Niets doen is geen optie

De afgelopen week was een rollercoaster voor me. Van een flinke piek naar een diep dal. En ik deed wat ik dan altijd doe; in mijn schulp kruipen. Telefoon uit, alles negeren en gewoon doen of ik alleen op de wereld ben. Recupereren, focussen op de kleine dingen, een stukje wandelen, genieten van de mooie lucht als de zon op of onder gaat. Proberen dat hormonale gedoe in mijn lijf te manipuleren, want dat is toch waar je stemming van afhangt. Ik heb geprobeerd de dingen weer op een rijtje te krijgen. Wat nog niet helemaal gelukt is. Zoals dat vaak het geval is, heb ik nog een lange weg te gaan. Maar vandaag kreeg ik een kerstcadeautje van De Correspondent wat een zeker inzicht gaf, dat het niet allemaal hopeloos is. Dat kleine stapjes óók vooruitgang zijn. Klimaatverandering en doemscenario’s Het artikel gaat over klimaatverandering, iets waar we op dit moment zo’n beetje mee doodgegooid worden. Terecht natuurlijk, gezien alle doemscenario’s die de ronde doen en hoe we de consequenties beginnen te voelen. Lekker warm weer is voor de meeste mensen nog positief (hoewel ik met lede ogen aanzag hoe mijn tuin verpieterde, terwijl ik ook beducht was om te sproeien door het water tekort), in tegenstelling tot de stijgende energierekening volgend jaar, die ons allemaal raakt en waar ik zelf ook niet bepaald vrolijk van word.

Door: Foto: Bron: https://pixabay.com/nl/zonsondergang-achtbaan-rit-silhouet-958145/

Quote du Jour | Frits Bolkestein de sociaaldemocraat

De plannen van de klimaattafels zijn vooral voor de laagste inkomensgroepen een schok. Immers, energie is een basisbehoefte. Als die duurder wordt, treft dat de lagere inkomensgroepen onevenredig meer dan degenen die het breder hebben. Het netto resultaat werkt dus denivellerend.
[…] Verschillende onafhankelijke deskundigen hebben berekend dat het hypothetische want op basis van klimaatmodellen, die tot dusver onbetrouwbaar zijn gebleken afkoelingseffect van de Nederlandse klimaatinspanning op mondiale schaal aan het eind van deze eeuw zó klein zou zijn dat het niet meetbaar is.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De grafiekjes van Baudet

ANALYSE - Thierry Baudet toont in debatten in de Tweede Kamer regelmatig wat grafiekjes [*] die zouden laten zien dat het best meevalt met de verandering van het klimaat. Grafiekjes over droogte, neerslag en orkanen. We hebben eens uitgezocht waar die grafieken precies vandaan komen en wat ze zeggen.

Wat in elk geval opvalt: wanneer het gaat om gegevens die niet in zijn straatje passen benadrukt (of beter: overdrijft) Baudet alle onzekerheden en onnauwkeurigheden en de enorme complexiteit van de materie. Dan vindt hij dat de data met de nodige terughoudendheid moeten worden bekeken. Daar is totaal geen sprake meer van bij de data die hem wel bevallen. Die presenteert hij alsof ze de absolute waarheid zijn. Terwijl daar wel wat op aan te merken is.

Sommige claims van Baudet spreken elkaar ook tegen. Hij ontkent niet dat het klimaat warmer is geworden, maar beweert vervolgens dat zowel neerslag (boven land) als droogte niet zijn toegenomen. Als het warmer wordt, verdampt er meer water. En als die extra verdamping niet wordt aangevuld door extra neerslag, dan wordt het droger. Dat is simpele, onontkoombare natuurwetenschap.

Wat Baudet heeft gedaan, of door zijn klimaatadviseurs heeft laten doen, is bijzonder selectief winkelen in de wetenschap. Er verschijnen jaarlijks duizenden wetenschappelijke artikelen over het klimaat, die allemaal een heel klein stukje van het totaal behandelen. Al die artikelen leveren wat informatie, maar ze hebben ook hun beperkingen en onzekerheden. De werkelijke stand van de wetenschap is het totaalbeeld dat al die onderzoeken opleveren. Die stand van de wetenschap wordt bijvoorbeeld regelmatig door het IPCC samengevat. Baudet kijkt niet naar dat totaalbeeld, maar pikt uit al die duizenden onderzoeken de drie artikelen die hij in zijn verhaal kan gebruiken. En negeert de beperkingen die zo’n enkel onderzoek altijd heeft, zelfs als die beperkingen in het artikel zelf worden genoemd.

Foto: UNclimatechange (cc)

Wapenfeiten in Katowice

COLUMN - De klimaattop in Katowice loopt ten einde. En wat een succes heeft Nederland geboekt. Niks gedraai, maar de handen ineengeslagen om het ontbrekende puzzelstukje te leggen dat de doelstellingen van het Parijse klimaatakkoord zal helpen realiseren.

If you think of the Paris climate goals as a jigsaw puzzle, the circular economy is one of the missing pieces

Kloek gesproken van staatssecretaris Stientje van Veldhoven bij een door haar ministerie georganiseerde bijeenkomst tijdens de klimaattop in Katowice. En prachtig dat in ieder geval maar liefst vijf landen (Nederland, Argentinië, Japan, Noorwegen en Zuid-Afrika) nu gezamenlijk hebben beslotenom een economie zonder afval hoog op de agenda te zetten en te houden”.

Laten we daar niet te cynisch over doen. Alle kleine beetjes helpen, ook elk mini-akkoord.

En dat is niet het enige Nederlandse wapenfeit op de klimaattop.

De Rijksoverheid laat weten:

Nederland krijgt een nog prominentere rol in het helpen van ontwikkelingslanden bij de vermindering van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en de aanpassing aan klimaatverandering.

Die prominente rol bestaat uit het voorzitterschap van het NDC partnership dat Nederland, samen met Costa Rica, de komende twee jaar op zich neemt.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Interactieve impact van klimaatverandering

ANALYSE - Carbon Brief heeft op basis van 70 wetenschappelijke artikelen een interactieve website gebouwd waarmee je het effect van 1,5; 2 of meer graden opwarming kunt zien. De website laat zien wat het effect is per regio op onder andere de temperatuur, voedselproductie, verspreiding van ziektes, stormen en overstromingen, natuur, neerslag en economie. Niet de vrolijkste kost voor het weekend, wel informatief en mooi vormgegeven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klimaatbeleid is haalbaar, betaalbaar en zinvol

ANALYSE, LONGREAD - Elsevier heeft het klimaat volledig omarmd als onderwerp om zich op te profileren. En met Marcel Crok heeft de redactie een ‘waardig’ opvolger gevonden van Simon Roozendaal, die onlangs met pensioen is gegaan. Nu het klimaatbeleid in binnen- en buitenland steeds meer vorm begint aan te nemen zien we dat ‘klimaatsceptici’ en de politieke partijen die klimaatverandering als onzin afdoen, steeds meer de aanval openen op het klimaatbeleid en de vermeende torenhoge kosten die daarmee gemoeid zouden zijn. Of zoals deze week op de knalgele cover van Elsevier Weekblad in dikke zwarte en rode letters werd verkondigd:

Het artikel kwam uiteraard uit de koker van Marcel Crok, die dit soort uitspraken ook al deed in een recente hoorzitting in de tweede kamer over de kosten en baten van een eventuele klimaatwet. De hoorzitting was aangevraagd door Thierry Baudet van het Forum voor Democratie, die al jaren gretig gebruik maakt van zijn ‘klimaatkennis’. Je kunt rustig stellen dat Crok inmiddels zijn voornaamste adviseur is op dit dossier.

Overigens vind ik het een duidelijke vooruitgang dat ‘klimaatsceptici’ zich meer lijken te gaan richten op klimaatbeleid en de kosten daarvan. Een discussie daarover hoort veel meer thuis in het politieke debat dan een discussie over de klimaatwetenschap. Als het gaat over kosten is het immers belangrijk dat we die zo laag mogelijk proberen te houden en dat de rekening op een eerlijke wijze wordt verdeeld over de verschillende groepen in de samenleving. En die verdeling is (deels) een politieke keuze.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het einde van de megamachine – Fabian Scheidler

RECENSIE - door Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd.

© Uitgever Lemniscaat B.V., boekomslag Het einde van de megamachineVijfduizend jaar geleden werd de aanzet gegeven voor de vernietiging van de natuur, de onderdrukking en gewelddadige dood van tientallen miljoenen mensen en de vervreemding van nog veel meer mensen. Wat wij beschaving noemen, is een grote machine die steeds meer verslindt. De landbouw, het schrift en het bewerken van metaal waren stappen van de mensheid, maar vooral stappen achteruit. Er kwam een systeem op gang die leidde tot kolonisering, genocide, onderdrukking en ecologische catastrofe.

Zo schetst historicus en filosoof Fabian Scheidler in de eerste pagina’s van zijn boek de opkomst van ‘de megamachine’. Dat is het wereldwijde economische, financiële, sociale systeem dat als een machine lijkt te werken. Die machine berust op fysieke macht, structureel geweld en ideologische macht.

De macht van het lineair denken

Een sterk punt aan dit boek is de aandacht voor de wisselwerking tussen fysieke macht (vaak door politieke organen uitgeoefend), de structurele economische factoren en de ideeën, de cultuur, de rechtvaardiging van de macht. Ieder op zich is niet voldoende, ze hebben elkaar nodig om als machinerie te kunnen werken. Hij maakt onder andere gebruik van het werk van Immanuel Wallerstein en Michael Foucault.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Oxfam International (cc)

DNB bepleit CO2-heffing van 50 euro per ton CO2

NIEUWS - DNB directeur Job Swank pleit in een interview met NRC Handelsblad voor de invoer van een CO2-heffing van 50 Euro per ton CO2 voor de industrie. De Nederlandse industrie is relatief vervuilend en grote bedrijven betalen veel lagere energieprijzen dan elders in Europa. Daar komt nog bij dat die prijzen voor de grote bedrijven ook veel lager zijn dan wat gezinnen en kleinere bedrijven in Nederland betalen. Dat biedt volgens Swank ruimte voor het voeren van nationaal beleid. Onderzoek van DNB laat namelijk zien dat Nederland en zijn grote bedrijven wel een stootje kunnen hebben. Juist omdat de industrie lange tijd ontzien is. Swank geeft aan dat de gemiddelde CO2 prijs in Nederland 60 Euro per ton CO2 is, als alleen naar de industrie gekeken wordt bedragen de kosten 15 Euro per ton CO2.

Een belasting van 50 Euro per ton CO2 bovenop de bestaande energiebelasting en emissiehandelsprijs kan dit meer in evenwicht brengen.

Over de kosten daarvan stelt Swank:

Vergeet niet dat die belasting 8 miljard euro genereert. Dat kan je in de schatkist laten lopen, maar je kan er ook de inkomstenbelasting mee verlagen. Op die manier kan je gezinnen tegemoet komen voor het feit dat sommige producten duurder worden. Dat is een politieke beslissing.

Je kan met een deel van die inkomsten ook de getroffen sectoren via subsidies helpen om schoner te gaan produceren. Wij willen die vervuilende sectoren niet kwijt, we willen dat ze schoner worden. En voor een deel kan je de extra belasting ook zien als verevening van het speelveld. Het uitstoten van CO2 is nu gewoon te goedkoop in Nederland.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Geloven in een betere wereld?

OPINIE - VN-jongerenambassadeur Elian Yahye meent dat we de positieve verbindende kracht van groepsidentiteit niet moeten onderschatten

‘Weet je… soms word ik er gewoon een beetje moedeloos van. Wat voor invloed kan ik nou hebben op deze problematiek?’ Het is een veelgehoorde uitspraak – vaak gedaan in de context van grensoverschrijdende, schijnbaar onoplosbare problemen waar we nu mee te maken hebben. Je probeert minder te douchen, vlees wat vaker te laten staan of geeft regelmatig geld aan een goed doel. Ondertussen worden de voorspellingen over klimaatverandering steeds zorgelijker en verdrinken er nog steeds vluchtelingen in de Middellandse Zee; de oorlogen lijken niet op te houden en schrijnende armoede blijkt hardnekkiger dan gedacht en gehoopt. Begrijpelijk toch dat we soms moedeloos worden en ons afvragen: ‘Welke impact kan ik nou maken?’

Toch is deze vraag niet zo logisch als het misschien lijkt. Het is een relatief moderne en Westerse blik op de situatie, een die ons een vertekend beeld geeft van de huidige problemen én oplossingen.

De kern van het probleem zit hem in het woordje ‘ik’. De vraag stelt impliciet dat we de huidige wereldproblemen het best kunnen bezien vanuit het perspectief van het individu. Maar dat het individu tot relatief weinig in staat is als het gaat om grote mondiale uitdagingen, mag geen verrassing heten. Het douchegedrag van mevrouw X is inderdaad niet opgewassen tegen het enorme probleem van waterverspilling.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | De mens schrijft geologische geschiedenis

COLUMN - Laten we niet vergeten: het is al duizenden jaren uitzonderlijk warm. Het Holoceen, de geologische periode waarin we ons nu bevinden, is een paar graden warmer dan de andere interglaciale periodes die daaraan vooraf gingen. En eigenlijk wist niemand tot voor kort waarom dat zo was.

Waarom gedroeg de aarde zich na de laatste ijstijd anders dan na al die andere ijstijden? Geologisch en biologisch waren de verschillen miniem. Waarom gedraagt het mondiale klimaat zich dan nu anders dan anders? U begrijpt, in deze bange tijden waarin bij elke hete zomer gewaarschuwd wordt voor ‘klimaatverandering’ is dat een boeiende academische vraag.

Paleoklimatoloog Stephen Vavrus en zijn collega’s besloten tot een vergelijkend onderzoek. Te midden van alle interglaciale warme periodes van de afgelopen honderdduizenden jaren, gingen ze op zoek naar dát interglaciaal dat qua startcondities nog het meest leek op de start van het holoceen. De winnaar was een periode genaamd Marine Isotope Stage 19 (MIS 19), 800.000 jaar geleden. Die periode startte met dezelfde CO2 en methaanconcentraties als het Holoceen, tienduizend jaar geleden.

Bij alle interglacialen zie je dat die concentraties in de loop der jaren langzaam dalen, totdat er weer een ijstijd aanbreekt. Zo ook bij MIS19. En ook bij het Holoceen. Dat gedraagt zich vijfduizend jaar lang zoals elk interglaciaal. Daarna gaat het mis. De daling stokt en slaat om in een langzame stijging. (En na plm. 1850 schiet met name de CO2-concentratie nog sneller omhoog, maar dat is een ander verhaal.)

Vorige Volgende