Scènes uit een huwelijk

Nederlandse politiek anno 2018 was als twee echtelieden, laten we hen R. en L. noemen, die steeds bekvechten. In dit geval vooral om twee onderwerpen. Die twee heikele punten leiden elke keer weer tot bittere strijd. Op die twee punten geeft geen van beiden toe. Hoe nu verder? “Ruim je kamer nou eens op!” Dat is wat L. zowat elke dag tegen R. zegt. Maar R. vertikt het. Waarom zou hij de kamer opruimen? Het is toch de kamer waar hij altijd werkt, en het is toch ook zijn huis? Hij moet hard zwoegen in die kamer en heeft geen tijd om op te ruimen. Bovendien, hij heeft er helemaal geen last van. Dat gezeik ook altijd; hij is een man en die hebben nu eenmaal een man cave. L. is woedend. Waarom moet ze het zo vaak zeggen, en doet hij het dan nog niet? De kamer is nooit eens opgeruimd en kan dus ook nooit eens worden schoongemaakt. Daardoor stinkt het er, er hangt een ongezonde lucht die door het hele huis te ruiken is. Ze vindt het onverantwoord dat R. in die troep rondscharrelt. Bovendien neemt de chaos toe en zitten de kinderen ook de ganse dag in de vette walm.

Quote du jour | Pornography

Substitutes for marital sexual gratification may impact the decision to marry. Proliferation of the Internet has made pornography an increasingly low-cost substitute. We investigate the effect of Internet usage, and of pornography consumption specifically, on the marital status of young men. We show that increased Internet usage is negatively associated with marriage formation. Pornography consumption specifically has an even stronger effect. Instrumental variables and a number of robustness checks suggest that the effect is causal.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: A holy writing. Tristan and Isolde secretly meeting with a reflection of the king in the fountain who is hiding in tree. 14th century. Inv. Ms26-folio189recto. Photo: RenÈ-Gabriel OjÈda. Image licenced to Stephanie Van D’Elden University of Minnesota by Stephanie Van D’Elden Usage : – 4600 X 4600 pixels (A3) © RÈunion des MusÈes Nationaux […] copyright ok. Gecheckt 25-10-2022

Overspel: spel over?

ACHTERGROND - Ons ideaal van romantische liefde heeft niet altijd al bestaan, maar is een uitvloeisel van middeleeuwse ideeën over overspel.

Tegenwoordig is vreemdgaan geïnstitutionaliseerd. De website secondlove.nl biedt mensen die getrouwd zijn of al een relatie hebben, de kans om online een spannend afspraakje te regelen met een onbekende. Waarom zou je jezelf immers geen minnaar cadeau kunnen doen? Dat is de vraag die de website opwerpt. Prof. dr. Maarten van Buuren sprak in de lezingenreeks 10 geboden revisited over het zevende gebod: ‘Gij zult niet echtbreken.’ Is het gebod inderdaad zo achterhaald als Secondlove doet overkomen?

Zaken zijn zaken

Onze huidige ideeën over echtbreuk en overspel verschillen van de manier waarop dit begrip werd opgevat in de vroege geschiedenis, toen het zevende gebod werd opgetekend. Er zijn in de Griekse woordenschat drie verschillende begrippen van liefde te onderscheiden. Zo is er de agape, wat kan worden vertaald als de naastenliefde en barmhartigheid. Ook is er de eros, de erotische liefde. Tot slot is er het begrip filia, de liefde die vriendschap heet. Deze filia kan eigenlijk alleen bestaan tussen mannen: vrouwen waren daarvoor niet geschikt. Geen van deze drie begrippen typeert eigenlijk de relatie in het huwelijk zoals wij die nu zien.

Een echtgenote verwees vroeger naar sociale status, niet naar wellust. De vrouw werd geacht trouw te zijn, kinderen te baren en het huishouden op orde te houden. Spanning en sensatie konden de mannen vinden bij hun maîtresses. Er was sprake van een dubbele moraal: een man mocht van zoveel walletjes eten als hij wilde, vrouwen konden rekenen op een fikse straf. Een huwelijk kwam niet voort uit passie en liefde, maar uit sociale pragmatiek. Twee families arrangeerden een bruiloft om hun verwantschap te beklinken. Het huwelijk vormde daarin de hoeksteen van de samenleving; echtbreuk was een aantasting van de sociale orde.

Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Afschrijvingen | Alleenstaanden aller landen, verenigt U!

COLUMN - Singles schijnen ons uit de crisis te kunnen ‘daten’, aldus datingsite Lexa.nl. Echt overtuigd worden we niet. Integendeel. 

‘Nederlandse singles stimuleren economie,’ blijkt uit onderzoek van datingsite Lexa.nl. Singles gaan namelijk op dates en dat is goed nieuws voor cafés, restaurants, bioscopen, maar ook voor kappers, beautysalons, kledingwinkels en parfumproducenten. Nederlandse singles geven per jaar maar liefst 223 euro uit aan afspraakjes, en meer dan de helft past dit afspraakjesuitgavenpatroon niet aan de crisis aan, want crisis of geen crisis, ‘de behoefte aan intimiteit’ blijft, aldus een deskundige. Eindelijk eerherstel voor de van oudsher genegeerde alleenstaande, want als je goed bent voor de economie, dan hoor je er pas echt bij, toch?

Maar de conclusie van dit onderzoek klopt niet. Ten eerste beslaat 223 euro maal 2.6 miljoen alleenstaanden – 580 miljoen euro – ongeveer één promille van ons gezamenlijke inkomen. Als dat ‘stimuleren’ is, wens ik de dames en heren van Lexa veel succes op hun dates. En ten tweede is de vergelijking met niet-alleenstaanden helemaal niet gemaakt. En dat zou ik als Lexa ook niet gedaan hebben, want alleenstaanden leggen het af, met name tegen gehuwden.

Uit Amerikaans onderzoek van het Marriage & Religion Research Institute blijkt dat gehuwden meer inkomen hebben en meer vermogen opbouwen dan samenwonenden of alleenstaanden. Jonge getrouwden mannen schijnen tot 30 procent meer te verdienen dan hun alleenstaande leeftijdsgenoten – de zogenaamde ‘huwelijksbonus’ (marriage premium). Als dat voor Nederland zou gelden, spreek je van 1.7 miljoen getrouwde mannen die 8000 euro per jaar meer verdienen, wat met 13.6 miljard euro toch wel zoden aan de dijk zet. Dat geld kan fijn besteed worden aan verzekeringen, het huis, of, als er kinderen in het spel zijn, aan speelgoed of kinderopvang. Ook mooi: kinderen van gehuwden hebben een grotere opwaartse economische mobiliteit.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Aantal Thaise bruidjes verdubbeld

DATA - Ok, ze vormen dan wel niet de grootste groep autochtoon-allochtone paren, maar de stijging is wel het meest in het oog springend. Tussen 2001 en 2011 nam het aantal Thais-Nederlandse paren in Nederland toe van 2.800 tot 5.700. In die jaren is ook het aantal gemengde relaties tussen een Nederlander en iemand uit de voormalige Sovjet-Unie meer dan verdubbeld, van 3.500 naar 7.300. Dat schrijft het CBS vandaag.

Voordat iemand begint te roepen dat het net zo goed kan zijn dat Nederlandse vrouwen een Thaise man in huis halen: Thais-Nederlandse paren bestaan voor 95 procent uit een huwelijk tussen een autochtone man en een Thaise vrouw. Ook bij relaties tussen een autochtoon en een partner uit het voormalig Oostblok gaat het overwegend om een autochtone man en een buitenlandse partner. Het CBS schrijft er niet bij wat het leeftijdsverschil tussen de partners is. Dit staat helaas ook in geen van de tabellen in Statline dus verifiëren kan ik het niet, maar laat ik het zo zeggen, het zou me niets verbazen als de meeste mannen een stuk ouder zijn dan hun Oostblokbruid.

Ons land kent overigens 4,2 miljoen stelletjes waarvan er 3,3 miljoen getrouwd zijn en 800.000 ‘hokken’ zoals mijn oma zou hebben gezegd. 175.000 paren bestaan uit een autochtoon en een allochtoon uit een westers land, bij 90.000 stellen bestaat een helft uit een autochtoon die in een niet-westers land is geboren. De meeste van deze paren zijn Surinaams-Nederlands, gevolgd door Antilliaans/Arubaans-Nederlandse paren. De Thaise bruiden vormen de derde grootste groep.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Red het huwelijk, red de economie

Economisch gezien wordt 2012 een zwaar jaar. We houden ons hart vast voor de CPB-prognose die er aan komt. Het kabinet is natuurlijk al lang aan het voorsorteren op nieuwe bezuinigingen. Andere partijen werken ook aan voorstellen. Zo ook de ChristenUnie, die meent dat we flink kunnen besparen op alle “maatschappelijke kosten” die echtscheidingen met zich mee brengen. Kamerlid Esmé Wiegman wil dat kabinet deze kosten in ieder geval onderzoekt. Ze liet vanochtend op Radio1 weten dat het maar weinig bekend is dat echtscheidingen, naast het persoonlijke emotionele leed, ook veel andere “kosten” veroorzaken. Mensen in scheiding hebben volgens haar meer gezondheidsklachten, en moeten zich ook vaker ziek moeten melden op hun werk. Maar scheidingen zorgen bijvoorbeeld ook voor een grotere druk op huurwoningen. Investeren in het huwelijk, is dus investeren in de economie.

Wiegman wijst op het opinieonderzoek dat net is uitgekomen, waaruit blijkt dat maar weinig Nederlanders spontaan de mogelijke economische gevolgen van een echtscheiding opnoemen. Echter, als de enquêteer de ondervraagden een beetje op weg helpt, vindt een ruime meerderheid dat de gevolgen voor de woningmarkt, de zorg, het onderwijs, en de juridische en sociale hulpverlening “reëel” zijn. En hoe meer de ondervraagden zich bewust zijn van de gevolgen, hoe positiever ze staan tegenover “preventieve maatregelen” van de overheid.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De imam en het meisje

Een imam van wie we niet precies weten wat hij vindt en waarom mag volgens velen vanwege wat hij vindt ons land niet bezoeken. Dat is op zich al raar. Raarder wordt het nog als je bedenkt dat er tal van mensen met minstens even laakbare opinies op hoog niveau worden verwelkomd, en helemaal dwaas als je stilstaat bij de psychologische gevolgen van zo’n verbod, zegt ethicus-filosoof Bart Voorzanger.

Een meerderheid van de tweede kamer wil dat een Marokkaanse imam een visum wordt geweigerd omdat hij een omstreden uitspraak over het trouwen met jonge meisjes deed.

De eerste voor de hand liggende vraag is wat deze imam dan precies gezegd heeft. Nederlandse kranten suggereren dat hij seks – uiteraard binnen het huwelijk – met een negenjarige propageert. Maar volgens de voorzitter van de moskee die hem inviteerde, pleitte hij slechts voor de mogelijkheid van een ‘huwelijkscontract’ waarbij zo’n negenjarige een der partijen was, en was zo’n contract iets anders dan het eigenlijke huwelijk. De meest voor de hand liggende interpretatie daarvan is dat het gaat om een contractueel vastgelegd voornemen tot een huwelijk. Hoe dan ook, als de voorzitter gelijk heeft, is er van een oproep tot kinderverkrachting geen sprake. Misschien moet die onduidelijkheid eerst maar eens worden opgelost, en aangezien ik geen Arabisch spreek, kan ik dat helaas niet voor u doen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

20-11-2011 geen magische trouwdatum

DATA -

In de rubriek cijferbrij presenteren we data die niet tot een groot verhaal zijn gepromoveerd, maar die wel leuk of interessant zijn. Vandaag: bijzondere trouwdatums.

Het is een prachtige datum voor in het trouwboekje: 20-11-2011. En zo handig te onthouden ook, zelfs voor mannen. Toch zijn er gisteren vermoedelijk niet veel mensen in het huwelijk getreden. Dat was op 11-11-’11, anderhalve week geleden, wel anders. Hoe dat komt? Gisteren was het zondag en 11 november was een vrijdag. Zondag is de minst populaire dag om te trouwen terwijl op vrijdag de bruidsparen in de rij staan. 

Gemiddeld 750 huwelijken vinden op een vrijdag plaats (45 procent). In weekenden wordt weinig getrouwd en slechts 1 procent van de huwelijken vindt op een zondag plaats. Dit blijkt uit cijfers van het CBS. Populaire maanden om te trouwen zijn mei, juni en september. Dit heeft uiteraard met het weer te maken. Niemand wil trouwen op de mistigste dag van het jaar.

Door de jaren heen werd op eerdere soortgelijke, bijzondere data heel wat getrouwd. Op donderdag 09-09-’09 traden maar liefst 2508 stellen in het huwelijk. Ook vrijdag 20-05-2005 was met 2444 bruiloften populair, maar vrijdag 20-08-2008 spande met 2980 huwelijksvoltrekkingen de kroon. Niet alle bijzondere data blijken een garantie voor veel trouwerijen: op zondag 20-09-2009 trouwden slechts 39 stellen; op zondag 04-04-’04 62. De aantallen van afgelopen zondag zullen daar nog onder hangen, herfstmaand november is minder populair dan september of april.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Grenzen aan de liefde

DATA - Dit jaar is het 200 jaar geleden dat de Burgerlijke stand werd ingevoerd in Nederland. Al een aantal jaren zijn Nederlandse archiefdiensten bezig met het op grote schaal digitaliseren van akten. Op dit moment is al meer dan een miljoen huwelijksakten online beschikbaar. Dat is ruim een derde van alle in Nederland gesloten huwelijken in de periode 1812-1922.

Dat biedt allerlei interessante mogelijkheden voor onderzoek. Zo is uitgezocht wat de gemiddelde hemelsbrede afstand tussen de geboorteplaatsen van de huwelijkspartners was, in relatie tot opleidingsniveau en sociale afkomst.

In een tijd dat Yvonne Jaspers met een nieuw programma komt, waarin ze mensen volgt die de liefde van hun leven hebben ontmoet in een ver buitenland, kunnen we ons wellicht niet meer voorstellen dat een “verre liefde” vroeger geen aanbeveling was. Gezegden als “Wie als die vrijt, te verre vlieght, die wort bedrogen of bedrieght” of “Vrie noabers kind, dan wet iej wa’j wint” (Achterhoeks) zijn hier een uitdrukking van.

Onderstaande grafiek laat heel mooi zien dat de afstand tussen de geboorteplaatsen van bruid en bruidegom verband hielden met sociale klasse en opleidingniveau.

Gemiddelde afstanden hemelsbreed in km tussen de geboorteplaatsen van bruid en bruidegom, per sociale klasse, 1812-1922.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende