De zaak Vermaning

U wilde al naar het Drents Museum om daar de beeldschone Iran-expositie te bezoeken en sinds zaterdag is er een tweede reden om naar Assen te gaan: de wat kleinere tentoonstelling “De zaak Vermaning”. Tjerk Vermaning (1929-1987) is misschien wel de beroemdste Nederlandse archeoloog van de twintigste eeuw en dat is niet zo best, want een deel van zijn vondsten was vervalst en hij heeft zijn bekendheid mede te danken aan een rechtszaak. Wie onechte oudheden verkoopt als echt, is immers een oplichter en daarvoor werd hij in 1977 veroordeeld. Een jaar later diende het hoger beroep: de rechter liet zich over de authenticiteit van de vervalsingen niet uit, maar redeneerde min of meer dat als de voorwerpen echt waren, Vermaning onschuldig was, en dat als ze vals waren, nog niet was bewezen dat de Drentse amateurarcheoloog ze zelf had vervaardigd.

Door: Foto: Expositie "De zaak Vermaning" ((c) LiviusOrg)
Quote du Jour

Quote du Jour | Overend houden

, door

Lo, we kunnen Postema niet overend houden. Iemand moet nu bellen dat hij eer aan zichzelf moet houden. Debat is slechts denkbare scenario voor ons. (En dat ligt niet aan Kirsten)

Gisteren kwam op een nogal knullige manier naar buiten dat Lilianne Ploumen wilde dat André Postema, bestuursvoorzitter van LVO én voorzitter van de Eerste Kamerfractie van de PvdA, de eer aan zichzelf zou houden als bestuursvoorzitter van LVO. In dat debat was Postema de gebeten hond:

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: Tomasz Pro (cc)

Op de radar van de overheid

, door

VERSLAG - Wat als de overheid zichtbare en onzichtbare opsporingstools inzet? Brenno de Winter ondervond het aan den lijve en vertelt in Villamedia wat het met je doet als je als journalist op de radar staat.‘Toen ik mijn huidige vrouw ontmoette, durfde ik nauwelijks met haar aan de telefoon te spreken.’ 

Onafhankelijke journalistiek is een van de belangrijke hulpmiddelen om te voorkomen dat een overheid doorslaat. Dankzij de onthullingen van Zembla wordt duidelijk dat het Openbaar Ministerie (OM) bij een misdrijf anders met bedrijven omgaat dan met burgers. CBS News toont foto’s van de Abu Ghraib gevangenis waar de Amerikanen gevangen martelen en verkrachten. De Volkskrant brengt Halbe Zijlstra ten val na onthullingen over een verzonnen bezoek aan Poetin. Wikileaks laat met diverse onthullingen zien hoe de oorlogen in Afghanistan en Irak werkelijk verlopen, hoe de ambtsberichten een ander licht op de diplomatiek van de VS werpen of hoe de CIA inbreekt op televisies van burgers.

Inlichtingendiensten

Wie het belangenspel begrijpt, snapt ook dat een overheid zal reageren. Hoe gevoeliger het verhaal hoe feller de reactie. Na de onthullingen van Edward Snowden wordt dat zichtbaar. De vriend van journalist Glenn Greenwald wordt uren opgehouden op vliegveld Heathrow op basis van antiterreurwetgeving. Medewerkers van de Britse inlichtingendienst GCHQ dwingen The Guardian tot het vernietigen van de documenten onder hun toeziend oog. Enkele Europese landen weigerden de premier van Bolivia door hun luchtruim uit angst dat Snowden aan boord zat.

Foto: Scan uit het NRC Handelsblad copyright ok. Gecheckt 12-10-2022

Brief aan Peter Vandermeersch

, door

BRIEF - Geachte heer Vandermeersch,

Afgelopen zaterdag zag het NRC Handelsblad, waar u hoofdredacteur bent, er anders uit dan de lezers gewend zijn en u nodigt hen uit u te laten weten wat ze goed en minder goed vinden aan de weekendeditie, die u ook typeert als de belangrijkste krant van de week.

“Sommige columns kregen een ander jasje, andere een nieuwe plek”, schrijft u, en omdat u waarde hecht aan de dialoog met de lezer, wil ik u bij wijze van antwoord zeggen: het was beter geweest de columns helemaal te schrappen. De krant is het medium niet voor columnistiek.

Een mening bestaat uit een stelling en liefst enige argumenten. Bied je je mening aan in columnvorm, dan voeg je nog een persoonlijke anekdote toe om de lezer te prikkelen, maar dat is het wel zo ongeveer. Soms heb je aan 300 woorden genoeg, soms kom je aan 2000 nog tekort. Online kun je zoveel woorden nemen als je nodig hebt. Je hoeft geen argumenten achterwege te laten omdat je je woordental hebt bereikt en je hoeft je betoog niet uit te spinnen om een woordental te halen. Daarom is het internet voor het ventileren van meningen geschikter dan een column in een krant, waar het keurslijf van het woordental ertoe leidt dat de mening óf onvoldoende wordt onderbouwd óf tot vervelens toe uitgesponnen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Quote du Jour

Quote du Jour | Nepdiscussies over nepnieuws

, door

Het pleiten tegen nepnieuws in een samenleving die gekenmerkt wordt door bedrieglijke communicatie, die haastig, competitief en ongelijk is, en waarin de leden zich verschansen in de niches van hun identity politics, komt neer op een pleidooi voor seksuele onthouding in een bordeel

Zegt Cees Hamelink (1940), emeritus hoogleraar Internationale Communicatie aan de Universiteit van Amsterdam, in de bundel Nepnieuws Explosie; desinformatie in de Nederlandse media onder redactie van Tabe Bergman en Eric van de Beek (uitgeverij de Blauwe Tijger)

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe de vrijheid van meningsuiting van de een die van een ander kan verhinderen

, door

OPINIE - Wanneer wegen de pros van vrijheid van meningsuiting op tegen de cons, en aan welke cons moeten we denken? In een eerdere blogpost boog ik me over de vraag of verweer en weerlegging altijd een goede manier is om om te gaan met onware en kwetsende uitspraken. Ik beloofde toen een vervolgblog waarin ik in zou gaan op de relatie tussen vrijheid van meningsuiting en het toebrengen van schade aan anderen. In deze blog wil ik specifiek verkennen of de uitoefening van iemands recht op vrijheid van meningsuiting soms datzelfde recht van een ander om zeep kan helpen. Als dat zo is, kan het opvolgen van Mill’s principe in bepaalde gevallen zelfondermijnend zijn.

Vrijheid van meningsuiting en Mill’s schadebeginsel

In de eerdere blogpost vatte ik schematisch ‘Mill’s principe’ over vrijheid van meningsuiting als volgt samen:

  • Foute meningen mogen niet worden gecensureerd.
  • Foute meningen vragen om verweer en weerlegging.
  • Verweer en weerlegging brengen epistemische voordelen.

    • Mill was een optimist – ik denk niet dat hij de Baudets, Trumps en internettrolls van deze wereld had kunnen voorzien. Je kunt je dan ook afvragen hoe Mill over het gewicht van zijn eigen principe zou hebben gedacht als hij nu had geleefd. Absoluut is het principe in elk geval niet. Mill is hier expliciet over: het toebrengen van schade aan anderen is de grens. Het Milliaanse principe van het recht op vrijheid van meningsuiting dient dus te worden afgewogen tegen een ander Milliaans principe, namelijk, het schadebeginsel (zie ook deze blog). Kortweg, als iemands uitspraken anderen schade toebrengen, dan vervalt daarmee zijn recht op vrije meningsuiting.

    Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

    Is verweer en weerlegging de juiste reactie op onware en kwetsende uitspraken?

    , door

    ANALYSE - Door Fleur Jongepier (postdoc, University of Cambridge)

    Wat is de juiste reactie op onwaarheden, kwetsende uitspraken en bullshit? Er is een manier om deze vraag te beantwoorden die ik steeds vaker tegenkom: ‘verweer en weerlegging’. In zijn TEDx Talk zegt Quassim Cassam bijvoorbeeld dat het antwoord op complottheorieën moet zijn “rebut, rebut, rebut”. En afgelopen maandag schreef Patrick Loobuyck dat moreel of wetenschappelijk foutieve meningen “niet verboden, maar bestreden [moeten] worden”.

    De wortels van de deze benadering zijn te vinden in wat J.S. Mill’s schrijft over de vrijheid van meningsuiting in On Liberty. Daarin voert Mill het zogenaamde kennisargument voor vrijheid van meningsuiting op. Mill’s idee is dat er een vrij toegankelijke ‘marktplaats van ideeën’ bestaat waar kennis kan ontstaan en gedijen. Opvallend aan zijn betoog is dat onware overtuigingen ook toegelaten moeten worden tot de marktplaats. Een reden daarvoor is bescheidenheid: in de geschiedenis is het vaak gebeurd dat men dacht dat x waar was (‘er is niks mis met slavernij’) en y onwaar (‘de aarde draait om de zon’) terwijl dit niet zo bleek te zijn (Mill: “To deny this is to assume our own infallibility”). Door onware meningen niet te censureren, erkennen we dat we er faliekant naast kunnen zitten, hoe zeker we ook van onze zaak zijn.

    Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

    Mededeling

    In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

    Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

    Mededeling

    Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

    Foto: copyright ok. Gecheckt 30-08-2022

    Het wrede medelijden

    , door

    OPINIE - Ze is met stille trom vertrokken, Hanina Ajarai. De AD-columniste die half juli bekende dat ze weinig emotie voelde bij het bericht dat de MH 17 boven Oekraïne was neergehaald, maar juist erg geraakt was door het hartfalen van Ajacied Nouri. Een golf van verontwaardiging kwam haar via de sociale media tegemoet. Het AD verdedigde haar, ze bood excuses aan – en kreeg vervolgens enkele weken om stilletjes te vertrekken.

    Ajarai zou harteloos zijn geweest jegens de nabestaanden van de slachtoffers van de MH 17. Eerlijk gezegd heb ik me daar dan ook schuldig een gemaakt. Ik hoorde het bericht met verbazing en afgrijzen aan, maar alleen de mededeling dat AIDS-deskundige Joep Lange aan boord had gezeten, veroorzaakte bij mij een brok in de keel. Die ken ik. Ik heb hem ooit geïnterviewd. Een van die schaarse interviews die je niet vergeet. Verder waren er bij de ramp geen persoonlijke vrienden of bekenden betrokken. En voor de volledigheid: Nouri’s ineenzakken heeft me nooit iets gedaan. Ik heb niks met voetbal. Voor mij is hij een van de dertigduizend gevallen per jaar.

    Medelijden, empathie, vergt herkenning. We moeten méér hebben dan een naam, een datum en een doodsoorzaak. Filmmakers hebben niet voor niets minimaal een uur, veel dialoog én close-ups nodig om ons te laten treuren over de dood van de held. Medelijden is een wreed fenomeen.

    Foto: Marco Verch (cc)

    Ja, wir schaffen das

    , door

    ACHTERGROND - In 2015 nam Duitsland 890.000 mensen op. Mede daardoor was er dat jaar meer migratie naar het land dan ooit tevoren. Hoe berichtten Duitse media over deze historische gebeurtenis? Onderzoek wijst op een collectieve kritiekloosheid, gebrek aan distantie en eenzijdigheid.

    “Welkom!” opende het Duitse weekblad Die Zeit met chocoladeletters op 6 augustus 2015. Met daar vlak onder: “Verhalen uit een land, dat vreemdelingen de hand reikt.” Het openingsartikel stelt: “voor Duitsland zijn de vluchtelingen (…) een buitenkans.” Al is het artikel verder genuanceerd, het werd symbool van hoe Duitse media berichtten over de grootste migratiegolf die het land ooit meemaakte.

    Hoofdredacteur van Die Zeit Giovanni di Lorenzo heeft zich inmiddels van het artikel gedistantieerd. Juli vorig jaar gaf hij toe: “We hebben ons (…) tot actoren gemaakt van deze Refugees Welcome-beweging.” Volgens Di Lorenzo wekten journalisten de indruk met de regering “onder één hoedje te spelen” door de afstandelijke, kritische blik in te ruilen voor het “vieren” van de ‘Willkommenskultur.’

    Wekenlang was “de grondtoon” van genoemd openingsartikel terug te vinden bij vele media, aldus Di Lorenzo, “zonder dat ook sceptische stemmen voldoende aan bod kwamen (…) Onder het motto: wie bang is voor teveel vluchtelingen in het land, is een tegenstander van modernisering. Wie een buitengrens eist, is meteen ook pleitbezorger van prikkeldraad en van een schietbevel aan de grens.”

    Steun ons!

    Mededeling

    De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

    Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

    Foto: Alan Cleaver (cc)

    Rammelende conclusies over criminaliteit onder asielzoekers

    , door

    ANALYSE - De politie maakte vorige week cijfers bekend over verdachte asielzoekers. De Telegraaf en de Volkskrant meenden te weten dat asielzoekers crimineler zijn dan de Nederlandse bevolking. Maar die vergelijking kan niet zomaar worden gemaakt.

    De Telegraaf berichtte vrijdag en zaterdag over ‘criminele asielzoekers’: “Schokkend beeld misdaad kansloze asielzoekers”. Andere media volgden en verschillende cijfers deden de ronde. Wat opvalt is dat de verslaggeving erg onduidelijk was: geen verwijzing naar bronnen, inconsistentie in definities (overigens ook door schuld van de politie: 10.000 verdachte statushouders bleken vreemdelingen te zijn). Hierdoor is het moeilijk om cijfers en beweringen van journalisten te checken, mocht de lezer daarvoor überhaupt tijd hebben (alle documenten staan hier). En dat checken is nodig, want journalisten die schrijven over criminaliteitsstatistieken, dat gaat nogal eens mis.

    In dit geval ging het onder andere mis toen journalisten de vraag stelden of asielzoekers “crimineler” zijn dan “gewone burgers” en “niet-westerse allochtonen”. De Telegraaf maakte deze vergelijking in een kort artikel met nota bene de titel ‘Cijfers schieten tekort’. De Volkskrant maakte eenzelfde vergelijking in een poging de bewering in de Telegraaf te checken.

    De journalisten lijken zich echter niet te realiseren dat de politiecijfers zodanig tekortschieten dat hierover geen zinnige uitspraak valt te doen.

    Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

    Mededeling

    Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

    Vorige Volgende