Quack?! Evangeliseren voor wetenschappers

Wetenschappers gaan onderling, als het goed is, methodisch, kritisch en rationeel te werk. Daaraan ontlenen ze vaak de gedachte dat de buitenwacht hun resultaten vanzelfsprekend zouden moeten accepteren. Dus is de communicatie gericht op de presentatie van feiten in plaats van emoties. Dat is geen kracht, maar een zwakte. In de techno-optimistische decennia na de Tweede Wereldoorlog werden wetenschappers wel eens neergezet als de hogepriesters van het nieuwe tijdperk. Het was een mooie metafoor, die inmiddels meer werkelijkheid is geworden dan men zich realiseert, niet zozeer doordat wetenschappers een prominentere rol in de samenleving hebben gekregen, als wel door het wegkruimelen van de religieuze concurrentie. Wat de wetenschap zich nauwelijks realiseert is dat ze steeds meer daadwerkelijk trekken van een religie heeft gekregen. Dat heeft wél te maken met ontwikkelingen in de wetenschapspraktijk zelf. Albert Einstein was zo'n beetje de laatste representant van de klassieke wetenschapper, de (doorgaans) man die in zijn eentje experimenteerde en/of met een theorie kwam. Sindsdien is vanuit de astronomie en deeltjesfysica een complex wetenschapsmodel uitgerold waarin resultaten groepsinspanningen zijn, gecontroleerd in een internationaal web van peer reviews. Anders gezegd: het wetenschappelijke proces is zo ingewikkeld dat ook wetenschappers zelf soms moeite hebben om bij te blijven. De specialisaties raken steeds verder verkokerd.

Door: Foto: © Sargasso logo Quack?!
Foto: Eric Huybrechts (cc)

Zijn wij goede voorouders?

, door

RECENSIE - Hoe kunnen we het langetermijndenken bevorderen in een kortetermijnwereld?

De waan van de dag, de focus op het hier en nu, de onmiddellijke behoeftebevrediging, de snelle winst, de politieke blik die niet verder gaat dan de volgende verkiezingen: we leven in een wereld waarin de korte termijn ons denken en gedrag in hoge mate domineert. Wat ons doen en laten betekent voor volgende generaties komt nauwelijks aan de orde, en zeker niet in de onstabiele, crisissituatie waarin we momenteel zitten. Toch dringt de vraag zich op: wat betekenen onze keuzes vandaag voor het toekomstige leven van onze achterkleinkinderen? Zijn wij goede voorouders voor de generaties die nog komen?

De Britse politiek filosoof Roman Krznaric wil ons met De goede voorouder op weg helpen om meer op de lange termijn te denken. Hij pleit voor intergenerationele solidariteit. Het leven dat wij nu leiden is mede mogelijk gemaakt door creatieve, hard werkende, verantwoordelijke en vooruitziende voorouders. Laten we het nu dus niet verpesten voor ons nageslacht door in ons gedrag niet verder te kijken dan vandaag en morgen. Deze morele oproep onderbouwt Krznaric met een analyse van de bestaande remmen op het langetermijndenken en de mogelijke strategieën om ons op het spoor te zetten van meer verantwoordelijkheid voor de toekomst.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Closing Time | Europe Is Lost

, door

Kate Tempest heet tegenwoordig Kae Tempest.

En dus niet meer Kate. Vanaf nu is hun dus non-binair. En hun lange haar is eraf geknipt. Hun heeft nu een kort fris koppie. Maar op de cd Let Them Eat Chaos heet Kae nog Kate, logisch, want die komt uit 2016. Toen was hun nog van de Spoken Word en a capella urban poppoëet, soms begeleid door een toetsenist bij een live-optreden. Hier het dystopische Europe Is Lost.

Foto: Namecoin (cc)

Een coalitie van kansrijken

, door

ONDERZOEK - Publieksopvattingen over cryptovaluta, een gastbijdrage van Joost van Spanje (Royal Holloway University of London) en Manuel Kaal (Kantar Public).

Sinds november is Bitcoin weer af en toe in het nieuws. Na de hype in 2017 was de digitale munt drie jaar lang uit het zicht. Houdt Bitcoin ons land nog bezig na de recente wederopstanding? Uit onderzoek blijkt desinteresse – behalve bij een smalle coalitie van kansrijke Nederlanders.

“Uiteindelijk zal de wereld één valuta hebben. Het internet zal één valuta hebben. Persoonlijk geloof ik dat dit Bitcoin zal zijn.” De algemeen directeur van Twitter, Jack Dorsey, laat geen twijfel bestaan over zijn geloof in de digitale munt. Dorseys andere bedrijf, betalingsverwerker CashApp, bezit nu voor ruim 130 miljoen euro aan bitcoin. Bitcoin blijft voorlopig wel bestaan, wat je er ook van vindt.

Wat vinden Nederlanders van Bitcoin? Jarenlang hebben de meesten niets geweten van Bitcoin of van de duizenden andere cryptovaluta die volgden. Die munten waren speeltjes van een select gezelschap, totdat een explosieve prijsstijging in 2017 een breed publiek trok. Drie jaar terug bezat naar schatting rond een half miljoen Nederlanders cryptovaluta. De crash die volgde verminderde dit met 100.000.

Maar nu is de prijs hoger dan ooit. Wellicht deels een weerspiegeling van de ontwikkeling die Bitcoin heeft meegemaakt: programmeurs wereldwijd hebben het project verder ontwikkeld, beursanalisten hebben hun vertrouwen erin uitgesproken, cryptodiensten zijn in veel landen niet verboden (maar juist onder toezicht geplaatst), en de dagelijkse over het netwerk verstuurde waarde is gestaag gegroeid.

Foto: © Sargasso logo Quack?!

Quack?! De wetenschappelijke methode

, door

ANALYSE - Beste Jona, beste Marcel,

Met belangstelling heb ik jullie gedachtenwisseling gelezen over nepnieuws. Misschien, dacht ik, kan ik daar ook iets aan bijdragen, waarbij ik mij van tevoren verontschuldig voor de lengte van mijn bijdrage, want ik had geen tijd om een korter stuk te schrijven.

Bij het lezen van jullie discussie viel mij het volgende in: Een belangrijke reden voor het welig tieren van nepnieuws, is wellicht dat het voor de ‘gewone burger’ nog helemaal niet zo gemakkelijk is om te bepalen wat wetenschappelijke informatie is, en wat niet.

En dat kunnen we die gewone burger volgens mij ook niet verwijten. Het komt omdat hem op scholen nooit geleerd is wat een onderzoek nu eigenlijk “wetenschappelijk” maakt. Misschien is het nuttig daar eens aandacht aan te besteden?

Doe je eigen onderzoek

Valt het jullie ook niet op dat de term “je eigen onderzoek doen” juist in zwang is bij mensen die blijken te zijn gevallen voor berichtgeving die doorgaans totaal niet voldoet aan de eisen voor het wetenschappelijk onderbouwen van informatie? De grap is: als je die berichtgeving echt gaat bestuderen, blijkt dat die complotsites zoals we ze noemen juist heel erg goed zijn in het doen alsof ze heel gedegen en kritisch ‘wetenschappelijk’ onderzoek doen. Vandaar de populariteit van die term.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du Jour | Catastrofaal moreel falen

, door

I need to be blunt: the world is on the brink of a catastrophic moral failure – and the price of this failure will be paid with lives and livelihoods in the world’s poorest countries.

WHO-directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus haalde gisteren in een speech hard uit naar de vaccinproducenten die vanuit winstoogmerk hun vaccins eerst aan rijke landen verkopen, en de inhaligheid van rijke landen die hun burgers zo snel mogelijk willen vaccineren, ten koste van arme landen. In 49 rijke landen zijn meer dan 39 miljoen mensen gevaccineerd, terwijl slechts 25 vaccins zijn toegediend in één arm land (waarschijnlijk Guinea).

Foto: mkhmarketing (cc)

Een vraagje over de werkelijkheid

, door

OPINIE - Een pleidooi voor een geregelde gedachtewisseling op basis van argumenten.

Een lieve Facebookvriendin van me was nogal ontdaan over mijn kwartetspel-blog. Ze vroeg me in een PB:

Zou het voor jou mogelijk zijn om te overwegen dat er niet één realiteit is?

Daar had ze meteen de kernvraag te pakken. Mijn korte antwoord: er zijn talloos veel realiteiten, want ieder wezen met zelfbewustzijn creëert zijn eigen realiteit, maar er is maar één objectieve realiteit. Met objectieve werkelijkheid bedoel ik datgene om ons heen dat niet verandert ook als we er niet in geloven, de dingen die zijn zoals ze zijn onafhankelijk van hoe wij er over denken.

Juist omdat er een objectieve werkelijkheid is kunnen we er geen van allen onderuit om te proberen onderscheid te maken tussen wat objectief waar is en wat niet. Aan die taak kunnen we ons niet onttrekken met het motto “Iedereen heeft recht op zijn eigen waarheid”, want als al die “eigen waarheden” evenveel waard zouden zijn dan is er in feite geen waarheid meer. Dan zijn alle alternatieve waarheden van Trump even waar als hun tegendeel.

Uit het gesprek dat ontstond werd duidelijk dat mijn Facebookvriendin mijn post onnodig polariserend vond, dat ze liever had gezien dat ik meer respect had getoond naar mensen die er anders over denken dan ik, en dat ze het onprettig vond dat ik schreef alsof ik de waarheid in pacht had. Waar kwam mijn stelligheid vandaan? Zou het niet kunnen zijn dat ik het mis had? Zou ik niet minstens bereid moeten zijn om die mogelijkheid te overwegen? Zou ik niet beter met die mensen uit de kwartetten in gesprek kunnen gaan dan te proberen ze te kijk te zetten?

Foto: João Lavinha (cc)

Iedereen ongewenst

, door

COLUMN - Heel geleidelijk is een moderne vorm van sociaal darwinisme de dominante denkstroom aan het worden in Nederland, noem het sociaal economisch darwinisme. Latent racisme vertaalt zich in institutionele overfocus op “afwijkende” groepen. Zij die niet kunnen meekomen in het systeem en steun nodig hebben, zijn fraudeurs tenzij ze steeds het tegendeel bewijzen.

Mensen boven de 65 moeten niet zeuren als ze wat eerder doodgaan door een virusje, ze leefden toch al in reservetijd en zijn niet meer economisch productief. Iedereen met een beetje overgewicht of af en toe een sigaret zou uitgesloten moeten zijn van gezondheidszorg. Mensen met een dwarslaesie moeten ieder jaar opnieuw aantonen dat ze nog steeds niet kunnen lopen om in aanmerking te komen voor een bijdrage. Jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg, eigenlijk alle vormen van zorg zitten in de knel, want waarom zou je geld steken in “zwakkeren”? Een handjevol vluchtelingen opnemen uit een afgebrand kamp wordt met grote tegenzin uitgevoerd, met daarbij de overtuiging dat die mensen toch vooral zichzelf in die slechte omstandigheden hebben gebracht.

Misschien zit er in het nostalgische verlangen naar normen en waarden van vroeger een zeer enge definitie van “norm” en “normaal”. En alles wat daar buiten staat, heeft dus eigenlijk geen plaats in de samenleving, of moet maar wat harder streven.

Closing Time | Carnation

, door

Normaal gesproken denk ik niet aan onze zuiderburen, wanneer het gaat om kwalitatief hoogstaande death metal, maar Carnation brengt daar wel verandering in. Het ritme is strak, de leads en riffs zijn fantastisch en de zanger heeft een erg goede, brute strot. Het geheel ademt een heerlijk nostalgische old school death metal vibe uit, dat doet denken aan (bijvoorbeeld) een vroege Entombed. Zelfs voor de albumhoes lijkt men inspiratie te hebben opgedaan uit de glorieperiode van deze muziekstijl. Enig experiment wordt niet geschuwd, op het laatste nummer van Where Death Lies zijn bijvoorbeeld ook wat (verdienstelijke) cleane vocals te horen. Heel gaaf album dit, met mooie liederen. Enjoy! En oh ja, artiesten hebben het moeilijk deze dagen, dus mocht je hier van genieten: klik vooral hier.

Waan van de dag

Lilianne Ploumen wordt nieuwe PvdA-lijsttrekker

, door

Lilianne Ploumen wordt maandag door het bestuur van de PvdA voorgedragen als de nieuwe lijsttrekker van de partij. De leden stemmen zaterdag. “Met Ploumen kiest de PvdA voor een ervaren partijlid met een schat aan politieke ervaring”, schrijft nu.nl. Ploumen was eerder voorzitter van de PvdA en was in het vorige kabinet minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking.

Ploumen werkte eerder bij de ngo’s Mama Cash, Cordaid en de klimaatstichting HIER. In 2017 zette ze het fonds She Decides op, om vrouwen in ontwikkelingslanden te helpen met seksuele voorlichting, anticonceptie, veilige abortus en kraamzorg.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende