Veel hoogopgeleiden geen doel op zich

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Begin deze week hoorde ik op het journaal dat Zijlstra de ambities voor het hoger onderwijs heeft bijgesteld. Het streven naar een groot aandeel hoger opgeleiden in Nederland wordt opzij gezet. Een hoog percentage hoger opgeleiden moet geen doel op zich zijn, vindt staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra.

“Tot nu toe had Nederland zich verbonden aan Europese afspraken om het percentage jongeren dat hoger onderwijs heeft gevolgd op te krikken naar 40 procent in 2020. “Als er druk komt op de kwaliteit van het hoger onderwijs, dan moet het percentage aan de kant”, zei Zijlstra zondag tijdens een door de Volkskrant georganiseerd openbaar interview in het Amsterdamse debatcentrum De Rode Hoed.” (Bron: NRC, Zijlstra laat Europese norm los, veel hoger opgeleiden geen doel meer, 16 jan.)

Hoe doet Nederland het eigenlijk nu? In het strategische raamwerk voor “education and training”, dat in mei 2009 is overeengekomen, is één van de benchmarks voor 2020:

“the share of 30 to 34-year-olds with tertiary educational attainment should be at least 40%”

In het Eurostat 2011 jaarboek vind ik onder Education een aantal tabellen en grafieken. Daarbij ook een grafiek met de gegevens over bovenstaande indicator. Ik kan niet anders concluderen dan dat we gemiddeld al op de 40% zitten. Gemiddeld heeft in 2010 41,6% van de 30 tot 34-jarigen een tertiair diploma. In een andere weergave van Eurostat, worden de gegevens nog uitgesplitst naar regio.  In West-Nederland is dat 46,4%, in Oost-Nederland 35,7%.

OCW weet dat ook al lang, getuige onderstaande tekst in het rapport Trends in Beeld 2011 (p.58/59).

“In mei 2009 is op Europees niveau door de Onderwijs-, Jeugd- en Cultuurraad als onderdeel van het Onderwijs en Training 2020-programma een nieuw doel op het terrein van hoger opgeleiden vastgesteld.
De ambitie is dat in 2020 ten minste 40 procent van de 30- tot 34-jarigen binnen Europa een opleiding op minstens ho-niveau heeft afgerond. Figuur 1.88 laat de ontwikkeling van ho-opgeleiden onder 30- tot 34-jarigen in Nederland en binnen Europa zien. In 2008 zat Nederland al op het niveau van het in 2020 gewenste EUgemiddelde en dat niveau is in 2010 gestegen naar 41 procent”. (klik op plaatje voor grotere versie)

Originele publicatie

Reacties (17)

#1 aynranddebiel

Is de conclusie van dit stukje afgevallen?

Is dit bedoeld als kritiek op de uitspraak van Zijlstra? Want in dat geval vind ik de logica lastig te volgen.

Dat de 40% nu gehaald wordt in de groep 30-34 garandeert helemaal niet dat dit in 2020 (en daarna) ook zo is. Zeker gezien de huidige bezuinigingen.

En misschien zitten we nu wel op die 40%, maar is de druk op de kwaliteit al onaanvaardbaar hoog.

Ik denk dat Zijlstra volkomen gelijk heeft en dat dit soort doelen er alleen maar toe verleiden om de definitie van hoger onderwijs bij te stellen. Volgens mij moet het doel gewoon zijn om iedereen zo goed mogelijk op te leiden d.m.v. onderwijs van hoge kwaliteit, op alle niveaus.

  • Volgende discussie
#1.1 Reinout - Reactie op #1

Ad. 1 een echte conclusie is er ook niet: uit de media kreeg ik de indruk dat Zijlstra bestaande afspraken binnen de EU wilde loslaten. Hij heeft al eerder in een brief aan de Commissie laten weten dat hij kwaliteit belangrijker vindt dan kwaliteit. Nu de studenten in het hoger onderwijs blijven toestromen, legt dat extra druk op de scholen. Ik was vooral verbaasd te lezen dat we eigenlijk de norm al halen. Of is het een voorbode van de komende jaren, waarin (mede door sociaal leenstelsel?) het aandeel hoger opgeleiden onder de 40% gaat dalen?

#2 parallax

Al is 100% hoger opgeleid, als het niveau zo bedroevend laag blijft kunnen we beter de grenzen open gooien.

En dit is geen zuur ‘vroegah was alles betar’ gezeik, de huidige generatie bestaat voornamelijk uit (boter)babbelaars die het absolute minimum doen zonder kritisch na te leren denken.

Misschien verandert het curriculum te snel om nog iets zinnigs bij te dragen? In ‘mijn tijd’ ging dat als snel, het kan haast niet anders dat colleges jaar op jaar radicaal omgegooid moeten worden.

Werkelijk de Youtube-generatie.

Zap zap zap
zap
zap zap zap
klik klik klik

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Bas - Reactie op #2

Ik snap je punt hier helemaal.
Het is alleen wat kort door de bocht beschreven.
Voor mij is het bijvoorbeeld zo dat ik wél kritisch ben
en graag verder leer.
Helaas kan ik dat niet met de nieuwe regelgeving.
Ik kan het financieel niet opbrengen om nog aan een master te beginnen.
In Nederland is het volgens mij de bedoeling dat iedereen gelijke kansen krijgt in het onderwijs. Met de nieuwe regels is dit NIET het geval en dat is een erg kwalijke zaak.

#2.2 Mark3000 - Reactie op #2.1

In Nederland is het volgens mij de bedoeling dat iedereen gelijke kansen krijgt in het onderwijs. Met de nieuwe regels is dit NIET het geval en dat is een erg kwalijke zaak.

Ideologisch gelul. Je kunt geld lenen en of op een andere creatieve manier je financiering rond krijgen. Overigens is de afschaffing van die master-studiefinanciering een jammerlijke zaak, maar ik kan het begrijpen indien het gecombineerd wordt met bezuinigen die van toepassing is op andere lagen van de bevolking.

Het beste zou zijn als de overheid alleen studiefinanciering geeft voor opleidingen waar maatschappelijke noodzaak/vraag voor is en de bijdrage afschaft voor de pretmasterstudies.

#2.3 parallax - Reactie op #2.2

Want geld lenen wie is daar niet beter van geworden?

#2.4 Mark3000 - Reactie op #2.3

Vraag maar aan Michel :), IB-groep rente is ook zo’n mooi gevalletje, rente lager dan inflatie.

Doktoren\Ingenieurs\Notarissen\Advocaten\Bankiers\etc die nu een zeer mooi salaris hebben hadden vroeger ook een studiebeurs (geleend)

Het is een investering die je (gedeeltelijk) in jezelf doet en veel mensen verdienen dit terug (tenzij je een pretmaster kiest natuurlijk)

  • Volgende reactie op #2.3
#2.5 parallax - Reactie op #2.3

Ik weet niet waar je dat allemaal vandaan haalt, al dat ‘geleen’ van die doktoren & advocaten. Juist al DIE studenten komen significant vaker uit een sociaal-economisch bevoorrecht milieu.

Maar je hebt het zeker over die grote legers 28-jarige doktoren die het zelf ‘gemaakt’ hebben i.p.v. de grote meerderheid van 45-plussers die gratis hebben gestudeerd?

Lul toch niet zo. Je hebt geen idee volgens mij.

  • Volgende reactie op #2.3
  • Vorige reactie op #2.3
#2.6 Mark3000 - Reactie op #2.3

Tja, voor mijn vader (45+) geldt dat in ieder geval niet. Hij kwam niet uit een rijk gezin, heeft een geleende studiebeurs gehad en later terug betaald.

Hoe de rest van Nederland hun keuzes maakt in hun levens dat maakt me niet uit, maar het kan dus wel. Bovendien is de situatie op dit moment nog maar zeer marginaal in vergelijking met vroeger want voor de bachelorstudie zul je nog altijd een beurs ontvangen. Dus als dit een argument is vind ik dat een zeer zwak argument.

  • Volgende reactie op #2.3
  • Vorige reactie op #2.3
#2.7 parallax - Reactie op #2.3

Dus omdat jouw vader het gelukt is moet dat voor iedereen een realistisch pad zijn? Ik weet niet in welke ideale wereld jij leeft maar studeren is duurder, leven is duurder, werk ligt niet voor het oprapen en huisvesting al helemaal niet.

Als er iemand een slecht voorbeeld geeft ben jij het.

Hoe oud ben je als ik vragen mag?

  • Vorige reactie op #2.3
#3 Mark3000

“Als er druk komt op de kwaliteit van het hoger onderwijs, dan moet het percentage aan de kant”

Hier ben ik het helemaal met Zijlstra eens. Als we dus nu die percentages al halen dan is dat prima en is de stellingname van Zijlstra vreemd te noemen. Wat dat betreft begrijp ik de kritiek van #1.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jos van Dijk

Veel ouders die nu met hun kinderen een vervolgopleiding kiezen hebben de naoorlogse trend van “hogerop en verder komen dan je eigen ouders” in de genen. Zij zetten op voorhand vaak te hoog in. Aan de andere kant zijn er de onderwijsinstellingen die afgerekend worden op aantallen studenten. Er is bij de meeste studies geen enkele selectie. Zo groeit de aanwas in het hoger onderwijs door en door. Maar de druk op de kwaliteit komt niet alleen door de kwantiteit. De voortdurende bezuinigingen op kerntaken en het feit dat een groot deel van het belastinggeld voor onderwijs besteed wordt aan bureaucratie en overhead zijn minstens even belangrijke oorzaken. En daar kan Zijlstra natuurlijk wel wat aan doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Hans Verbeek
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 JSK

@11:Dus als dit een argument is vind ik dat een zeer zwak argument.

Een (1) geval noemen als argument tegen wat op zn minst statistische wetmatigheid is (rijkeluiskinderen studeren veel vaker rechten en geneeskunde) is natuurlijk veel sterker…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6.1 Mark3000 - Reactie op #6

Die opmerking was gerelateerd aan het gegeven dat de huidige situatie anders is dan vroeger. Dus, rijkeluiskinderen studeren veel vaker rechten en geneeskunde, is anno 2012 niet meer van toepassing en ook niet als de masterbeurs word afgeschaft en mensen die menen van wel daarvan zeg ik dat dat een zwak argument is. Zelfs vroeger, toen men veel slechter af was, was dat mogelijk.

En tuurlijk is er een verschil tussen rijk en arm, maar come-on, we leven niet in een communistisch land, ideologisch gelul dus. Wat betreft gelijke kansen in het onderwijs loopt Nederland sowieso voorop tenopzichte van de rest van de wereld.

#6.2 parallax - Reactie op #6.1

Wat is niet meer het geval. Dat rijkeluiskinderen statistisch gezien significant vaker studies als geneeskunde of rechten kiezen?

Nonsens.

Daarnaast heb je het punt niet begrepen: als je (al dan niet) afstudeert met 50k schuld sta je al met 3-0 achter. Dat is een goede reden om niet te willen lenen. Dan ga je dus extra werken en dat gaat ten koste van je resultaten.

Sociaal-economische mobiliteit kan alleen plaats vinden als je met dezelfde middelen in- EN uitstapt. Dat betekent dus dat het aangaan van een lening dermate aantrekkelijk moet zijn dat je niet tegen een culturele muur aanloopt als je uit een sociaal-economische ‘onderklasse’ komt.

#6.3 mark3000 - Reactie op #6.2

Uiteindelijk win je met 6-3, iemand uit een rijk gezin wint met 10-3.

Bovendien, iemand die met 50k schuld afstudeert zou zonder de maatregel met ongeveer 43k schuld zijn afgestudeerd met een 2-jaars master (270euro p.m*12*2). Die 7k maken dan niet het verschil.

Maar goed, onze discussie is eigenlijk totaal off-topic.