Rembrandt Archives

Waan van de dag

18 Rembrandts nu te zien in H’ART Museum Amsterdam

9 april 2025 , 12:00 , door Wilma Takes a Break

Dr. Thomas Kaplan vertelt aan de pers over zijn The Leiden Collection in H’ART Museum © foto Aad Hoogendoorn

NIEUWS - Woensdag 9 april opent in H’ART Museum (het voormalige Museum Hermitage) aan de Amstel de tentoonstelling ‘Van Rembrandt tot Vermeer’. In het kader van de 750ste verjaardag van Amsterdam hebben de Amerikaanse kunstverzamelaars Thomas & Daphne Kaplan 75 werken, inclusief hun hele Rembrandt collectie (The Leiden Collection) tijdelijk naar Amsterdam gestuurd. De stad waar Rembrandt na zijn vertrek uit Leiden in 1630 ging wonen en werken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Rembrandt en tijdgenoten Sfeerbeelden van Rembrandt's atelier © foto Wilma Lankhorst.

Kunst op Zondag ontmoet Rembrandt en zijn tijdgenoten

28 mei 2023 , 08:00 , door Wilma Takes a Break

VERSLAG - Voor Kunst op Zondag ging ik terug in de tijd. Het Amerikaanse echtpaar en kunstverzamelaars Thomas & Daphne Kaplan leende naast hun Vermeer aan het Rijksmuseum tegelijkertijd 35 werken uit The Leiden Collection uit aan de Hermitage. Tot 27 augustus 2023 loop je in de Hermitage aan de Amstel door de 17e-eeuwse Nederlandse kunst. Aan de hand van 35 historiestukken herbeleef je het kunstleven in de grote bloeiperiode uit de Nederlandse schilderkunst.

Je moet een historieschilder zijn,
als je een grote meester wilt zijn.

Schilder Boeck (1604) Karel van Mander (Meulebeke 1548 – Amsterdam 1606)

Historiestuk (1626) © Rembrandt Collectie Museum De Lakenhal © foto Wilma Lankhorst.

Het historiestuk

In de tentoonstelling maak je kennis met het historiestuk, een omvangrijk genre in de schilderkunst. Op een historiestuk zie je belangrijke feiten vanuit de geschiedenis. Dat kunnen zowel historische, mythologische als Bijbelse gebeurtenissen zijn. In de 17e eeuw, toen ons land een Republiek was, waren historiestukken erg populair. Naast opdrachten voor de publieke ruimte, zoals paleizen, gemeentehuizen en gildes, kochten mensen privé historiestukken voor in hun eigen huis. Op 25 april jl. was op tv de Oranjezaal in Huis te Bosch te zien. In deze ruimte werden 100 bijzondere Nederlanders gefêteerd op een koninklijke lunch. De inrichting van deze Oranjezaal is op initiatief van Amalia van Solms, de weduwe van Frederik Hendrik in samenwerking met bouwmeester Van Campen tot stand gekomen. Met de door haar gekozen afbeeldingen steekt ze de loftrompet over het leven van haar man en zijn nalatenschap. In de tentoonstelling hangt een historiestuk van Rembrandt met een zelfportret van de schilder (1626) uit de collectie van Museum de Lakenhal. Rembrandt heeft zichzelf in de boog geschilderd. De scepter gaat diagonaal door zijn gezicht.

Foto: Melchior D'Hondecoeter het hoenderhof copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Kunst speuren in Den Bosch

5 april 2020 , 08:00 , door Krina van der Drift

Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke eerste zondag van de maand een bijdrage van Krina van der Drift van Kunstdwalingen.

In februari, toen ons leven nog niet beheerst werd door het coronavirus en alle musea nog open waren, bezocht ik Den Bosch. Allereerst om de tentoonstelling “Meesterwerken uit Wenen” te bezoeken in het Noordbrabants Museum.

De Weense Akademie der bildenden Künste heeft een imposante collectie Hollandse en Vlaamse meesters. Op dit moment zijn er zo’n zeventig te gast in het Noordbrabants Museum. Om studenten het vak te leren moesten ze werk van andere kunstenaars kopiëren en om die reden bezaten academies in Europa vaak een eigen collectie. Rond 1900 werden deze collecties meestal ondergebracht in een museum, maar de Weense Akademie vormt daarop een uitzondering; vandaag de dag is het nog steeds zowel een opleidingsinstituut als een “Gemäldegalerie”. De tentoonstelling laat werken zien van Rembrandt, Rubens, van Dijck en andere, minder bekende, kunstenaars.

Pieter Boel Stilleven met globe en kaketoe

Prachtige stillevens zoals dit van Pieter Boel. Ik moet eerlijk zeggen dat ik wel heb moeten leren houden van stillevens; ze lijken toch altijd een beetje saai en je loopt er makkelijk aan voorbij. Nu ik al langer met kunst bezig ben, merk ik dat ik beter ga kijken en dat levert meer plezier op, vooral bij stillevens. Kijk bijvoorbeeld eens naar de volgende foto die ik maakte van een detail van dit schilderij. Het tapijt is net echt, alsof ik een foto maakte van een tapijt en niet van een schilderij.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Waan van de dag

Baudet buitengesloten bij aankoop Rembrandt

29 december 2021 , 16:11 , door Joost

Thierry Baudet en het Forum voor Democratie zijn door de regering als enige niet vooraf ingelicht over de aankoop van De Vaandeldrager van Rembrandt. Men was bang dat Baudet de plannen niet geheim zou kunnen houden en zo het aankoopproces zou kunnen verstoren.

Een treurig moment voor onze democratie, en laten we hopen dat de overige fractievoorzitters niet van deze actie op de hoogte waren…

Foto: Vic (cc)

Kunst op Zondag | Geweigerden

9 juni 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Twee grote tentoonstellingen veroorzaken onnoemelijk leed. De ´Zomerexpo 2019´ in museum De Fundatie en ´Lang leve Rembrandt´ in het Rijksmuseum kunnen ook wel ‘festivals der afvallers’ worden genoemd.

Voor de Zomerexpo, die deze keer Europa als thema heeft, werden uit 3200 aanmeldingen duizend kunstwerken geselecteerd, waarna een jury 250 kunstwerken goed bevonden heeft voor de tentoonstelling die u tot 1 september kunt zien.

Het Rijksmuseum komt ook met een zomertentoonstelling (15 juli t/m 15 september). Voor ‘Lang leve Rembrandt’ zijn uit 8395 inzendingen 600 werken gekozen. Het Rijksmuseum blijft voorlopig vaag over hoeveel werken precies tentoongesteld gaan worden, maar hoopt op ‘enkele honderden’.

Enige nazorg voor de duizenden afgewezenen ontbreekt. Hoewel….

In Haarlem wordt een ‘doekje voor het bloeden’ georganiseerd. Er ging een gerucht dat het Jan en Pietmuseum een Salon des Refusés (Salon der geweigerden) zou organiseren voor de afvallers van het Rijksmuseum, maar andere berichten beweren dat het museum definitief is gesloten.

Dertig door de ZomerExpo afgewezen kunstenaars worden getroost door Kunst centrum Haarlem (tot 24 augustus). De kunstwerken hangen in ‘salonstijl’ (door en boven elkaar), als verwijzing naar de Parijse Salon des Refusés.

De 19e eeuwse officiële Parijse kunstsalons beleefden in 1863 een dieptepunt, toen 3000 van de 5000 inzendingen werden geweigerd (U ziet: anno 2019 herhaald geschiedenis zich in Nederland). De maatschappelijke onrust die dat veroorzaakte werd door de toenmalige despoot Napoleon in de kiem gesmoord door die ‘Salon der geweigerden’ te organiseren. De ene kunstenaar zag het als een herkansing, een andere wilde niet als geweigerde door het leven en trok zijn werk terug.

Mooi 2019

1 januari 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - Zo, de kop is er af, we zitten in de toekomst. Moet je eens opletten hoe snel dat weer geschiedenis is. Hoe dan ook: dat het voor u allen een bijzonder mooi jaar mag worden.

Wat voor jaar gaat het worden?

In ieder geval het jaar van de verkiezingen: 20 maart de Provinciale Statenverkiezingen (en daarmee de Eerste Kamerverkiezingen, 27 mei), waterschapsverkiezingen en eilandsraadsverkiezingen. Twee maanden later gevolgd door verkiezingen voor het Europese Parlement (23 mei).

En er gaat geen jaar voorbij of het is wel een themajaar. Wat de VN betreft wordt 2019 het jaar van de inheemse talen (er dreigen duizenden talen te verdwijnen), het jaar van de bemiddeling (belangrijk als middel in de strijd tegen extremisme) en het jaar van het Periodiek Systeem (van de scheikundige elementen).

Dat alles zal overschaduwd worden door het jaar van Rembrandt en de Gouden Eeuw. De man is 350 jaar geleden overleden, dus ja, dan wordt het wel de hoogste tijd voor een feestje.

Toevallig leefde de schilder in een periode die achteraf als goud is bestempeld. Nu we dus zo’n 350 jaar historisch wijzer zijn, weten we dat goud alleen maar glanst omdat het niet alles goud is wat er blinkt. En dat geldt zeker voor de Gouden Eeuw. Dus kunnen we in 2019 het zoveelste boek over die roemruchte periode verwachten en lezen we in een van de vele recensies:

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Beeldtaal en het gewicht van zwart

26 augustus 2017 , 08:00 , door willem visser

Beeldtaal is de overdracht van gedachten waarbij het geschreven woord – geheel of gedeeltelijk – vervangen is door beeld. In de maanden augustus en september publiceert Willem Visser (beeldend kunstenaar, psycholoog en tekstschrijver) op zaterdagochtend artikelen over beeldtaal aan de hand van voorbeelden uit kunst, psychologie en alledaagse waarneming.

Hoe zwaar weegt een kleur? Rare vraag misschien; sinds wanneer heeft kleur namelijk gewicht? Maar toch hoef je geen synesthesist te zijn om geel als minder gewichtig te ervaren dan zwart. Geel is een flierefluiter, een zwever; zwart juist zwaar op de hand. Daar valt niet veel mee te lachen.
Ook niet mee te spotten trouwens.

Denk maar aan taal.
Zeg het woord ‘zwart’ en het roept meteen associaties op aan nacht, dood, verdriet en rouw. Zware, bezwadderde, zwarte woorden. Daarbij kunnen we ook nog op zwart zaad zitten, een zwart schaap zijn, de zwarte piet toegespeeld krijgen, zwart gemaakt worden of – ook geen pretje – in een zwart gat vallen. En wat te denken van zwarte bladzijden, de zwarte dood en zwarte zaterdag? Dit drukt allemaal weinig goeds uit.

Natuurlijk: Het zijn maar woorden, maar mensen zijn talige wezens en hechten waarde (= gewicht) aan woorden.

De donkere kant van zwart

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Ten voeten uit

3 juli 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Volop drukte gisteren in het Rijksmuseum, want men kon gratis en voor niets 160 miljoen euro van dichtbij bekijken.

Wat is er zo bijzonder aan Marten Soolmans en Oopjen Coppit (zo heten die euro’s eigenlijk)?

Volgens het Rijskmuseum: “Het waren Rembrandts eerste levensgroot, staand en ten voeten uit geschilderde pendantportretten en ook de enige die hij ooit zou maken.”
Bijzonder is ook, volgens het museum dat tot dan toe (1634) levensgrote (2 meter 10 bij 1 meter 35) staande portretten alleen aan vorsten en adel waren voorbehouden.

Pendantportretten zijn twee individuele portretten die bij elkaar horen. Geen uniek genre. Menig echtpaar is “pendant in de olie” afgebeeld. Het Rijksmuseum heeft bijvoorbeeld pendantportretten, gedateerd rond 1620 van Laurens Reael, gouverneur-generaal van Nederlands Oost-Indië, en zijn vrouw Suzanna Moor. De schilder is onbekend. De schilderijen zijn iets hoger (223 cm) en iets smaller (127 cm)dan die van Rembrandt.

Ongetwijfeld zullen deze Rembrandts zijn eerste levengrote portretten zijn. Hij schilderde wel eerder personen ten voeten uit, maar op kleiner formaat. Dit zelfportet met poedel is ‘slechts’ 66,5 bij 52 centimeter.

De Italiaanse schilder Moretto da Brescia zou echter de eerste zijn die een levensgroot portret heeft gemaakt. Ritratto virile a figura intera (Portret van een man in volle lengte) stamt uit 1526 en is 201 bij 92,2 centimeter groot.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Chris Ford (cc)

Kunst op Zondag | Bah, oude kunst

31 januari 2016 , 09:00 , door P.J. Cokema

Vandaag het laatste deeltje in de Bah-trilogie. Na Bah, moderne kunst en Bah, geëngageerde kunst moet er toch een nader woordje worden besteed aan oude kunst.

In het eerste deeltje lazen we dat mensen een hekel kunnen krijgen aan moderne kunst, als dat hun horizon beperkt. En al helemaal als de overheid ongevraagd het blikveld van de argeloze burger volplempt met kunst.

Het tweede deeltje ging over het gegeven dat een aanzienlijk deel van de hedendaagse kunstenaars met beide benen in de alledaagse werkelijkheid staan en daar, met hun kunstwerken, hun licht over laten schijnen. Kunst met een boodschap. Dat kan volgens sommigen niet. Een boodschap dient expliciet te zijn en dat gaat ten koste van de dubbelzinnige schoonheid van kunst.

Moderne kunst, bah dus. Geëngageerde kunst ook bah, bah en nog eens bah. Oude kunst dan maar? Daar kan niemand toch een buil aan vallen?

Mwah, de criticus die zich in deel twee stoorde aan geëngageerde kunst, riep dat het Rijksmuseum leeg gemaakt diende te worden om de ruimten met hedendaagse kunst te vullen. Weg met de oude meesters, voort met de nieuwe meesters.

Voor alle duidelijkheid: hedendaagse kunst is niet per se moderne kunst. Het wil alleen maar zeggen dat het in deze tijd is gemaakt. Iemand die vandaag een ouderwets stilleven schildert, maakt dus hedendaagse oude kunst. Iemand die vandaag de angst voor bepaalde kleuren abstraheert, maakt dus hedendaagse moderne kunst.