Moet dat nou zo ingewikkeld Allah?

Als bij de volgende verkiezingen de PVV verpulverd wordt en links een comfortabele meerderheid behaalt, moet ik nog zien dat ik de straat op ga om met mijn kalashnikov in de lucht te gaan schieten. In de Arabische wereld is dat wel een gebruikelijke manier om een politieke omwenteling te bejubelen; daar heeft iedereen kennelijk een AK-47 naast de schoorsteenmantel staan. De euforie die zich van de Libiërs meester maakt nu Kadhafi dan eindelijk verslagen is, heeft wel iets weg van de gekte die bij ons zou losbreken als we wereldkampioen voetbal zouden worden (waarmee onze klaagcultuur meteen mooi in perspectief geplaatst is) – met naast dat wapengekletter dit verschil dat wij beschikken over een heel arsenaal aan folkloristische vreugdeliederen als Campeones campeones ole ole ole, Hup Holland Hup of zelfs maar gewoon Holland! [klapklapklap] Holland!, terwijl de Arabieren, van Tripoli tot Damascus, het moeten doen met het sleetse Allah is groot, gevolgd door een nederig salvo kogels in diens richting.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Die kan naar Den Haag copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Open Draad | Gadaffi valt. En nu?

Saif al-Islam is gearresteerd. Tripoli is voor 95 procent in handen van de rebellen. Weer is een regime omgevallen, eindelijk. De vraag is natuurlijk wat nu? En welk effect zal de val van Gadaffi hebben op andere regimes in nood? Nu de vliegtuigen van de NAVO niet meer nodig zijn in Lybië, kunnen en/of moeten ze ingezet worden in Syrië? Kortom: tijd voor een open draad.

Terugblik op Gadaffi’s regeerperiode.

Tripoli onveilig: BBC cameraploeg onder vuur genomen

Libische ambassades strijken vlag en hijsen de rebellenvaandel

Onze redacteur Sebastiaan van der Lubben vraagt zich hieronder af hoe verdeeld Libië is.

Hoe verdeeld is Libië? Een ongepaste vraag, nu rebellen met vereende krachten Tripoli innemen. Libië is niet verdeeld, maar vormt één front tegen dictator Kadaffi die, volgens bronnen, met Zuid-Afrika in onderhandeling is over de voorwaarden voor een eventuele overgave. Maar toch.

Er bestaan maar weinig revoluties waarvan de kinderen niet hopeloos verdeeld bleken nadat de stofwolken waren opgetrokken. Tijdens de strijd bijeengehouden door één belang, na de overwinning op de gezamenlijke tegenstander uiteengevallen tot op atomair niveau. Je hoopt dat er nog instituties over blijven die de wanorde enigszins in banen zullen leiden. Ik ben pessimistisch van aard: de kans is groter dat Tripoli en Libië een zeer wanordelijke tijd tegemoet zullen gaan. Er zullen slachtoffers vallen, er zal worden afgerekend met een uiterst gewelddadige geschiedenis. De strijd is misschien voorbij, de oorlog, vrees ik, woedt nog wel even door.

Foto: copyright ok. Gecheckt 04-10-2022

Allah heeft spijt

Mohammed Benzakour vraagt zich af waar de Ramadangeest blijft.

Ook geen kopje koffie? Ook geen kopje koffie. Toch wel een slokje water? Nee, ook geen slokje water. En als je hoofdpijn hebt? Pech mevrouw, tanden op elkaar en doorpakken.

Al vanaf m’n vastendebuut in 1985 moet ik Nederlanders (jong/oud/gelovig/ongelovig/ geschoold/ongeschoold) uitleggen wat Ramadan inhoudt: ascese par excellence. Tenzij je kanker hebt of insuline spuit. Totale onthouding dus, van zonsopgang tot zonsondergang, of koranisch poëtisch gezegd: ‘vanaf dat een witte draad zich onderscheidt van een zwarte’.

Waarom wil de Ramadan na 40 jaar moslimmigratie maar niet doordringen in de Hollandse hoofden – terwijl intussen van allochtonen wordt verlangd het Wilhelmus hoofdelijk op te dreunen?

Vasten is beslist geen islamitische uitvinding. Hindoes doen het, boeddhisten doen het (oeposatha), de Inca’s en de oude Egyptenaren vastten, Joden vasten (een keer per jaar 25 uur), en ja, ook christenen kennen het ritueel. Nou ja, katholieken dan, die vasten op vrijdag door geen vlees maar vis te eten. Als mij elke vrijdagavond een dampende bord sardines escabeche wordt voorgeschoteld, teken ik er graag voor.

Maar, eerlijk is eerlijk, ook moslims prutsen maar wat. Ik heb altijd geleerd dat Ramadan een maand van soberheid is, solidariteit met de hongerigen, hun erbarmelijk lot lijfelijk invoelen. Nobel, nietwaar. Echter: het zonnetje is nog niet onder of de weelderige soepen, gebraden lamsbouten, eiersalades, vispasteitjes en druipende honing- en pannenkoeken vliegen over tafel. Het smikt, het smakt, het gast en boert non-stop tot het eerste ochtendgloren. Wat at Mohammed ook alweer? Handje dadels met kommetje geitenmelk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

En als de dictator weg is, wat dan?

Het is het soort vragen dat je regelmatig tegenkomt in gesprekken over de Arabische landen die hopen op een mooie Arabische Lente. Net als: Gaan islam en democratie wel samen? Moeten we niet bang zijn voor sektarisme? Is de kans niet groot dat orthodoxen aan de macht komen? Leidt het niet tot een verslechtering van de positie van christenen?

Haitham Al-Maleh spreekt de demonstranten toe - Den Haag, 5 augustus 2011 (foto: Wim Lankamp)

Dit soort vragen gaat er impliciet van uit dat het voor inwoners van Arabische landen beter is om onder een dictatuur te blijven leven, dat zij niet willen leven in vrijheid en democratie, en dat dat ook onmogelijk is. Vragen ook die impliciet de beweegredenen van de demonstranten ter discussie stellen, even als hun kracht om hun eigen toekomst vorm te geven. De vraag is of dat terecht is. Want wat is het alternatief? Moeten we dan, zoals Martin Janssen in de Volkskrant suggereerde, bang zijn dat jihadisten zich meester maken van de Syrische revolutie? Moeten we, zoals Paul Brill ter discussie stelde, het regime van Assad blijven steunen uit angst voor ‘the devil you don’t know’?

De meesten van ons hebben geen ervaring met het leven onder een dictatuur en daardoor realiseren we ons onvoldoende wat de modus operandi van een dictator is. Een dictator regeert met geweld namens een minderheid over de meerderheid, die hij onderdrukt. Dat kan hij alleen maar zolang de bevolking niet in opstand komt, of zolang hij opstanden de kop in kan drukken. Hij kan het ook alleen maar zolang de internationale gemeenschap niet ingrijpt, of zelfs zaken met hem doet.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Gratis dagbladen voeden islamangst

Veel Nederlanders bekijken de recente ontwikkelingen in de Arabische wereld met argusogen. Dat blijkt uit een enquête uit april 2011 in opdracht van FORUM, het Instituut voor Multiculturele Vraagstukken. Ruim de helft van de meer dan 900 ondervraagden (59 procent) maakt zich in zeer grote of enige mate zorgen over de gevolgen van de ontwikkelingen in de regio voor de Nederlandse samenleving. Van hen vreest ongeveer tweederde radicalisering en dreiging van terrorisme. Treinreizigers die geregeld de gratis dagbladen lezen begrijpen waar deze angst vandaan komt.

Veel van die angst richt zich momenteel op de Egyptische Moslimbroederschap, die bij de verkiezingen in september waarschijnlijk relatief veel politieke invloed zal verwerven. In de gratis media komen vooral veel figuren aan bod die beweren dat de Moslimbroederschap een heel radicale, onbetrouwbare, (potentieel) terroristische club is. Politici die het tegendeel beweren, maar ook Midden-Oostenexperts, die veelal van mening zijn dat de Moslimbroederschap hun radicale veren hebben afgeschud, worden volledig genegeerd. Dat blijkt na bestudering van de berichtgeving in de maanden januari tot juni 2011 over de Moslimbroederschap in gratis dagbladen Metro, Sp!ts en de Pers, samen goed voor een oplage van meer dan een miljoen.

In Metro worden in deze periode vier figuren opgevoerd die claimen dat er een groot gevaar uitgaat van de Moslimbroederschap. De Israëlische president Shimon Peres waarschuwt voor het ‘doemscenario’ dat ‘als de Moslimbroederschap wordt verkozen, ze geen vrede (zullen) brengen.’ (05/02) Glenn Beck, een aartsconservatieve Amerikaanse tv-presentator, interpreteert de machtswisseling in Egypte op geheel eigen, radicale wijze: ‘dit is het verhaal van iedereen die ooit hoopte op de fundamentele verwoesting van de Westerse manier van leven.’ In hetzelfde artikel noemt de Republikeinse politiek strateeg Newt Gingrich de Moslimbroederschap niets minder dan ‘een aartsvijand van onze beschaving.’ (14/02) Oud-secretaris-generaal van de Verenigde Naties, de Egyptenaar Boutros Boutros-Ghali, gaat zelfs zo ver de Broederschap op gelijke voet te stellen met het fascisme en nazisme. (04/03)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De immorele NAVO-strategie

Dankzij de door de NAVO veroorzaakte patstelling, duurt de oorlog in Libië voort. De NAVO is daarom medeschuldig aan de 15.000 slachtoffers die er sinds maart zijn gevallen Zoals ik al had voorspeld verandert de ‘Coalitie van bereidwilligen’ langzaam van strategie. Doel is niet langer het ‘beschermen van de Libische burger’, maar het verwijderen van kolonel Khadafi. Als we de NAVO moeten geloven -en laten we vooral niet alles klakkeloos geloven- brokkelt de steun rondom de excentrieke kolonel langzaam af.

Khadafi is niet langer die aparte Arabische heerser met wie het prima zakendoen is. Nu heeft de kolonel afgedaan. Het is voor de NAVO een prestigekwestie geworden en de Libische leider moet koste wat het kost verdreven worden. En het zal wat kosten. Specifieker geformuleerd: het zal nog meer Libische levens kosten. Om de geesten rijp te maken voor de volgende stap wordt de woestijnvos geframed als een losgeslagen waanzinnige. Om dit aan te tonen beweert Luis Ocampo dat de leider Viagra bestelt om zijn troepen aan te sporen tot massaverkrachtingen. Mag ik de bonnetjes even zien, Luis? Het broodje aap verhaal valt in de categorie ‘massavernietigingwapens in Irak’ en ‘Osama zit in Afghanistan’.

Wie oppermachtig is creëert zijn eigen moraal, werkelijkheid en recht. Dat lijkt allemaal te billijken, zolang het doel de middelen heiligt. Maar wat is het doel? En welke middelen zijn we bereid in te zetten? Democratieën hebben hun oordeel snel klaar als het gaat om dictaturen. Terecht. Maar wie beoordeelt en veroordeelt ons? Staat de ‘good guy’ altijd boven de wet? Filosofieprofessor Michael Walzer is een expert op het gebied van de morele rechtvaardiging van oorlogsvoering. Zijn mening over Libië is helder. “And so we are intervening in a very big way, again, in a country about which we know very little, on behalf of political forces about which we know even less. We don’t know what a new Libyan regime would look like; we also don’t know whether a new regime can be put together without an extensive civil war. Given all this, I thought that the threshold held. The case for intervention just wasn’t strong enough.”

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende