Niet zwijgen over ‘de islam’ maar debatteren over de islam

Terrorismedeskundigen zien in de eeuwige discussie over de islam als oorzaak van radicalisering een struikelblok voor terrorismebestrijding. Toch is zo'n discussie hoognodig. Onder moslims zelf dan. ´Als je een wig wilt drijven tussen extremistische moslims en de rest van de samenleving, is het onverstandig om niet-extremistische moslims van je te vervreemden door te doen alsof de islam het probleem is.' - Gerard de Vries, oud-terreurbestrijdingscoördinator van de EU (NRC, 2 april 2016) De boel bij elkaar houden en dan de extremisten isoleren. Het is een nobel streven, vooral voor een terrorismebestrijder. Want als er een 'wig' ontstaat tussen niet-moslims en 'gewone' moslims, hebben de inlichtingendiensten weinig kans om informatie vergaren. En één van de manieren om zo'n wig te voorkomen, aldus De Vries, is te zwijgen over 'de islam'. Net doen alsof extremisme niks met 'de islam' te maken heeft. Of zoals hij het in de NRC formuleerde: we moeten niet 'doen alsof de islam het probleem is.' Maar op deze goedbedoelde redenering valt heel veel af te dingen.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Een kwaadaardige ideologie

QUOTE - Quote du JourAhmed Marcouch (PvdA) in Trouw (28 november):

Ik vind dat salafisten afstand moeten nemen van hun ideologie. Wie zegt: ik kies voor democratie, rechtsstaat en pluriformiteit kan geen salafist meer zijn. Ik constateer dat het een kwaadaardige ideologie is die als een voorportaal werkt tot gewelddadig jihadisme.

VVD en PvdA willen het OM laten onderzoeken of een verbod van die orthodox-islamitische stroming mogelijk is. Hoe serieus neemt Marcouch de individuele, grondwettelijk vastgelegde, vrijheid van godsdienst? Zijn wij nog vrij in onze gedachten volgens VVD en PvdA?

Op dezelfde pagina van Trouw lezen we dat de Rotterdamse burgemeester Aboutaleb (ook PvdA) een handelsmissie heeft geleid naar Saoedie-Arabië, een land waar het salafisme welig tiert, waar financiers van IS wonen en waar dit jaar al meer dan 100 mensen zijn onthoofd.

In de bijlage van Trouw staat ook een interview met de Britse godsdienstsocioloog Linda Woodhead. Zij erkent dat de meest intolerante vormen van religie optimaal weten te profiteren van de godsdienstvrijheid en vindt dat de overheid daar niet blind voor mag zijn.Maar ze zegt ook:

Extremistisch betekent nog niet noodzakelijkerwijs gewelddadig. De meeste fundamentalisten zijn niet gewelddadig….Op het  moment dat extremisme in aanraking komt met mensen die in conflictsituaties zitten, die geweld hebben gebruikt of willen gaan gebruiken, is het een heel krachtige en bruikbare ideologie om geweld mee te motiveren….De jongens die de aanslagen pleegden in Parijs en elders zaten meestal al op een gewelddadig pad. Op het moment dat ze dan met een extremistische vorm van religie in aanmerking komen hebben ze hun rechtvaardiging om geweld te gebruiken.

Als je zegt dat dit extremisme het ware gezicht is van de islam, doe je precies wat IS wil. Waarom vermoorden extremisten mensen? Omdat ze gruwen van het bewijs dat Europa daadwerkelijk liberaal is en positief kan zijn tegenover de islam….Hoe meer wij zeggen: ‘We vertrouwen moslims niet, islam is inherent gewelddadig’, hoe gelukkiger IS wordt. Het bevestigt hun beeld: de ongelovigen willen de kinderen van Allah vernietigen…Je zegt wat zij ook zeggen: ‘Wij zijn goed, jullie zijn slecht. Fundamentalistisch, zwart-wit.

Pim, Hans en de media

COLUMN - Veertien jaar geleden kondigde Pim Fortuyn aan de politiek in te gaan. “Nederland is vol,” zei hij. Veel media liepen met hem weg. Hans Janmaat had eenzelfde slogan. De media verketterden hem twintig jaar lang. De verschillen in mediaberichtgeving over Fortuyn versus over Janmaat blijven opmerkelijk.

“Nederland is volgens [Fortuyn] vol, een kreet die jarenlang de affiches van de Centrumdemocraten heeft gesierd (…) Het staat hem natuurlijk vrij een partij op te richten (…) met de leus ‘Nederland is vol.’ Met dragers van dergelijke clubjes weten we inmiddels goed om te gaan.” Dit schreef huidig Rotterdams burgemeester Ahmed Aboutaleb in Trouw in 2001. Dat “goed om te gaan” klonk destijds nogal dreigend.

Want hoe was men omgegaan met de “drager” van de Centrumdemocraten, Hans Janmaat? Alle andere politici keken hem met de nek aan. Vrijwel elke verhuurder in het land weigerde hem een vergaderzaal. De Anne Frank Stichting infiltreerde zijn partij. Betogingen werden veelal verboden. Hij werd beboet voor weinig schokkende uitspraken. Bij een aanval van antifascisten verloor Janmaats secretaresse een been.

Een aantal organisaties steunde dit omgaan met Janmaat –voor zover niet gewelddadig. Bijvoorbeeld, als er Centrumdemocraten in een gemeenteraad werden gekozen werden er betogingen georganiseerd. De Anne Frank Stichting stuurde een informatiepakket naar gemeenten waar Centrumdemocraten in de raad waren gekozen met suggesties over hoe deze raadsleden te isoleren en uit raadscommissies te weren.

Foto: Michael Coghlan (cc)

Razernij verklaard door onderwijsdeelname

ACHTERGROND - Op de radio luisterde ik onlangs naar een interview met socioloog Abram de Swaan. Helaas ging de interviewer vooral in op zijn persoonlijke leven, terwijl de Swaan waarschijnlijk veel meer interessants te melden had over zijn recente boek: Compartimenten van vernietiging; over genocidale regimes en hun daders. Het boek verschijnt binnenkort ook in het Frans.

Een van de passages in het interview intrigeerde me. Hij vertelde dat hij in een ingezonden brief in het NRC had geschreven over de opkomst van IS. Een van zijn verklaringen is dat steeds meer meisjes naar school gaan, ook in de islamitische wereld. Dat leidt tot spanningen, die we in Europa eind 19de eeuw begin 20ste eeuw ook hebben gekend. Bij ons leidde het tot de opkomst van de grote arbeidersbewegingen.

Ik zocht eerst naar een grafiek die deze ontwikkeling helder schetst. Een van de millennium goals is de “Education Gender Parity”: 100 geeft aan dat de verhouding jongens/meisjes in het onderwijs gelijk is. Sinds 1990 (en ik vermoed inderdaad in de twintig jaar ervoor) is deze verhouding in veel islamitische landen inderdaad ingrijpend gewijzigd.

Education Gender Parity
 
Bron: Worldbank (2014). Data on Millennium Development Goals. Dashboard geraadpleegd op 9 jan. Een getal tussen 0 en 100 betekent dat er meer jongens naar school gaan, een getal van 100 betekent dat de verhouding jongens en meisjes gelijk is. Boven 100 betekent dat er meer meisjes naar school gaan dan jongens.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Groot-imam wil meer nadruk op tolerantie binnen islamitisch onderwijs

Zo kopt de Volkskrant:

De Egyptische groot-imam Ahmed al-Tayeb wil een radicale hervorming van het islamitisch onderwijs. Volgens hem heeft een ‘historisch verkeerde interpretatie van de Koran en het leven van de profeet Mohammed’ geleid tot extremisme onder moslims.

We hebben het over dezelfde figuur die recent nog pleitte voor het kruisigen van IS-strijders, dus heel tolerant zal het allemaal wel niet mogen worden.

Maar wie weet? Ieder beetje minder legitimiteit voor islamitisch extremisme is natuurlijk mooi meegenomen.

‘Radicale moslims uit Den Haag ontvluchten Nederland’

Zo meldt het AD:

Nederlandse moslims die bekend staan als radicaal zijn op de vlucht geslagen na de verijdelde aanslag in België en de terreurdaden in Frankrijk. Alleen al uit de regio Den Haag hebben de laatste dagen elf van hen de benen genomen. Vier van hen werden aangehouden in Turkije. Zij wilden naar Syrië. […]

Volgens het Haagse raadslid Arnoud van Doorn van de Partij van de Eenheid werd het de groep te heet onder de voeten, na de aanslagen in Frankrijk en de verijdelde plannen van een terreurcel in België. ,,Er leeft angst voor arrestaties in Nederland.”

Dat geldt ook voor andere jongeren, die inderhaast Den Haag hebben verlaten. Een aantal heeft onderdak gevonden in Marokko of is ondergedoken bij familie.

‘Wees mild voor terugkerende jihadisten’

Zo schrijft Ghassan Dahhan, buitenlandredacteur van Trouw:

Wie Jozias van Aartsen een zwakkeling vindt omdat hij geen harde gevangenisstraffen voorstaat, moet bedenken dat zijn aanpak terroristen doorgaans meer angst aanjaagt dan die van Aboutaleb. In de toegeeflijkheid van de staat schuilt het grootste gevaar voor een guerrillabeweging, legde de Algerijnse psychiater en ex-guerrilla Frantz Fanon in de jaren zestig haarfijn uit in zijn boek ‘De verworpenen der aarde’. De problemen beginnen zich voor de opstandelingen op te stapelen, zo stelde hij, wanneer de staat “hard optreden combineert met spectaculaire gestes van vriendschap, bedoeld om verdeeldheid te zaaien”. […]

Er zijn wel grenzen aan clementie. Een koppensneller kun je niet op vrije voeten stellen bij terugkomst, dat zou het rechtssysteem ontregelen en een heftige maatschappelijke tegenreactie teweegbrengen. De meeste buitenlandse jihadisten zijn (nog) geen koppensnellers. Maar er zullen er spoedig meer komen, als we de huidige politieke en juridische koers voortzetten.

Britse hoofdcommisaris waarschuwt tegen politiestaat

The Guardian:

The battle against extremism could lead to a “drift towards a police state” in which officers are turned into “thought police”, one of Britain’s most senior chief constables has warned.

Sir Peter Fahy, chief constable of Greater Manchester, said police were being left to decide what is acceptable free speech as the efforts against radicalisation and a severe threat of terrorist attack intensify.

It is politicians, academics and others in civil society who have to define what counts as extremist ideas, he says. […]

Speaking to the Guardian, Fahy said: “If these issues [defining extremism] are left to securocrats then there is a danger of a drift to a police state”. He added: “I am a securocrat, it’s people like me, in the security services, people with a narrow responsibility for counter-terrorism. It is better for that to be defined by wider society and not securocrats.”

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Vorige Volgende