Hyperrealistisch

‘Wat het nieuws op tv biedt, is twitter met een half uur vertraging,’ verzuchtte iemand in alle vroegte. Hij had gelijk. Alle feiten, alle beelden die ik afgelopen nacht op tv voorbij zag komen over de vernieling die de orkaan Sandy in het noordoosten van de VS aanrichtte, had ik al via twitter gezien. ‘Gut, hebben ze dat nu pas door?’ dacht ik toen CBS meldde dat het zeewater een metrostation in gutste. En die foto van een kolkende rivier waarin auto’s dobberden – een paar uur eerder was daar nog een straat geweest – kende ik ook allang.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Valkuilen nieuwe media nog groter dan voor de oude

De frictie tussen betrouwbaarheid en amusementswaarde speelt de oude media parten, maar bij de nieuwe media, zoals blogs en social media zijn daar twee dimensies bijgekomen. De valkuilen zijn daarom een stuk groter, betoogt Bart Drenth, lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) in deze gastbijdrage.

In 2003 waarschuwt de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling in het advies Medialogica dat de kwaliteit van de media onder druk staat. De media proberen de amusementswaarde van hun nieuws te verhogen door incidenten en persoonlijke conflicten bovenmatig aandacht te geven. Politici zijn hiervan zowel slachtoffer als medeplichtige. Zo hebben media en politici elkaar in een houdgreep en is er minder aandacht voor de taaie beleidspraktijk. Deze voltrekt zich dan ook grotendeels ongezien en ongestoord onder de oppervlakte, terwijl de meeste  aandacht uit gaat naar het spektakel dat zich in het volle zicht afspeelt.

In 2003 speelt internet in de meningsvorming nog maar een kleine rol. Het belang van de sociale media is op dat moment nog verwaarloosbaar. Wat betekent de opkomst van de nieuwe media voor de conclusies uit 2003? Heeft de opkomst van de sociale media sinds die tijd de tendens die de RMO waarneemt versterkt?

Op het eerste gezicht lijkt dit inderdaad het geval. Door Twitter verspreidt het nieuws zich sneller, wordt het eerder onderwerp van debat en dooft het ook weer eerder uit. Een paar uur na de dood van Kadaffi twitterde Kustaw Bessems ‘Sorry, ik was de hele dag druk, maar gelieve op deze plek alsnog zo’n plechtige, hoopvolle doch passend bezorgde Kadaffi-tweet te lezen.’ Blijkbaar is het wenselijk je te verontschuldigen als je je niet snel genoeg in het koor van commentatoren voegt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Nicholas Carr: Het ondiepe – Hoe onze hersenen omgaan met internet

Deel van boekomslag/Maven publishingVolgens Nicholas Carr maakt internet ons dommer. In het boek Hoe onze hersenen omgaan met internet, en al eerder in het artikel Is Google making us Stupid? zet hij uiteen dat internet ons denken op een subtiele manier beïnvloed. Door veel bezig te zijn op internet veranderen onze hersenen. We zijn sneller afgeleid, niet meer instaat om ons goed te concentreren op lange teksten en kunnen daardoor ook minder goed nadenken. Zeker als we dagelijks 8 uur naar een beeldschermen kijken. We zijn hierdoor geneigd tot multitasking, we kijken om de paar minuten naar onze email-inbox, en we raken afgeleid door de vele links en andere irrelevante informatie die op een webpagina zichtbaar zijn.

Carr was onlangs op toer in Nederland om zijn boek, dat in het Nederlands is vertaald, te promoten. Afgelopen vrijdag 5 maart was ik aanwezig bij een van de lezingen die hij heeft ter gelegenheid hiervan heeft gegeven (in Wageningen). In het stampvolle auditorium vertelde hij over de gevolgen van internet voor ons denken. De boodschap van Carr is dat onze hersenen veranderen door de grote blootstelling aan internet. Uiteraard zijn niet alle effecten van het internet negatief maar hij benadrukt dat de negatieve effecten mogelijk toch ernstiger zijn dan we denken. Carr is natuurlijk zelf een zware internetgebruiker en constateert de problemen dan ook bij zichzelf. Hij merkt dat hij minder goed instaat is om zich te concentreren op een langer stuk tekst en hij is geneigd om snel door lange stukken heen te skimmen.
Ook op televisie was aandacht voor Carr (Een Vandaag, 7 maart 2011):

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De toekomst van content

arianna huffingtonDe overname van the Huffington Post door AOL vorige week voor maar liefst 315 miljoen dollar was groot nieuws. 315 miljoen! Voor een site met echte originele artikelen nog wel! Dat is veel meer dan Van Thillo neertelde voor alle kranten van PCM. In een tijd waarin bijna ieder journalistiek bedrijf op internet zoekt naar een verdienmodel wordt zoiets dan ook met argusogen bekeken. Is dit goed nieuws? Kan het dus toch, geld verdienen met gratis online journalistiek?

AOL is een moloch uit het internetverleden. Een 1.0-bedrijf dat groot werd met het aanbieden van ouderwetse inbelverbindingen. Maar het aantal mensen dat een internetaansluiting had via AOL daalde en daarmee de winst. Onlangs deed een voormalige CEO een bizarre onthulling: De inkomsten zijn nog steeds voor het overgrote deel afkomstig van mensen die denken dat ze nog internetten via AOL, maar dat al lang niet meer doen; mensen die niet snappen dat ze geen modem meer hebben en niet weten dat ze AOL helemaal niet hoeven te betalen om hun webmail te lezen.

Los van deze twijfelachtige ethiek, kan je je afvragen of een bedrijf met een dergelijk bedrijfsplan ook de juiste strategie heeft om te overleven op internet. Op zoek naar een nieuwe inkomstenbron wil AOL een content-bedrijf worden. Het wil zoveel mogelijk mensen naar eigen websites lokken die daar op advertenties klikken, zoals bij de Huffington Post. Is dat zoveel geld waard?

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Plasterk, wij hebben al een verdienmodel

voorbeeld
Plasterk zegt op Nu.nl dat een betaalmodel van levensbelang is voor webjournalistiek. We zeiden het al eerder: popmuziek is ook niet afhankelijk van een medium, er zal altijd muziek gemaakt worden. Men verdient anders dan in 1972 aan popmuziek. De communities, de online shirtverkoop en de YouTubes van deze wereld hebben de muzikanten goed gedaan. Dus is het tijd om ook kwaliteitsjournalistiek eens om te gooien. Is die aloude journalistieke sector soms bang voor de innovaties?

Bij deze een fictief voorstel (met dank aan een oplettende Sargasso-lezer van dit artikel, naar aanleiding van mijn eerdere stuk hier). Je betaalt 190 euro per jaar (een abonnement van de Volkskrant kost je nu bijna 280 en dan heb je alleen maar materiaal voor papier maché) maar dan heb je ook de nieuwste Apple Tablet om je nieuws te checken. Met goede achtergrondverhalen, video, podcasts, álles. Doet u ’t liever met een Oost-Europese variant? Ook goed. Facebooken, kopiëren, Wikiën, embedden – alles mag met het nieuws.

En de huis-tuin en keuken-websites van kranten worden niet meer dan eenvoudige rss-salons voor het actuele nieuws maar goede (gratis) archieven van het oude nieuws. Wat ‘oud’ is, is aan de eigenaars van zo’n titel zelf. Oké, één sterk merk dat journalistieke kwaliteit garandeert is tot daar aan toe, maar kan je dan ook andere abonnementen binnenslepen met zo’n apparaat? Tuurlijk. Net als nu. Voor 3 maanden. Of losse verkoop.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Marijnissen en de zorg om de ‘kwaliteitsjournalistiek’ (maar wat is dat?)

marijnissenSP-Kamerlid Jan Marijnissen maakt zich al enige tijd zorgen over de ‘onafhankelijke’ en ‘kritische’ journalistiek in Nederland. In februari van dit jaar – maar ook al eerder – benadrukte hij het belang van kwaliteitskranten. Een van de pijlers van dit artikel is de mogelijkheid tot verruiming van staatssteun (onder de nodige voorwaarden). Vandaag, 14 oktober, was Marijnissen te gast bij de Hogeschool van Amsterdam en sprak over de toekomst van de journalistiek met studenten van het profiel Nieuws en Media van de opleiding Media, Informatie en Communicatie (MIC).

Voor een docent aan de opleiding was het indrukwekkend om te zien hoe de studenten, nog nat achter de oren, de rode orkaan uit Oss voor hun kiezen kregen. Amusant was het ook. Maar welke namen en rugnummers nu écht horen bij de kwaliteitsjournalistiek volgens Marijnissen? Het werd me (nog) niet duidelijk. De Telegraaf in elk geval niet. Vol weerzin sprak de SP’er over de ‘actiekrant’ Telegraaf. ‘Maar Trouw kan er ook wat van.’ Nu.nl? Bloggers? Profiteurs van andere media. GeenStijl? ‘Tuig van de richel […] Waarom zit die Rutger bij Triana, bij één van de beste presentatoren in Nederland, Joost Karhof? Wat doet-ie daar?’ Twitter? ‘Alle twitteraars zijn losers. Twitterende kamerleden zijn ijdeltuiten’. Hij roemde wel de inzet van NRC Handelsblad en actualiteitenrubrieken als Zembla.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Journalistiek erin, dagblad eruit

tron_user‘Hoe is het mogelijk,’ vroeg ik aan studenten van de opleiding Media, Informatie en Communicatie (Hogeschool van Amsterdam) tijdens een hoorcollege, ‘dat bedrijven wel blijven verdienen aan iets gewoons als koffiedrinken, maar dat uitgevers steeds minder succes boeken met kranten?’ Ik daagde de studenten uit tot het nadenken over een uitvinding om aan nieuws te blijven verdienen.

Ze bleven me het verlossende antwoord schuldig. De vergelijking met de koffiebranche lijkt ridicuul, maar ze blijft me wel bij. Waarom betalen we ons in godsnaam scheel aan een onbeduidende drank in een hippe beker? Niet alleen in het openbaar, ook privé. Machinefabrikanten gaan succesvol hand in hand met voedingsmiddelenconcerns. Het drinken van een Nespresso met de classy look van Clooney is peperduur in vergelijking met het drinken van de filterbak, maar kennelijk is de consument bereid te betalen voor kwaliteit. Ook voor journalistieke kwaliteit?

Ik ken een urban legend van een uitgeverij die erover dacht een groot landelijk dagblad over te nemen. De calculerende uitgever zag bij benadering af van de koop: ‘Dan zit ik over tien jaar met een handvol lijken als doelgroep.’ De uitgevers en bladenmakers klagen. Het doet me sterk denken aan de boze tongen die iets beweerden over het instorten van de muziekindustrie: dat gemopper kwam uit de hoek van de grote platenmaatschappijen. Maar door het downloaden is geen mens minder naar Lowlands of Jan Smit gegaan. Er is maar één oplossing voor een gezonde toekomst voor de journalistieke kwaliteit: schaf het papieren dagblad af. Is het dan werkelijk zo simpel?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Tarikken die iets met media doen

tariktarik2Toch mooi. Cinekid, dat festival voor VPRO-kijkende kinderen die Annefleur en Constant heten, doet iets met nieuwe media. Namelijk: een award uitreiken. Kunstenaars konden hun producties inzenden. Dit dienden mediaproducties te zijn voor kinderen en/of jongeren tussen de 4 en 14 jaar. Wij feliciteren Tarik Yousif, want die bleek genomineerd te zijn. Tarik Yousif, het orakel. Directeur van Creative Urbans. Zijn installatie De Bespeelbare Stad is genomineerd, zo vermeldt de site van Cinekid. Daar staat het: Tarik Yousif, Hallal Online. O nee, het is een andere Tarik. Tarik Barri! Cinekid weet het alleen zelf nog niet.

Ze dachten daar bij Cinekid: ach, zoveel Tariks die iets met media doen zullen er niet zijn. Even googlen. Geraldine, wat denk jij? Ze lijken op elkaar. Barri, Yousif, ach. Het zal wel dezelfde zijn. Mooi niet. Tarik Barri maakt geen praatprogramma’s voor Radio 5. Die fungeert niet als politieke barometer. Die maakt uiterst bizarre animaties en geluidscomposities als deze. Als het prijsgeld voor die Nieuwe Media Award dan maar niet bij stichting Creative Urbans van Yousif terechtkomt, maar gewoon bij de Barri, ooit ook bekend als de uitgeprocedeerde asielzoeker Samir. (Goh, hoe weet jij dat, Van Aalten?)

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende