Wapenfeiten in Katowice

De klimaattop in Katowice loopt ten einde. En wat een succes heeft Nederland geboekt. Niks gedraai, maar de handen ineengeslagen om het ontbrekende puzzelstukje te leggen dat de doelstellingen van het Parijse klimaatakkoord zal helpen realiseren. If you think of the Paris climate goals as a jigsaw puzzle, the circular economy is one of the missing pieces Kloek gesproken van staatssecretaris Stientje van Veldhoven bij een door haar ministerie georganiseerde bijeenkomst tijdens de klimaattop in Katowice. En prachtig dat in ieder geval maar liefst vijf landen (Nederland, Argentinië, Japan, Noorwegen en Zuid-Afrika) nu gezamenlijk hebben besloten “om een economie zonder afval hoog op de agenda te zetten en te houden”. Laten we daar niet te cynisch over doen. Alle kleine beetjes helpen, ook elk mini-akkoord. En dat is niet het enige Nederlandse wapenfeit op de klimaattop.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Klimaatbeleid is haalbaar, betaalbaar en zinvol

ANALYSE, LONGREAD - Elsevier heeft het klimaat volledig omarmd als onderwerp om zich op te profileren. En met Marcel Crok heeft de redactie een ‘waardig’ opvolger gevonden van Simon Roozendaal, die onlangs met pensioen is gegaan. Nu het klimaatbeleid in binnen- en buitenland steeds meer vorm begint aan te nemen zien we dat ‘klimaatsceptici’ en de politieke partijen die klimaatverandering als onzin afdoen, steeds meer de aanval openen op het klimaatbeleid en de vermeende torenhoge kosten die daarmee gemoeid zouden zijn. Of zoals deze week op de knalgele cover van Elsevier Weekblad in dikke zwarte en rode letters werd verkondigd:

Het artikel kwam uiteraard uit de koker van Marcel Crok, die dit soort uitspraken ook al deed in een recente hoorzitting in de tweede kamer over de kosten en baten van een eventuele klimaatwet. De hoorzitting was aangevraagd door Thierry Baudet van het Forum voor Democratie, die al jaren gretig gebruik maakt van zijn ‘klimaatkennis’. Je kunt rustig stellen dat Crok inmiddels zijn voornaamste adviseur is op dit dossier.

Overigens vind ik het een duidelijke vooruitgang dat ‘klimaatsceptici’ zich meer lijken te gaan richten op klimaatbeleid en de kosten daarvan. Een discussie daarover hoort veel meer thuis in het politieke debat dan een discussie over de klimaatwetenschap. Als het gaat over kosten is het immers belangrijk dat we die zo laag mogelijk proberen te houden en dat de rekening op een eerlijke wijze wordt verdeeld over de verschillende groepen in de samenleving. En die verdeling is (deels) een politieke keuze.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Interactieve impact van klimaatverandering

ANALYSE - Carbon Brief heeft op basis van 70 wetenschappelijke artikelen een interactieve website gebouwd waarmee je het effect van 1,5; 2 of meer graden opwarming kunt zien. De website laat zien wat het effect is per regio op onder andere de temperatuur, voedselproductie, verspreiding van ziektes, stormen en overstromingen, natuur, neerslag en economie. Niet de vrolijkste kost voor het weekend, wel informatief en mooi vormgegeven.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het einde van de megamachine – Fabian Scheidler

RECENSIE - door Addie Schulte, redacteur van Boekenstrijd.

© Uitgever Lemniscaat B.V., boekomslag Het einde van de megamachineVijfduizend jaar geleden werd de aanzet gegeven voor de vernietiging van de natuur, de onderdrukking en gewelddadige dood van tientallen miljoenen mensen en de vervreemding van nog veel meer mensen. Wat wij beschaving noemen, is een grote machine die steeds meer verslindt. De landbouw, het schrift en het bewerken van metaal waren stappen van de mensheid, maar vooral stappen achteruit. Er kwam een systeem op gang die leidde tot kolonisering, genocide, onderdrukking en ecologische catastrofe.

Zo schetst historicus en filosoof Fabian Scheidler in de eerste pagina’s van zijn boek de opkomst van ‘de megamachine’. Dat is het wereldwijde economische, financiële, sociale systeem dat als een machine lijkt te werken. Die machine berust op fysieke macht, structureel geweld en ideologische macht.

De macht van het lineair denken

Een sterk punt aan dit boek is de aandacht voor de wisselwerking tussen fysieke macht (vaak door politieke organen uitgeoefend), de structurele economische factoren en de ideeën, de cultuur, de rechtvaardiging van de macht. Ieder op zich is niet voldoende, ze hebben elkaar nodig om als machinerie te kunnen werken. Hij maakt onder andere gebruik van het werk van Immanuel Wallerstein en Michael Foucault.

Foto: Oxfam International (cc)

DNB bepleit CO2-heffing van 50 euro per ton CO2

NIEUWS - DNB directeur Job Swank pleit in een interview met NRC Handelsblad voor de invoer van een CO2-heffing van 50 Euro per ton CO2 voor de industrie. De Nederlandse industrie is relatief vervuilend en grote bedrijven betalen veel lagere energieprijzen dan elders in Europa. Daar komt nog bij dat die prijzen voor de grote bedrijven ook veel lager zijn dan wat gezinnen en kleinere bedrijven in Nederland betalen. Dat biedt volgens Swank ruimte voor het voeren van nationaal beleid. Onderzoek van DNB laat namelijk zien dat Nederland en zijn grote bedrijven wel een stootje kunnen hebben. Juist omdat de industrie lange tijd ontzien is. Swank geeft aan dat de gemiddelde CO2 prijs in Nederland 60 Euro per ton CO2 is, als alleen naar de industrie gekeken wordt bedragen de kosten 15 Euro per ton CO2.

Een belasting van 50 Euro per ton CO2 bovenop de bestaande energiebelasting en emissiehandelsprijs kan dit meer in evenwicht brengen.

Over de kosten daarvan stelt Swank:

Vergeet niet dat die belasting 8 miljard euro genereert. Dat kan je in de schatkist laten lopen, maar je kan er ook de inkomstenbelasting mee verlagen. Op die manier kan je gezinnen tegemoet komen voor het feit dat sommige producten duurder worden. Dat is een politieke beslissing.

Je kan met een deel van die inkomsten ook de getroffen sectoren via subsidies helpen om schoner te gaan produceren. Wij willen die vervuilende sectoren niet kwijt, we willen dat ze schoner worden. En voor een deel kan je de extra belasting ook zien als verevening van het speelveld. Het uitstoten van CO2 is nu gewoon te goedkoop in Nederland.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Shell nam meer dan 16 jaar de tijd om aandeelhouders te informeren over klimaatverandering

De website’s DeSmog UK and DeSmog hebben zich door decennia aan financiële jaarverslagen van Shell bedrijven heen gewerkt om te onderzoeken wanneer Shell begon met het informeren van zijn aandeelhouders over de financiële risico’s van klimaatverandering voor de bedrijfsvoering en de waarde van het bedrijf. De conclusie van hun analyse is dat het Shell meer dan 16 kostte om een duidelijk waarschuwend signaal aan de aandeelhouders af te geven.

Foto: Roel Wijnants (cc)

Geloven in een betere wereld?

OPINIE - VN-jongerenambassadeur Elian Yahye meent dat we de positieve verbindende kracht van groepsidentiteit niet moeten onderschatten

‘Weet je… soms word ik er gewoon een beetje moedeloos van. Wat voor invloed kan ik nou hebben op deze problematiek?’ Het is een veelgehoorde uitspraak – vaak gedaan in de context van grensoverschrijdende, schijnbaar onoplosbare problemen waar we nu mee te maken hebben. Je probeert minder te douchen, vlees wat vaker te laten staan of geeft regelmatig geld aan een goed doel. Ondertussen worden de voorspellingen over klimaatverandering steeds zorgelijker en verdrinken er nog steeds vluchtelingen in de Middellandse Zee; de oorlogen lijken niet op te houden en schrijnende armoede blijkt hardnekkiger dan gedacht en gehoopt. Begrijpelijk toch dat we soms moedeloos worden en ons afvragen: ‘Welke impact kan ik nou maken?’

Toch is deze vraag niet zo logisch als het misschien lijkt. Het is een relatief moderne en Westerse blik op de situatie, een die ons een vertekend beeld geeft van de huidige problemen én oplossingen.

De kern van het probleem zit hem in het woordje ‘ik’. De vraag stelt impliciet dat we de huidige wereldproblemen het best kunnen bezien vanuit het perspectief van het individu. Maar dat het individu tot relatief weinig in staat is als het gaat om grote mondiale uitdagingen, mag geen verrassing heten. Het douchegedrag van mevrouw X is inderdaad niet opgewassen tegen het enorme probleem van waterverspilling.

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

Hulspas weet het | De mens schrijft geologische geschiedenis

COLUMN - Laten we niet vergeten: het is al duizenden jaren uitzonderlijk warm. Het Holoceen, de geologische periode waarin we ons nu bevinden, is een paar graden warmer dan de andere interglaciale periodes die daaraan vooraf gingen. En eigenlijk wist niemand tot voor kort waarom dat zo was.

Waarom gedroeg de aarde zich na de laatste ijstijd anders dan na al die andere ijstijden? Geologisch en biologisch waren de verschillen miniem. Waarom gedraagt het mondiale klimaat zich dan nu anders dan anders? U begrijpt, in deze bange tijden waarin bij elke hete zomer gewaarschuwd wordt voor ‘klimaatverandering’ is dat een boeiende academische vraag.

Paleoklimatoloog Stephen Vavrus en zijn collega’s besloten tot een vergelijkend onderzoek. Te midden van alle interglaciale warme periodes van de afgelopen honderdduizenden jaren, gingen ze op zoek naar dát interglaciaal dat qua startcondities nog het meest leek op de start van het holoceen. De winnaar was een periode genaamd Marine Isotope Stage 19 (MIS 19), 800.000 jaar geleden. Die periode startte met dezelfde CO2 en methaanconcentraties als het Holoceen, tienduizend jaar geleden.

Bij alle interglacialen zie je dat die concentraties in de loop der jaren langzaam dalen, totdat er weer een ijstijd aanbreekt. Zo ook bij MIS19. En ook bij het Holoceen. Dat gedraagt zich vijfduizend jaar lang zoals elk interglaciaal. Daarna gaat het mis. De daling stokt en slaat om in een langzame stijging. (En na plm. 1850 schiet met name de CO2-concentratie nog sneller omhoog, maar dat is een ander verhaal.)

Olie- en petrochemiebedrijven vragen Amerikaanse overheid om bescherming tegen klimaatverandering

Graag willen wij bescherming van onze bedrijven en werknemers tegen de gevolgen van volgens door ons betaalde denktanks en brancheorganisaties niet bestaande problemen, is getekend olie, gas- en petrochemiebedrijven

Zo zou je het verzoek van olie-, gas- en petrochemiebedrijven om bescherming tegen de gevolgen van klimaatverandering aan de Amerikaanse overheid kunnen samenvatten. Al decennialang financieren olie-, gas en petrochemiebedrijven denktanks en brancheorganisaties die twijfel zaaien over door mensen veroorzaakte klimaatverandering. Nu vragen dezelfde bedrijven om prioriteit voor hun installaties en werknemers bij het aanleggen van dijkverzwaringen die de gevolgen van door mensen veroorzaakte klimaatverandering tegen te gaan. De staat Texas heeft een beroep gedaan op $12 miljard aan federale fondsen om petrochemische installaties en raffinaderijen te beschermen tegen overstromingen.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: tonynetone (cc)

“CO2 maakt de aarde groener”. Klinkt goed, maar is dat ook zo?

NIEUWS - Planten en bomen hebben CO2 nodig om te groeien en we stoten inmiddels 40 miljard ton per jaar uit, de atmosfeer in. Een aantal studies suggereren dat mensen door de uitstoot van CO2 bijdragen aan een wereldwijde toename in de fotosynthese. Reden voor sommige reageerders op Sargasso om te stellen dat de aarde voorlopig vooral groener wordt ten gevolge van de klimaatverandering. Tijd dus om er wat dieper in te duiken op basis van de gegevens van een van de onderzoekers naar het verschijnsel dat de aarde groener wordt ten gevolge van stijgende CO2 emissies.

Het goede nieuws

Om met het goede nieuws te beginnen. Het klopt dat de aarde groener wordt ten gevolge van hogere CO2-emissies. Elliot Campbell, een milieuwetenschapper van de Universiteit van Californië, en zijn collega’s publiceerden vorig jaar een studie waaruit bleek dat planten momenteel 31 procent meer CO2 omzetten in organische stof dan vóór de Industriële Revolutie. Verschillende pseudo-sceptische denktanks doken dan ook meteen bovenop het artikel. Het Competitive Enterprise Institute verklaarde kort nadat de studie verscheen:

So-called carbon pollution has done much more to expand and invigorate the planet’s greenery than all the climate policies of all the world’s governments combined.

Ook het Heartland Institute (u weet wel, de denktank die mensen die vertrouwen hebben in de klimaatwetenschap vergeleek met de Unabomber) besteedde aandacht aan het onderzoek.

Vorige Volgende