Kunst op Zondag | Timoer Lenk

Het uiteenvallen van de Sovjet-Unie plaatste de eerste postcommunistische leiders voor een probleem: waar laat je al die standbeelden die waren opgericht voor Lenin? De Hongaren legden een park aan waar zo’n tweehonderd van die beelden bij elkaar stonden. In de DDR verstopte Potsdam het monument achter wat bomen en verpatste Merseburg zijn beeld, zodat het nu staat in het Oost-Groningse Tjuchem. En in Oezbekistan zorgde de vorige week overleden president Islam Karimov ervoor dat de leninistische persoonsverheerlijking werd ingeruild voor de cultus van Timoer Lenk. Het was een poging een nieuw focus te geven aan een staat die zijn ideologische veren kwijt was geraakt en een nieuwe identiteit zocht. [caption id="attachment_264864" align="aligncenter" width="450"] Timoer Lenk[/caption] De middeleeuwse veroveraar Timoer is in Nederland niet zo bekend, dus eerst even een korte introductie. Rond 1220 had de Mongoolse leider Dzjengis Khan Centraal-Azië onderworpen en de oorspronkelijke bevolking uitgemoord. Het lege land werd overgenomen door Mongools- en Turkssprekende nomaden die, toen het Mongoolse rijk na een kleine eeuw uiteenviel, nieuwe rijken vormden met nieuwe leiders. Een daarvan was Timoer Lenk (1336-1405), die een dynastie stichtte die nog een eeuw zou regeren, tot het land werd overgenomen door weer een nieuwe stam, waarover straks meer.

Door: Foto: Muurschildering in het Staatsmuseum van de Geschiedenis van Oezbekistan copyright ok. Gecheckt 06-11-2022
Foto: Evgeni Zotov (cc)

Striptease op de Olympische Spelen

, door

COLUMN - Geen idee wat ik voor zinnigs over Zomergast Andrea Maier zou moeten zeggen. Ze schijnt een wetenschappelijke superster te zijn, die baanbrekend onderzoek doet naar celveroudering. Ze gaat aldus helpen de eeuwige jeugd onder handbereik te brengen. Een slecht idee als u het mij vraagt, maar ik ben dan ook misantropisch aangelegd. Het wordt ongetwijfeld een boeiende uitzending.

Laten we het over wat anders hebben.

Of er nog wat gebeurd was op de laatste dag van de Olympische Spelen?, wilde Molovich weten. Hij had zich verloren in de donkere ogen, de van levensvreugde zingende glimlach en de blijde boodschap van Griet op de Beeck, en de collectieve galbak die Twitter heet blijkbaar gelaten voor wat ‘ie was.

Nou Max, wel eens twee worstelcoaches een striptease zien geven op een Olympische mat? Een tragikomisch moment van epische proporties, dat heb je gemist. Hier zal nog jaren na dato over gegniffeld worden.

Dat duo kwam zich natuurlijk niet zomaar uitkleden: daar ging het een en ’t ander aan vooraf, dat zult u begrijpen.

Mongolië en Oezbekistan worstelden om brons. Steppenvolken en worstelen, dat is zoiets als Nederlanders en schaatsen: een nationale folkore én iets om internationaal in uit te blinken. De laatste ronde was aangebroken, en daarmee het uur van de waarheid.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Post-Atheïst

Post-Atheïst | Nobody expects

, door

COLUMN - amargaVan de week kreeg ik een petitie in mijn mailbox. Het ging om een zeventienjarig Oezbeeks meisje – Margarita Alexandrova – uit Kampen. Ze woont zeven jaar in Nederland en moet ingevolge het Nederlandse vreemdelingenbeleid terug naar Oezbekistan.

Voor mij was de zaak daarmee al meteen duidelijk. Je laat niemand eerst zeven jaar opgroeien in Nederland om daarna in volle ernst te besluiten dat ze weer terug moet. Het is van tweeën één: óf je hebt geen verstand en besluit direct dat ze mag blijven, óf je hebt geen hart en besluit dat ze meteen terug moet, maar én geen verstand én geen hart, dat gaat mij wat ver. Dus ik had de petitie al getekend voordat ik me verder in de kwestie verdiept had.

Aan de email was wat achtergrondinformatie toegevoegd, iets over een Russisch-Orthodoxe familie die protestants-christelijk geworden was en daarom niet terug kon naar Oezbekistan. Voor mij was dat allemaal niet belangrijk, temeer omdat enig googelen al snel leerde dat je in Oezbekistan maar beter helemáál niks kunt zijn. Toch was mijn nieuwsgierigheid gewekt, want op de één of andere manier was die overgang van de ene naar de andere christelijke denominatie door de overheid getoetst. Dat leek me onbestaanbaar, dus voerde ik de zoektermen “asiel geloof overgang” in.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Turkmenistan creëert een nu al rampzalig meer

, door

turkmenistanwoestijnAan grootheidswaanzin onder de Turkmeense presidenten is geen gebrek: de vorige president liet een reusachtig gouden standbeeld van zichzelf neerzetten dat met de zon meedraait, de huidige president Berdymukhamedov gaat met een kunstmatig meer de woestijn in bloei zetten (BBC). Britse en belgische bedrijven bouwen mee aan een vijfsterren-hotel dat langs het nieuwe meer moet verrijzen (MondiaalMagazine). Het ‘Gouden Eeuw project’ van president Berdymukhamedov krijgt echter veel kritiek: het zou verwoestijning en vervuiling juist in de hand werken en op den duur zelfs tot een oorlog met buurland Oezbekistan kunnen leiden (Treehugger). Een beetje eco-genuanceerd Hollands watermagement zou wellicht helpen?

Het water (circa 132 miljard m³) voor het nieuwe Altyn Asyr meer (1916 km²) komt uit de katoenvelden van Turkmenistan en is sterk vervuild met pesticiden. Omdat het water wordt getransporteerd via kilometerslange irrigatiekanalen zal het voor een groot deel verdampt zijn voordat het het meer bereikt. De Turkmeense overheid denkt het meer binnen 13 jaar gevuld te hebben. Experts verwachten echter dat het grotendeels zal verdampen danwel wegzakken in de woestijnbodem: een sterk vervuilde stoflaag achterlatend. Ongetwijfeld zal de Turkmeense overheid dan overgaan op Plan B: water uit de Amu rivier omleiden naar het meer. De Amu rivier voedt de katoenvelden Oezbekistan en uiteindelijk het Aral meer (kaartje). Dit meer is inmiddels al grotendeels droog gevallen door diezelfde katoenindustrie in de omringende landen. Het moeizame herstel van de laatste jaren (door verstandiger watergebruik) zal door de Turkmeense actie volledig teniet gedaan worden. De Oezbeken zouden dan wel wel eens gewapend bij de buren hun water kunnen gaan halen…

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.