Wild in de stad

Door Nienke de Haan (student-assistent) Het gaat erom hoe tolerant we zijn tegenover de wolf als die in onze achtertuin staat. Die tolerantie bepaalt waar de grens van de oprukkende wilde natuur komt te liggen. Wilde wolven, lynxen en beren keren terug naar Europa. Voor het eerst in duizend jaar neemt de ruimte voor natuur weer toe op ons continent. “Elke vier jaar komt er een natuurgebied vrij zo groot als de oppervlakte van Nederland,” zegt Wouter Helmer (Rewilding director) enthousiast. Oorzaak van de oprukkende natuur in Europa is de leegloop van het platteland. Boerderijen worden verlaten en steeds meer mensen trekken naar de stad. Op het achtergelaten braakliggende akkerland krijgen natuur en dier steeds meer de ruimte. Maar hoe wild kan het worden? Willen we wel samenleven met wolven en beren? Volgens Helmer moet de vraag anders geformuleerd worden: hoe wild mag het worden?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Plum leaves (cc)

Kunst op Zondag | Realisme

, door

Je bent kunstenaar en je denkt: laat ik de werkelijkheid nu eens exact naschilderen. Je bent kunstminnend toeschouwer en je denkt: Goh, zo mooi liggen de knollen en citroenen er bij mij thuis niet bij.

Waarom wordt realisme een serieus kunstgenre genoemd? Omdat kunstacademie geschoolde kunstenaars het maken? Of omdat de minder behendige leek het reuze knap vindt dat iemand kan tekenen en schilderen als een fotocamera?

cc Flickr Mia Feigelson photostream Andrew Wyeth Braids (1979)

Andrew Wyeth – Braids,1979.

Ik kan me voorstellen dat een kunstenaar het een uitdaging vindt een zo objectief en levensecht schilderij wil maken van mensen, dieren en dingen. Het vraagt veel van de ambachtelijke vaardigheden en kennis. Maar om nou een heel oeuvre met louter ‘kale werkelijkheid’ op te bouwen? Misschien kunnen we dat het ‘Rembrandtsyndroom’ noemen: wie realistisch schildert schopt het nog eens tot bekende oude meester. Want er is een groot publiek voor de werkelijkheid (niet te verwarren met de waarheid). Abstracte kunst blijft voor velen lastig te verteren. Dus is het al eeuwen figuratief wat de klok slaat.

Hoewel er sinds mensenheugenis naar de werkelijkheid wordt geschilderd is de term ‘realisme’ toebedacht aan Gustave Corbet, die propageerde voorwerpen, mensen en taferelen uit dagelijkse leven te verbeelden. In zijn tijd was het een schandaal iets heel gewoons als schaamhaar op het doek te kwasten. Tegenwoordig is het schandalig als je schaamhaar hebt.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: University of Nottingham (cc)

Kunst op Zondag | Groen

, door

Groene stroom is niet groen en groene auto’s zijn niet zo zuinig als men denkt. Ach wat, vandaag in Kunst op Zondag: er is meer te doen met groen.

Je kunt elkaar een spiegel voorhouden en vragen ‘hoe groen ben jij eigenlijk?’. Een goede waarnemer ziet dan dat we nooit zo groen zullen worden als de natuur zelf.

Anish Kapoor – Sky Mirror, Kensington Gardens.
cc Flickr duncan c photostream Anish Kapoor Sky Mirror Kensington Gardens

Het duo Ackroyd & Harvey gebruikt gras als fotografisch middel. Als het gras groeit, worden de portretten scherper.

Ackroyd and Harvey – grass portrait.
cc Flickr Amy Youngs photostream Heather Ackroyd and Dan Harvey

Waarmee maar gezegd wordt: wij werken niet voor groen, groen werkt voor ons. Dat moet ook Tim Knowles gedacht hebben. Hij laat bomen zijn tekeningen maken.

Tim Knowles – Tree drawing.
cc Flickr angs school photostream Tim Knowles Tree drawing

We hebben groen nodig en toch laten we de natuur niet haar gang gaan. Uit angst er door overwoekert te raken. Als Stefaan de Croock mos verwijderd ontstaan er fraaie kunstwerken (reversed graffiti). Anna Garforth laat mos heel gecontroleerd groeien.

Anna Garforth – Moss graffiti.
cc Flickr faseextra photostream Moss graffiti AnnaGray Garforth

In ‘The Lost Gardens of Heligan’, een gerestaureerd landgoed, liggen een paar keien die door de natuur woren overwoekerd.

Heligan Gardens- Mud Maid on Woodland Walk.
cc Flickr Cross Duck photostream Green lady asleep in the woods at Heligan

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek Kwartier | Onnatuurlijke monumenten

, door

COLUMN - Als er iets is waar de natuur niet aan doet, dan is dat aan het in stand houden van natuurmonumenten.

Wat is natuur nog in dit land? Een stukje bos, ter grootte van een krant, een heuvel met wat villaatjes ertegen… *

Met ‘natuur’ bedoelen we in Nederland eigenlijk een reeks parken, op natuurlijke of onnatuurlijke wijze ontstaan, zoals de Waddenzee of de hei, of gebieden als de Biesbosch, die zorgvuldig worden gereconstrueerd zoals we denken dat ons land ooit was.

Deze natuurmonumenten worden zorgvuldig beschermd en onderhouden en, desnoods door middel van ecoducten, verbonden tot een ecologische hoofdstructuur.

Prachtig, maar met de Natuur zelf heeft dit niet zoveel te maken.

Een paar weken terug zag ik een documentaire over het verdwijnen van de Brabantse vennen. Een ven bestaat, zo leerde ik, bij gratie van een voedselarme bodem. Maar doordat er in Brabant nogal wat varkensboeren zitten wordt de grond daar langzaamaan vruchtbaarder. Er groeit meer vegetatie en dat gebladerte valt dan in het ven.

En dat is gelijk de zwanenzang van het ven. Het ven bloeit tot een grote dichte vegetatie is ontstaan, en wordt ondieper door het vallende gebladerte en het ontbindend organisch afval. Dit duurt enkele jaren. Dan is het ven verdwenen. Dan is het ven bos geworden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Politiek kwartier | Hypocriete dierenliefde

, door

COLUMN - De zogenaamde dierenliefde van het Nederlandse parlement is zo hypocriet als maar kan.

Vrijdag was er weer een overwinning voor dierenactivisten. De Tweede Kamer stemde unaniem voor een voorstel van de Partij voor de Dieren om Europese subsidies voor de fok van stieren voor het stierenvechten te staken.

‘Wereldwijd worden ieder jaar meer dan 250.000 stieren en koeien gemarteld en gedood,’ zegt Marianne Thieme.

Foutje zeker? Waren het er maar zo weinig. Het zijn er miljoenen.

De subsidies voor het Spaanse stieren fokken worden gestopt omdat het Nederlands parlement vindt dat het lijden van dieren voor menselijk vermaak niet acceptabel is.

Maar is dat lijden in de bio-industrie niet veel erger? Alleen in Nederland leven al bijna vier miljoen koeien. Slechts vijf procent daarvan leeft in de biologische landbouw. Waar we dierenambulances en de caviapolitie hebben voor zielige hondjes, leven deze koeien hun hele leven tussen op een rooster en tussen de hekken.

Natuurlijk moet bij de slacht onnodig lijden voorkomen worden. Maar laten we niet vergeten dat het uiteindelijk gaat om de kwaliteit van leven. Als ik zou mogen kiezen voor het leven van een melkkoe, een vleeskalf of een vechtstier dan zou ik het wel weten. Het is waar dat een vechtstier een naar en stressvol einde heeft. Maar daarvoor leidt hij het leven van een prins.

Foto: Sint Smeding (cc)

Eindeloze strijd rond kalkgroeve

, door

NIEUWS - De provincie Limburg moet gaan optreden tegen het bedrijf ENCI dat zonder de juiste vergunning een kalkgroeve exploiteert op de Sint Pietersberg bij Maastricht. Dat heeft de Raad van State vorige week beslist.

De Stichting Stop ENCI (SES) vraagt al sinds begin 2008 vergeefs aan het college van Gedeputeerde Staten van Limburg om ter plekke de Natuurbeschermingswet 1998 te handhaven. Volgens SES hebben de  werkzaamheden van ENCI gevolgen voor de nabijgelegen Natura-2000-natuurgebieden Sint Pietersberg en Jekerdal en zijn ze daarom vergunningplichtig. Het provinciebestuur heeft eerst bestreden dat er een vergunningplicht was, erkent dat inmiddels wel maar voert sindsdien aan dat er uitzonderingsgronden gelden. Ook op dat punt is GS nu teruggefloten.

Daarmee is een volgende stap gezet in een al jaren durende juridische milieustrijd rond de ENCI-groeve. Ook de Raad van State mengde zich al tweemaal eerder in het geschil, dat ook nu nog steeds niet is beslecht.

Op de Sint Pietersberg wordt kalk afgegraven en vervolgens gebruikt in een klinker- en cementfabriek. Daarbij wordt zwavel en stikstof uitgestoten waardoor de omgeving verzuurt. Hoewel ENCI geen vergunning heeft, trad GS hier niet tegen op. Een bezwaar van SES werd al in 2011 gegrond verklaard, maar GS verzuimde om daarna alsnog een besluit te nemen over wél handhaven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende