Wat kost een Duitser?

Staatssecretaris Zijlstra heeft een analyse aangekondigd over kosten en baten van buitenlandse studenten, de kranten en vakbladen staan er vol van. Opmerkelijk is alleen dat dit onderzoek er nog helemaal niet is. Pas nu in voorjaar 2012 mogen wij het verwachten. Voor vele punten is het daarom nu eigenlijk nog te vroeg en daarom zal ik er later op terugkomen. Toch kan ik ook nu al enkele onderwerpen aan de orde stellen, onderwerpen die vaak over het hoofd worden gezien en die een onzindiscussie kunnen voorkomen. Vooral in de grensstreken studeren veel buitenlanders, met name Duitsers, aan Nederlandse universiteiten en hogescholen en dat kost de overheid geld, ondanks het studiegeld dat de studenten zelf betalen. Het schijnt dat het om zo’n € 6.000 extra per jaar en per student gaat. Het schijnt verder dat dit een bedrag is dat de Nederlandse overheid voor elke Duitse student niet aan de student zelf, maar aan de Nederlandse universiteiten en hogescholen betaalt. De student zelf ziet er niets van. Hij betaalt alleen zo’n € 1.700 studiegeld per jaar en voor de rest moet hij maar zien hoe hij rondkomt. Interessant wordt het waar het niet om de kosten, maar om de baten gaat, want daar is de situatie heel onduidelijk.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Snoeien is goed, maar dan wel met liefde

Een gastbijdrage van Arjo Klamer, hoogleraar Culturele Economie.

Deze week bleek dat de bezuinigingen op kunst en cultuur gewoon doorgaan. Daar zitten goede kanten aan. Een tuin bloeit als je zo nu en dan goed snoeit. De culturele sector is nu te afhankelijk van de overheid en wordt nu eindelijk gedwongen om zich veel zelfbewuster te richten op ons, potentiële liefhebbers. Maar snoeien op manier van staatssecretaris Zijlstra is onzorgvuldig en ronduit schadelijk voor de noodzakelijke aanwas. Ook het dedain waarmee de regering over de culturele sector spreekt, is schadelijk. Een goede tuinman heeft toch liefde voor zijn tuin?

In de podiumkunsten en in de beeldende kunsten is het aanbod te groot en de belangstelling te gering. De sector is ook te afhankelijk geworden van de financiering van de overheden. Typerend voor die afhankelijkheid zijn klagende reacties over een overheid die geen waardering heeft voor al het moois dat wordt gemaakt en die te weinig steun verleent. Dit zijn de reacties van het miskende kind. Ik wijzig de metafoor iets. De overheid wordt de ouder die moet zorgen voor het wel en wee van zijn kroost. De ouder moet zijn kroost waarderen, belonen en steunen. Maar de overheid is geen mens. De overheid kan niet waarderen. Als deze staatssecretaris zijn waardering uitspreekt, doet hij dat functioneel. Persoonlijk zal het hem een worst zijn wat de kunstensector doet. De overheid is een afstandelijk doorgeefluik. Je hoeft de overheid niet te bedanken voor haar steun. Voor een warme waardering is het beter om zelfbewust en zeker van het waardevolle van jouw kunsten af te stappen op ons, potentiële liefhebbers, om onze waardering te krijgen en om ons betrokken te maken. Onze waardering is per slot van rekening echt.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Welke zesjescultuur?

Als docent HBO ben ik deze weken druk met correctiewerk. Dan valt zo’n bericht wel op: Halbe Zijlstra wil af van de zesjescultuur.  Ik word direct een beetje strenger.  Zijlstra openbaart morgen zijn plannen met het hoger onderwijs en volgens de berichten stuurt de staatssecretaris aan op een strengere selectie van de student met minder hertentamens (Ha! Minder werk voor docenten!). Zijlstra krijgt de steun van Sijbolt Noorda van de vereniging van universiteiten die ervoor pleit om eindexamencijfers mee te laten tellen bij de studieselectie. Verder denkt hij aan een verplicht intakegesprek om de motivatie van de student te testen.  Vertegenwoordigers van studentenorganisaties zijn er niet direct blij mee. Nu is Halbe Zijlstra niet de enige die zesjes verfoeit. Vier jaar geleden ging Balkenende hem voor met dezelfde kreet.  Het punt dat de politici hiermee willen maken is dat beter onderwijs allereerst een zaak is van de student. Waarmee ze dan ook meteen hun eigen bijdrage aan het onderwijs op de achtergrond schuiven. En daar zit wat mij betreft wel een probleem.

Op zich heb ik er als docent geen bezwaar tegen dat de eerste verantwoordelijkheid voor goed onderwijs gelegd wordt bij de student. De kwaliteit van de gediplomeerde is in hoge mate afhankelijk van de inspanningen van de student en zijn of haar motivatie om er het beste uit te slepen. Weg met de minimumlijders, helemaal mee eens. Maar de zesjescultuur is natuurlijk ook een product van de omgeving waarin de student wordt ontvangen, aangesproken en begeleid. Daarom ben ik erg benieuwd wat de staatssecretaris in petto heeft op het gebied van financiering en regelgeving van het onderwijs.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laat het bloed maar vloeien, mijn jonge kunstbroeders

Op zondag 26 juni en maandag 27 juni as. organiseren enkele getormenteerde kunstminners ‘een massale nachtelijke tocht van Rotterdam naar Den Haag. Met de Mars der Beschaving willen zij hun ongenoegen tonen over het ondoordachte kabinetsbeleid.’ Dat is in beginsel sympathiek. Maar Halbe Zijlstra komt niet achter mijn artistieke voordeur, als u het niet erg vindt. Subsidie faciliteert, zorgt voor ontplooiing en professionalisering van talent en inspiratie, maar ook mét subsidie herken ik benauwde keurslijven. Waar blijft die jeugdige oerschreeuw om kunst te moeten maken?

Als wij als kunstminners met z’n allen vinden dat onze culturele bloeiende tuin vaak besproeid moet worden ter meerdere glorie van de kunst, waarom zie ik dan altijd dezelfde vlezige hoofden in literaire katernen, toebehorend aan paljassen die in morsige colberts eveneens paraderen op het jaarlijkse Boekenbal? (Ik kan ondanks mijn recente publicatie overigens een uitnodiging vergeten en moet doorgaans aan de bedelstaf bij de schoonmaker van de Stadsschouwburg, maar een rits BN’ers met boeken over melaatsen en dode echtgenoten wordt van harte welkom geheten). Waarom zie ik altijd dezelfde huilebalken op de Parade, dezelfde fijnbesnaarde acteurs bij talkshows, hoor ik altijd dezelfde hese stemmen, opborrelend uit alcoholkelen bij kunstprogramma’s op de radio, en waarom lees ik bijna altijd dezelfde recensies van popmuziek? Hoe divers maken wij de culturele sector nu werkelijk zelf?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Halbe Zijlstra voor het eerst in museum

[speld]

‘Scheefgroei in culturele sector aanpakken’

Halbe Zijlstra (bron: Flickr/Marjon Zijlstra Fotografie, Stichting Kennisnet)Staatssecretaris Halbe Zijlstra van Cultuur bezocht vanochtend in alle vroegte een museum. Het ging om zijn eerste museumbezoek. Zijlstra: “Ik ben met de familie wel eens naar de Efteling en Eurodisney geweest, dat was heel leuk. Ik wilde de Nachtwacht graag toch een keer zien, voordat ik wellicht de subsidiekraan dichtdraai. Ik kan u wel zeggen: ik vond die oude plaatjes best leuk. Toch snap ik wel dat de mensen tegenwoordig liever in de Python zitten dan dat ze naar een paar oude verfstrepen kijken, dat is toch meer van deze tijd.”

De politicus benadrukt dat hij staatssecretaris van alle cultuur is. “Ik wil de scheefgroei in de culturele sector aanpakken. Het kan toch niet zo zijn dat iemand met een kaart van een paar tientjes het hele jaar alle musea kan binnenlopen, terwijl iemand anders voor één bezoekje aan de laven in Kaatsheuvel hetzelfde bedrag kwijt is? De kunstsubsidies stroomden de laatste decennia wel heel eenzijdig naar de Randstad, en dat terwijl Anton Pieck ook best een groot kunstenaar was. Als hij zichzelf kan bedruipen, waarom Rembrandt dan niet?”

Het werkbezoek aan het Rijksmuseum is het eerste in een nationale museumtour. “Volgende week ga ik naar het Frans Halsmuseum, het Oranjemuseum en het Seksmuseum, daarna staat onder andere een bezoek aan het Nederlands Politiemuseum op het programma, daar heb ik écht zin in. Na afloop van de tour bepaal ik wie de subsidie verdient. Helaas kan ik niet ieder museum hoogstpersoonlijk bezoeken. Eigenlijk hebben we gewoon te veel musea in Nederland.”

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

De voordelen van kunst zonder subsidie?

De NOS zond gisteravond bovenstaande reportage uit over de kunstsector in New York. Strekking was dat die nauwelijks overheidssubsidie krijgt en vooral draait op private giften en een fier ondernemerschap. Het verhaal paste mooi in het plaatje dat Rutte en Zijlstra zo graag voorspiegelen. Het plaatje klopt echter niet.

Ten eerste New York is geen Nederland. Er is meer cultuur op een vierkante kilometer Manhattan dan Nederland in totaal. New York is een metropool waar media, geld en kunst sterke magneten zijn met internationale aantrekkingskracht. Die twee vergelijken, is vragen om problemen. New York is ook geen Amerika. In andere steden is de kunstsector wel wat minder bruisend.

Ten tweede bestaat er in Amerika een lange traditie van filantropie die in Nederland grotendeels afwezig is. Nederland is gul, maar betaalt vooral aan goede doelen, noodhulp, etcetera. In Amerika wil iedere rijke graag zijn naam op de gevel van een theater hebben. Met meer dan zestig miljardairs, honderden multimiljonairs en duizenden ‘gewone’ miljonairs in New York alleen, zijn er een hoop gevels nodig om de praalzucht van de rijken te bevredigen.

Een misvatting is ook dat de kunstensector nauwelijks in de belastingpot kan grabbelen. Oke, misschien bestaat maar tien procent van de inkomstenstroom in New York uit subsidie. Maar al die giften zijn in grote mate net zo goed belastingaftrekbaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wetenschappelijk onderzoek naar hersenen Rutte I?

Ik zie ook voorbeelden van onderzoeksvragen die van belang zijn voor de grand challenges. Als staatssecretaris van cultuur ben ik heel benieuwd naar hoofdstuk 4 over cultuur en identiteit. Mijn minister zal op haar beurt veel interesse hebben voor het hoofdstuk over hersenen (…)”

Staatssecretaris Halbe Zijlstra, in toespraak tot de KNAW (Koninklijke Nederlandse Akademie Wetenschappen).
De toespraak zo lezende, hoeft het wetenschappelijk onderwijs de bezuinigingen niet te vrezen. Want “onze wetenschap is excellent, mede dank zij úw inspanningen” en het kan nog beter “om als kenniseconomie en kennissamenleving in de race te blijven”.

Dat hoofdstuk over de hersenen, zou dat wat zijn voor alle leden van het kabinet?

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Detailpolitiek (18): Ingrijpen in het HBO

Wat doe je als landelijke politiek als er wantoestanden zijn in het hoger onderwijs? Dan moet je hard ingrijpen! Deze week liet staatssecretaris Zijlstra zijn spierballen zien, en stelde dat hij gaat uitzoeken of de slechte opleidingen van InHolland wel verbeterd kunnen worden of beter dicht kunnen. De staatssecretaris wil meer grip op de hogescholen, en hen kunnen dwingen wantoestanden aan te pakken. CDA-Kamerlid Sander de Rouwe liet bij RTL Nieuws meteen zijn instemming blijken:

“Een staatssecretaris kan alleen een kopje koffie drinken en aangeven dat hem iets niet zint, maar dat vind ik eigenlijk een tandenloze tijger, je moet ook kunnen ingrijpen als iets misgaat, en niet wachten tot het al fout is gegaan, zoals we nu gezien hebben bij InHolland.”

Effectief en efficiënt
Wat klinkt detailpolitiek toch effectief en efficiënt. Er zijn problemen bij InHolland, en meteen zit de politiek erbovenop. Ouders, studenten en docenten kunnen erop rekenen dat de problemen nu echt worden aangepakt, want het kabinet en de Tweede Kamer zinnen op maatregelen om de problemen de wereld uit te helpen en herhaling te voorkomen. Als het onderwijs te slecht is, gaat de staatssecretaris voortaan gericht opdrachten geven via de raad van toezicht.

Als maatregelen zo effectief en efficiënt lijken, moet er onderhuids iets mis zijn. Is het werkelijk zo dat hogescholen jaren hun gang konden gaan? Is het werkelijk zo dat hogescholen in Nederland gewoon jarenlang slecht onderwijs konden aanbieden, daar niet op werden aangesproken en afgestudeerden in grote getalen met een waardeloos diploma de arbeidsmarkt op konden sturen? Was dat mogelijk totdat de politiek in actie kwam?

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Symboolpolitiek van Halbe Zijlstra

“Er is twijfel gerezen over ons onderwijsstelsel en dat moet met wortel en tak worden uitgeroeid”, ”Krachtig ingrijpen is dus nodig.” & ”De waarde van diploma’s moet boven alle twijfel verheven zijn.’’ (bron) Een aantal stevige uitspraken van Halbe Zijlstra, staatssecretaris van Onderwijs.

En dus wil hij landelijke toetsen invoeren in het HBO voor de kernvakken. Hij stelt daar 8 miljoen euro voor beschikbaar. Je vraagt je oprecht af hoe goed Halbe Zijlstra het HBO kent. Ten eerste: wat zijn de kernvakken? Nederlands, rekenen en Engels? Afgezien van het feit dat de kernvakken per opleiding verschillen, verschilt ook nog eens per opleiding bijvoorbeeld het type Engels dat de studenten moeten beheersen. Ten tweede: Weet hij dat er meer dan 300 opleidingen zijn? En dat elke opleiding meestal een aantal varianten kent? 8 miljoen lijkt veel, maar is maar een paar duizend euro per studie. Om echt goede toetsen te maken zal hij toch wat substantiëler over de brug moeten komen. En dat hebben we het nog niet eens gehad over het feit of het überhaupt wel zo’n goed idee is om ‘eenheidsworst-toetsen’ in te voeren. Een tip voor Halbe: kijk eens naar de visie van Avans Hogeschool (Youtube-video, 8 min) en kom dan met een echt plan terug.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Doe de HAVO en krijg een VWO diploma

Het zou zo maar een maatregel kunnen zijn van staatssecretaris van Onderwijs Halbe Zijlstra. Het HAVO-diploma is dan namelijk beter te vergelijken met diploma’s in het buitenland.

Nu heeft hij dat niet bekend gemaakt, maar kondigde hij gisteren wel aan het verschil in titulatuur tussen hogescholen en universiteiten op te willen heffen: “Het huidige wettelijk onderscheid in titulatuur tussen hbo en wo vervalt. Alleen de bachelor- en mastergraden worden nog wettelijk vastgelegd en beschermd. Hbo-afgestudeerden kunnen daarmee dezelfde titel krijgen als wo–afgestudeerden.” en “Studenten moeten een reële kans hebben op doorstroom naar vervolgonderwijs in het buitenland en op uitstroom naar de internationale arbeidsmarkt. Een voor het buitenland transparante titulatuur helpt daarbij. Ook voor de instroom van talentvolle buitenlandse studenten is dit overigens belangrijk. Een transparante titulatuur maakt het Nederlandse hbo voor deze groep aantrekkelijker.” (pdf, pagina 9 onderaan).

HBO-studenten zouden daardoor in het buitenland beter op hun waarde worden geschat. Welk buitenland? De VS? De IB-groep trekt een duidelijke conclusie: “Het onderwijssysteem in de VS is zeer divers met grote verschillen in niveau, inhoud en kwaliteit.” En een vergelijken met andere landen geeft ook niet echt een duidelijker beeld. Wel kun je zien dat ook in veel andere landen een onderscheid wordt gemaakt tussen HBO en WO. Waarom moet dit dan in Nederland worden afgeschaft? Door eenheidsworst te presenteren maakt Zijlstra het beeld eerder diffuser dan duidelijker. Allemaal gezwam voor de bühne dus, zonder werkelijk te werken aan de kwaliteit van het onderwijs.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende