Kunst op Zondag | B(l)a(a)smuziek

Na de ode aan schuifmuziek en de trompet maken we vandaag een drieluik compleet met de tuba. En om niet meteen met al te “moeilijke” muziek te komen: als een vioolstukje van Paganini op trompet kan (in onze vorige KoZ door Alison Balsom vertolkt), waarom dan ook niet op tuba? Hier in een uitvoering door de in 2006 overleden Griekse tubaïst Giannis Zouganelos. https://www.youtube.com/watch?v=p8B6q3UIt4Q Behoorlijk virtuoos en toch niet beroemd geworden als de “Paganini van de tuba”. Als zodanig zijn de Amerikaan Harvey Philips en de Fransman Thomas Leleu wel bekend. Harvey Philips speelt tuba achter de paarlen poorten.

Door: Foto: keith ellwood (cc)

Closing Time | Funk de viool

, door

Je staat als solist op het programma, dan wil je ook solo. Dat er een heel orkest zit te wachten tot je klaar bent, ach, het orkest wordt toch wel betaald.

Maar violist Josef Špaček speelde ‘Funk the string’ niet zomaar. Om te beginnen natuurlijk om zijn virtuositeit even alle ruimte te geven. Maar ook om duidelijk te maken dat er aardig wat overeenkomsten zijn met het ‘grotere werk’ dat hij diezelfde avond moest spelen: het eerste vioolconcert van componist Bohuslav Martinů.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Chris Beckett (cc)

Kunst op Zondag | Toeter

, door

Ter aanvulling op onze dagsluiters, dé muziekhoek van Sargasso, wat meer kunst en muziek (waar we hier slechts een enkel keertje over schreven).

In vervolg op de Closing Time met trombone brachten we vorige week een ode aan schuifmuziek. Vandaag nog wat koperen blaasmuziek. Gewoon uit bewondering voor wat er uit een pijp metaal kan komen.

Lucian Berio heeft bewezen prachtige solostukken te kunnen componeren (de Sequenzas). Hij heeft voor de meeste orkestinstrumenten een Sequneza gecomponeerd. Uit de strijkersgroep is er een Seqenza voor viool, een voor altviool en een voor cello (die later is bewerkt voor contrbas). Voor alle houtblazers is er een Seqeunza.

Voor de koperblazers is er dus de Sequenza voor trombone. Maar niet voor hoorn, niet voor tuba. En voor trompet kwam er pas een Sequenza na lang aandringen van de directeur van het Los Angeles Philharmonisch Orkest.

In Sequenza X wordt de trompet begeleid door de piano, die tot klinken wordt gebracht door de trompet. In de ‘jijbuis’-filmpjes is het slecht te horen, maar de trompet toetert af en toe in de open vleugel en brengt zo de snaren aan het trillen. Voor een fraaie analyse, tekst en uitleg klikt u hier.

Foto: Chris Beckett (cc)

Kunst op Zondag | Schuifmuziek

, door

Onze dagsluiters vormen dé muziekhoek van Sargasso en in Kunst op Zondag weiden we daar een enkel keertje over uit.

Maar ik hou van blaasmuziek, bekende ik in deze Closing Time met trombone. Eerder had ik van dezelfde componist (Berio) al een stukje fagot en hobo doorgegeven.

Ik hou bovenal van koperen blaasmuziek en dus kom ik, zoals in die Closing Time verkondigd, terug op de trombone. Het klinkt heel goedkoop als ik zeg: laat die maar schuiven, maar de voor die schuiftoeter zo karakteristieke, deuntjesoverstijgende kwaliteiten, tref je weinig bij andere instrumenten aan.

Met de juiste muzikanten is duidelijk te maken wat die eigenaardige kwaliteiten zijn. Met de uiterst selectieve concerten hieronder doe ik zoveel andere schitterende trombonisten te kort, maar de ruimte is nu eenmaal beperkt,

Om meteen op deze reactie door te gaan: Hier Conny Bauer, solo tijdens de Groninger Zomer Jazz Fietstoer 2017.

Dat doet me denken aan een andere Duiste trombonist.

De in 2005 overleden Albert Mangelsdorff. Beroemd geworden met zijn multiphonics (door een toon te blazen en tegelijk te zingen ontstaan boventonen).

Albert Mangelsdorff – Do Your Own Thing,

Wordt u er wat nerveus van? Dan klinkt u zo:

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Closing Time | Carribean Sunset

, door

Ik weet nog dat eerste keer dat ik deze song hoorde, dat was op mijn wekkerradio, om 06.30 uur. En ik dacht, nog half in slaap: ‘Is dit wel muziek, dit getik?’ Ik hoorde geen drums, waar kwam dat ritme vandaan?

Later kocht ik deze plaat, Carribean Sunset  van John Cale en kon ik die subtiele percussie juist erg waarderen. En als tegenstelling zit er verderop juist een overdadige pianowaterval. Het was vreemd wakker worden toen, dat is me bijgebleven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Closing Time  | The Swimming Pool Song

, door

Op mijn werk had iemand een Groene Amsterdammer (een soort Sargasso, maar dan van papier) achtergelaten. Vreemd genoeg eentje van bijna een jaar oud. In de rubriek Kunst & cultuur bespreekt daar de sympathieke Leon Verdonschot de nieuwe muziek. In november 2020 was dat dus Laura Jane Grace. Zijn recensie begint zo: ’Laura Jane Grace schreef met Transgender Dysphoria Blues in 2014 niet alleen een van de beste punkrockplaten van de afgelopen decennia, maar ook de gedroomde combinatie van een persoonlijk verslag en een universele strijdkreet: veel nummers behandelen haar eigen transitie.’ De plaat was met band, en vooral live schijnt dat erg opwindend te zijn geweest.

Closing Time | Antarctica Starts Here

, door

Je moet er maar opkomen en je moet het maar durven, een heel nummer fluisterend zingen. John Cale deed het. En met een geheimzinnige, bezwerende, breekbare sfeer als resultaat. Dat, als je de plaat thuis beluistert, dat je dan steeds, ssst, moet zeggen tegen huisgenoten, stil nou, hoor je niet dan John Cale aan het zingen is, wees nou rustig, dit gaat ergens over. Vast over iets droevigs, iets pijnlijks, iets ergs, moet je niet doorheen gaan lopen te kletsen. Dan gaat het kapot. Dus nee, leg die chips nou even weg. En die krant ook, dat geritsel,  je kunt ‘m toch ook op de tablet lezen? Waar zijn je pantoffels? En je kunt die piepjes van je telefoon toch uitzetten? Luister nou even naar John Cale, ssst, daar beroert hij weer een toets.

Closing Time | The Right Side Won

, door

Ik sta met mijn fiets voor het verkeerslicht te wachten. Iets verderop staat een auto waarin de chauffeur, een mid-vijftiger schat ik, helemaal los gaat op de muziek die uit zijn openstaande raampje stroomt. Hij danst met zijn bovenlichaam, rolt met zijn schouders, hij schudt met zijn hoofd en zijn handen klappen op het stuur het ritme mee. Het nummer dat uit de speakers knalt komt me bekend voor, maar van wie is het? Ik onthoud het refrein, dat is niet moeilijk, want dat ging gelijk in mijn oor zitten om daar te blijven: That we’re in the right, That we’re in the right. Thuis wist google het meteen: That we’re in the right, was van het Nederlandse (Haarlem) bandje What Fun! Het was een hit in 1983. De pakkende saxofoonsolo en het heerlijk houterig bewegende dameskoortje maken dit reggae-liedje extra leuk.

Closing Time | Will You?

, door

Will You?, een song van Hazel O’Connor. Zeker, haar stem brengt de tekst goed, je gelooft het. Maar de ziel van dit nummer is toch ingeblazen door die saxofoonsolo van Wesley  Magoogan. En de klappen van de drum op de juiste plek mogen er ook zijn.

Het nummer is oorspronkelijk uit de soundtrack van de film Breaking Glass uit 1980, met Hazel zelf in de hoofdrol.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Volgende