Australië weigerde de klimaatcrisis serieus te nemen

De branden in Australië woeden nu al drie maanden. Ze begonnen vroeger in het seizoen, zijn breder verspreid en feller dan ooit – bij elkaar is er nu al zes miljoen hectare grondgebied verbrand. Er is amper hoop dat de branden kunnen worden geblust. Alle inspanningen spitsen zich nu toe op ‘containment’, de hoop dat verdere verspreiding kan worden beperkt. Tot nu toe komt daar bitter weinig van terecht: de branden blijven woeden en zich uitbreiden. Het helpt niet dat de vuurzee een eigen dynamiek ontwikkelt, die verdere branden bevordert. Australië is droog als nooit tevoren (door de klimaatverandering) en kampt ’s zomers al jaren met temperaturen van 40 graden en hoger. De branden voeren de temperatuur op en veroorzaken hete wervelwinden, die het vuur verder verspreiden. Inmiddels zijn alleen al in New South Wales een half miljard dieren door het vuur omgekomen. Hoeveel dieren later zullen sterven omdat hun habitat in de vlammenzee is verdwenen, kan niemand zeggen.

Quote du Jour | De Participatiewet

QUOTE - Het sociaal minimum in Nederland moet linksom of rechtsom omhoog. En het systeem van uitkeringen, toeslagen en aanvullende regelingen waarin mensen met lage inkomens nogal eens verdwalen, is hard aan een drastische vereenvoudiging toe. Dat vindt de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).

Goh. Voor de lezer van deze site zal het geen totale verrassing zijn, zullen we maar zeggen. Ook niet voor mensen die zelf hebben geleefd van de bijstand, of mensen kennen die dat hebben gedaan, of mensen die in algemene zin de actualiteiten volgen. Want:

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Tegenprestatie

Een of andere pipo van de VVD heeft weer eens voor de bühne geroepen dat werklozen moeten werken voor hun uitkering. Of het was iets met de bijstand, nou ja iets in die sfeer. Men noemt dat rechts. Mijn associatie is eerder met de voormalige DDR, waar ledig rondhangen er ook niet bij was. Het is dezelfde utopische illusie dat er een één op één match te maken valt tussen de burgers van een land en het beschikbare werk, betaald dan wel onbetaald.

Ik zou zeggen: laten we even doorpakken met de tegenprestatie voor een uitkering. Wie onvoldoende inkomen heeft komt automatisch in dienst van de overheid. Als de werkloosheid zo optisch is weggewerkt, ontstaat een nieuw machtsblok op de arbeidsmarkt. Hoe meer arbeid de huidige bijstandsgerechtigden verrichten, hoe groter hun ontwrichtingsmacht door te staken. Ik voel fijne cao-onderhandelingen aankomen.

Foto: Hand giving bag with euro symbol isolated on white Royalty vrije stockfoto. copyright ok. Gecheckt 27-09-2022

Een proef met de bijstand: “van mijn belastingcenten?!”

ACHTERGROND - Waarschijnlijk hebben de meeste lezers hier er wel iets van meegekregen. Een aantal gemeenten in Nederland gaat een proef doen met de bijstand. In het begin met ambitieuze ideeën over een basisinkomen, later afgezwakt tot iets dat op veel plaatsen ‘vertrouwensexperiment’ heet: welke balans tussen controle en vertrouwen leidt tot meer uitstroom uit de bijstand en hoger welzijn?

Ook in Nijmegen gaat een proef met de bijstand van start. Het idee is dat mensen in de bijstand iets anders behandeld worden, dan gebeurt onder de huidige regels. Ze mogen wat meer geld houden als ze iets bijverdienen naast de uitkering. Ze krijgen meer keuzevrijheid bij het zoeken naar werk. En voor een deel van de deelnemers geldt dat ze minder sollicitiatieverplichtingen hebben. Niets heel schokkends.

Eén van de reacties was voorspelbaar. Na dat het eerste nieuws over deze proef werd gedeeld op sociale media, zag ik het al voorbijkomen: “moet dit nou, van mijn belastingcenten?”.*

En dat is een hele goede vraag! Het is belangrijk kritisch te kijken waar de overheid haar geld aan uitgeeft. Met dit geld had ook iets anders gedaan kunnen worden. Of burgers hadden het in de zak kunnen houden. Heel relevant dus.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Ongekend onrecht by design

De laatste dagen is er ophef ontstaan over een vrouw die een deel van haar uitkering over drie jaar moest terugbetalen omdat ze een keer in de week boodschappen kreeg van haar moeder. Dat leverde haar volgens de overheid over drie jaar 7000 euro op, en omdat ze daarmee de inlichtingenplicht schond moet ze het bedrag plus mogelijk 50% boete terugbetalen.

De vrouw ging naar de rechter, die de gemeente echter in het gelijk stelde. Niet omdat het rechtvaardig was, maar omdat de regels nou eenmaal zo zijn. En dat brengt ons bij het punt: dit is geen exces. Dit is hoe de politiek de bijstand al jarenlang vorm geeft. Dit is ongekend onrecht by design. Er zijn zelfs systemen ontwikkeld die dit soort ‘fraude’ automatisch opsporen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

KORT | Vooruit, nog één keer over de bijstandsmoeder dus

ANALYSE - Toegegeven, het is toch wel een eer als een ander blogje het nodig vindt een artikel dat hier geplaatst werd zin voor zin uit te pluizen. Vooral de lachsalvo’s zijn natuurlijk vleiend.

Maar samenvattend: het eigenlijke punt van Das Kapital was – naar eigen zeggen – dus NIET te bewijzen dat de bijstandsmoeder toch wel rukkend veel geld kreeg (ondanks een eerdere schreeuwende kop die het tegengestelde deed vermoeden), maar om aan te tonen dat het nauwelijks is na te gaan hoeveel een individuele bijstandsmoeder iedere maand te besteden heeft.

Nu ja, dat is dan in ieder geval gelukt.

En verder zijn er dus inderdaad gevallen te bedenken waarin een werkende minder krijgt dan iemand in de bijstand. Maar… dan moet je dus wel uitgaan van de combinatie parttime (4 dagen) werken en minimumloon en een royale gemeente die haar vrijgevigheid strikt voorbehoudt aan uitkeringsgerechtigden.

Daarnaast kent het Nibud volgens DK het verschil tussen bruto en netto niet, en zijn we het erover eens dat de Telegraaf een baggerblad is dat het met de waarheid niet zo nauw neemt.

Lessons learned hier: de gemeentelijke toeslagen kunnen veel meer verschillen dan ik eerst veronderstelde, met name omdat de gemeente tot en met dit jaar het recht heeft de bijstandsuitkering voor alleenstaande ouders met maximaal € 272 te verhogen. Deze kennis is inmiddels verwerkt in de voorgaande stukken over dit onderwerp.

Foto: Quinn Dombrowski (cc)

Bijstand, minimumloon, modaal: de cijfers

ANALYSE - Klokwerk was het jaloerse gewijs van links naar rechts en andersom meer dan zat, en zet de cijfers van de verdiensten van een moeder met twee kinderen met verschillende inkomens op een rij. Aan het eind van het artikel een suggestie voor een beter sociaal systeem.

Zoals ze zelf al dacht deed de column van Annemarie van Gaal in het Financieel Dagblad veel stof opwaaien. In die column becijferde ze hoeveel een bijstandsmoeder van twee kinderen aan geld ontving. Bijna tweeduizend euro!

Het werd ontvangen als de zoveelste rechtse-jaloeziecolumn.

Haar conclusie was in ieder geval dat er nodig wat gedaan moet worden aan de belasting op arbeid. Een beetje een rare conclusie, want haar rekensommetje ging alleen over iemand die niet werkt. Over belasting op arbeid noemt ze geen enkel cijfer. Om zo een conclusie te trekken zouden we toch op zijn minst een vergelijking moeten maken.

Nieuwsgierig als ik ben besloot ik daarom dat huiswerk dan maar te doen en snel de cijfers bij elkaar te zoeken: welk inkomen zou een alleenstaande moeder van twee kinderen op de middelbare school per maand hebben met bijstand, werkend voor minimumloon, en met een modaal loon. Hieronder de resultaten.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Schoolverlaters kleine MBO’s minder vaak uitkering

ANALYSE - Er circuleert ergens een idee om de bekostiging van mbo-instellingen te koppelen aan het succes op de arbeidsmarkt: ik meen dat ik het las in 2010 al bij de Heroverwegingen, opgesteld door ambtelijke werkgroepen.

Volgens mij is het idee er nog niet door. Maar bij het zien van een nieuwe dataset van DUO, realiseerde ik me dat “open data” niet neutraal of waardenvrij zijn. De overheid kan subtiel sturen, met transparantie. 
In het openbare bestand staat per ROC precies aangegeven hoeveel schoolverlaters werk hebben, en hoeveel er een uitkering hebben. Buitengewoon interessant. Omdat er zoveel factoren een rol spelen (o.a. lokale arbeidsmarkt) is het niet helemaal fair om een top-10 weer te geven van de slechtst presterende ROC’s, al is dat wel heel makkelijk te doen.

Ik geef in de grafiek alleen weer bij welke ROC’s geen enkele schoolverlater een uitkering heeft.

En dat levert een mooi plaatje op van veelal kleinere scholen. Het zou me niet verbazen als de kosten per leerling hoger zijn. Maar met een directe koppeling met de arbeidsmarkt en uitkeringen, kunnen bestuurders van deze instellingen wijzen op de totale kosten voor de overheid.

Wellicht zijn de kosten per leerling op een groot ROC lager (vanwege allerlei efficiency voordelen), maar zijn de kosten voor de maatschappij uiteindelijk hoger of even hoog, omdat er meer uitval is en minder succes op de arbeidsmarkt. Het is een hypothese, maar met deze data in de hand, is die discussie in ieder geval te voeren.

Foto: Pascal Maramis (cc)

Verbijsterende regels voor bijstand

COLUMN - Klijnsma wil extra maatregelen treffen tegen het “misbruik” van de bijstand en ze vindt een tegenprestatie nodig. Je krijgt pas uitkering als je een maand solliciteert, je krijgt alleen bijstand als je opgelegd maatschappelijk werk doet, krijgt korting op je uitkering als je niet voldoende doet om een baan te krijgen en ook korting als je “slordig” gekleed gaat of “onaangepast” gedrag vertoont.
Zelden maakte iets me zo boos. Het kostte me twee dagen om voldoende van de woede af te koelen voor ik dit in een leesbare reactie kon verwerken.

Eerst even over het nu bij de PvdA kennelijk ook heel hippe “voor wat hoort wat”. De mensen in de bijstand worden tegenwoordig geacht een tegenprestatie te leveren voor het geld dat ze van de staat ontvangen. Een dag in de week straatvegen of bejaarden rondrijden. Even afgezien van het feit dat dit werkverdringing is, is het uitgangspunt van “voor wat hoort wat” absurd in deze.

Om te beginnen kan je in Nederland niet buiten het systeem leven. Er is geen mogelijkheid om ergens in de natuur een hutje neer te zetten en te leven van de vruchten van het bos. Je moet binnen de staat leven. En je moet binnen het economische systeem leven, er is geen keuze.

Volgende