Kunst op Zondag: twee maal Neo Rauch in ons land

Op dit moment kun je op twee locaties in ons land het werk van de Duitse schilder Neo Rauch (1960) verkennen. Voor Kunst op Zondag bezocht ik in Museum De Fundatie in Zwolle Die Mitte, Rauch’s tweede solo expositie in dit kunsthuis. In het Drents Museum in Assen ontdekte ik Wegzehr, werken op papier van Neo Rauch. Rauch is een van de meest toonaangevende hedendaagse kunstenaars. Zijn wortels liggen in Leipzig, hij is een van de motoren achter de ‘Neue Leipziger Schule’. [caption id="attachment_341736" align="aligncenter" width="354"] Wegzehr (2015) © Neo Rauch, courtesey Galerie EIGEN+ART © foto Uwe Walter.[/caption] Wegzehr, een snack voor onderweg Neo Rauch heeft net als Frits Spits een passie voor vergeet-woorden. Wegzehr betekent ‘voedsel voor onderweg’ een woord dat bijna niet meer wordt gebruikt in het Duits. Rauch heeft net als vele kunstenaars altijd een schetsboekje op zak. Daarin verzamelt hij ‘beeldend voedsel’ dat hij onderweg tegenkomt. In zijn ruime atelier in de Spinnerei in Leipzig, werkt hij vaak aan meerdere werken tegelijk. In het Drents Museum kun je in de filmkamer de kunstenaar aan het werk zien. [caption id="attachment_341726" align="aligncenter" width="450"] Wegzehr, zaalimpressie Abdijkerk © Neo Rauch in het Drentsmuseum © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Neo Rauch: Werken op papier Ik kende Rauch als de man van het grote gebaar: grote doeken waarop hij zijn droomwereld op kleurrijke wijze met ons deelt. In Assen ligt de focus op Rauch’s werk op papier. In de Abdijkerk hangen wel enkele grote werken op papier, allemaal achter glas omdat ze kwetsbaar zijn. Hier hangt onder andere de naamgeving van deze expositie ‘Wegzehr’ (2015). Een werk op papier van twee meter bij een meter zestig waarop vier figuren staan, een geknield, de andere drie staan tegen over hem. Een kleine man met zwart krullend haar houdt de geknielde figuur een bord voor. In zijn rechterhand heeft hij een lange lepel vast. De geknielde man heft zijn beide armen op zodat zijn handen op oorhoogte komen. Rechts onder staat een vrouw met in haar ene hand een langwerpige doos. Met haar andere hand houdt ze een (slangen)staart vast. De kunstenaar nodigt je uit om er zelf de rest van het verhaal bij te dromen. [caption id="attachment_341719" align="aligncenter" width="450"] Wegzehr litho's, pen- & viltstifttekeningen © Neo Rauch © foto Wilma L[/caption] Kamers vol tekeningen Op de tweede verdieping van het Drents Museum hangen bijna honderd kleine werken. Hier hangen talrijke litho’s, potlood-, pen- en viltstifttekeningen die een intiemere blik geven op het werkproces van deze Duitse meester-schilder. Het merendeel hiervan was nog nooit eerder te zien ons land. In de schilderkunst en in zijn tekeningen vind je sporen van zijn omgeving, Leipzig. Invloeden van magische, terugkerende motieven als fabrieksschoorstenen en kerktorens en komische figuren, komen samen in zijn persoonlijke wereld. Rauch werkt nooit volgens een vooropgezet plan. Hij laat zich leiden door zijn intuïtie. Wegzehr, is een uitgelezen kans om je eigen verbeeldingskracht te voeden, en op de terugreis nog eens te herkauwen. Wegzehr van Neo Rauch in het Drents Museum in Assen is nog te zien tot en met 26 maart 2022. Gratis te bezoeken met je Museumkaart. Voor de liefhebbers is het gelijknamige boek Neo Rauch – Wegzehr Werken op papier  € 28,50 te koop in de museumwinkel, online bij Waanders Uitgevers of bij je eigen, lokale boekhandel. Nu ook te zien in het Drents Museum: Sterven in schoonheid, de wereld van Pompeï en Herculaneum. [caption id="attachment_341724" align="aligncenter" width="450"] Op de onderste regel enkele tondi © Neo_Rauch © foto Wilma L.[/caption] Overzichtstentoonstelling Die Mitte in Zwolle Naast de Rauch-expositie in Assen kun je in Museum de Fundatie in Zwolle de overzichtstentoonstelling Die Mitte verkennen. Hier hangen zijn meest recente schilderijen (2018-2022), in combinatie met een bijzondere selectie uit zijn vroege werk, de reeks tondi uit 1993 en 1994. Het Engelse woord tondi staat voor ronde schilderijen. Een ander woord daarvoor in de ornament-kunst is de medaillon en in de architectuur noemen we ronde panelen een tori. In de jaren 1993-1994 maakt Rauch een serie tondi’s naar aanleiding van een droom die een fundamentele verandering in zijn manier van werken tot gevolg had. Schilderde hij tot die die bewuste nacht vooral abstract, na de droom gaat hij figuratief verder. Curator van Die Mitte is Ralph Keuning, oud directeur van de Fundatie en een van de meest deskundige Rauch-kenners in ons land. Ik schilder voornamelijk mannen, omdat ik er zelf een ben en erin geïnteresseerd ben mijn innerlijke natuur te doorgronden. En die is nu eenmaal mannelijk. Ik wil door middel van mijn schilderkunst liever over dingen spreken waar ik iets van begrijp Neo Rauch tijdens interview met Bettina Krause (mei 2022) Verlichting & Romantiek   [caption id="attachment_341722" align="aligncenter" width="450"] Die Vulkanschule (2018) © Neo Rauch © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Neo Rauch is een tijdreiziger We staan anno 2022 in Zwolle oog-in-oog met de meest recente schilderijen van Neo Rauch. Hierin lijkt hij terug te grijpen naar de tijd van de Verlichting (18de eeuw) en de Romantiek (19de eeuw). “Hier zoeken zijn figuren naar evenwicht, naar dromen en kunst, en binden ze gedecideerd de strijd aan met ideologen en herrieschoppers. Tijdreiziger Rauch lijkt de 20ste en 21ste-eeuwse verwarring en aftakeling te becommentariëren, binnen de hoopgevende coulissen van de 18de en 19de eeuw“, aldus Keuning. Een thema heb ik niet. Bij mij moet de kijker wel moeite doen om antwoorden te krijgen Neo Rauch tijdens interview met Bettina Krause (mei 2022) [caption id="attachment_341725" align="aligncenter" width="450"] Het raadsel van Neo Rauch Die Mitte zaalimpressie © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Het raadsel van Rauch De curator vervolgt: “In de jaren ’90 van de vorige eeuw veroverde Neo Rauch de kunstwereld met zijn figuratieve schilderijen. Zijn schilderijen vielen toen buiten de boot van de hedendaagse kunst: ze waren niet abstract en niet conceptueel. Zijn voorliefde voor strips, zijn afkomst uit de DDR en het nieuwsgierig makende, ongrijpbare karakter van zijn verhaallijnen versterken nog eens het Raadsel Rauch.” Rauch wordt in de kunstwereld gezien als een grote voorvechter van de grote terugkeer van de figuratie binnen de beeldende kunst. Met én door hem kreeg Leipzig andermaal de internationale reputatie als stad van de schilders. De oprichters van de Leipziger Schule, Werner Tübke (1929-2004), Bernard Heisig ( 1927-2011) en Wolfgang Mattheuer (1927- 2004) gingen hem voor, ook hier in de Fundatie [caption id="attachment_341723" align="aligncenter" width="450"] Die Mitte © Neo Rauch in Museum De Fundatie © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Uitgebreide tentoonstellingscatalogus Bij deze expositie hoort ook een uitgebreide catalogus, met veel foto’s van Rauch’s werk. In het interview dat Ralph Keuning met de Duitse kunsthistorica Bettina Krause heeft, leer je de denkwereld van Neo Rauch weer een stukje beter kennen. Ook de droom die Rauch’s werkwijze drastisch heeft veranderd wordt hierin door Krause uitgebreid beschreven. De catalogus is te koop in het museum en je favoriete boekhandel. Die Mitte van Neo Rauch s tot en met 8 januari 2023 te zien in Museum de Fundatie Zwolle. Ook deze expositie is gratis te bezoeken met de Museumkaart. [caption id="attachment_341728" align="aligncenter" width="450"] Zaalimpressie met een blik op Drift © Nieke Koek © foto Wilma Lankhorst.[/caption] Nu ook te zien in Museum de Fundatie: Gelichaamd van Nieke Koek. Meer lezen over het werk van Neo Rauch? [caption id="attachment_341729" align="aligncenter" width="450"] Neo Rauch met die Mitte in Museum de Fundatie in Zwolle © foto Wilma Lankhorst.[/caption] In 2018 had hij zijn primeur in Zwolle met zijn retrospectief Dromos: een selectie van 65 werken uit de periode 1993-2017. Ook zijn partner Rosa Loy heeft een solo tentoonstelling in ons land gehad. De sprookjeswereld van Rosa Loy was in 2018 te zien in het Drents Museum in Assen. © tekst en foto’s Wilma Lankhorst, foto Wegzehr © uwe Walter Berlijn. © gebruik van de afbeeldingen met toestemming van en met dank aan het Drenst Museum, Museum de Fundatie en Neo Rauch.

Door: Foto: Zaalimpressie Wegzehr © Neo Rauch in het Drentsmuseum © foto Wilma Lankhorst.

Closing Time | Morgen wordt het bos geveegd

Je zou het niet zeggen als je naar alle rommel op de wereld kijkt, maar mensen schijnen slecht tegen troep kunnen. Dus maaien we het gras, vegen de stoep, lappen de ramen, blazen de bladeren…. De herfst moet voor velen een niet te harden ramp zijn.

De Duitse band Palais Schaumburg (1980 – 1984) had de oplossing: Morgen wordt het bos geveegd.

Oh ja, en grijze wolf opgehangen. Want die is terug en daar kunnen mensen ook niet tegen.
Die natuur toch, wat een wereld.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: bron: livius.org

Plato (6): De menselijke psyche

Dit is de zesde aflevering van een reeks over de Atheense filosoof Plato, die veel mensen vooral kennen om zijn zogenoemde ideeënleer, om de Platonische liefde en om zijn ideale filosofenstaat. Dat is echter wat misleidend. Plato’s filosofie is breder en gaat dieper.

Plato heeft zeker niet alleen geschreven over politiek. Hij schreef over vrijwel alles. In zijn werk zocht hij echter altijd naar een samenhang tussen de verschillende onderdelen. Zo beschrijft hij de menselijke psyche – laten we dit gemakshalve vertalen met “ziel” – als parallel aan de menselijke samenleving.

Ziel en maatschappij, het kleine en het grote

Volgens Plato zit de mens net zo in elkaar als de maatschappij. In die vergelijking komt ‘het volk’ overeen met de emoties binnen de psyche. Hier heerst geen eenheid, maar vindt een voortdurende innerlijke strijd plaats van verschillende verlangens en andere emoties. Ze proberen allemaal zoveel mogelijk aandacht te krijgen.

De ‘ordehandhavers’ in een samenleving vergelijkt Plato met de wil in de psyche. De term ‘wil’ moeten we hier niet verwarren met verlangen. Verlangens horen bij het emotionele deel van de psyche. De pure wil is bij Plato de energie of het temperament van de psyche. De emoties geven de richting aan, de wil vormt de kracht die aan de emoties wordt gegeven en over de emoties wordt verdeeld.

Foto: Toshiyuki IMAI (cc)

Wereldtemperatuur | Update september 2022 – laatste

DATA - Aan alles komt een eind, dus ook aan deze reeks. Na 12 jaar en 10 maanden is het welletjes. Zal wat nader uitweiden over het waarom.

Maar eerst natuurlijk weer de update. Veel te laat en met data tot en met september dus, omdat die Britten sinds brexit ook moeite hebben met het up to date houden van hun data. Afijn, hier de allerlaatste wereldtemperatuurgrafiek:
Klimaatgrafiek wereldtemperatuur

Het begon dus hiermee, in februari 2010. In die tijd waren nog niet alle klimaatdatasets goed toegankelijk. Maar er bestonden al wel ontkenners die maar bleven roepen dat de een of de andere dataset slechter of beter was. Deels om die discussie kort te sluiten besloot ik de datasets gewoon bij elkaar te gooien en daar de trend in te laten zien. Dan moest het toch wel duidelijk zijn.

En het heeft ook zeker een tijd geholpen om voor een aantal mensen inzichtelijk te maken wat nu de werkelijke trend was. En waarom het belangrijk was om ook met 11 jaars- en 30 jaarsgemiddelden te werken. De eerste om te laten zien dat de invloed van de zonnecyclus beperkte invloed heeft. De tweede omdat 30 jaar (en niet een jaartje of 3) de beste indicator is van de onderliggende trend.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Number 10 (cc)

Britten verzoenen zich met de EU

De Britse minister voor Noord-Ierland Steven Baker, ooit een van de fanatiekste voorstanders van de Brexit, toonde zich onlangs opmerkelijk schuldbewust. ‘Ik erken dat ik met mijn eigen vastberadenheid en strijd om het VK uit de Europese Unie te krijgen veel ongemak en pijn en moeilijkheden heb veroorzaakt’, vertelde hij onlangs aan de Ierse radio RTÉ. ‘Sommige van onze acties waren niet erg respectvol voor de legitieme belangen van Ierland. En dat wil ik rechtzetten.’ Wat dit gaat betekenen voor de nog altijd vastzittende onderhandelingen over de regels voor de handel met Noord-Ierland moet nog blijken. Maar voor Paul Taylor is het een teken dat de Britten zich eindelijk wat realistischer gaan gedragen tegenover de EU. ‘Na zes jaar van chaos en beschuldigingen zijn er nu tekenen dat het land zijn gezond verstand toont in zijn benadering van het blok.’ Het is duidelijk dat de nieuwe premier Rishi Sunak kiest voor een constructieve benadering om de betrekkingen met de belangrijkste handelspartner van het VK niet verder te verstoren.

De Britten kunnen ook niet anders. Het idee dat het Verenigd Koninkrijk de schade van het opzeggen van het EU-lidmaatschap zou kunnen compenseren door gunstige handelsrelaties met de rest van de wereld bleek uiteindelijk een droom, schrijft Sebastian Whale, een andere Politico-commentator, deze week. Britse boeren laken de opgeblazen verwachtingen van handelsakkoorden met Australië en Nieuw-Zeeland. De redding van de Britse economie komt ook niet uit India of de Verenigde Staten. Daarmee valt een van de belangrijkste beloften van de Leave-campagne in duigen. En het gaat helemaal niet goed met de economie van het onafhankelijke Verenigd Koninkrijk. ‘De Britse economie zit in grotere problemen dan het grootste deel van de EU, met hogere inflatie, een dreigende recessie, onder druk staande openbare diensten, stijgende belastingen en een sombere productiviteitsgroei,’ lezen we in een commentaar van persbureau Bloomberg. Opinieonderzoek laat zien dat een meerderheid van de Britten inmiddels van mening is dat de Brexit een verkeerde keuze was. 

Foto: Anton Atanasov, via Pexels.

De groene variant

ACHTERGROND - Omdat Black Friday een donkere dag is voor moeder aarde, ontstond een paar jaar geleden de groene tegenhanger: Green Friday! Je hebt er vast van gehoord, en zo niet: dan nu wel. Beide dagen vinden plaats op de vrijdag na Thanksgiving en dat is morgen, 25 november.

Ik ga ervan uit dat je het idee van Black Friday kent. Het is niet moeilijk; men wordt massaal naar winkels gelokt met hoge kortingen. Op internet leggen veel websites met plezier (en de strategie om je te verleiden tot aankopen doen) uit waar het vandaan komt, dus dat kan je nalezen.

De groene variant

Wat moet Green Friday dan voorstellen? Ook dat wordt volop uitgelegd*. Bovenal is Green Friday een bewustwordingscampagne die aandacht vestigt op overconsumptie en die laat zien dat het anders kan. Zo kan je namelijk ook géén spullen kopen op Black Friday (wie had dat gedacht!) en in plaats daarvan, ik noem maar wat, bomen planten.

Bomen planten? Ja, echt. In Nederland wordt Green Friday georganiseerd door Trees for All, een ANBI-stichting die al 23 jaar bomen plant in Nederland en in het buitenland. Trees for All heeft naar eigen zeggen al 6,8 miljoen bomen en struiken geplant. En ze hebben zich ontfermd over Green Friday. Zelf schrijven ze dat Green Friday hun initiatief is, maar elders lees ik dat het in Frankrijk is begonnen. Volgens Wikipedia vindt ‘Buy Nothing Day’, wat ook zoiets is, al sinds 1997 plaats op dezelfde dag als Black Friday. Het is me dus niet helemaal duidelijk hoe het zit, en het maakt me eigenlijk ook niks uit. Het is in ieder geval een sympathieke actie voor een goed doel.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

De mondkapjes van Sywert gaan in de verbrandingsoven

20 miljoen mondkapjes die Sywert van Lienden en co aan de overheid verkochten, worden binnenkort verbrand.

De houdbaarheidsdatum van een kleine 300 miljoen producten uit de noodvoorraad voor de zorg die ingeslagen werd tijdens de coronacrisis is overschreden, schrijft FTM. Daaronder 20 miljoen mondkapjes die geleverd zijn door Sywert van Lienden, Bernd Damme en Camille van Gestel met een totale waarde van 45 miljoen euro. De overheid kan ze volgens EU-regels niet verkopen en mag ze ook niet gratis weggeven. Dus gaan ze de verbrandingsoven in.

Closing Time | Vamos A La Playa

De Koude Oorlog, wie kent ‘m nog? Spanningen tussen Oost en West, met altijd op de achtergrond die nucleaire dreiging. Was het niet met een atoombom, dan wel met een Waterstofbom. En dan kon je naar een schuilkelder, of onder je bureau zitten of een jodiumpil slikken. Of dansen op de vrolijke klanken van het Italiaanse disco-duo Righeira.
-Italiaans?
Italiaans.
-Maar ik hoor toch echt Spaans.
Dat klopt.
Het duo was Italiaans maar de producer en componist, Carmeo la Bionda, vond Spaans wat exotischer klinken, vandaar.
-Maar ik dacht dat het een zomerhitje was, een niemendalletje.
Nee, ze zongen over dat de bom gevallen was. Dat er overal straling was. En dat er geen vissen meer zouden zijn. En dat de zee fluorescerend zou stralen.
-Brrr, gezellig.
Wist je trouwens, dat er ooit 3 atoombommen gevallen zijn op Spanje?
-Echt?
Echt.
-Wanneer was dat dan?
17 januari 1966, bij Palomares, aan de zuidwest kust van Spanje. Het was een ongeluk. Een Amerikaanse B-52 bommenwerper, met vier bommen aan boord, kwam, hoog in de lucht, tijdens het bijtanken, in botsing met het tankvliegtuig. Het toestel stortte naar beneden. Twee atoombommen zijn daarbij ontploft. En zeven bemanningsleden vonden daarbij de dood. Het stralingsniveau in het gebied rond Palomares, ligt nog altijd hoger dan de omgeving. Het gebied daar is een verboden zone.
En wist je dat de schrijvers van dit vakantiehitje niet van deze gebeurtenis op de hoogte waren?
-Het toeval neemt soms vreemde afslagen.

Quote du jour | Pechgeneratie?

Dijkgraaf had er genoeg van en greep in. “Die pechgeneratie, waarom is het een pechgeneratie?”, vroeg hij. De studente deed een poging om een antwoord te geven. “Omdat de basisbeurs is afgeschaft en omdat de rente…..”

Ja… waarom is dit een pechgeneratie? Goede vraag. De voor de hand liggende, in de context van de kosten voor hoger onderwijs, is de torenhoge schulden waar studenten tegenaan lopen, en helemaal die generatie studenten tussen het afschaffen van de oude basisbeurs en het instellen van de nieuwe. Maar er zijn natuurlijk meer mogelijkheden. De wieder-opkomst van het fascisme. De klimaatcrisis waar de jongeren van nu ongenadig hard mee geconfronteerd gaan worden. De misère op de woningmarkt. De groeiende ongelijkheid tussen arm en rijk. De verschraling van natuur en milieu. De pandemie die ongecontroleerd rondwaart, en waar alle pogingen tot het indammen van gezondheidsschade lijkt opgegeven. Enzovoort enzovoort.

Vorige Volgende