Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.
In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.
Houden partijen zich aan hun verkiezingsmandaat?
Vandaag hoop ik te promoveren tot doctor in de politicologie. Bij het onderliggende proefschrift ‘Political Parties and the Democratic Mandate’ behoren twaalf stellingen. In deze serie een korte toelichting op enkele van de meest prikkelende. De laatste aflevering: ‘De mate waarin partijen hun mandaat vervullen is in de afgelopen 60 jaar niet achteruitgegaan en wat betreft issue saliency in Nederland zelfs verbeterd’
Veel mensen zijn sceptisch over het functioneren van politieke partijen. Ruim 90 procent van de ondervraagden uit het Nationaal Kiezersonderzoek zegt te geloven dat politici meer beloven dan ze waar kunnen maken. Als ik als onderzoeker naar het verkiezingsmandaat aan kennissen uitlegde waar mijn onderzoek over ging, kortweg of partijen zich aan hun verkiezingsmandaat houden, was een veelgehoorde reactie: “Dat zal dan wel een heel kort onderzoek zijn, want we weten toch allemaal dat partijen hun beloftes breken.” Een systematisch onderzoek naar de politieke stellingname van partijen tijdens verkiezingen en in het parlement laat echter zien dat het met dat verkiezings- of partijmandaat helemaal niet zo slecht gesteld is. De afgelopen zestig jaar is er geen sprake van een verslechtering van de mate waarin partijen zich aan hun mandaat houden.
Uit voorgaand onderzoek van Robert Thomson was al bekend dat Nederlandse regeringspartijen ongeveer 60% van hun beloftes geheel of gedeeltelijk weten om te zetten in beleid. Dat is niet perfect, maar toch een redelijk percentage. Mijn analyse is breder en kijkt naar de politieke stellingname voor en na verkiezingen. Het kan namelijk zo zijn dat partijen hun beloftes wel nakomen, maar ook een hele hoop andere dingen doen die niet in lijn met hun verkiezingsprogramma zijn. Door te kijken naar het belang van onderwerpen voor partijen (issue saliency) en hun politieke posities heb ik een meer omvattende analyse van het partijmandaat gemaakt. Daarbij zijn verkiezingsprogramma’s vergeleken met parlementaire debatten. Op die manier kan namelijk ook gekeken worden naar het partijmandaat van oppositiepartijen.
Zetelschuiver, the day after
Het ontstond uit frustratie over het ondoorzichtige systeem waarmee de Eerste Kamer gekozen werd. Maar het groeide uit tot een instrument waarmee het spel zelf beïnvloed werd. Het kan raar lopen.
De Zetelschuiver werd door tenminste drie partijbureau’s gebruikt om vooraf scenario’s te simuleren. Het CDA kwam er openlijk voor uit. En waarom niet? Waarom zelf iets verzinnen als je zo’n fantastisch tooltje tot je beschikking hebt?
Het drong door tot de wereld van de omroepen. De NOS vond het een link waardig op hun aparte pagina’s over deze verkiezingen, net als Nieuwsuur. De Belgische omroepen hadden het nodig om wijs te worden uit de Nederlandse mystiek.
Maar ook andere mensen uit de media gebruikten het. En last but not least bleek zelfs cijferkoning Maurice de Hond een fan.
Maar het leukste van alles was nog wel dat al snel duidelijk was dat een meerderheid voor de coalitie zo goed als onmogelijk was, terwijl de media daar nog steeds naar op zoek was.
Hoewel het er alle schijn van had dat de coalitie bezig was die meerderheid wel te verkrijgen, lijkt dit toch vooral ingegeven te zijn door de noodzaak om juist niet een zetel te verliezen.
We hebben heel veel scenario’s voorbij zien komen en zelf ook uitgeprobeerd, maar daaruit bleek dat de mogelijkheden voor de oppositie iets groter waren dan die voor de coalitie. Maar wat vooral bleek was dat je daar heel veel voor nodig had en dat de “tegenpartij” dan vooral niets moest doen (onwaarschijnlijk). En dus was een verschuiving onwaarschijnlijk.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Sargasso café | Uitslag verkiezingen Eerste Kamer
Geheel in lijn met het karakter van de Eerste Kamer (belegen) vinden lang na de verkiezingen van de Provinciale Staten nu de verkiezingen van de Eerste Kamer plaats.
Om optimaal te genieten van dit surealistische schouwspel van het schuiven der zetels, bevelen we een combinatie van een Fuente Fuente OpusX met daarbij een glaasje Francois Peyrot 25 jaar oude XO Cognac.

Uitslag verkiezing Eerste Kamer (Update 17:00 uur. Nu correct)

VVD – 16
PvdA – 14
CDA – 11
PVV – 10
SP – 8
D66 – 5
GroenLinks – 5
ChristenUnie – 2
SGP – 1
50plus – 1
PvdD – 1
OSF – 1
Koornstra – 0
Toelichting: De zetelschuiver kent het begrip “ongeldige” stem niet. Dus heb ik de stem op blanco gezet. Dat blijkt voor de berekening niets uit te maken.
Eerste Kamer: koehandel en achterkamertjes
Maandag wordt een spannende dag voor het kabinet van Mark Rutte. ’s Middags stemmen namelijk alle leden van de Nederlandse Provinciale Staten voor de Eerste Kamer. Zonder een meerderheid in deze Senaat, wat neerkomt op tenminste 38 stemmen van de 75 senaatszetels, wordt het nog ingewikkelder voor de jeune premier om het beleid van zijn kabinet uit te voeren. Op woensdag maakt de Kiesraad de definitieve uitslag bekend.
Zullen de CDA-ers inderdaad ‘hun verantwoordelijkheid’ nemen? Of redt de coalitie het alleen met schemerige dealtjes in achterkamertjes? Nederlandse kiezers kunnen hoe dan ook niet rechtstreeks stemmen om te bepalen hoe hun volksvertegenwoordiging in de Eerste Kamer eruit ziet. De Volkskrant legt uit hoe het het wel werkt. Volgens EenVandaag is ‘De Nederlander’ deze vorm van ‘koehandel’ echter zat!
Ook als de Nederlander het al zat is, zal het nog wel even duren voordat het verandert. Ongeveer zolang als het duurt dat D66 – met democratische hervorming als haar kroonjuwelen – een stabiele verkiezingsuitslag haalt. Om de verkiezingen van de Eerste Kamer te veranderen is namelijk een verandering van de Nederlandse Grondwet nodig. Hiervoor is weer een tweederde meerderheid nodig in het parlement. Het zal de nodige koehandel en achterkamertjes vergen om dat voor elkaar te krijgen.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Quote du Jour | Eerste Kamer als dijkbewaking
“Het blijkt dat veel voorgestelde maatregelen in het regeerakkoord in strijd zijn met de Grondwet. Daarom is de Eerste Kamer belangrijker is dan ooit. Hetzelfde geldt voor de verkiezingen die vandaag plaatsvinden.”
(Michael Blok en Maartje Terpstra in de Volkskrant)
Rechters in Nederland mogen wetten niet aan de Grondwet toetsen, zoals in andere democratische landen. Daarom oefenen hun uitspraken nooit druk uit op politici om te handelen met ‘grondwettelijk besef’. Zolang alles ‘goed’ gaat wordt niet duidelijk dat dit wel eens een probleem zou kunnen vormen. Maar de laatste jaren maakt dit land zich bijvoorbeeld druk over immigratievraagstukken, wat vergaande wettelijke gevolgen zou kunnen krijgen. De zeer strenge regels voor gezinshereniging, hoewel al eerder veroordeeld door de Europese rechter, wil deze regering toch weer aanscherpen. Het Nederlanderschap zelf wil men voorwaardelijk maken – krijgen we dus een vlak land met second & third class citizens? Alleen al vanwege dit soort vraagstukken zijn de Eerste Kamerverkiezingen van vandaag van bijzonder belang.