De ondraaglijke lichtheid van beleidstaal

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tien voor TaalHet Nederlands is weer een paar lelijke woorden rijker. Almere krijgt kansenpanden en talenthuizen. De taaldiarree van beleidsmakers kan echter niet verhullen dat deze optimistische newspeak vaak een gapende leegte maskeert. Sterker nog, hoe lelijker het woord, hoe leger en kanslozer het beleid (ook al zo’n vreselijk nietszeggend woord).

Kansenpanden en talenthuizen moeten sociale en economische initiatieven ontplooien. Maar wat klopt er niet in dit plaatje (ja ook lelijk woord): ,, Centraal in het plan staat het stimuleren van ideeën en gedachten van de mensen zélf. Almere wil ideeën over wonen en werken niet van bovenaf opleggen, maar initiatieven van onderop aanjagen en belonen. Dit bevordert volgens de stadsplanners de sociale samenhang en zorgt ervoor dat de wijk aantrekkelijk blijft.’’

We mogen niet meer van achterbuurten spreken, maar hebben het over kracht- en prachtwijken (sommige media doen daar daadwerkelijk aan mee). Amsterdam Oud-Zuid is volgens mij een prachtwijk, maar ja, daar wonen ook rijke mensen. Veel sterkte toegewenst aan degene die van Kanaleneiland Utrecht, Transvaal Den Haag, Spangen Rotterdam een krachtwijk wil maken. Was Vogelaarwijk overigens geen betere term? Leuk initiatief, maar net even te hoog gegrepen.

Professionals (volgens mij is het probleem juist dat professionals vaak helemaal niet zo professioneel zijn) in de zorg moeten steeds vaker niet-pluisgevoelens over kinderen melden. Niet-pluisgevoelens. Het is een officiële term. Je ziet de wijkverpleegster (oh nee, die is op de meeste plekken wegbezuinigd), sorry, de integrale handhaafster al met haar kladblok hoofdschuddend door je huis banjeren, mompelend: ,,Hier is iets niet pluis.’’ Maar wat zijn niet-pluisgevoelens? Rouvoet vond dat ook wat vaag dus heeft hij er een werkgroep op gezet om een concrete lijst samen te stellen. Het resultaat is dat over u en uw gezin waarschijnlijk een hoop niet-pluisgevoelens te melden zijn (ik heb ze even in een wordbestandje gegoten).

En wat hebben we nog meer? Het bordje ‘u begeeft zich in een groetzone’ is voor mij reden mijn portemonnee wat dieper op te bergen. Het Rotterdamse college van B en W voert een oorlog tegen huiselijk geweld en ziet daar de ironie zelf blijkbaar niet van in. En is het u ook opgevallen dat de whole body scanner (gewoon een naaktscanner) door beleidsmakers ineens stug een securityscanner wordt genoemd? Dat klinkt inderdaad heel geruststellend.

Gelukkig laat niet iedereen zich ringeloren door deze vreselijke newspeak en verzinnen creatievelingen (waarvan er verdacht veel in Rotterdam wonen) woorden die wél samenvallen met hun betekenis. Blunderput, bontkraagjes in plaats van kansenjongeren, schaamhaardossier in plaats van EKD. Guusje ter Dorst vindt dat burgers niets te verbergen moeten hebben, behalve bonnen voor rijden onder invloed. Proost.

Iemand nog mooie voorbeelden?

Reacties (26)

#1 Bullie

mmwaah Kanaleneiland…ga er eerst eens kijken. Is zeker een krachtwijk en wordt langzaam een prachtwijk. Ik als niet-zo professional ben misschien niet helemaal onbevooroordeeld, maar de media al helemaal niet..hoezo links bolwerk?

  • Volgende discussie
#2 Reaguurder

Wat een vreselijk nietszeggend stuk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Fred

Tja, hij ligt voor de hand, maar wat dacht u van vredesmissie of opbouwmissie i.p.v. oorlog?
Overigens ergerde Cicero zich al aan eufemismes om problemen te verbloemen. En zo’n eufemisme blijft uiteindelijk toch iets beschrijven dat problematisch is, waardoor ook het nieuwe woord uiteindelijk een negatieve betekenis krijgt en weer vervangen wordt door een nieuw eufemisme. Ad infinitum.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Karin

Warning: Attempt to assign property of non-object in /home/sargasso.nl/public_html/wp-includes/link-template.php on line 999

Nee, dat lijstje (Wordbestandslijstje?) daar krijg ik een niet-pluis gevoel bij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Yevgeny Podorkin

Ik word er een beetje draaierig van Dimitri. Met je niet- pluisgevoelens en groetzones. Vaak ook met het woord “plekje” (in “het plaatje passen” ook inderdaad) valt iemand dat wel eens op?. Dat woord ook, plekje, alles “een plekje” kunnen geven. Een ieder heeft recht op zijn eigen “plekje”. Hee, dat is MIJN PLEK. Speelt die Sneijder nou weer op “een andere plek”. Er-is-hier-geen-plek-meer- voor-jou. En bij elk “plekje” als het even kan ook een apart bord, soms tot verzuipens aan toe

Heb sowieso een tic v.w.b. (verbods- en waarschuwings)borden langs de weg:

Of den deze, oké: in Duitsland:

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 DrBanner

toch krijg ik van kreten als ‘ondraaglijke lichtheid’ bijna evenveel jeuk als van ’talenthuizen’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Cabron A

hehehe: vers van de VROM-pers: ‘Probeerbesluit’. Kort gezegd: dat maak je om een besluitprobeersel te voorkomen. Denk ik.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Cabron A

het probleem met die almeerse prietpraatjes is niet eens het verhullende taalgebruik, maar het onzindelijke denken erachter.

zo komen ideeen over wonen en werken nooit van bovenaf, plannen en oplossingen komen van bovenaf. en dat is maar goed ook vaak. dus: wat wil almere in godsnaam?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 DJ
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 mescaline

@8 Wat ze willen ? Ik denk… medezeggenschap voor kutmarokkaantjes in een proefproject met veel huiswerk. Methode Yes Minister.

En dan heb je die termen nodig.

Stom alleen dat daar echt nog door niemand werk van is gemaakt. Pfff…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Share

‘Kansenpanden en talenthuizen’ dat was ooit harstikke leuk en sterk geweest. Maar dan wel door de mond van Frederik Jacobse en Tedje van Es.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Share

Een probeerbesluit gaat overigens over een mogelijk instemmende initiatiefbesluithypothese omtrent het uitzetten van de zwarte beer op de Veluwe.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Fred

Ach, vormen van ‘ondraaglijke lichtheid’ vindt men overal. Sargasso berichtte tot en met Kopenhagen dagelijks over gletsjers, zeespiegelstijgingen e.d. en liet zelfs een klok lopen om de milieuhoogtijdagen te verwelkomen. Sinds Climategate, leugens over de Himalaya, de merkwaardige belangenverstrengeling van Pachauri en nu weer de conclusie dat het IPCC voor opmerkingen over gletsjers in de Alpen gebruik heeft gemaakt van een scriptie van een Aardrijkskundestudent waarin anecdotes van bergbeklimmers zijn opgenomen, de halve draai van Samsom etcetera blijft het akelig stil bij Sargasso. Bevangen door de kou? Weggezweefd op de eigen lichtheid van niet onderbouwde meningen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 S’z

Rare KoZ maar alla.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Bullie

Ik ben pro-beerbesluit.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 DrBanner

@13: als er iets nieuws te melden is t.a.v. het klimaatveranderingsvraagstuk en -debat, is Sargasso er meestal wel vroeg bij hoor. Ik vind het juist goed dat hier niet constant antiklimaatontkennerspostjes om het klimaatontkennerjennen geplaatst worden, maar alleen als er iets nieuws speelt. ‘Sinds Climategate’ en ‘sinds Himalaya-gedoe’.. hoe lang geleden is dat ook alweer? Tel je dat in dagen of weken?

uw reaguursel is offtopic en onterecht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Ministry of Truth

Kilometerbeprijzing = kilometerheffing = rekeningrijden = controle via Stasi-kastje.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Basszje

Kaderstellende randvoorwaarden op de conceptvisie startnotitie ontwerpbestemmingsplan.

( Als je denkt dat ik dit verzin, verdiept u eens in de gemeentepolitiek! )

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Ministry of Truth

Ja, gemeentepolitiek is erg. Landelijke politiek is (privacy-technisch) enger:

Internet-downloadverbod illegale content = internet-gedrag van iedere Nederlander monitoren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 boog

“bontkraagjes”, “Guusje ter Dorst”

Het lijkt wel of ik op geenstijl verzeild ben geraakt..

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 omepas

en wat dachten we van Topdorpen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Ministry of Truth

Nog zo’n treurige: Bewaarplicht verkeersgegevens = meegluren door de overheid: wie-belt-wie-en-waar?, wie-mailt-wie? en wie-surft-wat?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Taco Zip

Tegen de ‘Betuwe-lijn’ was ook minder protest geweest door niet-direct betrokkenen als deze ‘Rotterdam-Ruhrlijn’ had geheten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Fred

@16: De term klimaatontkenner voor mensen die op wetenschappelijke gronden twijfelen aan de conclusie dat CO2 de belangrijkste oorzaak is van de opwarming, reken ik ook onder newspeak. Dit keer niet om te verdoezelen of als eufemisme, maar om te etiketteren en onschadelijk te maken.

Overigens gebeurt er momenteel in het klimaatdebat elke dag wel iets dat het IPCC en enkele klimatologen en hun instituten in een bedenkelijk daglicht zet. Maar kennelijk valt dat niet onder ‘iets nieuws’ bij Sargasso.

Off-topic? U heeft deels gelijk, maar het tekent wel de selectiviteit van dit weblog, waardoor er veel overeenkomsten zijn met de politiek. In die kringen kijkt men ook graag weg als er dingen gebeuren die niet passen in het wereldbeeld en poogt men door taalgebruik recht te lullen wat krom is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Taco Zip

‘demoniseren’, voor ‘het aanspreken van politici op de aard en gevolgen van hun eigen uitspraken’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 DrBanner

@16 newspeak: Klimaatontkennernennen = klimaatontkennerjennen.

  • Vorige discussie