Rembrandt Archives

Waan van de dag

Baudet buitengesloten bij aankoop Rembrandt

29 december 2021 , 16:11 , door Joost

Thierry Baudet en het Forum voor Democratie zijn door de regering als enige niet vooraf ingelicht over de aankoop van De Vaandeldrager van Rembrandt. Men was bang dat Baudet de plannen niet geheim zou kunnen houden en zo het aankoopproces zou kunnen verstoren.

Een treurig moment voor onze democratie, en laten we hopen dat de overige fractievoorzitters niet van deze actie op de hoogte waren…

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Melchior D'Hondecoeter het hoenderhof copyright ok. Gecheckt 23-09-2022

Kunst speuren in Den Bosch

5 april 2020 , 08:00 , door Krina van der Drift

Sargasso’s kunstgalerie geeft ruimte aan kunstbloggers. Elke eerste zondag van de maand een bijdrage van Krina van der Drift van Kunstdwalingen.

In februari, toen ons leven nog niet beheerst werd door het coronavirus en alle musea nog open waren, bezocht ik Den Bosch. Allereerst om de tentoonstelling “Meesterwerken uit Wenen” te bezoeken in het Noordbrabants Museum.

De Weense Akademie der bildenden Künste heeft een imposante collectie Hollandse en Vlaamse meesters. Op dit moment zijn er zo’n zeventig te gast in het Noordbrabants Museum. Om studenten het vak te leren moesten ze werk van andere kunstenaars kopiëren en om die reden bezaten academies in Europa vaak een eigen collectie. Rond 1900 werden deze collecties meestal ondergebracht in een museum, maar de Weense Akademie vormt daarop een uitzondering; vandaag de dag is het nog steeds zowel een opleidingsinstituut als een “Gemäldegalerie”. De tentoonstelling laat werken zien van Rembrandt, Rubens, van Dijck en andere, minder bekende, kunstenaars.

Pieter Boel Stilleven met globe en kaketoe

Prachtige stillevens zoals dit van Pieter Boel. Ik moet eerlijk zeggen dat ik wel heb moeten leren houden van stillevens; ze lijken toch altijd een beetje saai en je loopt er makkelijk aan voorbij. Nu ik al langer met kunst bezig ben, merk ik dat ik beter ga kijken en dat levert meer plezier op, vooral bij stillevens. Kijk bijvoorbeeld eens naar de volgende foto die ik maakte van een detail van dit schilderij. Het tapijt is net echt, alsof ik een foto maakte van een tapijt en niet van een schilderij.

Foto: Vic (cc)

Kunst op Zondag | Geweigerden

9 juni 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

Twee grote tentoonstellingen veroorzaken onnoemelijk leed. De ´Zomerexpo 2019´ in museum De Fundatie en ´Lang leve Rembrandt´ in het Rijksmuseum kunnen ook wel ‘festivals der afvallers’ worden genoemd.

Voor de Zomerexpo, die deze keer Europa als thema heeft, werden uit 3200 aanmeldingen duizend kunstwerken geselecteerd, waarna een jury 250 kunstwerken goed bevonden heeft voor de tentoonstelling die u tot 1 september kunt zien.

Het Rijksmuseum komt ook met een zomertentoonstelling (15 juli t/m 15 september). Voor ‘Lang leve Rembrandt’ zijn uit 8395 inzendingen 600 werken gekozen. Het Rijksmuseum blijft voorlopig vaag over hoeveel werken precies tentoongesteld gaan worden, maar hoopt op ‘enkele honderden’.

Enige nazorg voor de duizenden afgewezenen ontbreekt. Hoewel….

In Haarlem wordt een ‘doekje voor het bloeden’ georganiseerd. Er ging een gerucht dat het Jan en Pietmuseum een Salon des Refusés (Salon der geweigerden) zou organiseren voor de afvallers van het Rijksmuseum, maar andere berichten beweren dat het museum definitief is gesloten.

Dertig door de ZomerExpo afgewezen kunstenaars worden getroost door Kunst centrum Haarlem (tot 24 augustus). De kunstwerken hangen in ‘salonstijl’ (door en boven elkaar), als verwijzing naar de Parijse Salon des Refusés.

De 19e eeuwse officiële Parijse kunstsalons beleefden in 1863 een dieptepunt, toen 3000 van de 5000 inzendingen werden geweigerd (U ziet: anno 2019 herhaald geschiedenis zich in Nederland). De maatschappelijke onrust die dat veroorzaakte werd door de toenmalige despoot Napoleon in de kiem gesmoord door die ‘Salon der geweigerden’ te organiseren. De ene kunstenaar zag het als een herkansing, een andere wilde niet als geweigerde door het leven en trok zijn werk terug.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Mooi 2019

1 januari 2019 , 08:00 , door P.J. Cokema

COLUMN - Zo, de kop is er af, we zitten in de toekomst. Moet je eens opletten hoe snel dat weer geschiedenis is. Hoe dan ook: dat het voor u allen een bijzonder mooi jaar mag worden.

Wat voor jaar gaat het worden?

In ieder geval het jaar van de verkiezingen: 20 maart de Provinciale Statenverkiezingen (en daarmee de Eerste Kamerverkiezingen, 27 mei), waterschapsverkiezingen en eilandsraadsverkiezingen. Twee maanden later gevolgd door verkiezingen voor het Europese Parlement (23 mei).

En er gaat geen jaar voorbij of het is wel een themajaar. Wat de VN betreft wordt 2019 het jaar van de inheemse talen (er dreigen duizenden talen te verdwijnen), het jaar van de bemiddeling (belangrijk als middel in de strijd tegen extremisme) en het jaar van het Periodiek Systeem (van de scheikundige elementen).

Dat alles zal overschaduwd worden door het jaar van Rembrandt en de Gouden Eeuw. De man is 350 jaar geleden overleden, dus ja, dan wordt het wel de hoogste tijd voor een feestje.

Toevallig leefde de schilder in een periode die achteraf als goud is bestempeld. Nu we dus zo’n 350 jaar historisch wijzer zijn, weten we dat goud alleen maar glanst omdat het niet alles goud is wat er blinkt. En dat geldt zeker voor de Gouden Eeuw. Dus kunnen we in 2019 het zoveelste boek over die roemruchte periode verwachten en lezen we in een van de vele recensies:

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Beeldtaal en het gewicht van zwart

26 augustus 2017 , 08:00 , door willem visser

Beeldtaal is de overdracht van gedachten waarbij het geschreven woord – geheel of gedeeltelijk – vervangen is door beeld. In de maanden augustus en september publiceert Willem Visser (beeldend kunstenaar, psycholoog en tekstschrijver) op zaterdagochtend artikelen over beeldtaal aan de hand van voorbeelden uit kunst, psychologie en alledaagse waarneming.

Hoe zwaar weegt een kleur? Rare vraag misschien; sinds wanneer heeft kleur namelijk gewicht? Maar toch hoef je geen synesthesist te zijn om geel als minder gewichtig te ervaren dan zwart. Geel is een flierefluiter, een zwever; zwart juist zwaar op de hand. Daar valt niet veel mee te lachen.
Ook niet mee te spotten trouwens.

Denk maar aan taal.
Zeg het woord ‘zwart’ en het roept meteen associaties op aan nacht, dood, verdriet en rouw. Zware, bezwadderde, zwarte woorden. Daarbij kunnen we ook nog op zwart zaad zitten, een zwart schaap zijn, de zwarte piet toegespeeld krijgen, zwart gemaakt worden of – ook geen pretje – in een zwart gat vallen. En wat te denken van zwarte bladzijden, de zwarte dood en zwarte zaterdag? Dit drukt allemaal weinig goeds uit.

Natuurlijk: Het zijn maar woorden, maar mensen zijn talige wezens en hechten waarde (= gewicht) aan woorden.

De donkere kant van zwart

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.

Ook schrijven voor Sargasso?

Mededeling

Dat kan! Sargasso is een collectief van bloggers en we verwelkomen graag nieuw blogtalent. We plaatsen ook regelmatig gastbijdragen. Lees hier meer over bloggen voor Sargasso of over het inzenden van een gastbijdrage.

Foto: Joan (cc)

Kunst op Zondag | Ten voeten uit

3 juli 2016 , 08:00 , door P.J. Cokema

Volop drukte gisteren in het Rijksmuseum, want men kon gratis en voor niets 160 miljoen euro van dichtbij bekijken.

Wat is er zo bijzonder aan Marten Soolmans en Oopjen Coppit (zo heten die euro’s eigenlijk)?

Volgens het Rijskmuseum: “Het waren Rembrandts eerste levensgroot, staand en ten voeten uit geschilderde pendantportretten en ook de enige die hij ooit zou maken.”
Bijzonder is ook, volgens het museum dat tot dan toe (1634) levensgrote (2 meter 10 bij 1 meter 35) staande portretten alleen aan vorsten en adel waren voorbehouden.

Pendantportretten zijn twee individuele portretten die bij elkaar horen. Geen uniek genre. Menig echtpaar is “pendant in de olie” afgebeeld. Het Rijksmuseum heeft bijvoorbeeld pendantportretten, gedateerd rond 1620 van Laurens Reael, gouverneur-generaal van Nederlands Oost-Indië, en zijn vrouw Suzanna Moor. De schilder is onbekend. De schilderijen zijn iets hoger (223 cm) en iets smaller (127 cm)dan die van Rembrandt.

Ongetwijfeld zullen deze Rembrandts zijn eerste levengrote portretten zijn. Hij schilderde wel eerder personen ten voeten uit, maar op kleiner formaat. Dit zelfportet met poedel is ‘slechts’ 66,5 bij 52 centimeter.

De Italiaanse schilder Moretto da Brescia zou echter de eerste zijn die een levensgroot portret heeft gemaakt. Ritratto virile a figura intera (Portret van een man in volle lengte) stamt uit 1526 en is 201 bij 92,2 centimeter groot.

Foto: Chris Ford (cc)

Kunst op Zondag | Bah, oude kunst

31 januari 2016 , 09:00 , door P.J. Cokema

Vandaag het laatste deeltje in de Bah-trilogie. Na Bah, moderne kunst en Bah, geëngageerde kunst moet er toch een nader woordje worden besteed aan oude kunst.

In het eerste deeltje lazen we dat mensen een hekel kunnen krijgen aan moderne kunst, als dat hun horizon beperkt. En al helemaal als de overheid ongevraagd het blikveld van de argeloze burger volplempt met kunst.

Het tweede deeltje ging over het gegeven dat een aanzienlijk deel van de hedendaagse kunstenaars met beide benen in de alledaagse werkelijkheid staan en daar, met hun kunstwerken, hun licht over laten schijnen. Kunst met een boodschap. Dat kan volgens sommigen niet. Een boodschap dient expliciet te zijn en dat gaat ten koste van de dubbelzinnige schoonheid van kunst.

Moderne kunst, bah dus. Geëngageerde kunst ook bah, bah en nog eens bah. Oude kunst dan maar? Daar kan niemand toch een buil aan vallen?

Mwah, de criticus die zich in deel twee stoorde aan geëngageerde kunst, riep dat het Rijksmuseum leeg gemaakt diende te worden om de ruimten met hedendaagse kunst te vullen. Weg met de oude meesters, voort met de nieuwe meesters.

Voor alle duidelijkheid: hedendaagse kunst is niet per se moderne kunst. Het wil alleen maar zeggen dat het in deze tijd is gemaakt. Iemand die vandaag een ouderwets stilleven schildert, maakt dus hedendaagse oude kunst. Iemand die vandaag de angst voor bepaalde kleuren abstraheert, maakt dus hedendaagse moderne kunst.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Estudio de Arquepoética y Visualística Prospectiva (cc)

Klap in het gezicht van de burger

22 september 2015 , 14:00 , door Jona Lendering

COLUMN - Ik gun het best aan het Rijksmuseum, dat het voor 160 miljoen euro twee schilderijen van Rembrandt kan kopen. Een tientje per Nederlander: het is fors, maar te verdedigen en ik zal zeker eens gaan kijken.

En toch. Primo, als de schilderijen zo’n enorme culturele waarde vertegenwoordigen, waarom staat de Franse regering de verkoop dan toe? En secondo: nog niet zo lang geleden bezuinigde Halbe Zijlstra zo’n 200 miljoen op de culturele sector. Die bezuinigingen hadden met dit bedrag voor een deel ongedaan gemaakt kunnen worden.

In feite lijkt het te gaan om de vraag of we een “brede cultuur” willen, waarin iedereen van iets moois kan genieten, of dat we een cultuur willen hebben van topstukken. Die laatste trekt toeristen en brengt geld in het laatje. Die eerste maakt ons zelf gelukkiger. Voor allebei valt iets te zeggen.

Ik kan me echter niet aan de indruk onttrekken dat we inmiddels zó ver zijn doorgeschoten naar de topstukken, dat de brede cultuur ronduit in het gedrang raakt. Voor Amsterdam, waar ik woon, wil dat zeggen: een stadscentrum dat stervensdruk is met toeristen die van alle moois kunnen genieten, en daar omheen een cirkel van buitenwijken waar mensen wonen die de kans niet hebben gekregen de waarde van cultuur te leren kennen.

Foto: 艾文 Wisse (cc)

Kunst op Zondag | Met De Nachtwacht de crisis uit?

19 januari 2014 , 08:00 , door P.J. Cokema

Kan kunst ons uit de crisis redden? En dan niet als troost in donkere dagen, maar als handelswaar? Op het gevaar af het kabinet op een rampzalig idee te brengen: kan De Nachtwacht de crisisperikelen verlichten?

Portugal doet wel een poging. Afgelopen vrijdag ging het parlement akkoord met het voorstel werken van Joan Miró door het veilinghuis Christie’s te laten verpatsen. Geschatte waarde: 100 miljoen euro, bedoeld om het gat in de begroting te dichten. Dagblad Trouw laat zien om welke werken het gaat.

Onze regering heeft plannen in de maak om de regelgeving voor de verkoop van cultureel erfgoed (waaronder kunst) te versoepelen. Musea krijgen meer vrijheid om stukken uit collecties te verkopen en zo weer nieuwe aanwinsten te financieren.

Dat gaat dan om de verkoop van minder prestigeuze stukken en is, vooralsnog, niet bedoeld om gaten in Ruttes begroting te dichten. De Nachtwacht zul je niet in de verkoop zien. Een idee dat op het libertarische weblog De Vrijspreker in 2010 al eens werd gepropageerd. De schrijver vond het een goed idee De Nachtwacht te verkopen als zich, bijvoorbeeld, een gegadigde uit een of ander oliestaatje zich aandiende.

Dat oliesjeiks flink in kunst boeren is bekend. Van Sheikha al-Mayassa van Qatar wordt beweerd dat ze 1 miljard dollar per jaar te besteden heeft aan kunst. In november vorig jaar ging het gerucht dat zij wel achter het recordbod op een schilderij van Francis Bacon zat. Het bleek echter de Amerikaanse Elaine Wynn te zijn, mede-eigenares van een gokimperium.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Doneer voor ¡eXisto!, een boek over trans mannen in Colombia

Mededeling

Fotograaf Jasper Groen heeft jouw hulp nodig bij het maken van ¡eXisto! (“Ik besta!”). Voor dit project fotografeerde hij gedurende meerdere jaren Colombiaanse trans mannen en non-binaire personen. Deze twee groepen zijn veel minder zichtbaar dan trans vrouwen. Met dit boek wil hij hun bestaan onderstrepen.

De ruim dertig jongeren in ¡eXisto! kijken afwisselend trots, onzeker of strak in de camera. Het zijn indringende portretten die ook ontroeren. Naast de foto’s komen bovendien persoonlijke en vaak emotionele verhalen te staan, die door de jongeren zelf geschreven zijn. Zo wordt dit geen boek óver, maar mét en voor een belangrijk deel dóór trans personen.