Gênant stukje Nieuwsuur na val kabinet

Na de val van een kabinet is het altijd even afwachten welke partij de Zwarte Piet krijgt toegespeeld. Dat diverse partijen daarbij aan framing doen is logisch. Het moet of de schuld van anderen zijn terwijl jij zelf echt naar een oplossing zocht om door te kunnen, of het moet zijn omdat jij je rug recht hield op een principieel standpunt en de anderen geen compromis wilde sluiten. Vervolgens is het aan de pers om er chocolade van te maken, door de framing heen te prikken en goed uit te leggen hoe de vork aan de steel zit. Maar dat was even buiten Nieuwsuur gerekend. In onderstaand fragment van Nieuwsuur laat Mariëlle Tweebeeke oud-minister en VVD'er Henk Kamp aan het woord over de val van Rutte IV. Bekijk het vooral zelf ook even. https://twitter.com/Nieuwsuur/status/1677406962940559361 Na de vraag van Tweebeeke over wie we het kunnen "verwijten" dat het kabinet is gevallen, begint Kamp over 400.000 migranten ("een stad zo groot als Utrecht") die naar Nederland zijn gekomen. Volgens hem een onhoudbare situatie, we "moeten de immigratie onder controle krijgen" en "een belangrijk deel is asielmigratie" die "uit de hand is gelopen", aldus Kamp. We schrijven even mee... Aangever Tweebeeke geeft de voorzet, Rutte heeft tenslotte eerder gezegd dat hij niet "zomaar" een kabinet laat vallen. En dus mag Kamp nog even uitleggen dat onze voormalig minister-president er al jaren alles aan doet om oplossingen te vinden voor problemen, maar dat het "uit de hand gelopen asielbeleid" zo belangrijk is, dat dit, ondanks de oorlog en allerlei langlopende crisissen, toch wel echt een reden is om met dit kabinet niet meer door te gaan. Het wordt nog erger: er komt een vraag of er met diverse partijen waarmee Rutte eerder kabinetten heeft gehad, van PVV tot PvdA, überhaupt wel "het ideale VVD asielbeleid gevoerd kan worden", of dat dan wel een reële wens is. Tweebeeke trekt vervolgens de conclusie dat er "na verkiezingen een volledig rechts kabinet moet komen zodat je deze wensen kan uitvoeren". Kamp geeft als antwoord dat hij het moeilijk te begrijpen vindt dat PvdA en D66 "nog steeds niet doorhebben dat het echt noodzakelijk is om nu te doen wat nodig is, na een jaar waarin 400.000 immigranten erbij gekomen zijn, een jaar waarin de IND het niet aankon, het COA het niet aankon ... en dat alleen zogenaamde rechtse partijen dat zien en dat D66 en PvdA niet bereid zijn om te doen wat nodig is." Volgens Kamp is het afwachten of de kiezers laten zien of dat ze dit probleem echt willen oplossen en dat de VVD daar een programma voor heeft, de enige partij die dit uit de hand gelopen asielbeleid kan oplossen. Tweebeeke: "duidelijk". Hoeveel? Wat gaat hierboven nou allemaal mis? Factchecker Marieke Kuypers liet het op Twitter al zien: eigenlijk bijna alles. https://twitter.com/KuypersMarieke/status/1677576486306414593 Allereerst de claim van 400.000 immigranten: die klopt. Ware het niet dat er natuurlijk ook emigranten zijn, het migratiesaldo is ruim 227.000. Nog steeds behoorlijk wat, maar de bevolkingsgroei is toch ineens bijna gehalveerd. Ten tweede, terwijl Henk Kamp in het fragment bij Nieuwsuur onweersproken die 400.000 immigranten mag koppelen aan chaos bij het IND en COA, gaat het in werkelijkheid maar om 46.460 asielzoekers (nareizigers meegeteld) die via deze twee instanties lopen. Eind 2022 stonden er zo'n 86.000 gevluchte Oekraïners geregistreerd, volgens de VVD was het onvermijdelijk dat "we" die opvangen, want "wij zijn de regio", al ging het niet van harte. De rest van de immigranten bestaat uit arbeiders van binnen Europa (vrije vestiging) of buiten Europa (expats), gezinshereniging bij arbeidsmigranten of mensen met partners vanuit het buitenland, en studenten die hierheen komen voor het volgen van een studie. Het mag duidelijk zijn dat lang niet alle getelde immigranten een eigen woning nodig hebben, om maar wat te noemen. Een crisis kan je maken De "asielcrisis" van dit jaar begon natuurlijk al wat eerder met het uit de lucht gegrepen getal van maar liefst 70.000 mensen die dit jaar zouden moeten arriveren, door de pers gretig gekopieerd, ook al wist niemand waar dit getal vandaan kwam. In ieder geval was deze prognose een nachtmerrie voor de VVD, ook al is asiel maar een relatief klein deel van de totale migratie. Het kabinet zette vervolgens in op het opzettelijk vertragen van nareis voor gezinsleden van erkende vluchtelingen, om ons land "onaantrekkelijk" te maken, maar werd meermaals teruggefloten door de rechter. Overigens is Nederland voor asielzoekers helemaal niet bijzonder aantrekkelijk. https://twitter.com/pmvdlinden/status/1677025860786814976 Er werd gesproken over andere maatregelen om asielmigratie te verminderen, waarbij D66 en ChristenUnie vasthielden aan wat juridisch mogelijk is. Deze week kwam Rutte met de expliciete voorwaarde dat minderjarige kinderen maar liefst minimaal 2 jaar moeten wachten om veilig vanuit de ellende naar hier te mogen komen. Dat gezinspartij CU daar niet mee akkoord zou gaan was al snel duidelijk en zo gingen we van een gemaakte asielcrisis naar een echte kabinetscrisis. De gevolgen van nareis vertragen hebben we overigens eerder kunnen zien. Toen er in 2015 meer Syrische vluchtelingen naar Nederland kwamen, werd het impliciet beleid dat nareis-verzoeken traag werden afgehandeld, om "Nederland minder aantrekkelijk te maken". Dus kwamen vrouwen en kinderen zelf maar met bootjes en lange (voet)tochten hun oudste zonen of vaders achterna. Behalve het stimuleren van het verdienmodel van smokkelaars, levert dit ook nog nieuwe asiel-procedures op en vergroot daarmee de druk op het IND. Er is geen reden om te denken dat het nu anders zou gaan. Reclamespotje In het kader van een kritische pers die voor ons moet duiden hoe de val van het kabinet tot stand is gekomen, is het bijzonder gênant dat Kamp op deze manier mag leeglopen zonder ook maar één kritische tegenvraag. Sterker nog, volgens de presentatrice kunnen alleen rechtse partijen dit oplossen. Dit is geen "duiding", dit is pure VVD propaganda, een reclamespotje voor Mark Rutte, gemaakt en uitgezonden door Nieuwsuur. In de aanloop naar komende verkiezingen mogen we hopen dat de pers wat beter haar best doet. Dat het niet weer alleen over migratie gaat, waarbij alle migratie dan ook nog eens als asiel geframed wordt. Rutte IV laat meerdere crisissen achter zich: herstelbetalingen Groningen, stikstof, woningnood, energietransitie en hoge inflatie. Er staat veel op het spel. Mag het a.u.b. ook daar over gaan?

Door: Foto: Schernafbeelding Nieuwsuur met Henk Kamp
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Formele bronnen vaker in live blogs

ANALYSE - Na een uur te hebben gestaard naar onderstaande staafdiagram (u moet er even op klikken), valt ineens het kwartje: wat in deze diagram staat is niet zo interessant, veel interessanter is wat er niet in staat, maar wel zichtbaar wordt. Als je lang genoeg kijkt, tenminste.

bronnen in live blogs

© Sebastiaan van der Lubben Bronnen in live blogs

De diagram scoort het soort bronnen dat journalisten van het AD, NOS en NU selecteerden voor hun live blogs over crisis, politiek en sport.

In totaal analyseerde ik negen live blogs en haalde ruim 850 bronnen uit de teksten. Daarvoor ging ik zin-voor-zin door de blogs en noteerde naam en functie zoals die in de posts terecht waren gekomen. Vervolgens categoriseerden ik ze in formeel, media, anoniem en informeel. De diagram zoals hier weergegeven is daarvan het rapport.

Liever niet

Voor alle negen live blogs geldt dat journalisten een sterke neiging hebben om formele en media bronnen te prefereren boven informele bronnen — liever een woordvoerder van politie dan een wegpiraat, liever een voetballer dan zijn fan, liever een minister dan meneer-met-de-pet. Logisch, want, blijkt uit literatuur, een onbekende bron kan van alles zeggen en moet grondig worden gecheckt voordat-ie wordt aangehaald. Maar daar is niet altijd tijd voor. Dus, liever niet.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour | Niks…

… niks om u zorgen over te maken.

Zo sloot minister-president Rutte de laatste persconferentie na de ministerraad af. Het “niks” was deze keer wel vaak het antwoord op vragen van de verzamelde pers. Klik verder…

Over een mogelijke komst naar Nederland van de Pakistaanse Asia Bibi:
” (…) dat we er verder niks over gaan zeggen (…)”

Over een te ontwikkelen China-strategie:
“Daar gaan we in het openbaar niks over zeggen.”

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Ruttes 2019-lijstje

COLUMN - Het blijft om meerdere redenen, waarvan vermaak er zeker één is, aardig om de letterlijke tekst van de persconferentie na de ministerraad tot u te nemen. De laatste voor het kerstreces was ook de moeite waard.

Natuurlijk, enige treurnis om het verlies van collega Snel, zullen hem enorm missen, en ja, nu de Hoge Raad heeft bevestigd dat er vlot klimaatmaatregelen moeten komen, komen ze er ook, nee, kan niet zeggen welke, het doel is dat doel te halen, omdat de rechter dat zegt, dat wil zeggen we doen ons uiterste best, ik zeg u, stap voor stap, en ach, ik herhaal me een beetje, maar iedere partij in het pensioenakkoord mag vervolgens op onderdelen daarvan van alles vinden en het is niet handig is dat ik daar dan steeds op reageer.

Waarschijnlijk van arremoede besloot een van de journalisten het gesprek dan maar wat te verluchtigen met de 2019 jaarvraag:

U begon uw verhaal met een soort eindejaarboodschap. Ik dacht: dat biedt mij goed de gelegenheid om u te vragen, heel open: wat is er nou dit jaar gebeurd, wat is nou het belangrijkste, wat blijft u onthouden van dit jaar wat u over 10 jaar nog mensen vertelt. Van nou, dat was nou eens 2019.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

Rutte beantwoordt geen sportvragen

COLUMN - Was er tijdens het wekelijkse ritueel met Rutte en pers nog iets opzienbarends te vernemen? Niet echt, dus u kunt weer over tot de orde van de dag.

Dat is meestal wat er gebeurt na de persconferentie na de vrijdagse ministerraad. De pers probeert een kijkje op het achterste van Ruttes tong te krijgen, de MP geeft geen krimp, hij ligt tenslotte niet in de stoel van de tandarts.

Het blijft om meerdere redenen, waarvan vermaak er zeker één is, aardig om de letterlijke tekst van die persconferentie tot u te nemen. Die tekst is natuurlijk vlot opgekrabbeld, snel ingetikt en rap publiek gemaakt, want de dienstdoende notulist wil op vrijdagmiddag ook wel op tijd naar huis.

Die laatste zin is geen controleerde waarheid, het is mijn idee van hoe zo iets zou kunnen gaan.

Maar wat moeten we denken van dit stukje uit de persconferentie, toen er vragen waren gesteld over de kwestie van de fouten die de Belastingdienst heeft gemaakt met kindertoeslagen?

VRAAG
Maar als u in de krant leest: er was een jongen die 19 jaar is, hier gebogen, getogen en al weken in een Amsterdamse cel zit, wat denkt u dan? Hoe kan dit?

RUTTE
Ik beantwoord geen sportvragen. Want ik weet niet alle details van die zaak nu. Dus ik ga niet op een zaak nu in.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Rage against the Machine: wanneer gaan de tegenstanders van Trump het eindelijk snappen?

ANALYSE - Journalist Björn Soerens analyseert de strategie van de tegenstanders van Trump en de rol van de pers. Door de verkeerde aanpak maken ze hem alleen maar sterker.

De Democraten bekampen Trumps leugens met verontwaardiging, maar ze vergeten de kiezers voor zich te winnen met eigen beleidsvoorstellen.

Zo lang op elke mug wordt geschoten, zal de olifant blijven ontsnappen. Dàt is de grote Amerikaanse Tragedie.

Foto: Minister-president Rutte (cc)

De MP’s droom

COLUMN - Ook het kabinet is met zomerreces en dus was afgelopen vrijdag de laatste persconferentie na de ministerraad. Laten we eens kijken of de letterlijke tekst van het rituele dansje tussen pers en minister-president nog opvallende bijzonderheden bevat.

We wijzen deze uitspraak van MP Rutte aan als meest markante quote van afgelopen vrijdag:

Ja, wij hebben geen presidentieel stelsel. Soms droom ik daar wel eens van, maar we hebben het niet.

Bij een geschreven tekst ontbreekt de mimiek en lichaamstaal van de spreker, dus is de betekenis van deze woorden lastig in te schatten. Zou de minister-president echt van het voorvoegsel ‘minister’ af willen? Zou hij het liefst ons parlementair stelsel vervangen zien worden door een presidentieel stelsel?

Tja, hij slaat wel eens meer revolutionaire taal uit. En hij heeft in deze persconferentie alweer een aantal compromissen staan verdedigen, dat denkbaar is dat de MP dat een keer zat wordt en het liefst geheel naar eigen inzicht een kabinet had willen samenstellen.

Maar in de huidige situatie moet hij regelmatig op vragen van het journaille verwijzen naar wat ministers of staatssecretarissen over een bepaalde kwestie hebben gezegd.

Rutte doet dat tamelijk consequent en heel loyaal naar “zijn ploeg”. Het is niet de eerste keer dat op deze persconferentie vragenstellers hem persoonlijke opvattingen proberen te ontlokken, maar heel zelden laat Rutte zich gaan.

Foto: Loz Pycock (cc)

De pers is ondraaglijk laks

COLUMN - Bijna ongeruster dan over de opkomst van extreemrechts in Nederland (en daarbuiten) ben ik over de laksheid van de pers. Er zijn bitter weinig kranten en tv-programma’s waarin die opkomst serieus wordt genomen: waarin de opvattingen van extreemrechts worden doorgelicht in plaats van doorgegeven, waarin hun beweringen worden gecontroleerd, hun plannen worden nagerekend of getoetst.

Baudet kan met een programma komen vol praatjes voor de vaak, zoals een belastingvrije voet van 20 duizend euro, en de enige die uitzoekt wat dat kost – helaas pas een week na de verkiezingen – is de Correspondent. (Alleen al die ene maatregel zou de schatkist ruim 100 miljard kosten, berekende Jesse Frederik.) De rest van de pers was kennelijk niet geïnteresseerd haar huiswerk te doen.

Over de gemakzuchtige houding van veel media, die soms lijkt op meeloperij, maar vooral doet denken aan konijntjes die verlamd in de koplampen van extreemrechts kijken doch  vooral hun ogen er niet van kunnen afwenden, schreef ik eerder. Maar na de overwinning van het Forum bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten, veranderde die tendens – ten nadele. Het frame verschoof verder. Vooral bij de NOS was dat evident, hoewel ze helaas niet de enige zijn: als Baudet iets ongehoords doet, richt de NOS nu de blik op zijn critici.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: © Sargasso logo Kort copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Kort | Alleen de negatieve waarheid

Een manifest van journalisten voor een meer evenwichtige beeldvorming en een heftige reactie, het is weer bal in medialand.
Maar die heftige reactie is begrijpelijk. Als je broodwinning bestaat uit het met veel verontwaardiging schrijven over alle incidenten waar iets verkeerd gaat, dan is het een bedreiging als blijkt dat de feiten over het grote plaatje een heel ander beeld schetsen.
Maar om dan te roepen dat positieve berichtgeving leugens zijn (met een lekker foute historische verwijzing) en dat alleen negatieve berichtgeving goed is, dat is best triest.

Maar goed, stel je voor dat al die rottige politici toch iets voor elkaar hebben gekregen, dat al die hardwerkende ambtenaren toch maar mooi een positieve trend hebben bewerkstelligd, wat moet je dan met je verontwaardiging? Een verontwaardiging die waarschijnlijk voortkomt uit frustratie over het feit dat je zelf niets constructiefs hebt bijgedragen aan het verbeteren van de wereld.

Foto: Marco Verch (cc)

Ja, wir schaffen das

ACHTERGROND - In 2015 nam Duitsland 890.000 mensen op. Mede daardoor was er dat jaar meer migratie naar het land dan ooit tevoren. Hoe berichtten Duitse media over deze historische gebeurtenis? Onderzoek wijst op een collectieve kritiekloosheid, gebrek aan distantie en eenzijdigheid.

“Welkom!” opende het Duitse weekblad Die Zeit met chocoladeletters op 6 augustus 2015. Met daar vlak onder: “Verhalen uit een land, dat vreemdelingen de hand reikt.” Het openingsartikel stelt: “voor Duitsland zijn de vluchtelingen (…) een buitenkans.” Al is het artikel verder genuanceerd, het werd symbool van hoe Duitse media berichtten over de grootste migratiegolf die het land ooit meemaakte.

Hoofdredacteur van Die Zeit Giovanni di Lorenzo heeft zich inmiddels van het artikel gedistantieerd. Juli vorig jaar gaf hij toe: “We hebben ons (…) tot actoren gemaakt van deze Refugees Welcome-beweging.” Volgens Di Lorenzo wekten journalisten de indruk met de regering “onder één hoedje te spelen” door de afstandelijke, kritische blik in te ruilen voor het “vieren” van de ‘Willkommenskultur.’

Wekenlang was “de grondtoon” van genoemd openingsartikel terug te vinden bij vele media, aldus Di Lorenzo, “zonder dat ook sceptische stemmen voldoende aan bod kwamen (…) Onder het motto: wie bang is voor teveel vluchtelingen in het land, is een tegenstander van modernisering. Wie een buitengrens eist, is meteen ook pleitbezorger van prikkeldraad en van een schietbevel aan de grens.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Volgende