezicht: niemand van die anarchisten bleek iets wits in huis te hebben gehad – zwart was meer hun ding, zeg maar. De enigen die iets wits aan hadden waren keurige royalisten die hier toevallig langs moesten,en die die kleur combineerden met het onvermijdelijke oranje. Nergens iets dat op Willempjeprik leek. Het was inmiddels een uur of één.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: TijsB (cc)

Salafisme en democratie in Nederland

, door

INTERVIEW - De fundamentalistische stroming van het salafisme is populair onder Nederlandse moslimjongeren. Antropologe Ineke Roex onderzocht het democratisch gehalte van de beweging. ‘Laat ze meedoen in de Nederlandse samenleving, dan worden ze democratischer,’ stelt ze in een interview met Michel Hoebink.

De salafisten vinden democratie in principe verwerpelijk, legt onderzoeker Ineke Roex uit. Uiteindelijk is God immers de enige wetgever en niet de mensen. Toch roept de overgrote meerderheid van de Nederlandse salafisten op tot het respecteren van de democratie. ‘De meeste salafisten accepteren de democratische rechtsorde om pragmatische redenen. Ze zijn zich sterk bewust van de rechten die ze in Nederland hebben, in tegenstelling tot sommige Arabische landen. Hun redenering is dat je de wetten van het land waar je leeft moet accepteren zolang je je belangrijkste religieuze plichten kan vervullen.’

Sinds de moord op filmmaker Theo van Gogh door een salafi in 2004, is men in Nederland bezorgd over deze stroming, die veel aanhangers telt onder moslimjongeren. De binnenlandse veiligheidsdienst AIVD kwam al snel tot de conclusie dat maar een kleine minderheid van de salafisten geweld en jihad propageert. Maar de bezorgdheid over het democratisch gehalte van de beweging bleef. Ineke Roex deed onderzoek naar de ideologie en de praktijk van verschillende salafi-netwerken in Nederland. Haar conclusie: afgezien van een kleine minderheid radicalen vormen de salafisten geen bedreiging voor de democratische rechtsorde.
Op ideologisch niveau zijn de salafisten zonder meer onverdraagzaam, zegt Roex. Ze geloven dat er maar één waarheid bestaat, één correcte interpretatie van de islam, en dat zij die in pacht hebben. De ideologische onverdraagzaamheid leidt echter niet tot het goedkeuren van onverdraagzaam gedrag. “Dwang en het veroordelen of zelfs verketteren van anderen wordt door de overgrote meerderheid van de Nederlandse salafis afgekeurd. Zo is homoseksualiteit verboden, maar geweld tegen homoseksuelen ook. De enige manier waarop je anderen op het rechte pad kan leiden is door opvoeding en onderwijs.”

Foto: Kennisland (cc)

Politiek op slot door sleutelrol partijen

, door

OPINIE - De sleutelrol van politieke partijen in onze democratie moet aan banden gelegd worden door de voorkeursdrempel te verlagen.

Aan onze democratie is altijd gesleuteld. Vaak hadden veranderingen een positieve uitwerking op de representativiteit van de volksvertegenwoordiging, maar sommige maakten de invloed van het volk juist marginaler, bijvoorbeeld de opkomst van politieke partijen. De sleutelrol voor politieke partijen is een bedreiging voor ons democratische stelsel. Partijen trachten het gedrag van hun leden in het parlement namelijk dusdanig te beïnvloeden dat Kamerleden eerder het belang van de partij dan het belang van het volk behartigen.

Op zoek naar een oplossing voor deze impasse moet allereerst worden gekeken naar de formele rol van Kamerleden in de Tweede Kamer. Volgens artikel 50 van onze Grondwet moeten de Staten-Generaal het gehele Nederlandse volk vertegenwoordigen. Vervolgens bepaalt artikel 67, derde lid, dat de leden van de Kamers dit op een onafhankelijke manier dienen te doen. Zij stemmen zonder last. Hiermee hebben Kamerleden grondwettelijk een onafhankelijke en zelfstandige positie binnen onze parlementaire democratie. Alhoewel deze positie de iure onomstreden is, is deze positie de facto aan ernstig verval onderhevig. Oftewel: het staat er wel zo mooi, maar het werkt anders.

In de praktijk functioneren Kamerleden alles behalve zelfstandig. Zij maken (praktisch) altijd deel uit van een politieke partij. Aanvankelijk vervulden deze partijen een ondersteunende rol voor min of meer gelijkdenkende Kamerleden. Tegenwoordig spelen deze partijen een sleutelrol binnen de politiek. Het politieke beleid wordt niet langer bepaald door de leden van de Tweede Kamer zelf, maar door het bestuur van hun politieke partij. Daarmee is de Grondwettelijke onafhankelijkheid tot een staatsrechtelijke fictie gedegradeerd. Partij- en fractiediscipline bepalen het politieke handelen van Kamerleden en daarmee de besluitvorming binnen het parlement. Zo was het partijvoorzitter Lilianne Ploumen die uiteindelijk Job Cohen het mes in de rug stak.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Overheid biedt ruimte, burger neemt het niet?

, door

ACHTERGROND, ANALYSE - De Rijksoverheid is druk bezig met het betrekken van de burger bij beleidsprocessen, en maakt daarbij steeds meer gebruik van de mogelijkheden die internet biedt. P.J. Cokema evalueert een aantal van die e-consulting projecten.

Eén van de ‘Doe mee’-projecten van de Rijksoverheid is ‘Van Regels naar Ruimte’, een vorm van e-consulting waar burgers, bedrijven  en organisaties ideeën kunnen geven hoe regelgeving en procedures anders kunnen. Tot nu toe reageren alleen mede-overheden (gemeenten). Waar blijven de burgers?

Wie ideeën heeft hoe bijvoorbeeld vergunningsaanvragen, bezwaarschriften of WMO-verzoeken beter of sneller afgehandeld kunnen worden, kan terecht bij ‘Van Regels naar Ruimte.’ De overheid is bereid voor uw idee tijdelijk regels buiten werking te stellen.

Dat moet burgers en bedrijven als muziek in de oren klinken: regelgeving opschorten om ruimte te krijgen voor eigen ideeën. De in dit project samenwerkende ministeries van BZK (Binnenlandse Zaken), EL&I (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) en de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) zullen de handen er wel vol aan hebben. Dat valt tegen.

Onzichtbare ideeënbus

E-consulting is een erg groot woord voor dit project. Het is niet meer dan een digitale ideeënbus. Je kunt een online formulier invullen, op de knop ‘Verzenden’ klikken en klaar. Er is geen optie om documenten toe te voegen, zoals bij de andere ‘Doe Mee’-projecten Green Deal en Internetconsultatie wel kan.

Foto: Eric Hancock (cc)

Is dat nou wel zo?

, door

OPINIE - We worden dom gehouden door de manier waarop ons onderwijs is ingericht. En ook de waakhond van de democratie laat het na een kritische noot te plaatsen bij de politieke gang van zaken.

Lang geleden vertelde een oude Tilburgse mij het verhaal van het verleden van de ooit zo katholieke en industriële stad. Het kwam er op neer dat de priesters en de werkgevers elkaar over de hoofden van het volk hielpen: de werkgevers hielden het volk arm, want armoede doet de kerken vullen, en de priesters hielden het volk dom, want een domme arbeider komt niet in opstand. Zo bleef in de stad waar ik vijftien jaar gewoond heb de macht lang in evenwicht.

Een democratie kan alleen functioneren in een land met goed geïnformeerde burgers, want alleen zij kunnen een weloverwogen politieke keuze maken, en alleen zij zijn gewapend tegen die politici die alleen met gemakkelijke kreten proberen om stemmen te trekken. Een democratie kan alleen functioneren in een land waar de meerderheid van de bevolking zich regelmatig afvraagt: ‘Is dat nou wel zo?’

De waakhond van de democratie, zoals de pers zichzelf graag noemt, laat het wat dit betreft ernstig afweten. Onder druk van de advertentie-inkomsten en de sociale media leest u in uw ochtendblad steeds vaker wat u wilt lezen. Dat klinkt mooi maar dat is het niet. De vraag of iets nou wel zo is, wordt niet gesteld maar beantwoord. ‘Ja, het is zo!’ bulderen de opiniepagina’s u tegemoet. De columnisten buitelen over elkaar heen om het gesundes Volksempfinden te bevestigen en ze wringen zich daarbij soms in heel bedenkelijke bochten.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: cc Flickr Robert Scoble’s photostream Iphone - bewerking

Meer Internetconsultatie a.u.b.

, door

ANALYSE - Internetconsultatie.nl is de experimenteerfase ruim voorbij. Sargasso legde Internetconsultatie onder de loep en vroeg het ministerie van V&J (Veiligheid en Justitie), verantwoordelijk voor de monitoring van Internetconsultatie, om een reactie.

In een eerder artikel schreven we dat Internetconsulatie.nl één van de drie meest succesvolle initiatieven is, die tot de ‘Doe Mee’-projecten van de Rijksoverheid behoren. Na een tweejarige experimenteerperiode besloot het vorige kabinet Internetconsultatie te continueren. Nu, bijna twee jaar na de evaluatie van het experiment, maken we een nieuwe balans op.

Minder consultaties?

Als ijkpunt nemen we 17 juni 2011, de dag waarop minister Opstelten bekendmaakte dat het kabinet internetconsultatie vaker wil inzetten. Onze bevindingen betreffen de periode vanaf de start tot 20 februari 2013. De details staan in dit exceldocument.

Het aantal consultaties is  na 17 juni 2011 iets teruggelopen. In de experimenteerperiode verschenen er 105 consultaties, daarna waren dat er 88. Ook vallen grote verschillen tussen de ministeries op. Ministeries die volgens het onderzoek “Alle regels tellen”(2004) een hoge productie van regelingen kennen, hebben minder consultaties gepleegd dan ministeries die een lagere productie hebben.

Sargasso Aantal Internetconsultaties

De terugloop zou verklaard kunnen worden door de plannen van kabinet Rutte I, dat sterk inzette op een kleinere overheid en minder regelgeving. Om dat doel te bereiken is echter eerst meer regelgeving nodig. Een wet kan alleen “bij wet” worden afgeschaft of gewijzigd. Dat gedt ook voor andere regelingen.

Vorige Volgende