Duitsland staat stil

Treinen rijden niet vanwege een staking van machinisten. En snelwegen worden geblokkeerd door tractoren van protesterende boeren. De sociale onrust in Duitsland neemt toe. De Ampelkoalition is de boeren al op enkele punten tegemoet gekomen. Maar Bondskanselier Scholz wil niet verder gaan. Intussen stijgt de populariteit van extreemrechts. Niet meer dan 20% van de treinen reed gisteren. De stations blijven leeg. Reizigers lijken zich er bij neergelegd te hebben. Deutsche Bahn heeft de vakbonden opgeroepen weer aan de onderhandelingstafel plaats te nemen. Het bedrijf roept de machinisten op zijn loonaanbod en het plan voor flexibele arbeidstijden serieus te nemen. De leider van de vakbond Weselsky noemde het loonaanbod 'een provocatie'. De vakbond eist een vermindering van de wekelijkse werkuren voor werknemers in ploegendienst met volledige looncompensatie. Het spoorbedrijf kampt echter met een tekort aan personeel. Met enkele kleinere spoorwegbedrijven zou de vakbond al een overeenstemming hebben bereikt. De woordvoerder van DB bestrijdt dat die in werking kan treden zonder akkoord met haar bedrijf. De stakingen gaan mogelijk ook volgende week nog door. Goedkope diesel Het boerenprotest heeft te maken met de bezuinigingen die de regering moet doorvoeren om de staatskas weer op orde te krijgen. In november bepaalde het Constitutioneel Hof in Stuttgart dat de regering een bedrag van 60 miljard, bestemd voor bestrijding van de coronapandemie, niet mag gebruiken voor haar klimaatplannen. Dat veroorzaakte een groot gat in de begroting. Besparingen werden onder andere gevonden in het opheffen van de btw-vrijstelling voor landbouwvoertuigen en het -inmiddels gefaseerd- terugdraaien van het belastingvoordeel dat boeren hebben op het gebruik van diesel. Het eerste voorstel is al teruggedraaid. Maar de boeren eisen het volledige behoud van hun goedkope diesel. Net als in Nederland speelt een meer algemene onvrede mee over de toekomst van het boerenbedrijf. Boerenleider Rukwied: 'In Duitsland wordt het landbouwbeleid gemaakt vanuit een wereldvreemde stedelijke zeepbel en gericht tegen boerenfamilies en plattelandsgebieden.' Landbouwminister Cem Özdemir (Groenen) is de gebeten hond. Hij zei deze week dat hij als vakminister geen stem had gehad in de besluitvorming over de bezuinigingen die de boeren nu treffen. Hij zou zelf een voorkeur hebben voor andere oplossingen. Volgens de Groenen zijn de boeren afhankelijk van subsidies omdat de grote supermarkten veel te weinig betalen voor hun producten. 'De macht van supermarkten is bijzonder groot in Duitsland', zegt de Groene Europarlementariër Anna Cavazzini, voorzitter van de commissie interne markt van het Europees Parlement. In Duitsland is driekwart van de markt verdeeld over slechts vijf bedrijven. 'Dit leidt tot prijsdruk en ondermijning van de concurrentie, oneerlijke contractvoorwaarden of contractwijzigingen met terugwerkende kracht, korte termijn aankoopovereenkomsten en dus een gebrek aan voorspelbaarheid voor producenten'. Europees landbouwbeleid Er is te weinig met de boeren gesproken, zegt algemeen secretaris van de SPD Kevin Kühnert. Dat moet dan aanstaande maandag goed gemaakt worden als de drie fracties van de Ampelkoalition een afspraak hebben met boerenorganisaties. Kühnert en zijn collega's zien wel dat het de boeren om meer gaat dan alleen een belastingmaatregel. Of zij oplossingen kunnen bieden is de vraag. Het agrarisch beleid is voor een groot deel afhankelijk van Europees beleid. De Europese Unie steunt de agrarische sector al decennia lang met miljarden. Zowel de omvang van die steun als de vraag wie er het meeste van profiteert zorgen voor een terugkerend dispuut over de EU-begroting. Het zal er in de aanloop naar de Europese parlementsverkiezingen in juni ongetwijfeld weer over gaan. De oorspronkelijke doelen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, inkomenssteun voor boeren, afhankelijk van de grootte van hun bedrijf, zijn de afgelopen jaren verschoven naar groenere landbouwpraktijken. De eco-regelingen zijn extra subsidies per hectare voor duurzame landbouwactiviteiten. Ook moeten de landbouwsubsidies meer ten goede komen aan kleinere bedrijven door middel van een speciale subsidie voor de eerste 40 hectare landbouwgrond. De vraag is of de onvrede van de Duitse boeren daarmee weggenomen kan worden. Remigratieplannen De extreemrechtse AfD profiteert van alle onvrede. De partij stijgt nog steeds in de peilingen. Gisteren werd bekend dat AfD kopstukken in het geheim hebben onderhandeld met de Oostenrijkse neonazi Martin Sellner over een plan om 'buitenlanders' het land uit te zetten. De bijeenkomst, eind november in een hotel in de buurt van Potsdam, was georganiseerd door Gernot Mörig, een voormalige tandarts uit Düsseldorf en Hans-Christian Limmer, een investeerder in de horecasector. Correctiv, een onderzoeksgroep, maakte in het geheim opnamen van de bijeenkomst en publiceerde alle namen van de aanwezigen. De enige vraag die hen bij elkaar bracht was volgens Correctiv de remigratievraag: 'of wij als volk nog overleven in het Westen of niet'. Het merendeel van de lezingen en discussies op deze dag draaide rond de mogelijkheid om 'mensen op basis van racistische criteria uit Duitsland te kunnen verwijderen – ongeacht of ze een Duits paspoort hebben of niet...' Als extreemrechts een meerderheid weet te veroveren. Keynote spreker Sellner onderscheidde drie groepen die voor 'remigratie' in aanmerking komen: 'asielzoekers, buitenlanders met het recht om te blijven – en ‘niet-geassimileerde burgers’. Volgens hem vormen deze laatsten het grootste ‘probleem’. Met andere woorden: Sellner verdeelt de mensen in degenen die ongehinderd in Duitsland zouden moeten kunnen leven en degenen voor wie dit fundamentele recht niet zou moeten gelden.' De schokkende reportage van Correctiv zorgde opnieuw voor ophef over de invloed van neo-nazi's in de AfD. De partij distantiëerde zich direct van de bijeenkomst, maar het wantrouwen bij andere partijen is alleen maar groter geworden. Niet in de laatste plaats vanwege het feit dat een van de aanwezigen Roland Hartwig was, de rechter hand van partijleider Alice Weidel. SPD-partijsecretaris Kevin Kühnert deed een beroep op ‘al diegenen die niet willen dat de geschiedenis zich herhaalt’ om op te staan tegen de AfD en ‘het veld niet over te laten aan de ‘vijanden van de mensheid’. Bondskanselier Scholz, die niet bekend staat om zijn snelle reacties op de actualiteit, nam ook onmiddellijk stelling tegen de AfD. 'We staan niet toe dat iemand de ‘wij’ in ons land onderscheidt op basis van de vraag of iemand een immigratiegeschiedenis heeft of niet', zei Scholz. 'Wij beschermen iedereen – ongeacht afkomst, huidskleur.' Hij kondigde aan dat de inlichtingendiensten alle tegenstanders van de democratie in de gaten zullen houden. 'Leren van de geschiedenis moet verder gaan dan lippendienst',  waarschuwde Scholz.

Foto: lens-flare.de (cc)

Een niet meer te stoppen radicalisering

RECENSIE - Zelden las ik een roman die de actualiteit zo dicht nadert. In Zwischen Welten spelen Juli Zeh en Simon Urban met alle hedendaagse politieke en culturele thema’s: klimaatverandering, identiteitspolitiek, racisme, cancelcultuur, genderkwesties, taalgevoeligheden, de toekomst van het boerenbedrijf, de kloof tussen stad en platteland, de oorlog in Oekraïne. Heel hedendaags is ook de vorm: het boek bestaat uit een uitwisseling van mails en appjes tussen de twee hoofdpersonen, de journalist Stefan en zijn voormalige studievriendin Theresa die het boerenbedrijf van haar vader in Oost-Duitsland heeft overgenomen. Een uitwisseling die -ook heel herkenbaar- regelmatig ontspoort. Het boek bestrijkt de periode van januari tot oktober 2022. Het is allemaal fictie, maar het idee dat het ook allemaal gebeurd zou kunnen zijn vorig jaar dringt zich regelmatig op. En dat geldt niet alleen voor Duitsland.

Juli Zeh heeft eerder prachtige boeken over het hedendaagse leven geschreven zoals Ons soort mensen en Nieuwjaar. De vorm van de nieuwe roman die ze samen met Simon Urban schreef wekte bij mij aanvankelijk wel enige reserve: 416 pagina’s briefwisseling, kun je daar wel voldoende ontwikkeling in stoppen om het boeiend en leesbaar te houden? Op dat punt ben ik echter totaal niet teleurgesteld. Het boek is tot het einde zeer onderhoudend en bepaald niet gespeend van de nodige humor over hedendaagse opvattingen en gebruiken. Het is in feite een actuele satirische zedenschets die te denken geeft over moderne cultuur en hedendaagse politieke mores. We zien Stefan worstelen op de redactie van zijn Hamburgse weekblad. Hij kiest een progressieve positie inzake klimaat en gender, maar verliest het in de loop van het verhaal van de intriges van radicalen die zijn chef en grote voorbeeld uiteindelijk de kop kosten. Theresa zien we radicaliseren als haar bio-melkveebedrijf ten onder dreigt te gaan aan overheidsvoorschriften en ze geconfronteerd wordt met een collega die er geen gat meer in ziet en een einde aan zijn leven maakt.

Closing Time | Bots Boerendans

Geen boterberg, geen melkplas meer
Maar een gezonde juttepeer
En frisse lucht, tot besluit
Ieder voelt zich fijn, een keer er tussenuit

In 1990 wist Bots de boeren wel een hart onder de riem te steken: als het je allemaal even teveel wordt, ga dansen!

En Bots was ook niet te beroerd een advies mee te geven voor de malaise waarmee boeren destijds mee werden geconfronteerd: De veestapel moest… (u raadt het al?).
Welnu, zong Bots, doe de koeien weg en ga fruit telen. Een lekkere Hollandse juttepeer bijvoorbeeld.

Foto: nhadatvideo (cc)

Bij voedselbedrijven gaat winst voor de boer

Een gastbijdrage van Nick Ottens

De bedrijven die het meeste baat hebben bij de intensieve veehouderij weigeren mee te praten over hervorming van de sector. De grote ketenpartijen steunen de boerenprotesten, maar verdedigen vooral hun eigen belang.

Agrifirm, De Heus en ForFarmers, drie van de grootste veevoerbedrijven ter wereld, financieren de demonstraties tegen het stikstofbeleid van het kabinet. Zij zijn ook het grote geld achter boerenbeweging Agractie. Agrifirm schuift, na eerder een uitnodiging van Johan Remkes te hebben afgewezen, toch bij de bemiddelingspoging van de VVD’er aan. De Heus en ForFarmers laten het, net als Agractie, afweten.

Royal A-ware, de zuivelverwerker met merken als Royal Orange en Westzaner, en de Vandrie Group, één van de grootste kalfs- en rundvleesverwerkers van Europa, trekken ook de portemonnee. Samen met De Heus betalen zij een publiekscampagne om tegenwicht te bieden aan wat zij het ‘anti-landbouwsentiment’ noemen. Ook Royal A-ware heeft een uitnodiging van Remkes afgeslagen.

Gezamenlijk hadden deze vijf bedrijven vorig jaar een omzet van 8,7 miljard euro (1 procent van de Nederlandse economie) en maakten zij 212 miljoen euro winst. Nog groter zijn FrieslandCampina, Rabobank en de supermarkten. Met uitzondering van de bank weigeren ook die het gesprek.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Boerenprivileges

OPINIE - Verouderde privileges zijn het probleem achter het stikstofprobleem van de landbouw. Niet een tekort aan aandacht van de kant van de overheid is de oorzaak van de huidige crisis, eerder een te langdurige voorkeursbehandeling, betoogt gastblogger Hans Custers.

Na zijn eerste overleg als bemiddelaar tussen boerenorganisaties en het kabinet constateerde Remkes dat er een stevige vertrouwenscrisis is, die verder gaat dan stikstof alleen. Dat komt niet als een verrassing. De vraag is waar de kern van die crisis zit. Veel boeren zullen zeggen – en vaak ook echt geloven – dat Den Haag onvoldoende aandacht heeft voor hun belangen. Ik denk dat het tegenovergestelde het geval is. De landbouw heeft decennialang buitenproportioneel veel invloed gehad in de politiek. Die privileges staan op de tocht. Veel boeren zullen dat wel aanvoelen. En verlies van privileges doet pijn. Daarvoor hoeven die privileges in de praktijk niet eens zoveel op te leveren. Het idee dat je iets wordt afgenomen is dan nog steeds onaangenaam.

Ik wil zeker niet zeggen dat boeren een bevoorrechte kaste vormen, die zonder al te veel inspanningen en zorgen bakken met geld binnenhaalt. De oude boerenwijsheid van mijn vader, waar hij zich ook aan heeft gehouden, zal voor veel van hen nog steeds opgaan: een boer leeft arm en gaat rijk dood. Boeren hebben aardig wat vermogen, maar dat zit in het bedrijf. Dat bedrijf draaiend houden levert een hele hoop werk op, en misschien nog wel meer kopzorgen. Het is niet vanzelfsprekend dat dat geploeter genoeg geld oplevert om riant van te leven. Sommigen zullen dat voor elkaar krijgen, maar dat geldt zeker niet voor iedereen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sjoerd Luidinga (cc)

Caroline van der Plas bedreigd, maar door wie?

COLUMN - Caroline van der Plas wordt bedreigd en ze weet niet uit welke hoek dat komt én ze weet het wel.

“NUL boeren hebben mij persoonlijk bedreigd”, schrijft ze op Twitter (WNL en BNR 29 juli).
“Ik weet niet van wie het precies komt, een socialmedia-account lijkt gelieerd aan antifa en extreemlinks”. (De Stentor, 28 juli)
“De anti-boerlobby of de anti-BBB-lobby draait op volle toeren. De haatberichten nemen in hevige mate toe en ook doodsbedreigingen komen nu binnen”, aldus Van der Plas. “Kennelijk wordt BBB te groot in de peilingen en vinden mensen dan dat ze haat over je heen mogen storten”. (het AD en de NOS, 28 juli)

Ook Henk Vermeer, fractiesecretaris van BBB, weet het niet en ook weer wel:
Uit welke hoek deze bedreigingen komen, is volgens de BBB’er niet bekend. “Maar er zijn mensen die BBB verantwoordelijk houden voor acties van individuen met een trekker. Maar de mensen die dingen op snelwegen gooien hebben helemaal niets met BBB te maken”. (RTL Nieuws, 28 juli)

Dat ‘nul boeren’ haar bedreigen twitterde Van der Plas als reactie op het gerucht dat er boeren zouden zijn die het haar kwalijk nemen dat ze publiekelijk afstand nam van de recente ‘snelwegacties’. Uit haar tweet:

Foto: Sjoerd Luidinga (cc)

Ongewenst vlagvertoon

OPINIE - De omgekeerde Nederlandse vlag die boeren en sympathisanten ophangen als protest tegen het stikstofbeleid wordt sinds vorige week niet overal meer gedoogd. Althans niet in de openbare ruimte, aan lantaarnpalen langs de weg en op viaducten. Verschillende gemeenten hebben de boeren opgeroepen de vlaggen weg te halen. De provincie Zuid-Holland meent dat er sprake is van bedreiging van de verkeersveiligheid. De actievoerders zijn het er niet mee eens. ‘De vlaggen hangen als landelijk vreedzaam protest in de openbare ruimte en die is van iedereen. Hier wordt de vrijheid van meningsuiting geschonden’, zeggen zij. ‘Ga net zo om met de ‘Nederland in Nood’-vlaggen als je omgaat met regenboogvlaggen.’ Een argument dat je kon verwachten bij dergelijke maatregelen.

De burgemeester van Oldenbroek heeft het geweten. Haar besluit om de vlaggen van lantaarnpalen en ander straatmeubilair te halen leidde tot bedreigingen in de trant van ‘dat ik mijzelf met een vlag aan een lantaarnpaal moest opknopen. Dat gaat best heel ver’, schrijft ze. Dat kun je wel zeggen, ja.

Dat een beperkte groep boeren (?) veel te ver gaat in hun protest is vorige week wel duidelijk geworden. Het blokkeren van snelwegen met mest, hooibalen, autobanden en andere rotzooi kan moeilijk meer als ‘vrijheid van meningsuiting’ worden goedgepraat. De bedreigingen aan het adres van degenen die de boel moesten opruimen zijn een uiting van bewuste ontregeling van de samenleving die in mijn ogen grenst aan terrorisme.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: kees torn (cc)

Demonstreren is niet hetzelfde als iemand in z’n gezicht schreeuwen

COLUMN - Na het eerste boerenbezoek aan de woning van minister Van der Wal liet Mark van den Oever van Farmers Defense Force zich interviewen door de Volkskrant. Op het hem geboden podium verkondigde hij dat boeren zeker door moeten gaan met het thuis opzoeken van politici en hun trillende kinderen. “Pussy’s zijn het” aldus Van den Oever. Een week later stonden er weer tractoren voor de deur van de minister. Dat dat niet kan dringt ondertussen in Den Haag wel door, maar waarom kan dat dan niet? Omdat het demonstratierecht niet voor tractoren geldt? Die boeren demonstreren toch gewoon? En dan ontaardt er weleens iets.

In die lijn van verdedigen zit een kleine misvatting over hoe we dat demonstratierecht zouden moeten opvatten. Die misvatting, die bij zowel links als rechts leeft, luidt: we hebben demonstratierecht en daarom mag iedereen overal demonstreren.

Gelukkig wordt die interpretatie van het demonstratierecht door de handhavers van de openbare orde niet gehuldigd. Dat wordt duidelijk zodra de ene demonstratie een andere demonstratie van tegenstanders uitlokt. Dan voelen burgemeester en het politiehoofd al snel nattigheid.

Stel, FvD kondigt een betoging aan. Baudet wil de moderne, drukke vrouw bevrijden van de stress die komt kijken bij het eventueel afbreken van een zwangerschap door abortussen niet meer toe te staan. Er wordt een tegendemonstratie aangekondigd. Een reactie van burgemeester en politie zal snel volgen. Beide demonstraties krijgen een andere plek toegewezen, zodat de demonstranten elkaar niet treffen en de politie de openbare orde kan handhaven.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Remkes goed voor boeren

COLUMN - Met boeren kun je twee dingen doen: in beton storten en onder water zetten. Dat is in ieder geval wel traditie geworden sinds begin 70’er jaren er een Deltaplan kwam tegen de tsunami’s melk die het land verspoelden. De oplossing werd: inkrimping van de boerenstand.

Maar wat doe je dan met al de grond die dan vrij komt? Juist: volbouwen en onder water zetten. Soms gaat dat samen, bijvoorbeeld de Blauwestad in Groningen. Een groot stuk land onder water zetten (Oldambtmeer), een paar duizend luxe woningen er omheen en voilà: Oost-Groningen weer in de vaart der volkeren!

Daar kan Johan Remkes vast iets over vertellen. Hij maakte immers als lid van de Provinciale Staten en als Gedeputeerde van Groningen (1978 – 1993) nog net de voorbereidende schermutselingen mee. Wat zou hij nog weten van de inspraakrondes die in 1993 van start gingen?

Remkes zat al hoog en breed in de Tweede Kamer toen de Blauwestad verder werd ontwikkeld tot het rampzalige project waarvan gesteld kan worden dat het grootste succes is, dat het in het water is gevallen.

Daar zal hij ongetwijfeld een en ander van hebben meegekregen toen hij van 1998 tot 2002 staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer. In zijn portefeuille zat onder andere de uitvoering van de Vinexdoelstellingen. Hij heeft er dus met zijn neus bovenop gezeten toen hele stukken polder onder beton en baksteen werden bedolven.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: bang pictures (cc)

De boeren internationaal

ACHTERGROND - Protesterende boeren zijn in Nederland eerder regel dan uitzondering. Maar ook wereldwijd gaat er geen jaar voorbij of boeren protesteren, al dan niet met tractors, omdat ze om uiteenlopende redenen hun bedrijfsvoering bedreigd zien.

Dat gaat er in 2020 niet beter op worden, als de trendwatchers van de Rabobank gelijk krijgen: Miljoenen boeren in de wereld zullen in 2020 verarmen, vanwege aanhoudende geopolitieke risico’s en intense prijsdruk. Meer specifiek: de aanhoudende handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China, de gevolgen van de Afrikaanse varkenspest en de lage prijzen voor koffiebonen en suiker gevolg van overproductie).

Om indruk te krijgen wat er elders in de wereld in 2019 op agrarisch gebied speelde een greep uit het nieuws over protesterende boeren.

14 januari 2019: Kenia – Koffieboeren protesteren bij de Ndaroini fabriek in Nyeri County tegen het management van de coöperatieve Gikanda Coffee Society. De boeren kunnen een deal sluiten met een Nederlandse koffiehandelaar (Trabocca BV) en zo een betere prijs krijgen, de Gikanda Coffee Society ligt dwars.

Uit een bericht van februari 2091 blijkt dat de Nederlandse firma uiteindelijk een overeenkomst heeft kunnen sluiten en al een voorschot heeft betaald.

Alle koffieboeren over heel wereld hebben last van een al jaren durende koffiecrisis, hoofdzakelijk veroorzaakt door Braziliaanse overproductie waardoor op de wereldmarkt de prijs die de telers krijgen alsmaar daalde. In juli zette de BBC de koffiecrisis in het perspectief van de westers Latte-drinker.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende