Turkije Archives - Sargasso

How to Lose a Country

5 maart 2020 , 11:00 , door Richard Kroes

In de boekhandel zag ik een boek met deze titel en dat leek een goede aanvulling op het onlangs door mij besproken How Democracies Die. Het is geschreven door de Turkse journalist Ece Temelkuran, die – gezien haar herkomst – zeker één geval van zeer dichtbij zal hebben meegemaakt. De inhoudsopgave wist me tot aankoop over te halen.

Waar How Democracies Die ingaat op het gehele proces dat leidt tot het verval van een democratie, diept Temelkuran één facet dieper uit, namelijk dat van het verval van de ‘omgangsvormen’ in een democratie. Daarbij kijkt ze niet alleen naar dat verschijnsel onder politici, maar ook en vooral onder het kiesgerechtigde gepeupel.

Ik kies dat woord met opzet, want waar How Democracies Die een wat afstandelijke, academische analyse is, is How to Lose a Country een veel persoonlijker en emotioneler boek. Ondanks dat lijdt het werk beslist niet aan een tekort aan heldere analyse en het biedt dan ook een uitstekende verdieping bij het onderdeel over de teloorgang van de politieke mores uit How Democracies Die. Alleen haar hoofdstuk over het overnemen van justitiële en politieke instituten is een doublure met het andere boek.

Op mij maakte Temelkurans schrijfstijl grote indruk. Ze schrijft niet alleen heel persoonlijk, maar gebruikt ook veel uitdrukkingen en metaforen. Ik weet niet of dat aan haar afkomst te wijten is, maar het is een bijzonder prettige bijdrage aan het genre. Verspreid over het boek komt een opvallend groot aantal gruwelijk rake observaties voor:

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Closing Time | Erkin Koray

10 oktober 2019 , 21:00 , door Christian Jongeneel

Erkin Koray was in de jaren zeventig een van de pioniers van de Turkse rock. Alleen al voor de vintage pakjes is de clip het bekijken meer dan waard. En ja, verder is het in de geest van de tijd een eindeloos uitgesponnen nummer.

Foto: Fotomovimiento (cc)

Kleine beetjes of grote woorden?

3 maart 2020 , 08:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - Donderdag 27 februari, staatssecretaris Broekers-Knol:

Turkije speelt een belangrijke rol als het gaat om migratie

Vorige week donderdag was staatssecretaris Broekers-Knol in Turkije op bezoek om eens met de vice-ministers van Binnenlandse Zaken en Buitenlandse Zaken en leden van het Turkse parlement te babbelen over de uitvoering van de ‘Turkije-deal’ en de samenwerking met Griekenland.

Daar kon de staatssecretaris dit nog aan toevoegen:

Ik heb grote waardering voor de inspanningen van Turkije om de EU-Turkije Verklaring goed uit te voeren.

In de nacht van 27 op 28 februari liet Erdogan weten de grens naar Griekenland en Bulgarije open te gooien. Sindsdien trokken duizenden vluchtelingen naar de grens, maar die worden tegen gehouden door Griekse en Bulgaarse politie en leger.

1 maart, Rutte reageert en twittert:

Zojuist mijn zorgen gedeeld en volle steun uitgesproken aan @PrimeministerGR vanwege de situatie aan de Grieks-Turkse grens. Afspraken uit de EU-Turkije Verklaring dienen volledig te worden nageleefd.

Daarna niets van hem vernomen wat die ‘volle steun’ aan zijn Griekse collega’s concreet in zal houden.
Een dag later:

Je mag mensen nooit op deze manier inzet maken van een politieke strijd

Foto: Jeanne Menjoulet (cc)

Verbod toegestaan

21 oktober 2019 , 08:00 , door Joost van Spanje

ONDERZOEK - De Staatscommissie parlementair stelsel presenteerde in december vorig jaar haar aanbevelingen. Eén aanbeveling was om het partijverbod wettelijk beter te regelen. Maar heeft dat verbod wel draagvlak, en wat zijn de effecten? Wetenschappelijk onderzoek biedt voorzichtige antwoorden.

Wat hebben de Turkse president Recep Tayyip Erdogan en Turkse Koerden gemeen? Beide kampen zijn ooit geconfronteerd met partijverboden. Erdogan was lid van de Welvaartspartij (RP), verboden in 1998. Daarna was hij lid van de Deugdpartij (FP), drie jaar later getroffen door een partijverbod. Pogingen om zijn huidige Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AKP) te verbieden faalden.

Ook de Koerden in Turkije, aartsvijanden van Erdogan, hebben verscheidene politieke partijen verboden zien worden. Het gaat hierbij onder andere om de Volksarbeiderspartij (HEP) en de Partij voor Vrijheid en Democratie (ÖZDEP) in 1993, de Democratische Partij (DEP) een jaar later, de Volksdemocratische partij (HADEP) in 2003 en de Democratische Samenlevingpartij (DTP) in 2009.

Niettemin is Erdogan nu president en hebben ook de Koerden nog altijd invloed. Bijvoorbeeld via de Democratische Partij van de Volkeren (HDP), een partij voor minderheden. Die partij behaalde 11,7% van de stemmen bij de parlementsverkiezingen van 2018. Als het noch Erdogan noch Koerden klein heeft gekregen, hoe effectief is een partijverbod dan? Wetenschappelijke studies bieden enig inzicht.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Waan van de dag

Turkije valt Syrië binnen

9 oktober 2019 , 18:01 , door P.J. Cokema

NIEUWS - Misschien nog sneller dan verwacht: Turkse troepen zijn Noord-Syrië binnen gevallen. De SDF (Syrische Democratische Strijdkrachten), een door Koerden geleide militie meldde luchtaanvallen in burgergebied, die al tot burgerdoden hebben geleid.

Hoe gaat Europa, hoe gaat Nederland hier op reageren? Gaat Trump zijn woord houden en krachtige economische sancties tegen Turkije inzetten?

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Cynisch businessmodel

28 september 2019 , 11:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - Wat ook nog ter sprake kwam op de persconferentie na de ministerraad van afgelopen vrijdag:

Lambie (RTL Nieuws): Meneer Rutte, er zijn zojuist weer zeven mensen verdronken in de zee tussen Griekenland en Turkije. Vreest u voor een…

Rutte: Ik heb daar niet…dat is nieuws wat net…

Lambie: Dat is nieuws wat net bekend is geworden…

Rutte: Vreselijk. Echt verschrikkelijk. Dit is zo erg, want hier zie je dus uit dat het cynische businessmodel van die bootjessmokkelaars, de Middellandse zee, dit is dan de Egeïsche zee, het is zo schaamteloos en het is zo levensgevaarlijk. Hier komen dus weer mensen om, blijkbaar, nou verschrikkelijk nieuws.

De journalist zaagt de MP verder door over het toenemend aantal oversteken vanuit Turkije, de effectiviteit van de Turkije-deal en de overvolle Griekse kampen. Wat dat laatste betreft zegt Rutte:

Nederland is op alle mogelijke manieren al beteiligt, betrokken, bij het aanpakken van dit probleem. Met structurele verbeteringen etc.

Op alle mogelijke manieren al beteiligt? Wat valt er dan zoal onder uw ‘alle mogelijke manieren’ en ‘structurele verbeteringen’?

Structureel (want tot nu toe bij herhaling) tegen de Grieken zeggen dat ze hun asielprocedures moeten versnellen en ze de leefsituaties in de kampen moeten verbeteren.

Foto: Bryan Burke (cc)

Cyprus, het gas en de geopolitiek

19 juli 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

ELDERS - De EU treft sancties tegen Turkije vanwege gasboringen bij Cyprus.

Ondanks waarschuwingen van de EU gaat Turkije door met gasboringen in een deel van de Middellandse Zee dat de EU-lidstaat Cyprus claimt. Turkije, dat sinds 1974 het noordelijk deel van het eiland bezet houdt, meent dat het Turkse noorden recht heeft op een evenredig deel van de gasopbrengsten. De zelfverklaarde Turkse republiek Noord-Cyprus wordt alleen door Turkije erkend. De EU staat op het standpunt dat het gehele eiland valt onder de Europese lidstaat Cyprus. Daarom beschouwt Brussel de Turkse gasboringen als een vijandige daad.

De ontdekking van de gasvoorraden in het oostelijk deel van de Middellandse zee heeft de spanningen rond Cyprus opnieuw hoog doen oplopen. ExxonMobil en Qatar Petroleum vonden eerder dit jaar een groot gasveld in de Cypriotische wateren. In aansluiting op gasvelden die door Israël en Egypte worden geëxploiteerd ligt hier een kans om los te komen van het Russische gas. Samenwerking van Israël, Cyprus en Griekenland zou volgens de Amerikanen tevens de mogelijkheid bieden de Russische aanwezigheid in dit deel van de Middellandse Zee terug te dringen. De drie landen hebben inmiddels afspraken gemaakt op het gebied van cybersecurity en gezamenlijke militaire oefeningen. Er zijn ook plannen voor pijpleidingen naar Europa via Kreta. Dit alles gaat niet alleen ten koste van Rusland, maar ook van Turkije dat in eigen wateren geen gas heeft maar wel kan profiteren van leidingen uit Rusland.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Foto: Jrwooley6 (cc)

‘Dit is mijn land niet meer’

8 mei 2019 , 08:00 , door Jos van Dijk

RECENSIE - De Turkse schrijfster en journaliste Ece Temelkuran woont sinds 2016 in Kroatië. Ze is haar land ontvlucht nadat vrienden en collega’s het slachtoffer werden van Erdogan’s jacht op dissidenten. In Zagreb werkte ze aan een nieuw boek dat bedoeld is als waarschuwing voor de sluipende opkomst van een rechtspopulistische dictatuur. Het boek is onder de titel ‘Verloren land, de zeven stappen van democratie naar dictatuur’ onlangs in het Nederlands vertaald. In Turkije hebben we te laat ingezien wat er gebeurde, we hadden eerder in actie moeten komen, schrijft Temelkuran. Ze hoopt dat het in de Verenigde Staten, Engeland, Duitsland en andere landen niet zo ver komt. Want hoezeer ze ook verschillen van Turkije, overeenkomstige tendensen zijn ook in het westen duidelijk aan te wijzen.

Verloren land is geen boek dat de opkomst en machtsovername van Erdogan en de AKP in stappen beschrijft. Het gaat over Turkije in de afgelopen decennia, maar vooral over de maatschappelijke en culturele tendensen die het succes van een autoritair regime beïnvloeden en die evengoed waarneembaar zijn in Brexit-Engeland, Trump’s VS, Orbáns Hongarije, Poetins Rusland en het Duitsland van de AfD. De ondertitel is dan ook minder goed gekozen. Het boek gaat niet over een welbewust plan voor machtsovername, maar vooral over fasen waarin mensen zich door autoritaire leiders en maffia-achtige structuren laten meeslepen en bedonderen.

Foto: Steve Evans (cc)

Harbers visie op Griekse vluchtelingen ellende

7 maart 2019 , 11:00 , door P.J. Cokema

VERSLAG - Precies drie jaar geleden begon het topberaad tussen EU en Turkije en dat op 19 maart 2016 leidde tot ondertekening van de zgn. Turkije-deal. Een deal die onder andere resulteerde in erbarmelijke toestanden in Griekse opvangkampen op Lesbos en Samos.

Afgelopen maandag stuurde staatssecretaris Harbers een verslag van zijn werkbezoek aan Griekenland naar de Tweede Kamer. Onderdeel van dat bezoek op 13 en 14 februari was o.a. een kijkje nemen in een paar opvanglocaties voor vluchtelingen.

We nemen het verslag even door en plaatsen daar opmerkingen bij van Nederlandse artsen die als vrijwilliger op Lesbos werken (achter ‘Harbers’ citaten uit zijn verslag, achter ‘Opm.’ de reacties van de artsen).

Harbers:

Ik heb aandacht gevraagd voor het gebrek aan medisch personeel, waardoor toegang tot zorg beperkt is en asielprocedures nog meer vertraging oplopen vanwege uitgestelde kwetsbaarheidsprocedures. In verschillende gesprekken ben ik geïnformeerd over de inspanningen van de Griekse autoriteiten om meer medisch personeel te werven om de zorg op de eilanden en de kwetsbaarheidstoets adequaat uit te kunnen voeren.

Opm.:
De Griekse gezondheidszorg organisatie beloofde een aantal maanden geleden een heel aantal Griekse artsen te gaan stationeren op Lesbos zowel in het kamp als in het ziekenhuis ter versterking van de overbelaste werkers daar maar tot op heden is daar niets van terecht gekomen. De datum van ingang is uitgesteld, geen idee hoe het daar nu mee staat.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling