Valkuilen nieuwe media nog groter dan voor de oude
De frictie tussen betrouwbaarheid en amusementswaarde speelt de oude media parten, maar bij de nieuwe media, zoals blogs en social media zijn daar twee dimensies bijgekomen. De valkuilen zijn daarom een stuk groter, betoogt Bart Drenth, lid van de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling (RMO) in deze gastbijdrage.
In 2003 waarschuwt de Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling in het advies Medialogica dat de kwaliteit van de media onder druk staat. De media proberen de amusementswaarde van hun nieuws te verhogen door incidenten en persoonlijke conflicten bovenmatig aandacht te geven. Politici zijn hiervan zowel slachtoffer als medeplichtige. Zo hebben media en politici elkaar in een houdgreep en is er minder aandacht voor de taaie beleidspraktijk. Deze voltrekt zich dan ook grotendeels ongezien en ongestoord onder de oppervlakte, terwijl de meeste aandacht uit gaat naar het spektakel dat zich in het volle zicht afspeelt.
In 2003 speelt internet in de meningsvorming nog maar een kleine rol. Het belang van de sociale media is op dat moment nog verwaarloosbaar. Wat betekent de opkomst van de nieuwe media voor de conclusies uit 2003? Heeft de opkomst van de sociale media sinds die tijd de tendens die de RMO waarneemt versterkt?
Op het eerste gezicht lijkt dit inderdaad het geval. Door Twitter verspreidt het nieuws zich sneller, wordt het eerder onderwerp van debat en dooft het ook weer eerder uit. Een paar uur na de dood van Kadaffi twitterde Kustaw Bessems ‘Sorry, ik was de hele dag druk, maar gelieve op deze plek alsnog zo’n plechtige, hoopvolle doch passend bezorgde Kadaffi-tweet te lezen.’ Blijkbaar is het wenselijk je te verontschuldigen als je je niet snel genoeg in het koor van commentatoren voegt.