Een paar uur eerste minister

Sommige premiers blijven veel te lang zitten. De net benoemde Zweedse premier Magdalena Andersson gaf het woensdag al na enkele uren op. Haar minderheidscoalitie viel uit elkaar nadat de Centrumpartij haar steun had onthouden aan de begroting van de coalitie en vervolgens een alternatieve begroting van de oppositie met steun van de extreemrechtse Zweden Democraten door het parlement werd aanvaard. Andersson, eerder minister van Financiën, wilde de oppositionele begroting desnoods nog wel accepteren. Maar haar coalitiepartner, de groene Miljöpartiet niet. Partijleider Per Bolund zei dat de Groenen de 'historische begroting van de oppositie, voor het eerst opgesteld met extreemrechts' niet konden tolereren.  Voor haar benoeming had Andersson de steun gekregen van de oppositionele Vänsterpartiet (Linkse Partij) met de belofte de pensioenen te verhogen. Maar juist dat leidde weer tot het afhaken van de Centrumpartij (liberaal, agrarisch) bij de stemming over de begroting. Weer een nieuwe minderheidsregering? De oplossing voor een nieuwe regering ligt nu bij Andreas Norlén de voorzitter van het parlement die gisteren met alle acht partijen in het parlement gesproken heeft. Andersson (54), de eerste vrouwelijke Zweedse premier, heeft aangegeven dat ze graag door wil in een minderheidsregering met alleen sociaaldemocraten, nog steeds de grootste partij in Zweden. De Groenen en twee andere partijen hebben aangegeven zich van stemming te zullen onthouden over een nieuwe regering, maar ze zullen zich niet tegen haar verzetten. Dat betekent dat de kans groot is dat zij wordt herbenoemd, zij het niet bepaald met veel steun. De econoom Andersson, die al sinds haar 16e is aangesloten bij de sociaaldemocratische partij,  staat bekend als een bijzonder competente politicus, maar ook als nogal direct en bot in de communicatie. De Zweedse televisie noemde haar een 'bulldozer'. Anders Lindberg, politiek redacteur van Aftonbladet: 'Ze heeft een beetje een Angela Merkel-manier van argumenteren. Het is niet helemaal duidelijk wat ze altijd wil zeggen, maar ze wint uiteindelijk het dispuut omdat niemand anders echt kan antwoorden aangezien ze alle details beheerst.' Kansen voor een rechtse coalitie Met het onverwachte aftreden van Andersson begint een nieuw hoofdstuk in de al langer durende onstabiele Zweedse politiek. Deze zomer viel de minderheidscoalitie van haar voorganger Stefan Löfven over de liberalisering van de huren die de tot dan toe gedogende Vänsterpartiet te ver ging. Maar met een krappe meerderheid van drie stemmen won hij later alsnog een nieuw vertrouwensvotum nadat de leider van centrum-rechtse Moderaterna Ulf Kristersson er niet in geslaagd was een centrum-rechtse regering te vormen. De problemen concentreren zich al sinds de vorige verkiezingen in 2018 rond de positie van de extreemrechtse Sverigedemokraterna (SD). Na een moeizaam proces van coalitievorming kon begin 2019 een minderheidsregering van sociaaldemocraten en Groenen gevormd worden op basis van een nogal rechts regeringsprogram dat andere partijen hadden afgedwongen voor hun steun. Alles om de SD, met 62 van de 349 zetels in het Zweedse parlement de derde partij, buiten de regering te houden. Het streven van de andere partijen bleef tot op heden om de SD te isoleren. Maar die koers is nu met de oppositionele begroting doorbroken. Volgend jaar september zijn er nieuwe verkiezingen. In de polls gaat de SD iets vooruit naar 20%. De Sociaaldemocraten blijven met 28% de grootste partij en laten ook een lichte vooruitgang zien. Het is afwachten wat de jongste ontwikkelingen voor effect zullen hebben op de populariteit van de verschillende partijen. SD heeft de oppositionele begroting ingediend samen met de liberale Moderata en de Christendemocratische partij. Het is duidelijk een poging van de populisten om verlost te worden van de uitsluiting door andere partijen. Als de Centrumpartij ook nog overstag gaat zou er een conservatieve regering gevormd kunnen worden. Mattias Karlsson, ideoloog van de SD, zegt dat de partij daar erg pragmatisch in is. 'Het hangt er van af wat we kunnen bereiken of we gaan deelnemen aan een regering of in de oppositie blijven. Het gaat er om hoe we het beste resultaten kunnen behalen.' Hij benadrukt het belang van misdaadbestrijding. Zweden is in de visie van de SD na een veel te ruim immigratiebeleid in de greep gekomen van gewelddadige bendes. Links heeft enkel oog voor 'meer leraren, meer sociaal werkers en meer bloemen', maar eerst moet er gewerkt worden aan het terugdringen van de misdaad. Daarna komt pas de tijd voor sociale maatregelen.

Door: Foto: Socialdemokraterna (cc)

Closing Time | Humming One Of Your Songs

, door

 Ane Brun is een norse Noorse zangeres, tegenwoordig woonachtig in Zweden, het land van ABBA. En meestal heb ik niet zoveel met vrouwelijke singer-songwriters, meisje-met-gitaar, een enkel liedje gaat meestal wel, maar een hele cd, meestal niet. Dat ik dan wel door deze licht melancholieke song van Ane Brun gegrepen wordt komt denk ik dat haar manier van zingen en het gitaarspel, me doen denken aan Nick Drake. Ik heb zelfs even gedacht, toen ik de lyrics las, dat ze verwijst naar een song van Nick Drake:

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: David Sanz (cc)

Minderheidsregering Zweden mogelijk hersteld

, door

Maandag viel de minderheidsregering van de sociaaldemocratische premier Löfven over liberalisering van de huren. Löfven wilde huisbazen toestaan markttarieven te vragen voor nieuwe huurappartementen. Dat zou projectontwikkelaars moeten stimuleren om meer te bouwen. Ook in Zweden is er een tekort aan huurhuizen. Maar juist op het punt van de huren had de Vänsterpartiet (Linkspartij, vgl. de Nederlandse SP) een rode lijn getrokken in ruil voor gedoogsteun. Met de nieuwe huurplannen overschreed Löfven de grens die door de gedoogpartij was getrokken. Een motie van wantrouwen van de extreemrechtse Zweden Democraten kreeg daarom ook de steun van links. Woensdag gloorde er weer enige hoop voor Löfven toen zijn bondgenoten in de Centrumpartij aankondigden dat ze het omstreden voorstel voor huurhervorming willen laten vallen.

De Zweedse politiek lijkt sinds enkele jaren gegijzeld door de Zweden Democraten. Na de verkiezingen in de herfst van 2018 volgde een uiterst moeilijk proces van coalitievorming. Dat eindigde begin 2019 met de vorming van een minderheidsregering van sociaaldemocraten en de groene Miljöpartiet op basis van een neoliberaal regeringsprogram dat twee centrumrechtse partijen hadden afgedwongen voor hun steun. Plus de noodzakelijke gedoogsteun van de Vänsterpartiet die overigens volgens datzelfde regeringsprogramma, het Januari-akkoord, geen enkele invloed op de regering zou mogen hebben. En dat alles om te voorkomen dat extreemrechts zou kunnen regeren.

Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Waar wonen de meeste antifeministen?

, door

‘Het is de schuld van het feminisme dat sommige mannen zich aan de rand van de samenleving voelen en gedemoniseerd zijn.’ Dit was een van de stellingen die twaalfduizend Europeanen uit acht landen kregen voorgelegd in een onderzoek naar extreemrechtse denkbeelden. Opmerkelijk resultaat: de hoogste aantallen mensen die het minstens een beetje eens waren met deze stelling zijn te vinden in Zweden (41%). 

Na Zweden had ongeveer 30 % van de respondenten in Polen antifeministische standpunten, gevolgd door het Verenigd Koninkrijk (28 %), Frankrijk (26 %), Hongarije (22 %), Duitsland (19 %) en Nederland (15 %). Tatev Hovhannisyan verbaast zich op Social Europe dat slechts 13 % van de Italiaanse respondenten uitdrukking gaf aan dergelijke opvattingen,  terwijl 65 % zei dat ze het hier sterk of enigszins oneens mee waren. 

Volgens Daniel Poohl van de Zweedse partner in dit onderzoek is het antifeminisme in zijn land deels te verklaren uit verzet tegen succesvolle feministische bewegingen. ‘Sommige overwinningen van het Zweedse feminisme in de afgelopen jaren hebben de opkomst van sterk tegengestelde attitudes geactiveerd’, zei hij. Is het feminisme in Italië, en ook in Nederland, minder succesvol misschien?

Weinig vertrouwen

Het onderzoek ‘State of Hate: far-right extremism in Europe’ laat verder zien dat een kwart van de respondenten negatieve gevoelens heeft tegenover moslims, een derde tegenover immigranten in het algemeen. Meer dan een derde oordeelt negatief over Roma. Het rapport constateert onder andere dat extreemrechts in toenemende mate transnationaal opereert, ook al ligt de focus nog steeds bij nationale issues. Traditionele organisatievormen verliezen invloed aan digitale netwerken. Veel respondenten in dit onderzoek tonen zich teleurgesteld in de politiek. Italië en Frankrijk scoren op dit punt het hoogst (79% resp. 67%). Slechts 6% van de Britten meent dat het politiek systeem in het Verenigd Koninkrijk goed werkt. Duitsers daarentegen zijn met een meerderheid van 60% een stuk tevredener. Op de vraag of het land ‘de goede of de verkeerde kant uitgaat’ zien we vrijwel overal meerderheden voor de ‘verkeerde kant’. Uitzonderingen zijn Nederland en Duitsland. Maar ook daar gelooft meer dan 40% dat het de verkeerde kant op gaat (p. 16 van het rapport).

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Kapil Dev Singh (cc)

Kiruna: de verplaatsing van een stad

, door

ELDERS - Onlangs werd ik herinnerd aan dit artikel uit 2014 over mijnbouw in het hoge noorden. Dat ging onder andere over Kiruna, een Zweedse stad op de poolcirkel die dreigt weg te zakken door de winning van ijzererts. Hoe staat het er nu mee? En valt er nog wat van te leren?

Kiruna is rond 1900 gesticht door mijnwerkers. De stad is voor een groot deel afhankelijk van de mijnbouw. Kirunavaara is de grootste ondergrondse ijzerertsmijn ter wereld. Toen aan het begin van deze eeuw bleek dat het nog te winnen ijzererts zich recht onder het stadscentrum bevond werd besloten de stad drie kilometer naar het oosten te verplaatsen. Delen van het centrum waren al ingezakt, het stadhuis was niet meer te redden. De oude kerk  nog wel.

Deze kerk wordt in z’n geheel samen met 38 andere gebouwen verplaatst naar het nieuwe centrum van Kiruna. Daar is inmiddels een nieuw, rond stadhuis gebouwd als centrale blikvanger van de nieuwe stad. De oude klokkentoren van het voormalige stadhuis staat er naast. Inmiddels zijn meer dan 6000 inwoners verhuisd, ongeveer een derde van de bevolking van het oude stadscentrum. Het project gaat nog minstens tien jaar duren voordat het gehele gebied dat gevaar loopt is verplaatst.

Foto: leotsak (cc)

Twijfel in Zweden over aanpak coronapandemie

, door

ELDERS - Brengt de tweede golf Zweden op andere gedachten?

Een opiniepeiling van DN/Ipsos die gisteren is gepubliceerd laat zien dat 82% van de Zweden enigszins of zeer bezorgd zijn over de gevolgen van de coronapandemie voor de zorginstellingen in hun land. Het vertrouwen in de overheid bij de bestrijding van het virus daalde van 55% in oktober naar 42% nu, terwijl 44% vreest dat de autoriteiten niet genoeg doen (in oktober nog 31%).

Daarbovenop kwam gisteren het nieuws dat kroonprins Carl Philip en zijn vrouw Sofia positief getest zijn. De hele koninklijke familie laat zich nu testen na het bezoek aan een begrafenisplechtigheid afgelopen vrijdag.

‘Stop met excuses zoeken om je niet te houden aan de coronamaatregelen’, zei premier Stefan Löfven vorige week. Luisteren zijn landgenoten nog wel?

Dubbele boodschap

Experts bekritiseren het beleid van de regering. De regering zegt dat mensen zich beter aan de maatregelen  moeten houden. Probleem is dat dit beleid een dubbele boodschap uitstraalt. Enerzijds wordt de mensen voorgehouden contacten zoveel mogelijk uit de weg te gaan. Anderzijds blijven winkels en horeca gewoon open.

De voorzichtige, open strategie van de Zweedse regering heeft in de buurlanden en ook in de rest van Europa veel vragen opgeroepen. Maar minister van Volksgezondheid Lena Hallengren wil niets weten van een afwijkende aanpak. In juli verklaarde epidemioloog Anders Tegnell, de voornaamste adviseur van de regering nog dat Zweden ondanks hoge aantallen in de eerste golf beter voorbereid zou zijn op een mogelijk tweede golf. Dat bleek dus fors tegen te vallen, moest ook Tegnell al enkele weken geleden erkennen. Op dit moment staat het dodental sinds het begin van de pandemie op ruim 6500. Vergelijkenderwijs is dat nog niet zo’n hoog aantal als in landen als België, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en enkele Zuid-Amerikaanse landen. Het aantal doden per miljoen inwoners is voor Zweden 637 (voor Nederland 521, voor België 1399, voor het Verenigd Koninkrijk 844).

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: fdecomite (cc)

Zweden laat zich niet gek maken door coronavirus

, door

ELDERS - ………maar betaalt er wel een prijs voor.

De scholen bleven open dit voorjaar en na de vakantie zijn ze ook weer zonder extra maatregelen van start gegaan. Ook Zweden’s bekendste scholier gaat na een jaar actievoeren weer gewoon naar school. Thuis werken werd ook in Zweden wel geadviseerd maar in veel gezinnen zag het dagelijks leven er niet anders uit dan vòòr de coronacrisis. En dat gold ook voor het openbare leven.

De Zweedse aanpak heeft elders in Europa nogal wat wenkbrauwen doen fronsen. Het heeft de relaties met buurlanden in elk geval geen goed gedaan. Inmiddels staat het aantal COVID-19 doden op 5.810. Per hoofd van de bevolking komt deze score in de buurt van andere landen in Europa die het slecht doen, zoals Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Maar Spanje had en heeft nu opnieuw, anders dan Zweden, een heel strenge lock-down. Het oordeel over de Zweedse strategie zullen we dus nog even moeten uitstellen. De autoriteiten hebben inmiddels wel erkend dat ze gefaald hebben bij de zorg voor ouderen. Maar verder zullen we moeten wachten op de uitkomsten van een groot onderzoek dat niet eerder dan het voorjaar van 2022 volledig openbaar wordt gemaakt, zeven maanden voor de geplande parlementsverkiezingen.

Foto: dronepicr (cc)

Zweden gediscrimineerd?

, door

ELDERS - De scepsis over de Zweedse aanpak van de coronacrisis kan Zweden treffen die in het buitenland op vakantie willen.

Het bericht dat Cyprus op 9 juni weer open gaat voor toeristen maar geen directe vluchten uit Zweden toelaat heeft voor de nodige ophef gezorgd. Dat de maatregel niet geldt voor andere noordelijke landen is volgens minister van Buitenlandse Zaken Ann Linde een ongerechtvaardigde politieke beslissing. Ze herinnert aan de oproep van EU om niet te discrimineren bij het weer openstellen van de grenzen. Buurlanden Denemarken, Noorwegen en Finland aarzelen nog over het toelaten van toeristen, maar waarschijnlijk zullen zij de Zweden ook niet toelaten.

Ondertussen verdedigt de Zweedse regering haar aanpak van de coronacrisis. Ondanks dat de sterftecijfers zijn opgelopen tot de hoogste ter wereld. Zweden telt nu 4125 slachtoffers van het virus, dat is ongeveer 40 per honderdduizend inwoners, iets meer dan Nederland (zie hier aantallen doden per miljoen inwoners van tien Europese landen). De minister van Buitenlandse Zaken: “De overdracht van het virus vertraagt, de behandeling van COVID-19-patiënten op de intensive care neemt aanzienlijk af en de stijgende dodentalcurve is afgevlakt. Er is geen volledige afsluiting van Zweden, maar veel delen van de Zweedse samenleving zijn gesloten.”

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Zweden doet het anders

, door

ELDERS - Zonder strikte lockdown hoopt Zweden Covid-19 op den duur toch de baas te worden

De Walpurgisnacht van 30 april op 1 mei wordt in Zweden traditioneel gevierd met kampvuren, koorzang en toespraken ter ere van het begin van de lente. Het feest zorgt vooral in studentensteden als Uppsala en Lund voor massa’s uitgelaten mensen op straat. In de stad Lund hebben de autoriteiten dit jaar een bijzondere maatregel genomen om mensen weg te houden van de festiviteiten. Het park waar traditioneel vreugdevuren worden ontstoken is bewerkt met kippenmest. Goed voor het gras, maar minder aangenaam voor bier drinkende studenten.

Zweden vaart in de bestrijding van het coronavirus een geheel eigen koers. De regering vertrouwt vooral op de eigen verantwoordelijkheid van de bevolking. Het advies is onder meer afstand houden, ook in winkels en horecagelegenheden die nog steeds open zijn,  en verder druk openbaar vervoer en grote bijeenkomsten te mijden. De Zweedse vicepremier Isabella Lövin (Groenen) verdedigt het beleid dat afgestemd is op de lange termijn: het is een marathon en geen sprint. We nemen het coronavirus wel degelijk serieus, maar we passen onze maatregelen aan onze eigen situatie aan, zegt ze. Met te harde maatregelen houd je het niet lang genoeg vol. Mensen zullen ze op den duur minder gaan respecteren. We willen niet te veel van de bevolking vragen. Er is nu ook al een oplopende werkloosheid.

Vorige Volgende