ZZZ – Radicale transparantie

In het kader van Zonnige Zomerse vergeZichten over mooie nieuwe progressieve idealen hier de aftrap met een pleidooi voor radicale transparantie van alles wat overheid en politiek is. Een goed werkende democratie is van de bevolking. De bevolking kiest de vertegenwoordigers daarin, en heeft daarmee een belang om te weten waar die vertegenwoordigers voor staan en hoe ze tot hun besluiten komen. En de gehele overheid plus alle politieke organen zijn uitvoeringsorganen in dienst van de bevolking. Daarmee is ook alle informatie daarover van de bevolking. Maak de vergelijking met een willekeurige organisatie of bedrijf. Komt het ooit voor dat de directeur of CEO buitengesloten wordt van informatie binnen de eigen organisatie? Nee, natuurlijk niet! Zie de bevolking als gezamenlijke CEO. Immers, als de bevolking niet de baas is, wie dan wel? En is het dan nog een democratie? Om dus als bevolking goed te kunnen beoordelen of alles gaat zoals het wil, moet alle informatie ten alle tijde direct beschikbaar zijn voor iedereen. Radicale transparantie dus. Alle notities, agenda's, rapporten, gespreksverslagen, sms'jes, appjes, etc... in functie opgesteld, gaan direct een openbaar register in. Ontwerp het werk van de overheid en de politieke organen zo dat dit mogelijk wordt. Dit is niet alleen een heel natuurlijk uitgangspunt voor een echte democratie, het is ook de beste waarborg tegen misbruik van macht. Macht van spelers binnen de overheid of politiek, maar ook de macht van grote organisaties die met veel geld invloed kunnen uitoefenen buiten het zicht van de bevolking. Nu hoor ik iemand al roepen dat sommige informatie te ingewikkeld is en misschien niet juist geïnterpreteerd kan worden en tot verstoring van een proces kan leiden. Dat is ten eerste een motie van wantrouwen naar de bevolking (u bent te dom hiervoor) en ten tweede een teken dat het proces niet goed in elkaar zit. Geen achterkamertjes meer, geen stoffige archieven, geen zwarte lak, geen eindeloze procedures om een mailtje van de overheid los te peuteren, nee, alles altijd open data. Okay, uiteraard is er een uitzondering. Persoonsgegevens, bijvoorbeeld een dossier van iemand die een uitkering ontvangt, vragen andere benadering. Ja, het moet voor iedereen zichtbaar zijn dat zo'n dossier er is en ja de persoon waar het over gaat moet volledig inzage hebben in het eigen dossier. Maar nee, niet iedereen hoeft andermans dossier te zien. En voor de nerds onder ons, dat betekent dus ook dat alle autorisaties binnen alle systemen voor iedereen zichtbaar zijn. Wie heeft de rechten om de foto's van snelheidscamera's in te zien, wie heeft de mogelijkheid om een fraudemelding aan een belastingdossier toe te voegen (en gedurende welke periode), etc... U kunt zich vast wel voorstellen tot welke schoonmaak dat kan gaan leiden. Kortom, radicale transparantie nu!

Door:
Foto: NIAID (cc)

Ga open RIVM

DATA - Het RIVM is heel druk bezig met hun centrale rol in de aanpak van de coronacrisis. En hoewel ik het, als leek, niet steeds eens ben met de keuzes die ze maken, ben ik wel blij dat er experts aan het roer staan en we in ieder geval een aanpak hebben die lijkt te werken. Dus ik doe mijn best om niet te hard te “zeuren” over hoe het beter zou kunnen. Maar nu we een andere fase in lijken te gaan, is het wel het moment om kritiek te uiten op een punt waar hun expertise kennelijk niet helemaal up to date is. En dat betreft het delen van data.

Hoewel het RIVM schoksgewijs inmiddels aardig gegroeid is in haar rol om de belangrijkste cijfers enigszins begrijpelijk te publiceren en transparanter te worden, verzaken ze structureel in het werkelijk beschikbaar maken van alle data die ze hebben. Voordat ik in ga op de tekortkomingen eerst even uitleggen waarom het belangrijk is dat alle beschikbare data als open data gepubliceerd wordt door het RIVM.

De rol van het RIVM is het bepalen van de beste aanpak in deze crisis, mijns inziens. Een deel van die aanpak bestaat uit het informeren van de bevolking. Maar ze hebben daar geen monopolie op. En het informeren is ook niet hun grootste expertise. In dit land zijn veel mensen (denk aan journalisten en wetenschappers) prima in staat om aan de hand van de gegevens de ontwikkeling te duiden en waarschijnlijk beter uit te leggen aan een breder publiek wat er gaande is. En daarbij ook kritisch moeten kunnen zijn omdat we immers geen onfeilbare instituten of bestuurders kennen in dit land.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Data for the people

Heel ambtelijk Nederland is aan het zwoegen om alle toezeggingen over open data waar te maken. En wat doet het CBS? Die publiceert publieke data onder embargo! Het moet niet gekker worden.

Naast de enorme berg data die het CBS uiteraard wel direct de wereld in slingert, hebben ze een paar keer per week een datasetje dat kennelijk mediageniek is. Dat setje is dus al klaar en dat sturen ze dan naar wat redacties. Die kunnen daarmee een artikel klaarzetten en dan lekker in de ochtendspits publiceren. Intussen maakt dan het CBS de data midden in de nacht publiek.
Zie bijvoorbeeld afgelopen nacht:

 
 
 
 

Some are more equal than others. Dat is dus publieke data, betaald met publiek geld, bedoeld voor een publieke functie. Maar eerst moet daar commercieel en/of publicitair iets mee gewonnen worden?
Volgens mij is het niet aan het CBS om te bepalen wie bepaalde data eerder mag zien dan anderen. Als ze het hebben en het is publiceerbaar, is het openbaar. Klaar. Geen speciale gunsten voor specifieke groepen graag.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Oud nieuws, nieuwe inzichten

DATA - De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag is al een aantal jaren bezig met een bijzonder project. Alle historische kranten zijn ingescand, en zodanig bewerkt dat ze volledig doorzoekbaar zijn (via Delpher.nl).

Dat is een enorm rijke bron aan data. Wie zijn familiegeschiedenis onderzoekt, kan in deze database vrij gemakkelijk oude familieadvertenties terugvinden. In een paar minuten vond ik zo het woonadres van mijn grootouders in de Tweede Wereldoorlog: in die tijd werden verhuizingen nog aangekondigd in de krant. Maar ook alle foto’s met bijschriften zijn doorzoekbaar.

De KB gaat verder met innoveren, en heeft nu een website gemaakt met allerlei tools die wetenschappers kunnen gebruiken voor analyses.

De complete database met foto’s uit kranten is doorzoekbaar en er zijn grafische tools om gegevens in beeld te brengen. De toepassingen zijn legio: zo deed men onderzoek naar de perceptie van Europa in De Telegraaf, de verslaggeving rondom politiek. Daarbij worden resultaten van zoekwoorden in ANP nieuwsberichten en Tweede Kamerhandelingen in één venster getoond.

Ik testte de tool waarmee je zinscombinaties kunt tellen. De grafiek toont de relatieve frequentie van namen van universiteiten door de jaren heen. UvA en VU (dichtbij de krantenredacties?) worden het vaakst vermeld.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: r2hox (cc)

Alle data open data

OPINIE - Als een product gratis is, dan ben jij het product dat wordt verkocht. Tijd voor een andere kijk op klantdata vindt Sander Zwaard.

Tegenwoordig denkt zo’n beetje ieder bedrijf rijk te worden aan het vermarkten van klantdata. Het is niet voldoende om producten te verkopen die consumenten nuttig, handig of leuk vinden. Het doel van veel bedrijven is ook om ‘klantenprofielen’ aan te leggen, zodat een ander bedrijf kan zien wat een klant allemaal nog meer zou willen kopen.

Baggerdata

Best leuk, maar in de meeste gevallen zijn dat soort profielen pure bagger. Als ik voor de verjaardag van een kennis babykleertjes koop, heb ik echt geen behoefte om tot in lengte van dagen platgespamd te worden met babyaanbiedingen. En nadat ik een boormachine heb gekocht, heeft het ook niet zoveel zin meer om me nog eindeloos te bestoken met advertenties van boormachines.

Maar er zijn ook gevallen waarbij grote hoeveelheden ‘klantdata’ best nuttig kan zijn. Tomtom gebruikt hun navigatiekastjes bijvoorbeeld ook om de actuele verkeersdrukte te bepalen. En dat geeft naast aardige plaatjes (aardige plaatjes) ook nuttige informatie. Niet alleen over files, zodat je voor je rit kunt kiezen welke route je kunt nemen. Als een navigatiesysteem je kan waarschuwen dat je over 500 meter op een stilstaande file inrijdt, dan is ‘handig’ een understatement.

Foto: Open Knowledge (cc)

Betrek burgers bij politiek met technologie

OPINIE - Nederlandse burgers willen graag meer betrokken worden bij nationale politieke besluitvorming. Digitale technologie kan hierbij helpen, zo laten buitenlandse voorbeelden zien.

Auteurs: Ira van Keulen en Arthur Edwards

Dinsdag 19 januari debatteerde de Eerste Kamer over de invoering van een Staatscommissie Bezinning parlementair stelsel. Deze commissie gaat onderzoeken hoe het Nederlandse parlementaire stelsel, dat dit jaar haar 200ste verjaardag viert, toekomstbestendig te maken. Belangrijke vraag daarbij is hoe burgers beter kunnen worden betrokken bij politieke besluitvorming. De kansen die digitale instrumenten bieden, mogen daarbij niet ontbreken.

Het Comité GeenPeil haalde onlangs meer dan 427.939 handtekeningen op voor een nationaal referendum over een verdrag tussen de EU en Oekraïne. Bestuurlijk Nederland was verrast. Zo’n hoeveelheid –  twee pallets met 140 dozen A4’tjes –  was niet voorzien. Dit onderstreept de conclusies van allerlei rapporten, kranten en peilingen: veel burgers zijn ontevreden over de manier waarop politieke besluiten worden genomen. Ze nemen geen genoegen meer met de vierjaarlijkse gang naar de stembus. De meerderheid van de Nederlanders wil meer directe invloed op politiek en beleid.

Denk- en daadkracht

In de lokale politiek krijgen burgers dat ook steeds vaker. Al dan niet gedwongen door bezuinigingen, maken Nederlandse gemeenten inmiddels volop gebruik van de denk- en de daadkracht van burgers. Gemeenten intensiveren burgerparticipatie met hulp van open dataportalen of netwerkbesluitvorming. Ze organiseren G1000-bijeenkomsten, laten het beheer of de controle van dorps- en wijkbudgetten aan burgers over, en faciliteren allerlei burgerinitiatieven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Toegankelijkheid open data overheid blijft achter

ONDERZOEK - De Nederlandse overheid lijkt geen gebruik te maken van de open data die zij zelf beschikbaar stellen, blijkt uit onderzoek van de Open State Foundation

De onlangs gelanceerde upgrade van het open dataportaal van de overheid (data.overheid.nl) bestaat voor een groot deel uit verwijzingen naar datasets van het Centraal Bureau voor de Statistiek (3.623) en het Nationaal Georegister (2.560). De kwaliteit is ten opzichte van vorig jaar weliswaar verbeterd maar nog steeds werken van de datasets naar het Nationaal Georegister 888 (34,6%) links niet. Het Centraal Bureau voor de Statistiek scoort het best in de kwaliteit, alle links werken. Van de 345 overige datasets hebben 31 datasets geen enkele werkende link (8,9%). Uit het onderzoek van de Open State Foundation blijkt dat 14% van de opengestelde datasets niet toegankelijk is doordat zij geen één werkende link hebben.

Er zijn weinig tot geen datasets te vinden van de grootste ministeries. Ook decentrale overheden hebben de weg naar het dataportaal van de rijksoverheid nog niet gevonden. Uitgezonderd 16 datasets van de Europese Commissie, zijn er op het portaal 329 datasets van ministeries, gemeenten en een aantal andere overheidsorganisaties te vinden. Hiervan bestaat iets minder dan de helft uit datasets van ministeries en zijn 141 datasets van 13 gemeenten te vinden.

Foto: -JvL- (cc)

Navelstarend debat over eigen functioneren Tweede Kamer

OPINIE - Deze week vergadert de Tweede Kamer, in een besloten vergadering, over haar eigen functioneren. Het gaat misschien over iets als minder spoeddebatten. Het gaat niet over haar eigen laksheid om de data over haar functioneren goed en toegankelijk open te stellen voor de burgers die ze vertegenwoordigt.

Het is voor een Nederlander thuis makkelijker te achterhalen hoe een willekeurig Brits lagerhuislid gestemd heeft over de vossenjacht dan of de D66 voor of tegen het sluiten van nertsfokkerijen heeft gestemd. U kiest om de zoveel jaar uw de zoveel jaar een volksvertegenwoordiger maar kunt absoluut niet controleren wat deze volksvertegenwoordiger met uw stem gedaan heeft.

Al in 2005 (!) schreven we vanuit Sargasso een open brief naar de Tweede Kamer over deze situatie. Als antwoord kregen we dat er een nieuw systeem zou komen, Parlis. Het duurde tot 2012 voor daar iets van naar buiten kwam. En toen werd het weer stil. Nog steeds is dit systeem niet beschikbaar voor de burgers. Nog steeds is het niet mogelijk om eenvoudig te zien wat een partij of politicus nu of in het verleden heeft gezegd of gestemd. Nog steeds is het een gesloten bolwerk dat kennelijk niet wil dat iemand meekijkt in de echte keuken.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Volgende