Energiedialoog als versnelling gebruiken

Misschien waren mijn verwachtingen minder hoog gespannen. Of ik ben al zo vaak beleidsmatig teleurgesteld dat het alleen nog maar mee kan vallen. Of ik word gewoon oud, kan ook. In elk geval hoop ik dat. Maar hoe dan ook: ik ben positiever over het recente Energierapport dan de meeste reacties die ik in de (social) media voorbij heb zien komen. Kijk, zo'n Energierapport heeft niet de functie van een beleidsplan met maatregelen en actiepunten die in de komende jaren allemaal moeten worden afgevinkt. Het is veeleer een toekomstschets: waar zou het heen kunnen gaan, en waar zou het heen moeten gaan? Ik moet zeggen: waar eerdere Energierapporten neigden tot "'t kan vriezen, maar 't kan ook dooien", geeft dit stuk veel meer richting. Bijvoorbeeld: laten we primair sturen op CO2, andere grootheden (efficiencyverbetering, hernieuwbare bronnen, innovatie) zijn in dit licht bezien middelen. Dat is een stevige uitspraak. Hoe geven we die handen en voeten? Hoe krijgen mensen en organisaties die liever op alle parameters sturen voldoende comfort dat ook hun wensen en zorgen worden bediend? En: voor CO2-intensieve bedrijven is op den duur geen plaats meer in de economische herberg. Da's ook niet mis.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Utrechtse ‘Danone’ Universiteit is politiek onafhankelijk

De Utrechtse Universiteit waakt voor onafhankelijke wetenschap en verhuurt geen zalen aan politieke partijen. Sargasso’s zusterblog Bij Nader Inzien bekritiseert en nuanceert de gang van zaken rond de weigering van de UU een zaal te verhuren aan de SP die een debat wilde houden over de onafhankelijkheid van de universiteit. Twee medewerkers van de UU, een student van de UU en een Kamerlid van de SP zouden spreken en in discussie gaan met de zaal.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Tweeling onnodig gescheiden

COLUMN - Op deze plek schreef ik eerder over het gedoe met het energielabel. Het lijkt klein bier, maar het is ook onweerstaanbaar grappig, zelfs als er niet wordt teruggeschreven. Maar er zit ook een principieel kantje aan. De overheid verplicht mij een energielabel te hebben, bij de verkoop van mijn huis. De simpele handgrepen die daarvoor nodig zijn kan die overheid echter niet ordelijk uitvoeren.

Op 16 april kreeg een heer met een onbekende naam op mijn adres een bevestiging dat het formulier dat ik had ingevuld in goede orde was ontvangen. Het aanvraagnummer dat bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland was geregistreerd, klopte weer wel.

Op 18 april schreef ik terug dat mij niet helder was waarom de naam niet klopte, waarom ik niet bekend was als woningeigenaar, waarom de vertraging zo groot was en wanneer de overheid wel aan zijn verplichtingen zou voldoen.

Ik verzocht om uitleg over de zin van de verplichting: die lijkt mij te zijn dat een label je kan helpen bij de beslissing of je een woning moet kopen, tegen welk bedrag, wat je er aan moet doen om hem energiezuiniger te maken, en zo meer. Niks op tegen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Een feestje van €180.000

OPINIE - Het rommelt aan het Lange Voorhout, waar de Nederlandse Taalunie gevestigd is, de Vlaams-Nederlandse overheidsorganisatie die al het beleid over taal en letteren moet uitvoeren. Zeker sinds de Vlaamse manager Geert Joris er twee jaar geleden aantrad als hoogste ambtenaar, is het voor de buitenstaander eenvoudig om inzage te krijgen in vertrouwelijke stukken.

En dat geldt nog veel sterker nu Joris een maand geleden zonder enig overleg een pakket maatregelen aankondigde die vooral het inhoudelijke deel van het Taalunie-werk zwaar treffen, maar het management en de communicatie ongemoeid laten.

Altijd is er wel iemand bereid om ergens iets over te vertellen, of het nu een (ex-)ambtenaar, een (ex-)lid van de Raad of een andere betrokkene is. Als kritisch volger van het beleid van de Taalunie ben ik de afgelopen weken getrakteerd op veel, heel veel informatie.

Nu er zoveel te doen is om die merkwaardige overheidsclub, ben ik deze week eens in de stukken gedoken: de Begroting 2015 bijvoorbeeld, en de verschillende beleidsplannen die er intern verspreid zijn geweest.

Businessplannen

Wie die stukken leest, en hart heeft voor de Nederlandse taal en de letteren, schrikt. Het beeld doemt op van een organisatie die stelselmatig wordt ontdaan van alle inhoud. Een organisatie die niet in de eerste plaats krimpt of bezuinigt, maar geheel verandert van structuur; verandert in de richting van een club waarvan het voornaamste doel is om zélf zichtbaar te zijn, niet om iets te doen voor de zaken waarvoor hij in het leven is geroepen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: James Cridland (cc)

Conformisme is handig beleidsinstrument

ACHTERGROND - Psychologisch en neurowetenschappelijk onderzoek laat zien hoe en waarom mensen zich laten beïnvloeden door het gedrag van anderen. Deze kennis over de werking van het brein kan helpen bij het bepalen van overheidsbeleid.

Een belangrijke rol van de overheid is om burgers ertoe te bewegen om gezonde, sociale en duurzame keuzes maken. Straffen en belonen is een veelgebruikte methode om tot zulk gedrag te motiveren. Iemand die te laat is met het invullen van z’n belastingformulier krijgt een boete en het inleveren van gloeilampen wordt beloond met een korting op spaarlampen. De dreiging van een straf of de verleiding van een korting resulteert echter niet per definitie in gedragsverandering en werkt soms zelfs averechts.1 De reden hiervoor is dat belonen of straffen de intrinsieke motivatie voor moreel gewenst gedrag doen afnemen. Dit is goed te zien in een studie in een kinderdagverblijf in Israël.2 Deze opvang besloot om ouders een boete te geven iedere keer als zij hun kind te laat ophaalden. Echter, in plaats van een vermindering van het aantal telaatkomers, leverde deze interventie een toename van het aantal kinderen op dat te laat werd opgehaald. De relatief kleine boete veranderde de intrinsieke norm van de ouders om op tijd te komen. Voor hen betekende de boete slechts dat op tijd komen eigenlijk niet zo belangrijk is: ze kunnen hun te late aankomst immers afkopen.

Slim gebruikmaken van de menselijke neiging zich te conformeren

Foto: TOM81115 (cc)

Publieke opinie en nationale veiligheid

ACHTERGROND - Hoe ver reikt de invloed van publieke opinie? Hoe ver zou die invloed moeten reiken?  Dergelijke vragen behoren tot de meest fundamentele aspecten van democratisch bestuur, beargumenteert Armen Hakhverdian.

Nu sprak Rob de Wijk afgelopen weekend in Trouw zijn zorg uit over de aanhoudende bezuinigingen op het gebied van nationale veiligheid, defensie en buitenlands beleid. Dat zou volgens De Wijk onverstandig zijn in de context van een verslechterde veiligheidssituatie. Maar hij schrijft ook: ‘Er is tot slot weinig oog voor het feit dat deze beleidsterreinen van een andere categorie zijn dan zorg en onderwijs. Daar gaat het om de vraag wat de bevolking ervoor over heeft; bij veiligheid, defensie en buitenlandse zaken gaat het om de vraag wat de regering nodig vindt. Het zijn specifieke overheidstaken die niet kunnen worden uitbesteed.’ De Wijk vindt dat publiek draagvlak van ondergeschikt belang moet zijn bij de totstandkoming van beleid over nationale veiligheid en aanverwante onderwerpen: ‘Dit fundament van Nederland moet door regering en Kamer, gesteund door de Grondwet, zelfstandig worden bepaald.’

Het altaar van de publieke opinie

Rob de Wijk is zeker niet de eerste die dit punt maakt. Hans Morgenthau, een van de meest invloedrijke auteurs in de studie van internationale betrekkingen, schrijft in zijn klassieker Politics Among Nations (p. 147): ‘[a government] must resist the temptation to sacrifice what it considers good policy upon the altar of public opinion, abdicating leadership and exchanging short-lived political advantage for the permanent interests of the country.’ Morgenthau spoort  politici aan te leiden en geen ‘slaaf van de publieke opinie’ te worden.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Etnische registratie noodzakelijk voor overheid

De RMO adviseerde onlangs demissionair minister Leers om categorisering naar etniciteit af te schaffen. Beleidsadviseur Arjen Verweij pleit voor het tegenovergestelde: om achterstanden te bestrijden en  onrechtmatigheden te kunnen vaststellen is en blijft etnische categorisering onontbeerlijk.

In de buitenwijken van Parijs, de zogeheten banlieues wonen – althans volgens de officiële Franse statistieken – geen etnische minderheden of allochtonen. Frankrijk kent geen hoge werkloosheid of criminaliteit onder specifieke etnische groepen. Er bestaat ook geen discriminatie bij toetreding tot de arbeidsmarkt. Ten minste, op papier. Want Frankrijk registreert geen herkomstgroepen. In Frankrijk wonen slechts Fransen et les étrangers. Op basis van nationaliteit is het niet mogelijk om allochtone groepen te identificeren: die groepen hebben namelijk gewoon een Frans paspoort. Frankrijk is dus – op papier – het gedroomde land voor de RMO.

De werkelijkheid is natuurlijk volstrekt anders: de banlieues zijn échte ghetto’s, no-go-areas die we in Nederland niet hebben. De werkloosheid is er extreem hoog, evenals de criminaliteit. Er is sprake van een bedroevende leefbaarheid, zowel als het gaat om de kwaliteit van de woningen als om de kwaliteit van de woonomgeving. Er vindt red-lining plaats, dat wil zeggen dat mensen geen baan of lening krijgen als ze uit zo’n gebied afkomstig zijn. De bevolking bestaat er eerst en vooral uit niet-westerse allochtonen. En dat is ook precies het beeld dat er breed bestaat: de banlieues zijn ‘zwarte’ wijken met grote maatschappelijke problemen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 21-02-2022

Er zijn te weinig politici

Voormalig topambtenaar Roel Bekker (veertig dienstjaren, vele premiers en ministers gediend) heeft een boek geschreven, waarover de Volkskrant hem vandaag interviewt (helaas alleen kort online). Naast een aantal onthullingen (minister Bomhoff liet een topambtenaar verwijderen om farmaceutische belangen veilig te stellen) bevat het gesprek ook een opmerkelijk pleidooi: er zijn te weinig politici.

Nederland hoort volgens Bekker tot de tien best bestuurde landen ter wereld. De meeste daarvan hebben echter veel meer politici. Het kabinet Rutte kent twaalf ministers en acht staatssecretarissen, minder dan ooit (ter vergelijking: Denemarken 23 ministers, Zweden ook 23, Luxemburg 15). De hoeveelheid werk is echter niet afgenomen. Er zijn twee gevolgen: werk blijft liggen of het wordt doorgeschoven naar ambtenaren (die niet per se gelukkig zijn met politieke taken).

Bekker geeft een aantal overtuigende voorbeelden. Het in elkaar schuiven van de ministeries van EZ en Landbouw, met één minister en één staatssecretaris, heeft ertoe geleid dat de Nederlandse landbouwbelangen in Brussel niet goed meer vertegenwoordigd worden en dat handelsbelangen (vroeger een aparte staatssecretaris die zich in het buitenland minister mocht noemen) er bekaaid vanaf komen. De druk bezette minister van Volksgezondheid was onlangs vijf uur kwijt aan een flauwekuldebat over de Olympische Spelen, waar ze vroeger een staatssecretaris van sport had kunnen sturen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Dus je bent een Turk? Boeiuh

Wetenschappers en beleidsmakers zijn het er allang over eens: etnische categorieën als ‘allochtoon’ of ‘Turk’ zijn achterhaald. Nu de rest van het land nog. Want politici, media en veel burgers zien nog veel allochtonen rondlopen, vinden Marcel Ham en Jelle van der Meer.

De term ‘allochtoon’ is geïntroduceerd om lovenswaardige redenen. Ze is in de jaren negentig gemunt als hulpmiddel bij integratiebeleid. Met een precieze definitie – iedereen die in het buitenland is geboren of van wie een van de ouders in het buitenland geboren is – kan je groepen en hun achterstanden in beeld brengen en vervolgens gerichte maatregelen nemen. Omdat herkomstland én dat van de ouders geregistreerd staat in de gemeentelijke bevolkingsadministratie kan iedere ingezetene geoormerkt worden als allochtoon dan wel autochtoon. Dat maakt het produceren van vergelijkende statistieken kinderlijk eenvoudig. Door uitsplitsing in ‘westerse allochtonen’ en ‘niet-westerse allochtonen’, en vervolgens in ‘Turk’, ‘Marokkaan’, ‘Surinamer’ etc. wordt het wel en wee van deze groepen haarscherp in beeld gebracht. De Integratierapporten van het SCP en het CBS zijn daarvan het jaarlijkse hoogtepunt. Een klein deel is nuttig voor beleid (werkloosheid, schooluitval), het meeste is puur kennis (gemengde huwelijken, kindertal, vrijetijdsbesteding, kerkgang etc.).

Etnische categorieën zijn achterhaald
Maar wat blijkt bij een ronde langs universiteiten? De gebruikers van die kennis, de integratie-onderzoekers, zijn merendeels uiterst kritisch over de waarde ervan. Reden: etnische categorieën als ‘allochtoon’, ‘Turk’ of  ‘Marokkaan’ zijn achterhaald. Door integratie, het opgroeien van een tweede generatie en door nieuwe immigratie zijn groepen zeer divers geworden waardoor containertermen als ‘Turk’ of ‘Marokkaan’ weinig betekenis meer hebben. Een ‘Marokkaanse’ hbo’er heeft meer gemeen met klasgenoten dan met ‘Marokkaanse’ straatjongeren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het Akkoord van Apeldoorn revisited

REFLECTIE – Weet u wat het machtige “Akkoord van Apeldoorn” is? Vast niet. Het is het zoveelste voorbeeld van zogenaamd krachtdadig handelen van de overheid in alle vrijblijvendheid waardoor er uiteindelijk weinig tot niets gebeurt. Zo ook in dit geval.

Het Akkoord van Apeldoorn loopt vandaag na precies drie jaar af. Dit was onderdeel van de ambitie:
Zij nemen het initiatief tot het ontwikkelen en uitvoeren van samenhangende publiekscampagnes in de periode 2009 tot 2011, gericht op het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij het landschap via een voorhoede in samenleving en openbaar bestuur.

Ook zouden er allerlei actieplannen en financieringsvoorstellen komen om de “verrommeling” van het landschap tegen te gaan.
We zijn drie jaar verder en nog steeds aan het praten. De zak met geld is weg en de aandacht al helemaal. Maar je kan er aardig grote en kleine “stuurgroepen” en diverse therapeutische praatgroepen zoet mee houden.

Zeg niet dat ik niet gewaarschuwd heb. Vrijblijvende akkoorden kosten alleen maar geld en tijd. Ze leveren zelden op wat men hoopt.
Overigens heb ik niet de illusie dat hiermee toekomstige akkoorden en convenanten vermeden zullen worden.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende