Voorstellen Nationale Conventie – 23

Hierbij het tweeentwintigste deel van de behandeling van de voorstellen van de Nationale Conventie. (Zie toelichting bij deel 1).

22. Stel in de Tweede Kamer een schiftingscommissie in die beslist welke voorstellen van de Europese Commissie in het parlement worden behandeld.

Toelichting Nationale Conventie:
Een grotere parlementaire betrokkenheid bij voorstellen van de Europese commissie versterkt de nationale democratie. En het vergroot het vertrouwen bij de burger dat Europees beleid een nationale toets doorstaat. In verschillende rapporten wordt de wenselijkheid van grotere betrokkenheid van het parlement ten aanzien van Europees beleid benadrukt. In Denemarken heeft deze strategie bijgedragen aan een toename van vertrouwen onder de burgers. Dit ligt ook voor de hand. De vertegenwoordiging van burgers is effectiever en zichtbaarder, de afbakening in het Europese besluitvormingsproces tussen het nationale niveau en Europese niveau is transparanter en de besluitvorming is meer politiek en minder technocratisch.

Sinds 28 maart 2006 is de Tijdelijke Commissie Subsidariteitstoets (TCS) actief. Deze commissie bestaat uit Eerste en Tweede Kamerleden. Zij toetst de voorstellen van de Europese commissie aan de vraag of de commissie bevoegd is, of regeling van de materie op nationaal niveau niet beter zou zijn en of de voorstellen in verhouding staan tot het doel. De commissie heeft haar toets vaak al afgesloten voordat de regering haar beoordeling van nieuwe commissievoorstellen heeft doorgestuurd aan het parlement. Voorlopig is de commissie voor een jaar ingesteld. De Nationale conventie is van mening dat het belangrijke werk van de TCS ook daarna voortgezet zou moeten worden.

Hierbij het éénentwintigste deel van de behandeling van de voorstellen van de Nationale Conventie. (Zie toelichting bij deel 1).

De laatste vijf voorstellen gaan over Europa in Nederland.

21. Organiseer een intensieve discussie tussen regering, parlement en burgers over de uiteindelijke inrichting van de Europese Unie. Agendeer dit onderwerp ook op Europees niveau. Hanteer het begrip statenverbond in de discussie over het eindstation van de Unie.

Toelichting Nationale Conventie:
Een Nederlandse toekomstvisie voor Europa
De onduidelijkheid over de politieke contouren van een toekomstig Europa is één van de oorzaken van onzekerheid en twijfel bij de burger over Europa. Daarbij komt dat de uitbreiding van Europa de indruk geeft dat de Unie geen geografische grenzen kent.
De Nationale conventie acht nu het moment gekomen dat Nederland zich bezint op een mogelijk eindstation van de Europese eenwording. Natuurlijk is het niet mogelijk alle toekomstige ontwikkelingen te overzien. Niettemin kan een politieke bezinning op de finaliteit van Europa wel tot standpunten leiden. Wat zijn de geografische en politieke grenzen van de Unie? Op welke manier wordt er samengewerkt en politieke invloed verdeeld tussen de Unie en de lidstaten? In deze bezinning op de toekomstige politieke contouren van Europa moet ook de plaats van de nationale politieke gemeenschap worden betrokken. De nationale staat is niet verdampt of vervaagd. Integendeel. Burgers voelen zich bedreigd door een vermeend verlies van het zelfbeschikkingsrecht van het eigen land. Teloorgang van de nationale staat betekent ook teloorgang van een besef van veiligheid en zekerheid.

Hierbij het twintigste deel van de behandeling van de voorstellen van de Nationale Conventie. (Zie toelichting bij deel 1).

20. Richt de procedure van verandering van de Grondwet als volgt in:
– één lezing in beide Kamers van de Staten-Generaal;
– aanvaarding met tweederde meerderheid in beide Kamers;
– een referendum over elk voorstel tot Grondwetsherziening na goedkeuring door de Staten-Generaal en vóór bekrachtiging door de regering.

Toelichting Nationale Conventie:
Het instellingsbesluit vraagt expliciet aandacht voor de procedure van grondwetsherziening.
De Conventie stelt voor deze procedure te versoepelen en tevens de betrokkenheid van de bevolking bij verandering van de Grondwet te vergroten.

De huidige procedure van Grondwetsherziening is zwaar. Verandering van de Grondwet vereist twee keer een behandeling in zowel de Eerste als Tweede Kamer. Na de eerste behandeling in beide Kamers, dienen er Tweede Kamerverkiezingen te worden gehouden. Bij de tweede behandeling is voor goedkeuring een tweederde meerderheid in beide Kamers vereist. Deze procedure vereist het smeden van grote en langdurige coalities voor wijziging van de Grondwet. Dergelijke coalities zijn vaak alleen te vinden voor beperkte, technische wijzigingen of voor het vastleggen van wat langs andere wegen al lang geldend recht is geworden.

Een versoepeling van de herzieningsprocedure kan bijdragen aan een verandering van de positie van de Grondwet in de samenleving. Daardoor wordt het eenvoudiger niet alleen vast te leggen wat al gold, maar kan van de Grondwet ook een sturende en meer inspirerende werking uitgaan. Daarnaast vergroot versoepeling van de herzieningsprocedure de waarde van de Grondwet voor de politiek. Omdat de Grondwet momenteel moeilijk te wijzigen is, kan het gebeuren dat via ongeschreven recht, wetgeving of rechtspraak de Grondwet materieel een andere invulling krijgt zonder dat dit in de Grondwet formeel zijn beslag krijgt. Daardoor loopt de praktijk soms behoorlijk uit de pas met de grondwettelijke systematiek, of andersom. Tegen versoepeling van de procedure van Grondwetsherziening kan worden ingebracht dat deze de beschermende functie van de Grondwet vermindert. Gedeeltelijk is dit waar. Daar staat tegenover dat handhaving van de huidige – zeer rigide – procedure aanleiding kan geven wijziging van de Grondwet te omzeilen. Dit kan tot gevolg hebben dat de Grondwet een dode letter wordt. Paradoxaal genoeg blijft in dat geval van de beschermende functie weinig over. Al met al is het is dus zaak te zoeken naar een manier van wijziging die recht doet aan de beschermende functie van de Grondwet, maar tegelijkertijd voorkomt dat de Grondwet vervalt tot dode letter.

Hierbij het negentiende deel van de behandeling van de voorstellen van de Nationale Conventie. (Zie toelichting bij deel 1).

19. Stel een Constitutioneel Hof in dat op verzoek van een lagere rechter uitspraakdoet over de vraag of wettelijke voorschriften in overeenstemming zijn met de klassieke grondrechten

Toelichting Nationale Conventie:
De Conventie is voorstander van een constitutioneel hof. In een dergelijk hof kan staatsrechtelijke deskundigheid worden samengebracht.
Het kan een kwaliteitsimpuls geven aan het maatschappelijke debat over grondrechten in het algemeen en de toepassing ervan in de praktijk in het bijzonder. Een constitutioneel hof verleent ook prestige aan de Grondwet. De voorstellen voor toetsing door iedere rechter en oprichting van een constitutioneel hof leiden samen tot een gemengd stelsel van constitutionele toetsing (zowel de gewone rechters als een constitutioneel hof krijgen hierin een rol). Ze bieden een combinatie van individuele rechtsbescherming voor de burger en een kwaliteitsimpuls voor de rechtsontwikkeling van de grondrechten.

Uitvoering:
Hier is een grondwetswijziging voor nodig.

Dit is geheel in lijn met het voorgaande voorstel. En tevens een aspect uit het Amerikaanse systeem die we hier prima kunnen overnemen. Helemaal voor. Makkie.

– Het volledige advies van de Nationale Conventie
– Voorstellen Nationale Conventie: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18