Het ‘wat als’-parlement

Hoewel zijn mentor, die hem destijds de Tweede Kamer in begeleidde, nu hem dringend adviseerde op te stappen, herinnerde Rutte zich ineens dat 1,9 miljoen kiezers op hem hebben gestemd. Ja, zo moet hij gedacht hebben, dan ben ik wel verplicht aan te blijven. U snapt dat de VVD-kandidaten die naast Rutte nog 301.479 stemmen bij elkaar sprokkelden, nederig de grote leider zullen volgen. Die nederigheid zou de voltallige VVD-fractie, Rutte incluis, beter passen, want er zijn nog altijd ruim acht miljoen kiezers die niet op Rutte of de VVD hebben gestemd. Voor wie de zaken graag relativeert: Rutte gaat dit Paasweekend reflecteren hoe hij zich de komende vier jaren gaat verhouden tot de parlementaire democratie. Alsof er geen coronacrisis is. Ach, laten wij ook eens wat fantaseren…. Wat als er geen kiesdrempels en kiesdelers worden gehanteerd en alleen de 150 kandidaten met het hoogst aantal stemmen in de Tweede Kamer zouden zitten? We stemmen immers op personen en niet op partijen (meen ik mij te herinneren)? De top-150 is goed voor 93,75% van het totaal aantal geldige stemmen. Laten we eens nader kijken naar dit 'wat als'-parlement. Er zouden geen 17 maar 27 partijen in de Tweede Kamer zitten. Acht eenmens-fracties er bij en twee partijen die 2 zetels halen en alsnog in de Kamer hadden kunnen komen. D66 zou de grootste partij worden, Een meerderheidscoalitie is haalbaar met VVD, D66 en CDA, aangevuld Groenlinks en PvdA. Als we alleen kijken naar het aantal stemmen dat de hoogste 150 kandidaten hebben gehaald, ziet de volgorde er anders uit, maar verandert er niets aan de verhoudingen. Het is ‘spielerei’ want de spelregels voor zetelverdeling zijn gebaseerd op de kiesdeler, dus op het aantal stemmen dat een partij haalt. Ook de drempel voor voorkeurstemmen is daar van afgeleid. Hoeveel van de kandidaten die tot de top-150 horen hebben de kiesdrempel gehaald? En hoeveel van hen hebben de voorkeursdrempel gehaald? Van de top-150 zitten 85 kandidaten nu wel in de Tweede Kamer. Treurig dus voor de 65 kandidaten die wel meer stemmen haalden dan degenen die met veel minder stemmen wél de Kamer in kwamen. Bijvoorbeeld de drie kandidaten die ook nog eens de voorkeursdrempel haalden. Femke Merel van Kooten-Arissen (Splinter), die al in de Kamer zat, maar er ondanks 27.301 stemmen toch uit moest. Ook Richard de Mos (24.002 stemmen), lijsttrekker van Code Oranje en Femke Wiersma (25.588 stemmen) van BBB zullen zwaar teleurgesteld zijn. Verder waren er nogal wat kandidaten die niet op een verkiesbare plaats stonden, maar wel meer stemmen haalden dan collega’s die hoger op de kieslijst stonden en minder stemmen haalden. Voorbeeldje: het CDA kreeg 15 zetels, dus de nummers 1 t/m 15 kwamen in de Tweede Kamer. Lingo-beroemdheid Lucille Werner haalde 7133 stemmen, stond op de tiende plaats en mocht naar het Binnenhof. Eline Vedder-Monaster stond op de drieëntwintigste plaats, haalde 2244 stemmen meer dan Werner, maar kwam niet inde Kamer. Bij D66 is Alexander Hammelbrug (nr. 23 op de kieslijst) met 841 stemmen wel in de Kamer gekomen, maar waarom is nr. 32 Carline van Breugel met haar 15.004 stemmen niet tot de D66-fractie toegetreden? We hebben geen ‘wat als’-parlement. Vergeet het dus maar, hoeft u het ook niet te onthouden. Da’s erg goed voor uw geheugen. Ook heel fijn voor uw hersenwerk is dat u niet gaat over de kabinetsformatie. Op deze pagina (Excel-document) de details van het ‘wat als’-parlement. Wilt u alleen de kandidaten zien (gerangschikt van hoogst naar laagst aantal stemmen? Klik dan hier.

Door: Foto: NiederlandeNet (cc)
Foto: -JvL- (cc)

TK verkiezingen – opkomst en nieuwe partijen

, door

Afgelopen vrijdag maakte de Kiesraad de officiële uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen bekend. Er waren geen verrassingen, alle cijfers waren gelijk aan die al een week lang in de media circuleerden. Wij lichten de nieuwe partijen er nog eens uit.

Maar eerst nog dit:
De opkomst viel niet tegen. Hoewel lager dan bij de vorige verkiezingen (2017: 81,6%), week het opkomstpercentage niet extreem af van de trend van de laatste jaren.

In 1971 waren de eerste verkiezingen waarbij geen opkomstplicht meer gold. Het opkomstpercentage kelderde toen drastisch. In de zeven na-oorlogse verkiezingen was het gemiddelde opkomstpercentage 94,16%. Vanaf 1971 tot en met de voorlaatste verkiezingen lag het gemiddelde op 80,52%. Het gemiddelde over de laatste vijf verkiezingen was nog iets lager: 78,19%

© Sargasso Opkomst TK verkiezingen2021 en eerder

Voorafgaand aan de verkiezingen van 17 maart werd gesuggereerd dat de opkomst lager kon uitvallen omdat veel mensen niet ter stembus zouden gaan vanwege de corona-pandemie. Niet nodig, sprak de minister, want 70-plussers konden ´briefstemmen´ en al wie niet naar het stemlokaal durfde kon deze keer geen twee maar drie volmachten aan anderen geven.

Het resultaat? Er zijn 1.069.048 briefstemmen van kiezers binnen Nederland geteld. Hiervan waren er 3.080 (0,29%) ongeldig en 1.181 (0,11%) blanco.
Het aantal stemmen per volmacht was iets lager dan bij de vorige verkiezingen: nu 917.698 (8.77%), in 2017 964.811 (9,13%).

Closing Time | All Together Now

, door

De politiek commentator, Willem Breedveld van Trouw, vond dat er gevierd moest worden dat we mogen stemmen.  En die vrijheid werd dan gevierd  met taart, of op zijn minst een gebakje. Het vieren van de democratie met taart, een leuke traditie, ook al doe ik dat zelf niet. De verkiezingen hebben in ieder geval een boel partijen in de Tweede Kamer opgeleverd. In een column van Marcel van Roosmalen hoorde ik dat na de formatie alle ellende gewoon weer verder gaat, en dat de kiezers toch weer teleurgesteld zullen worden. Maar het gaat nu even om het dansen op de tafel, de vreugde om die ene nieuwe zetel. En dat rode potlood dat je mee naar huis mocht nemen. En daar hoort een vrolijk liedje bij met een passende tekst.

Foto: Mandy Jansen (cc)

Het échec van GroenLinks

, door

OPINIE - Een gastbijdrage van Joyce Hes.

Er zijn veel dingen die opvallen bij deze verkiezingen.

Zo slaagde de man, onder wiens leiding de afstand overheid/burger met rasse schreden groeide, en die inmiddels Teflon Mark wordt genoemd, erin, weer het grootste aantal zetels te verwerven op persoonlijke titel en natuurlijk als manager van de BV Nederland in Corona-tijd.

Ook de grote winst voor D66 is opvallend en doet mij natuurlijk goed als oudje die met nostalgie terugkijkt op de jaren zestig en zeventig. Heel bijzonder dat die tijd, die inmiddels door velen als onrealistisch is getypeerd, nu zo wordt geëerd in de winst van Sigrid Kaag en haar partij.

Ik hoop vooral dat Sigrid haar been stijf houdt waar het gaat om Europa en mensenrechten. En zeker waar het de humanistische ethiek van D66 betreft: Voltooid leven, abortus en het homohuwelijk. Dat laatste is door paus Franciscus in de ban gedaan helaas. Homoseksuele relaties mogen niet ingezegend worden, aldus de door de paus getekende verklaring. Geen probleem natuurlijk dat Kaag gelovig katholiek is, maar ik hoop van harte dat ze wat dat betreft een eigen D66-koers blijft varen.

Hier wil ik het over het échec van GroenLinks hebben. Mijn focus ligt hierbij op Amsterdam. Het is de partij waar ik op stemde bij de vorige verkiezingen en met mij vele Amsterdammers.
Bij de Kamerverkiezingen in 2017 haalde GL in Amsterdam 19,8 procent van de stemmen en stond daarmee op kop. Bij de Gemeenteraadsverkiezingen in 2018 haalden ze zelfs 20,4 procent, en in 2019 bij de Europese verkiezingen 23,5 procent! Nu zijn ze dan gehalveerd tot 10,3 procent en moeten ze zowel de VVD als D66 boven zich dulden.

Foto: c.c. Maria Willems (met toestemming)

‘Ik werp mij ver van dat’

, door

COLUMN - De opkomst voor de verkiezing van TK21 was erg hoog geweest, ‘86% preciseerde verslaggever Tom de Vroeg van De Dirkswoudenaer, ‘en dat is exact 2% hoger dan de vorige verkiezingen. Ik onthoud dat soort feitjes, heb ik altijd paraat, komt mijn autisme toch nog mooi van pas. In de supermarkt Tinselboer aan de Zuidervaart is het wel ‘ns lastig, dan wil ik de boel rechtzetten en de zogenaamde ‘weesproducten’, artikelen die door klanten in hun mandje zijn meegenomen en op weg naar de kassa, om hen moverende redenen, zomaar ergens weer in een schap geplaatst. Ik breng ze dan weer terug naar de plek waar ze horen. Vooral bij bederfelijke producten is dat van belang.’

Er was in Dirkswoud dit keer maar één stemlokaal, de Sint Clarakerk waar pastoor Engelbertus de Zeeuw de stembus aanstampt. ‘Dirkswoud is voor het overgrote deel Rooms-Katholiek (76% stemt CDA, aldus Tom de Vroeg). Die kiezers zetten keurig hun klompen bij de deur voordat ze de kerk in gingen. Ze hadden dit keer een probleem: de uitgang was, vanwege corona, niet de ingang. Dus iedereen ging op kousenvoeten weer om de kerk heen om hun klompen op te halen, hahaha. Veel jonge Dirkswoudenaren hebben op die anti-racistische partij gestemd. En daarna gingen ze snorren tekenen op de verkiezingsborden aan de Noorder- en Zuidervaart.’

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

De fictie van de strijd om het Torentje

, door

COLUMN - van dhr. Daniel Boomsma

Ook deze Tweede Kamerverkiezingen was het weer raak: politici die zich als ‘kandidaat-premier’ presenteren in de ‘strijd om het Torentje’. Onbevangen de peilingen negerend meldden zelfs lijsttrekkers van kleine partijen zich bij het loket van de minister-president. Het begon met Joop den Uyl die met zijn PvdA in 1977 campagne voerde met de slogan ‘Kies de minister-president’. In 1986 deed Ruud Lubbers iets vergelijkbaars met zijn inzet ‘Laat Lubbers zijn karwei afmaken’. In 2010 zou de ‘titanenstrijd’ tussen Job Cohen en Mark Rutte plaatsvinden. Twee jaar later werden eerst Rutte en SP-leider Emile Roemer, en daarna Rutte en PvdA-voorman Diederik Samsom opgelijnd voor het ‘hoogste ambt’. In 2017 ging het ‘premiersdebat’ van RTL Nieuws tussen Rutte en Wilders alleen niet door, omdat de redactie ook Jesse Klaver voor dat debat wilde uitnodigen.

Maar de realiteit is dat de Nederlandse kiezer de minister-president niet kiest. Het premierschap is volkomen ‘vrijblijvende ambitie’, zoals politicoloog Tom van der Meer al eens zei, en komt neer op kortzichtig ‘Amerika’tje spelen’. De kiezer kan zetels verdelen over partijen, maar heeft feitelijk niets te zeggen over wie de uitvoerende macht gaan vormen. Daarom is de ingesleten praktijk van partijleiders die doen alsof dat wél zo is schadelijk. De kiezer krijgt het idee dat er inderdaad gekozen wordt voor een kandidaat met een programma voor Nederland dat na de verkiezingen wordt uitgevoerd. Dat is een fictie. De werkelijkheid is dat de pretentie van een duidelijke politieke keuze voor stemmers, direct na de verkiezingsuitslag wordt losgelaten. De werkelijkheid is dat dan de onzichtbare rituele dans begint en een compromis in elkaar wordt geknutseld dat niemand had voorzien. Als klap op de vuurpijl eindigen ‘premierskandidaten’ die zich als ‘alternatieven’ hebben gepresenteerd vaak samen in een kabinet. Dat zal ook na aanstaande woensdag vast en zeker weer gebeuren.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

Volt grote winnaar verkiezingen!

, door

Met 18 zetels is Volt de grote winnaar geworden van de Tweede Kamerverkiezingen 2021. Of nou ja, het zou het zijn als Google Trends bepalend zou zijn en *checks notes* we het gemiddelde van de afgelopen 31 dagen nemen.

En laat dat nou exact zijn wat we gedaan hebben. Alle partijen door die site halen en de resultaten daarvan omrekenen naar Kamerzetels, en tadaa:

Is het zinvol? Mwah. Is het wetenschappelijk? Nah. Maar toch: ook bij eerdere verkiezingsuitslagen bleken ‘verrassingen’ achteraf al zichtbaar in zoekverkeer, dus wie weet. Want bovenstaand steephdiagram laat wel wat opvallende dingen zien. De grootste verrassing is natuurlijk Volt, er even van uitgaande dat er normaal gesproken ampere watt op die term wordt gezocht. Alhoewel, verrassend? De partij heeft de afgelopen maand een enorme bak aandacht gekregen, en je kon dan ook niet om deze pan-europese D66-kloon heen (*duikt*).

Dat vertaalt zich volgens de officiële peilingen mogelijk al in een verrassende 3 zetels, maar op basis van deze trends zou de partij kunnen hopen op nog meer, zeker gezien het aantal mensen dat nog twijfelt over de stem. Opvallend is ook dat de in de ‘echte’ peilingen aanzienlijke voorsprong van de VVD hier totaal wegvalt. Is dat omdat de VVD inmiddels synoniem van Mark Rutte is en mensen daar op zoeken, of wordt de VVD toch kleiner dan gedacht? De PVV doet het als partijnaam traditioneel slecht in trends, omdat het vooral over Geert Wilders gaat en niet over de partij. En daarom natuurlijk ook weer wel, het aantal partijleden is – tegen de landelijke trend in – al jaren vrij constant.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Bart (cc)

Partij kiezen

, door

COLUMN - De hoeveelheid politieke debatten die ik de laatste weken heb gezien en de aantallen kieswijzers die ik heb ingevuld, zijn haast niet bij te houden. Het stomme is: ik weet allang waar ik zo ongeveer op wil stemmen. Waarom vul ik die kieswijzers dan nog steeds in? Waarom leg ik mezelf en mijn overtuigingen langs de maat van allerlei willekeurige kieswijzers, die hun onderliggende keuzes zelden duidelijk maken?

Wil ik oprecht van mijn stuk worden gebracht, en ineens, out of the blue, met een eerder niet overwogen optie worden geconfronteerd? Zoek ik naar een deus ex machina? Of vul ik die stemwijzers in omdat ik hunker naar een externe, quasi-objectieve bevestiging dat wat ik allang dacht inderdaad de meest verstandige keuze is, mijn politieke overtuigingen in acht nemend? Terwijl ik dat doe, realiseer ik me dat dit alles zelfbedrog is.

Want laat dit duidelijk zijn: elke partij die nu nog steeds niet erkent dat ook in Nederland de kloof tussen arm en rijk, tussen bedrijven en werknemers, tussen woningbezitters en huurders, tussen vast werk en de flex economy de afgelopen jaren vrijwel onoverkomelijk is geworden, is domweg af. Onder de kabinetten-Rutte is het aantal daklozen hoger geworden dan ooit, leven ineens tienduizenden mensen met ‘tijdelijke’ huurcontracten, en is het netto-minimumloon niet gestegen – maar de lasten voor deze mensen wel. Ook is de fraudejacht op minvermogenden ingezet.

Foto: -JvL- (cc)

Listig stemgedrag

, door

COLUMN - Gelukkig is stemmen in de stembureaus iets heel anders dan stemmen in de Tweede Kamer. Wel jammer dat veel kiezers hun stemgedrag niet laten afhangen van wat de partij van hun keuze aan stemgedrag in het parlement vertoont.

Daarom nog even ter herinnering….

Tijdens de plenaire vergadering van 16 april 2020 kwamen deze motie aan de orde:

Motie van het lid Beckerman c.s. over een tijdelijke huurstop en een huurverlaging voor de sociale en de vrije sector:
“overwegende dat thuisblijven essentieel is in de strijd tegen corona; constaterende dat velen door de coronacrisis inkomen verliezen; verzoekt de regering, een tijdelijke huurstop alsmede een huurverlaging voor zowel de sociale als de vrije sector mogelijk te maken.”
De motie werd verworpen. Tegenstemmers waren VVD, CDA, D66, ChristenUnie en Van Haga.

Op dezelfde vergadering werd ook nog over deze moties gestemd:
Motie van het lid Nijboer c.s. over bevriezen van huren en compensatiemaatregelen voor woningcorporaties.
Motie verworpen Tegen: VVD, CDA, D66, ChristenUnie, SGP, FVD, Van Haga.

Motie van het lid Dik-Faber over een moreel beroep op woningcorporaties om de voorgenomen huurverhoging uit te stellen.
Aangenomen. Tegen waren VVD, D66, SGP, FVD, Van Haga.

Die moties waren allemaal ‘corona gerelateerd’. Maar ook een motie die een kleine bijdrage had kunnen betekenen in de woningcrisis sneuvelde in november 2020.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende