Historici en de Textual Revolution

Afgelopen week woonde ik een workshop bij over e-history op het NIOD, het voormalige Nederland Instituut voor Oorlogsdocumentatie. In het prachtige, historische pand in Amsterdamse grachtengordel praatten historici over de digitale revolutie die steeds meer hun vakgebied beïnvloedt. Ik was mee gekomen op de slippen van de net gepromoveerde doctor in de Politieke Wetenschap, Tom Louwerse, om een paper te presenteren over parlementair gedrag. In de politieke wetenschappen vond 40 jaar geleden een revolutie plaats: de samenwerkende staatsjuristen, politiek-historici en politiek-theoretici werden opgeschikt door iets wat de behavioural revolution werd genoemd. Politicologen moesten niet alleen maar de politieke instituties beschrijven, maar ze moesten ook verklaren waarom die zo waren in gesteld en voorspellen hoe die zich zouden ontwikkelen. Plotseling moesten er modellen gemaakt worden, data statistisch geanalyseerd en surveys uitgezet. Kwantitatieve methodologie sloeg aan in de sociale wetenschappen. Statistiek werd een basisvak in het programma. En in politicologische journals werden termen als r-squared, t-test en h-waarde voor common knowledge aangenomen. Ook bij de geschiedenis werd op de deur geklopt. De historici lachten daarom: tellen? Dat doen wij niet! Wij lezen teksten en interpreteren deze om zo een begrip te krijgen van een tijdsperiode. Behalve een paar sociaal-economische historici bleef het effect van de behavioural revolution grotendeels uit in de geschiedenis.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Bezuinigingen zijn legitieme reden voor staking

Bezuinigingen zijn legitieme reden voor staking

[qvdd]Het is immers voldoende aannemelijk dat de kabinetsplannen aanzienlijke gevolgen hebben voor de werkgelegenheid, zodat het de onderhandelingspositie van de werknemersbonden in het komende overleg over collectieve arbeidsvoorwaarden ernstig zal verzwaren.

De rechtbank te Amsterdam vaardigt geen verbod uit tegen de staking in het Rotterdams openbaar vervoer. De argumentatie is bijzonder. De vraag of de geplande staking onder het stakingsrecht valt heeft de rechter bevestigend beantwoord. Het bijzondere van deze staking is dat die zich weliswaar richt tegen de bezuinigingsplannen van het kabinet, maar dat de werkgevers erdoor worden getroffen. Toch vallen dergelijke stakingen onder omstandigheden onder het stakingsrecht. Waarna bovenstaande quote volgt.

Dat had het VNG moeten weten, toen ze onderhandelde over het Bestuursakkoord. Maar wie weet geeft dit de zes gemeenten moed, die het Rijk voor de rechter willen slepen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

VVD-droeftoeter: Hef het KNMI op!

René Leegte (foto: wikimedia/René Leegte)Tot nog toe was truthiness vooral het domein van de PVV, en bleef de niet-populistische politiek er redelijk van gespaard. Maar waar je mee omgaat word je mee besmet, want het volgende zin werd opgetekend uit de mond van VVD-kamerlid René Leegte:

Bij het KNMI leeft de gedachte dat we het CO2-probleem moeten aanpakken om het klimaatprobleem op te lossen. De temperatuur schommelt nu eenmaal en in hoeverre CO2 daarmee te maken heeft staat niet vast.

En daarom wil hij het KNMI maar opheffen. Waar hij deze stellige uitspraken op baseert is totaal onduidelijk, het vermoeden bestaat op de leegte in zijn hoofd (/seth).
Het lijkt de nieuwe politiek te zijn: als de wetenschappelijke consensus je niet bevalt, ontken je die gewoon en probeert de instituten die daarop bouwen op te heffen. Uiteraard bouw je op de ruïnes dan een nieuw instituut, zonder al die lastige wetenschappelijk vergaarde kennis. Personeel? Geen achtergrond in de meteorologie vereist, met Simon Rozendaal aan het hoofd, uiteraard. Wat een droeftoeter, die René Leegte.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quote van de Dag: Energierekening

[qvdd]

De belastingbetaler draagt dus bij aan de lagere eindgebruikersprijs voor fossiele brandstoffen en de prikkel om energie te besparen wordt minder. Ook profiteert de producent van fossiele energie meer dan die van hernieuwbare energie. Die drie mechanismen werken belemmerend voor een CO2-arme energievoorziening

De Delftse onderzoeker Martijn Blom berekende dat grootverbruikers van energie gesponsord worden door de burger. Die betaalt 14 cent per kilowattuur, waar de kostprijs 9 cent bedraagt, terwijl grootverbruikers minder dan 5 cent betalen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nieuwe resultaten in de strijd tegen drugs: levamisol in cocaine

De structuurformule van levamisole/cc WikimediaIk heb al eerder geschreven over de blinde vlek van de Nederlandse autoriteiten als het gaat om drugsbestrijding. Het is voor kinderen onder 18 betrekkelijk eenvoudig om aan drugs te komen dankzij de lobby van de drugshandelarenalcoholbranche: verhoging van de minimum leeftijd om alcohol te mogen kopen is een kostbare wet want er wordt veel geld verdiend met de verkoop van drank aan kinderen. In plaats daarvan wordt nog steeds geld en mankracht verspilt voor de bestrijding van de hennepkwekerij en wordt het zo moeilijk mogelijk gemaakt voor volwassen gebruikers om drugs te kopen.
Ook vertel ik niets nieuws als ik schrijf dat de criminalisering en bestrijding van illegale drugs meer leed dan goed doet. Maar af en toe is het goed om dit toch nog maar weer eens onder de aandacht te brengen, om te laten zien hoeveel schade dit beleid aanricht. Via de blog Guns, Lawyer$ and Money, vond ik dit artikel over de alarmerende toename van levamisol in cocaïne. Levamisol is een stof die wordt gebruik voor het ontwormen van vee. Ook is het korte tijd in gebruikt geweest voor chemotherapie, maar hiermee is men gestopt vanwege de bijwerkingen. Levamisol kan namelijk agranulocytose veroorzaken, een aandoening die nog het meeste lijkt op AIDS: het immuunsysteem wordt uitgeschakeld waardoor de patiënt vatbaar is voor allerlei onder normale omstandigheden onschuldige infectieziekten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Kunst een aftrekpost op je belastingformulier?

Vandaag debatteert de vaste Kamercommissie van OCW met staatssecretaris Zijlstra over de toekomst van de kunstensector. Die sector zal sterk afhankelijk worden van uw gulle giften en u wordt daarbij gesteund door de overheid.
Het kabinet heeft een sterke cultuursector voor ogen en bezuinigt dus fors (sic). Toch wil het kabinet de sector niet geheel aan haar lot overlaten en belooft een handje te helpen de kunsten “ondernemend, innovatief en minder afhankelijk van de overheid” te maken. “Het kabinet wil dat culturele instellingen en kunstenaars ondernemender worden, een groter deel van hun inkomsten zelf verwerven en daarbij sterk gericht zijn op hun publiek”, aldus een brief aan de Tweede Kamer (pdf).

De rol van het publiek moet niet alleen bestaan uit het bezoeken van musea en theaters. Het publiek krijgt de rol van mecenas toebedeeld. Het kabinet wil een geefcampagne lanceren, om de kunstinstellingen en publiek bewust te maken van de Geefwet. Met gulle giften voor cultuur kun je leuke belastingvoordeeltjes in de wacht kan slepen.
Het kabinet gaat daarom ook een duurzaam partnerschap aan met de filantropische sector. De staatssecretarissen Teeven (Veiligheid en Justitie), Weekers (Financiën) en Zijlstra (OCW) en de SBF (Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie) tekenden het convenant ‘Ruimte voor Geven’, waarin een structurele samenwerking is afgesproken “op de vele publieke terreinen (…) van gezondheidszorg, sport, cultuur, natuur, milieu, onderwijs, wetenschap, ontwikkelingssamenwerking, leefbaarheid en welzijn”.
In de brief wordt duidelijk wat dit kabinet verstaat onder de eigen verantwoordelijkheid van de burger: “In een tijd van heroverweging van overheidsuitgaven is van belang dat particulier geven wordt  bevorderd”. Je mag dan belasting betalen om de ‘vele publieke terreinen’ te bekostigen, je betaalt iets minder als je donateur, sponsor of mecenas wordt.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Modellen van Stemgedrag

Eigenlijk weten we het allemaal wel: in de Biblebelt stemt men SGP, in studentensteden als Nijmegen wordt er veel GroenLinks gestemd en op het platteland wordt er bovengemiddeld veel CDA gestemd. Maar toch: de geografische patronen in stemgedrag zijn, steeds meer onderwerp van wetenschappelijk onderzoek. Kan een analyse van de geografische patronen in stemgedrag ons informeren over de recente verkiezingen? En over de nieuwe tegenstelling tussen populistische (SP en PVV) en progressieve partijen (GL en D66) die steeds meer opgeld doet in de media en de wetenschap? Recent gaf de Kiesraad het boek uit “Verkiezingen op de kaart 1848-2010. Tweede Kamerverkiezingen vanuit geografisch perspectief“. Prachtig kaartmateriaal, waarvan de data voor iedereen toegankelijk is op internet. Neem de verkiezingen van 2010. Welke patronen liggen daar in het stemgedrag? Wonen mensen die op verschillende partijen stemmen in verschillende plaatsen?

geografische verschillen in stemgedrag (klik voor grotere versie)
In het hiernaast staande model (klik voor vergroting) zijn de geografische verschillen in stemgedrag zichtbaar gemaakt met correspondentie analyse voor zeven partijen: als partijen dicht bijelkaar staan wonen hun stemmers in dezelfde gemeenten. Stemmers op de SP en de PVV wonen vaak in dezelfde gemeenten, namelijk in krimpende gemeenten in de periferie (Boxmeer of Kerkrade). GroenLinks en D66 stemmers wonen ook vaak in dezelfde gemeenten: denk aan studentensteden als Utrecht. De VVD en de PvdA staan ver uit elkaar, ze spreken kiezers aan die in verschillende plaatsten wonen: in Wassenaar en Blaricum wordt bovengemiddeld vaak VVD gestemd, maar weinig PvdA. Kortom correspondentie analyse construeert zelf een model van verschillen in (in dit geval) stemgedrag tussen gemeenten op basis waar er relatief vaak op de ene of op de andere partij wordt gestemd. De assen hebben a priori geen betekenis, dat is een kwestie van wetenschappelijke interpretatie.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Pas op voor de kredietbeoordelaars

[qvdd] We staan voor grote problemen als we bedenken hoe het democratisch bestuur van Europa kan worden ondermijnd door de steeds zwaarder wegende rol van financiële instellingen en kredietbeoordelaars, die hun macht nu vrijelijk kunnen uitoefenen over delen van het Europese politieke landschap.

Dit schrijft econoom en Nobelprijswinnaar Amartya Sen in The Guardian onder de titel “It isn’t just the euro. Europe’s democracy itself is at stake.”(vertaling PressEurope) . Hij waarschuwt voor de rol van de kredietbeoordelaars:

De diagnose van de economische problemen door de kredietbeoordelaars is niet de stem van de waarheid die zij pretenderen te vertegenwoordigen. Het is de moeite waard in herinnering te brengen dat de staat van dienst van de kredietbeoordelaars bij het analyseren van financiële instellingen en bedrijven voorafgaand aan de kredietcrisis van 2008 zó slecht was, dat het Amerikaanse Congres serieus heeft overwogen ze te vervolgen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende