Op zoek naar een nieuwe autoriteit

De psycholoog Paul Verhaeghe zoekt een nieuwe invulling van autoriteit. Sinds de jaren zestig in de vorige eeuw zijn allerlei vormen van autoriteit -kerk, staat, ouderlijk gezag- in het ongerede geraakt. Dat er niets voor in de plaats is gekomen zorgt echter voor allerlei conflicten, een zekere mate van maatschappelijke ontwrichting, en een hoop onzekerheid. Aldus de psycholoog en psychoanalyticus Paul Verhaeghe in zijn deze week verschenen boek  Autoriteit. Het afscheid van traditionele autoriteiten zoals de pater familias, de religieuze leider, of de alwetende leraar heeft een gat geslagen in de regeling van de onderlinge maatschappelijke betrekkingen. In de opvoeding veroorzaakt dat veel ongemak en misverstanden. "Leerkrachten klagen dat ouders geen welopgevoede kinderen afleveren, ouders klagen dat de school hun kinderen geen discipline bijbrengt." Opvoeding kan niet zonder autoriteit. Het grote misverstand is dat je kinderen op jonge leeftijd niet met autoriteit hoeft te confronteren. Kleuters mogen alles tegenwoordig, schrijft Verhaeghe, maar de onhandelbare tieners die daaruit voort komen worden streng aangepakt en als dat niet lukt sturen we ze naar de psychiater. Volgens hem is het veel logischer kinderen op jonge leeftijd grenzen te stellen, zodat ze zichzelf in de puberteit ook beter in de hand hebben als ze los gaan komen van het ouderlijke gezag. Verhaeghe wil duidelijk niet terug naar de traditionele vormen van gezag. Maar hij vindt wel dat we naar een nieuwe vorm van autoriteit moeten zoeken om het gat te dichten nu vaders, leraren, priesters en koningen niet meer als vanzelfsprekend uitmaken hoe we met elkaar om moeten gaan.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Photo Giddy (cc)

House of Cards – politiek versus moraal?

, door

COLUMN - Deze zomer heb ik mijzelf schuldig gemaakt aan binge-viewing en de drie tot nu toe verschenen seizoenen van House of Cards gezien. De Netflix-serie handelt over de politieke machinaties van Frank Underwood (Kevin Spacey), die begint als leider van de Democraten in het Congres. De serie laat een nogal grimmig beeld zien van de politieke strijd in Washington. Eigenlijk zijn alle spelers dronken van machtswellust; het enige verschil tussen hen is dat Underwood effectiever is in het bereiken van zijn doelen dan alle anderen. Filosofisch gezien is de nogal platte interpretatie van House of Cards: Machiavelli had gelijk (althans de Machiavelli van Il Principe, in zijn andere grote boek, de Discorsi liggen de zaken toch wat anders). Politiek is niets anders dan een persoonlijke strijd om de macht, waarbij elk middel geoorloofd is in de strijd om het doel. Underwood zaait angst en intimideert iedereen die hem tegenwerkt, en krijgt iedereen uiteindelijk in het gareel.

De visie van House of Cards heeft een perfecte tegenspeler in de politieke serie de West Wing, die eveneens gaat over de politieke strijd in Washington.

In de West Wing komen de president en zijn medewerkers er echter een stuk beter van af. Hoewel politieke machinaties niet vreemd zijn aan de belangrijkste karakters, zijn het toch allen do-gooders die proberen Amerika in de juiste (ook hier weer: Democratische) richting te sturen. De serie is dan ook overweldigend geïnterpreteerd als een idealistisch anti-dotum op de ideologische cynische Bush-jaren, als een middel voor het democratische establishment in de periode 2000-2005 om de werkelijkheid even te vergeten. Politiek is overwegend het beroep van mensen met goede intenties die zich moeten staande houden in de weerbarstige werkelijkheid.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: SP (cc)

Liberalen en het recht

, door

COLUMN - Toen in de eerste helft van de negentiende eeuw jonge liberalen zich in Nederland opkwamen, moesten zij in hun uitingen voorzichtig zijn. Elke kritiek op het staatsoptreden werd, wegens de actieve rol van de koning daarin, gezien als majesteitsschennis en dus dreigde vervolging. Een belangrijke manier om het risico daarvan te verkleinen was om liberale doctrines te gieten in de vorm van een juridisch betoog in een rechtswetenschappelijk tijdschrift. Zo zag het er een stuk onschuldiger uit. Maar de goede liberale lezer kon aardig door de juridische geheimtaal heen lezen. Vooral de Amsterdamse gebroeders Van Hall en hun academische vrienden waren daar meesters in.

Nu lag deze juridische codetaal wel een beetje voor de hand. In de eerste plaats was de juridische vorming de standaardopleiding van de Nederlandse maatschappelijke elite. Het bereik was dus relatief groot. Zeker zo belangrijk is, dat het vroege liberalisme sterk in termen van constitutie en dus van recht dacht en schreef. Het ging liberalen om ‘de rechten van de mens en de burger’ en om een staatsorganisatie die in de eerste plaats deze rechten en daarmee de vrijheid van het individu zou eerbiedigen. Niet de democratie stond daarbij voorop maar de constitutie, of zoals wij het noemen, de ‘rechtsstaat’.

Foto: Paolo Margari (cc)

Wat we niet willen horen

, door

COLUMN - Afgelopen week kondigde justitie in Wenen een onderzoek aan naar een speech van PVV-leider Geert Wilders. De herhaaldelijke ophef over bestraffing van politieke uitspraken legt verdeeldheid bloot omtrent een kernvraag in onze democratie: hoe om te gaan met onwelgevallige politieke uitingen?

“Ten eerste omdat Moslims in Wilders’ speech algemeen als vijanden en als gevaar voor Europa afgeschilderd worden. Ten tweede omdat hij van mening is dat de Koran terrorisme zou bevorderen,” zo beargumenteerde activist Tarafa Baghajati zijn aangifte tegen Wilders, die leidde tot het onderzoek. Niet alleen is Baghajati het oneens met Wilders’ zienswijze en opinie, hij is ook politiek intolerant jegens hem.

Politieke intolerantie betekent het onthouden van politieke rechten aan bepaalde individuen of groeperingen. Baghajati bijvoorbeeld wil Wilders het recht ontzeggen om zijn ideeën te verkondigen. Het tegenovergestelde, politieke tolerantie, wordt in brede kring beschouwd als democratische kernwaarde. Democratie vereist enige bereidheid van burgers om een ander zijn politieke rechten te gunnen.

Politieke tolerantie kan ook op gespannen voet staan met democratie. Tolerantie jegens schadelijke groeperingen heeft democratieën in het verleden de das omgedaan, zoals de Duitse democratie in 1933. Tolerantie jegens onschadelijke groeperingen moet gecombineerd worden met intolerantie jegens schadelijke groeperingen. De vraag is natuurlijk: welke politieke groeperingen zijn schadelijk en welke onschadelijk?

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Waan van de dag

Trump legt Amerikaanse Democratie bloot

, door

Die vent zegt wat hij denkt en doet. En dat geeft intrigerende inkijkjes in hoe “democratisch” Amerika nou eigenlijk is. Vooral dit stuk:

It was a somewhat awkward process for Trump, who has long courted the Clintons and donated to the former secretary of state’s Senate campaign fund.

“I was a businessman. I give to everybody. When they call, I give,” Trump explained, summing up Washington’s corrupt political system in a few pithy statements. “When I need something from them two years later, three years later, I call them, they are there for me.”

Asked what, precisely, he got in return for his donation to the former first lady, Trump replied with trademark candour. “With Hillary Clinton, I said be at my wedding, and she came to my wedding.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Dan nog liever een Grexit?

, door

COLUMN - De oorzaak van de vernietiging van de natiestaat binnen de EU is cynisch genoeg het nationalisme, dat de Eurolanden tegen elkaar uitspeelt. 

“Een catalogus van wreedheden”, zo omschrijft het Duitse ‘Der Spiegel’ de draconische maatregelen die Griekenland krijgt opgelegd in de ruil voor het vermijden van de gevreesde Grexit. “De lijst met eisen van de Eurogroep is waanzin.” schrijft de New York Times. “Dit is pure wraakzucht, totale verwoesting van de nationale soevereiniteit, zonder enige hoop op verbetering.”

Griekenland is aan het eind van deze week wellicht geen land meer”, schrijft Tine Peeters in de Morgen. Het opheffen van de Griekse autonomie is volgens haar totaal: ze geldt voor de politiek, de economie en de financiën van het failliete land. Wat gaat er gebeuren?

Griekenland wordt onder curatele gesteld, en gedwongen haar staatskapitaal in de uitverkoop te zetten om zo snel mogelijk geld te genereren voor de schuldeisers: havens, vliegvelden en hele eilanden zullen voor een appel en een ei in handen vallen van private ondernemers of vreemde overheden. 

Deze instanties zullen vervolgens gemakkelijk gebruik kunnen maken van het globale systeem van belastingontwijking dat het Westen voor grote bedrijven heeft opgezet. De kleine Griek mag betalen, want voor hem worden de belastingen verhoogd en het sociale stelsel verder afgebroken.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Martelaren van de democratie?

, door

COLUMN - Het laatste blog van Ewald Engelen over de Griekse Crisis zal voor sommigen lezen als een wat overdreven samenzweringstheorie tegen de EU, met wat al te gemakkelijke ‘linkse’ platitudes.

Maar dat neemt niet weg dat er inzake de Griekse crisis een aantal schrijnende waarheden in staan, waarheden die ook mensen die nu eenmaal minder met ‘links’ en ‘eurosceptici’ hebben, en die vinden dat er zoveel mogelijk geld uit die Grieken geperst zou moeten worden, moet aanspreken:

Wie een land dat na vijf jaar recessie door krankjoreme tekortreductie-eisen volledig is uitgemergeld een ultiem aanbod doet dat opnieuw bezuinigingen en lastenverzwaringen ter waarde van 4,4 procent van het bbp eist, is niet uit op een akkoord, op rentebetalingen, laat staan herstel en groei, maar op het veroorzaken van maximale politieke schade. (…)

De reden is evident. Eens en voor al willen de politieke zetbazen van het Europese grootbedrijf duidelijk maken dat er geen alternatief is voor het neo-mercantilisme van Nederland en Duitsland. Loonmatiging, flexibilisering van de arbeidsmarkt, de corpocratisering van onderzoek en onderwijs, open grenzen voor kapitaal en elite-arbeid en drempelloze toegang tot politieke besluitvorming voor het grootkapitaal is in de 21ste eeuw het Europese model geworden. Dat is de bandbreedte van volwassen beleid, zoals bepaald door Brussel.

Waan van de dag

Hollande pleit voor regering voor de eurozone

, door

Hollande wil dat de eurozone een eigen regering en parlement krijgt. Laat dat dan in Godsnaam zo zijn dat dat parlement dan ook echt alle parlementaire bevoegdheden krijgt, en dat er voortaan vergaderd wordt in openheid. Het zou een grote winst voor de democratie kunnen zijn als het totale volk van de eurolanden over zichzelf zou mogen beslissen, in plaats van dat volken over elkaar beslissen in afgesloten achterkamertjes. Zo nee, dan heeft een dergelijke move geen zin, en kan het alleen maar schadelijk zijn.

Quote du Jour

Quote du Jour | The American Revolution was a mistake

, door

I’m reasonably confident a world where the revolution never happened would be better than the one we live in now, for three main reasons: slavery would’ve been abolished earlier, American Indians would’ve faced rampant persecution but not the outright ethnic cleansing Andrew Jackson and other American leaders perpetrated, and America would have a parliamentary system of government that makes policymaking easier and lessens the risk of democratic collapse.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende