Ouders voelen zich machteloos op school

Beleidsmakers denken dat de informatie die ze verstrekken makkelijk te vinden is. Maar ouders doen vrijwel geen beroep op informatie van de Onderwijsinspectie om de onderwijskwaliteit op de (basis-)school van hun kinderen te controleren. Ze vinden ook dat ze weinig invloed hebben op de kwaliteit van de school, zegt Victor Bekkers, hoogleraar Bestuurskunde aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ons onderzoek onder 25 verschillende basisscholen toont aan dat ouders de informatie van de Inspectie van het Onderwijs nauwelijks gebruiken om de kwaliteit van de school van hun kind te controleren. Opvallend veel ouders zeggen dat die gegevens hen niet veel zeggen. Schooldirecteuren en schoolleidingen maken wel gebruik van de door de inspectie verzamelde gegevens bij het vaststellen van hun beleid. Bij (zeer) zwakke scholen gebeurt dat in de vorm van een ‘reactieve reflex’: in een poging om het negatieve stempel van de Inspectie kwijt te raken, pakken ze de geconstateerde tekortkomingen aan. Scholen die het beter doen, integreren de Inspectienormen in hun documenten en systemen van kwaliteitsbewaking doorgaans vanuit een proactieve strategie.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 14-10-2022

Waar voor ons belastinggeld?

Waar zijn de hogere uitgaven voor zorg, onderwijs en politie terechtgekomen, en zijn de ingezette middelen wel doelmatig en doeltreffend ingezet? Het SCP-rapport over de besteding van extra belastinggelden in deze sectoren deed veel stof opwaaien. De auteurs gaan hieronder in op de uitkomsten en de kritiek. Een gastbijdrage van de auteurs van het rapport, Bob Kuhry, Ab van der Torre en Evert Pommer.

Op 12 januari bracht het SCP een publicatie uit over de ontwikkeling van de kosten, het personeel en de productie van een zestal publieke diensten: primair onderwijs, voortgezet onderwijs, ziekenhuiszorg, verpleging en verzorging, politie en rechtspraak. Het idee achter dit rapport is om de paradox uit te werken tussen enerzijds de stijging van de overheidsuitgaven en anderzijds de gelijkblijvende of teruglopende kwaliteit en tevredenheid. Waar zijn de hogere uitgaven terecht gekomen, en zijn de ingezette middelen wel doelmatig en doeltreffend ingezet? Om dit soort vragen te beantwoorden is de kostenontwikkeling in een aantal onderliggende componenten ontleed (zie de tabel). Met name bij het basisonderwijs, de politie en de rechtspraak bleken de reële (voor inflatie gecorrigeerde) kosten en de omvang van het personeel veel sneller toe te nemen dan de productie. In mindere mate gold dit ook voor voortgezet onderwijs en intramurale verpleging en verzorging.

Behalve naar de productie is ook gekeken naar de objectieve en naar de door gebruikers ervaren kwaliteit en de doeltreffendheid van de dienstverlening. In het algemeen is de objectieve kwaliteit gelijk gebleven of verbeterd, de ervaren kwaliteit gelijk gebleven of verslechterd, de doeltreffendheid verbeterd. Hieronder bespreken we per publieke dienst de belangrijkste uitkomsten en gaan we gelijk in op geleverde kritiek.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Onderwijs heeft imagoprobleem

Marja van Bijsterveld heeft niet het intellectuele niveau voor een minister en is in die rol de beroerdste ook, aldus bestuurder Marten Kircz van onderwijsbond Aob. De quote geeft precies aan welk imagoprobleem de onderwijssector heeft: een stelletje zeurkousen die boos worden zodra je ze tegenspreekt. Zelfs al zou het waar zijn, dan nog is het persoonlijk beledigen van de minister niet de handigste manier om in gesprek te raken over je geschilpunten.

Zelfs de meerderheid van de docenten vindt dat in het onderwijs een klaagcultuur heerst, bleek in 2009 uit een enquete van de Volkskrant. En over het salaris is men best tevreden. Terecht, als je het internationaal vergelijkt. Wie de OESO rapporten over 2010 en 2011 naast elkaar legt, ziet bijvoorbeeld dat de aanvangssalarissen in dat jaar met 2000 dollar per jaar gestegen zijn (tabellen D3.1, excel en pdf alert). Nederland hoort bij de top als het om beloning van docenten gaat.

Ja, de werkdruk is hoog, maar dat zit niet zozeer in het aantal lesuren, als wel in de rompslomp eromheen, bleek ook uit de Volkskrant enquete. Dat bevestigt onderwijsbestuurder Gerard Olthof min of meer door te stellen wat het werkelijke probleem is: Leraren zijn minachting door politici beu. En passant houdt Olthof nog maar eens een litanie over al het onrecht dat het onderwijs wordt aangedaan, en bevestigt zo nogmaals de negatieve houding in de sector tegenover de buitenwereld.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Blijf van onze docenten af!

“Blijf van onze docenten af! Ondersteun ze en steun ze, stimuleer ze, motiveer ze en koester ze. Zorg er voor dat er voldoende mensen het onderwijs in willen zodat instellingen ook hoge eisen kunnen (blijven) stellen aan de kwaliteit van die docenten.”

Uit het hart gegrepen, deze woorden van edublogger Pierre Gorissen. Waar gaat het over? Directe aanleiding is het wetsvoorstel van minister Marja van Beijsterveldt. In de wetswijziging staat dat de zomervakantie een week ingekort wordt en dat het aantal lesuren op 1040 blijft staan terwijl met de onderwijsvakbonden afgesproken was deze te verlagen naar 1000. Maar als je de opiniebijdrage leest van Gerard Olthof, rector van het Mencia de Mendoza Lyceum in Breda en onderwijsbestuurder, in de Volkskrant van vandaag getiteld “Leraren zijn minachting politici beu, en ze hebben groot gelijk“, dan zie je dat het veel dieper zit.

Wat docenten echt dwars zit is de constante betutteling en de niet aflatende stroom aan wijzigingen uit Den Haag. Gewoon geduld hebben en kijken of een maatregel werkt is uit beeld verdwenen. Terecht dus dat docenten gisteren hebben gestaakt.

Nog even terug naar de aanleiding: de verhoging van de lesuren met 40 uur en vermindering van de vakantie met 1 week. Waarop is het gebaseerd dat dit tot een verbetering van het onderwijs leidt?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Veel hoogopgeleiden geen doel op zich

Begin deze week hoorde ik op het journaal dat Zijlstra de ambities voor het hoger onderwijs heeft bijgesteld. Het streven naar een groot aandeel hoger opgeleiden in Nederland wordt opzij gezet. Een hoog percentage hoger opgeleiden moet geen doel op zich zijn, vindt staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra.

“Tot nu toe had Nederland zich verbonden aan Europese afspraken om het percentage jongeren dat hoger onderwijs heeft gevolgd op te krikken naar 40 procent in 2020. “Als er druk komt op de kwaliteit van het hoger onderwijs, dan moet het percentage aan de kant”, zei Zijlstra zondag tijdens een door de Volkskrant georganiseerd openbaar interview in het Amsterdamse debatcentrum De Rode Hoed.” (Bron: NRC, Zijlstra laat Europese norm los, veel hoger opgeleiden geen doel meer, 16 jan.)

Hoe doet Nederland het eigenlijk nu? In het strategische raamwerk voor “education and training”, dat in mei 2009 is overeengekomen, is één van de benchmarks voor 2020:

“the share of 30 to 34-year-olds with tertiary educational attainment should be at least 40%”

In het Eurostat 2011 jaarboek vind ik onder Education een aantal tabellen en grafieken. Daarbij ook een grafiek met de gegevens over bovenstaande indicator. Ik kan niet anders concluderen dan dat we gemiddeld al op de 40% zitten. Gemiddeld heeft in 2010 41,6% van de 30 tot 34-jarigen een tertiair diploma. In een andere weergave van Eurostat, worden de gegevens nog uitgesplitst naar regio.  In West-Nederland is dat 46,4%, in Oost-Nederland 35,7%.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Ongelijke beloning tussen mannelijke en vrouwelijke docenten

DATA - In het boek “The Black Swan” beschrijft Nassim Nicholas Taleb de impact die één zeer onwaarschijnlijke gebeurtenis kan hebben op onze samenleving. Ik las het boek destijds in één adem uit en ik herinner me vooral dat de “zwarte zwaan” in die week wel erg dichtbij kwam, in de vorm van een zwarte Suzuki. Vandaag las ik in De Volkskrant een opmerkelijk bericht over ongelijke beloning in het onderwijs en ik vroeg me even af of het hier om een mogelijke “zwarte zwaan” voor de onderwijssector gaat.

De beloningsverschillen tussen mannen en vrouwen zijn in Europa gemiddeld 17%. In Nederland zijn de verschillen nog groter: tussen de 20% en 25%. (Bron: The gender pay gap in the Member States of the European Union: quantitative and qualitative indicators. Belgian Presidency report 2010).

Het CBS schrijft in 2010 nog: “Loonverschillen hangen sterk samen met de bedrijfstak. Bij de financiële instellingen bedroegen de gemiddelde uurloonverschillen tussen mannen en vrouwen in 2008 meer dan 30 procent, terwijl deze in het onderwijs maar net boven de 15 procent uitkwamen”.

Eén docente van een middelbare school heeft daarover nu een klacht ingediend, en gelijk gekregen van de Commissie Gelijke Behandeling. Het CGB verwijst op haar website naar een rapport over beloningsverschillen in de zorg: ik zou heel graag willen weten hoe het in het onderwijs gesteld is. Gezien de algemene trends en het vele onderzoek dat ernaar gedaan is, kan ik me niet voorstellen dat deze docente de enige is. De diverse rapporten over de “versterking van de functiemix” in het onderwijs die ik vond, geven helaas geen uitsplitsing naar geslacht.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende