Rijkdom is het probleem

De rijken worden steeds rijker, vorig jaar alleen al 2.000.000.000.000 dollar. Tegelijk leeft bijna de helft van de wereldbevolking onder de armoedegrens van 6,85 dollar per dag. Ter gelegenheid van het World Economic Forum in Davos legde Oxfam weer eens de vinger op de zere plek. 'Zestig procent van de rijkdom van miljardairs is afkomstig van erfenissen, monopoliemacht of vriendjespolitiek, volgens Oxfam: “extreem veel rijkdom van miljardairs is grotendeels onverdiend.”' Een andere conclusie uit Takers not Makers, het jaarlijkse onderzoek van Oxfam naar sociale ongelijkheid: 'De rijkste 1 procent in het mondiale noorden haalde in 2023 via het financiële systeem 30 miljoen dollar per uur uit het mondiale zuiden.' Per uur! Klimaatverandering Sinds een jaar of tien volg ik voor een kleine hulporganisatie het nieuws over Malawi, een van de armste landen ter wereld in het zuiden van Afrika. Het land is niet alleen arm maar wordt de laatste jaren ook buitensporig getroffen door de klimaatverandering. Afrika is naar schatting slechts verantwoordelijk voor 4 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Maar Afrikaanse landen zijn wel een groot slachtoffer. Malawi kende in de laatste halve eeuw zeven periodes van droogte en 19 overstromingen.De afgelopen jaren werd het afwisselend getroffen door grote droogte, hevige regenval en orkanen. De cycloon Freddy richtte begin 2023 een spoor van vernielingen aan in Mozambique en Malawi. Malawi telde meer dan 1200 doden, meer dan een half miljoen ontheemden en een totale schade die geschat wordt op 507 miljoen dollar. Eind vorig jaar trof een tropische storm met de naam Chido opnieuw tienduizenden mensen. Nu bereidt het door droogte getroffen land zich opnieuw voor op potentieel gevaarlijke regenval. Ondertussen bouwt het rijke deel van de wereld aan 'een façade voor aanhoudend extractivisme en controle door bedrijven over mineralen in Afrika. De uitgestrekte bossen, mineralen en het land van Afrika worden steeds meer vercommercialiseerd onder het mom van koolstofcompensatieprojecten. Wereldwijde bedrijven investeren in deze projecten en beweren dat ze hun emissies "compenseren" terwijl ze in hun landen gewoon doorgaan met hun dagelijkse gang van zaken.' Ziekte Armoede en ontheemding gaan gepaard met gezondheidsproblemen. Malawi heeft de afgelopen drie jaar te maken gehad met cholera-uitbraken, waarvan de zwaarste in 2022 plaatsvond. Hierbij vielen landelijk ruim 1.700 doden. De overheid werkt hard aan maatregelen om de toegang tot veilig water en sanitaire voorzieningen te vergroten en verbeterde hygiënepraktijken te bevorderen; om het bewustzijn te vergroten en door de gemeenschap geleide initiatieven te bevorderen om uitbraken te voorkomen en erop te reageren. Bij elke natuurramp gaat er echter weer een resultaat van deze inspanningen verloren. Dat geldt ook voor malaria. Woensdag kondigde de miljardairsregering-Trump aan te stoppen met het financieren van anti-aidsprogramma PEPFAR. Daarmee worden hiv-medicijnen, -tests en -preventieprojecten gefinancierd. Die mededeling is sindsdien deels verzacht door de regering zelf en tijdelijk opgeschort door een federale rechter. Maar de uitwerking is verlammend. Overal in de wereld zijn klinieken gesloten en projecten stilgelegd. HIV/Aids is in Malawi nog steeds een dodelijke ziekte. Vluchtelingen Malawi is ondanks alles in politiek opzicht een relatief stabiel land. Gewelddadige politieke conflicten in de omgeving, niet zelden gerelateerd aan de winning van olie en mineralen, hebben het land echter opgezadeld met grote stromen vluchtelingen. Tot voor kort waren dat vooral vluchtelingen uit Congo die werden opgevangen in een een overvol kamp ten noorden van de hoofdstad Lilongwe. Onlangs is een grote groep vluchtelingen uit Mozambique aangekomen in het zuiden van Malawi. 'Plunderende bendes en politieke onrust sinds de verkiezingen van oktober hebben duizenden Mozambikanen over de grens naar Malawi gedreven, ondanks de droogte, voedsel- en brandstoftekorten,' schrijft The Guardian. Een nieuwe opgave voor een land dat de eigen bevolking nauwelijks kan voeden.  President Chakwera is deze week in Tanzania. Hij put hoop uit een bijdrage van 300 miljoen dollar van de Wereldbank en de Afrikaanse Ontwikkelingsbank om in zijn land de aansluiting op het electriciteitsnet in 2030 te verhogen van 25% tot 70%. Dat Tanzania onlangs een claim legde op de helft van het Lake Malawi zal hem waarschijnlijk nog de minste zorgen baren.

Door: Foto: Hans Hillewaert (cc)
Foto: CAFOD Photo Library (cc)

Paul Teule: meer doen om klimaatverandering te voorkomen

, door

INTERVIEW - Afgelopen vrijdag zat onze eigen Paul Teule in de uitzending van Avro Vrijdagmiddag Live, om te praten over de vraag of het niet goedkoper zou zijn om natuurrampen te voorkomen dan te ‘genezen.’ Mede-gast Frits Barend vroeg vooraf of hij mee moest werken aan de nationale actie van afgelopen maandag. Het antwoord van Teule: ‘Ja, maar vraag dan óók aandacht voor hoe we dit kunnen voorkomen.’

In een gesprek van tien minuten zet Teule uiteen dat het het slimste zou zijn om klimaatverandering te voorkomen. ‘Het is zeker goedkoper. Het kost een paar procent van ons inkomen om die CO2-niveaus beheersbaar te houden, en het levert het dubbele op aan bespaarde uitgaven aan schade,’ aldus Teule.

Het gesprek gaat verder over de besteding van de gelden die ingezameld worden na dit soort rampen. Daar deed Sargasso eerder ook al onderzoek naar.

Het gesprek met Paul Teule is hier te beluisteren.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Giro 555-actie werkt beste voor natuurramp, zoals tyfoon Haiyan

, door

DATA - De samenwerkende hulporganisaties (SHO) hebben vanmiddag Giro 555 opengesteld om geld in te zamelen voor noodhulp aan de slachtoffers van tyfoon Haiyan op de Filipijnen. Het is de veertigste nationale actie van de SHO sinds 1984.

De tyfoon Haiyan heeft een ravage aangericht op de Filipijnen. Het officiële dodental stond vanmiddag volgens de Associated Press op 942, maar er wordt verwacht dat het aantal doden nog flink zal oplopen.

Van de 39 Giro 555-acties die de SHO in de afgelopen dertig jaar heeft gehouden, waren er 20 vanwege een natuurramp. Die brachten tezamen ruim 593 miljoen euro op. Dat is driekwart van de totale opbrengst van Giro 555-acties sinds 1984. Eerder dit jaar zetten we al op een rij hoeveel de verschillende acties hebben opgebracht, en welk percentage daarvan naar overhead zijn gegaan.* 

Aan die tabel moeten nog twee acties worden toegevoegd. In 2011 werd ‘Droogte Hoorn van Afrika’ gestart, een actie die volgens de SHO 25 miljoen euro opbracht. De actie ‘Help slachtoffers Syrië’ bracht 4.9 miljoen euro op. Dat onderstreept onze conclusie dat natuurrampen meer geld in het laatje van de SHO brengen.

Zoals hierboven vermeld is het merendeel van het geld (75%) opgehaald voor natuurrampen. Daarvoor zijn ook de meeste acties georganiseerd (51%). Met de helft van de Giro 555-acties is dus driekwart van het totaal opgehaalde bedrag gehaald. In de top 5 van van acties met de hoogste opbrengsten staat slechts één niet-natuurramp: Kosovo in 1999.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Quotes du Jour | Hell freezes over…

, door

Quote du Jour“De hel is in al zijn furie over Victoria en zijn bewoners neergedaald.” (Australische premier Kevin Rudd)
“Tijdens deze korte wandeling van twee uur hebben wij temperatuurverschillen meegemaakt die je anders weinig tegenkomt.” (Willem-Alexander)

Het contrast kan bijna niet groter. Hitte, droogte en harde wind in het zuid-oosten van Australië, ruim honderd doden, tientallen dorpen zijn uitgebrand. De ergste bosbranden ooit op dit continent. In het noordoostelijk gelegen Queensland juist zeldzaam hevige overstromingen. En beide natuurrampen met slechte vooruitzichten voor de komende dagen.
Onderwijl zit onze kroonprins met zijn Maxima en minister Plasterk ergens op een Antarctisch schiereiland, mede om aandacht te vragen voor de gevolgen van de opwarming van de aarde en de afkalvende ijsmassa’s. Voor de rest evenwel een leuk uitje, getuige de weblog die Alex erop nahoudt. Niet dat dat er toe doet, want meer dan een paar door de RVD ingefluisterde opstellen met populair-wetenschappelijke inhoud valt daar niet te beleven.
Maar goed, een prins die zich zoveel gelegen laat liggen aan watermanagement en klimaatverandering…had die niet beter stante pede het vliegtuig richting Australië moeten nemen om daar de wérkelijke gevolgen van klimatologische extremiteiten in ogenschouw te nemen? Die recreatieve afdalingen in diepe gletsjerspleten en andere Zuidpoolgenoegens kunnen wel even wachten.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Quote du Jour

Quote du Jour | Aaaargh, flippen!!

, door

When the field shifts, when it fluctuates, when it goes into flux and begins to become unstable anything can happen. And what normally happens is that all hell breaks loose. […] Now “it” is here: an unstoppable magnetic pole shift that has sped up and is causing life-threatening havoc with the world’s weather. [bron, naast de zon, hier]

We hebben nog maar net dit en dit kunnen gedogen, in de Paranoïd Nation hebben ze weer een nieuw monster voor onder het bed: we zijn bezig met dood te gaan aan zonnedeeltjes. Een supermagneet duwt zomaar ons noord naar ons zuid, en omgekeerd. Nog wonderlijker is dat de zonnestraaltjes nog een ander effect lijken te hebben: we gaan terug in de tijd!
Nog even en we zijn weer duistere middeleeuwen.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Volgende