Euro leidt tot prijsexplosie in Kroatië

Kroatië heeft per 1 januari de euro ingevoerd en is nu ook officieel toegelaten tot de douanevrije Schengenzone. Een voordeel voor de West-Europese toerist, die nu  zonder paspoortcontrole en met euro's naar Kroatië op vakantie kan gaan. Het land is binnenkort al tien jaar lid van de EU. De recente maatregelen completeren de aansluiting bij de West-Europese kern-lidstaten. Het overwegend katholieke Kroatië heeft daar al meer dan dertig jaar naar uitgekeken. Het heeft zich in 1991, samen met Slovenië, onafhankelijk verklaard van de Joegoslavische Federatie die door Servië werd gedomineerd. Die onafhankelijkheid werd vrijwel meteen erkend door het nog maar pas verenigde Duitsland van CDU Bondskanselier Helmut Kohl. Een Alleingang ten tijde van de Joegoslavische burgeroorlog die niet door iedereen werd gewaardeerd. Veel Kroaten reageerden deze week woedend op de gevolgen van de invoering van de Euro. Wat andere landen al eerder meemaakten gebeurt ook hier: de overgang naar een nieuwe munt wordt door nogal wat ondernemers aangegrepen voor een forse verhoging van de prijzen. De regering houdt vol dat nieuwe prijzen correct berekend moeten worden en dat de consument niet de dupe mag worden van de invoering van de euro. Maar volgens klagers op sociale media is een kop koffie in een café in euro's gerekend 10 tot 20 cent duurder dan eind december. Een brood is 7 cent duurder, kaas een kwart duurder en een pizza bijna een derde duurder. De minister van Economische Zaken Davor Filipović heeft dinsdag spoedberaad gehouden over de prijsstijgingen. 'Alle opties liggen op tafel,' verklaarde hij na afloop 'van zwarte lijsten tot het bevriezen van prijzen voor een breed scala aan producten.'  Kroatië is het twintigste euroland na de invoering van de nieuwe munt in 1999. Er is inmiddels, vooral na de financiëel-economische crisis en het debacle van Griekenland veel veranderd in de eurozone.  Voor nieuwe toetreders zijn er meer vangnetten, maar ze moeten ook aan meer eisen voldoen. Kroatische banken moesten bijvoorbeeld stresstests ondergaan door de ECB. Kroatië is met een dalende staatsschuld van 72% en een begrotingstekort van 2,8% economisch gezond bevonden. Over Italië zijn er veel grotere zorgen. Steun aan Oekraïne geblokkeerd Dat Kroatië in financiëel-economisch opzicht de aansluiting heeft gevonden betekent nog niet dat de huidige politiek van het land op alle gebieden spoort met de andere EU-lidstaten. Woensdag verwierp het parlement deelname aan een gezamenlijk Europees programma voor militaire training van Oekraïense soldaten. Voor het besluit was een tweederde meerderheid vereist en die werd met 97 stemmen in het 152 leden tellende parlement net niet gehaald. Veel parlementariërs kozen er voor niet aan de stemming deel te nemen. Aan de stemming ging een mediacampagne vooraf waarin de huidige president, de sociaaldemocratische Zoran Milanović, zich flink roerde. Tegenstanders opperden dat Kroatië door deelname aan het programma in de oorlog meegesleept zou worden. Ook werd getwijfeld aan de noodzaak van de training. Maar de belangrijkste factor bij de stemming lijkt een binnenlandspolitiek conflict tussen Milanović en huidig premier Andrej Plenkovic (foto) van de centrum-rechtse Kroatische Democratische Unie (HDZ). Milanović heeft weinig op met de EU. Voormalig Europarlementariër Plenkovic neemt een volledig tegengestelde positie in. De verwijzing van minister van Defensie Mario Banožić naar de voor trainingsdoeleinden nuttige ervaringen van de Kroaten in de Joegoslavische burgeroorlog hebben de tegenstanders niet kunnen overhalen. Kroatië zou volgens hen door deelname een 'target' voor Rusland worden. Voorstanders van de training vinden dat een onzinnig argument omdat het land van begin af aan Oekraïne al heeft gesteund, ook met wapens. Volgens de leider van de liberale partij Darko Klasić kan Rusland moeilijk nog bozer worden op Kroatië als er hier militaire trainingen worden gegeven. Ook vroeg hij president Milanović of hij soms 'de nieuwe Viktor Orbán' wilde worden.

Door: Foto: European Parliament (cc)
Quote du Jour

Quote du Jour | Op ramkoers met Duitsland

, door

In Trouw reageert Rob de Wijk op de Nederlandse reactie op de voorstellen voor het steunpakket van de Europese Commissie. Hij blijft zich verbazen over dit gedrag, waardoor Nederland nu ook op ramkoers met bondgenoot Duitsland is komen te liggen. Iets wat niet echt in het belang van Nederland is, maar ja:

Nederland ziet de begroting als een huishoudboekje dat moet kloppen. Veel andere landen zien de begroting als een politiek instrument om iets te bereiken. Het gevolg van de Nederlandse boekhoudersmentaliteit is dat burgers in tegenstelling tot die in andere landen al jarenlang op de nullijn zitten. De koopkracht had kunnen stijgen als de staatsschuld iets groter was geweest.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Pietro Piupparco (cc)

Italië raakt geïsoleerd

, door

ELDERS - De weigering van de Italiaanse regering om het reddingsschip Sea-Watch 3 toe te laten tekent de groeiende afstand van het land tot de andere EU-partners. Italië kiest een eigen weg, ook op financiëel-economisch gebied.

Italië heeft als een van de ‘founding fathers‘ van de Europese Unie altijd flink wat in de melk te brokkelen gehad in Brussel. Tot nu toe waren er op belangrijke posten doorgaans wel Italianen te vinden, maar dat zal niet lang meer duren. Tajani vertrekt als voorzitter van het Europees Parlement, Mogherini als EU-vertegenwoordiger in het buitenland en bij de Europese Bank zal Mario Draghi binnenkort worden vervangen. Het probleem is dat Italië als een van de weinige lidstaten een regering heeft waarin geen van de grote Europese machtsblokken is vertegenwoordigd. Het is het resultaat van een interactief proces waaraan zowel het land zelf als de andere EU-lidstaten hun bijdrage hebben geleverd. De voortdurende onmacht van de EU om Italië tegemoet te komen bij de verdeling van immigranten leverde een grote stemmenwinst op voor de eurosceptische partijen, met name de Lega van Matteo Salvini. De torenhoge verwachtingen die zijn partij en coalitiepartner de Vijfsterrenbeweging met hun sociaal-economische hervormingsplannen bij de kiezers hebben gewekt kunnen alleen waargemaakt worden als zij de strikte regels van de EU op dat gebied aan hun laars lappen. Op beide terreinen zien we een verharding van de standpunten.

Foto: Marco Milon (cc)

Een fris nieuw plan voor de democratisering van Europa

, door

RECENSIE - Thomas Piketty schreef met drie Franse collega’s een heel nieuw verdrag dat het bestuur van de eurozone democratischer moet maken.

Waarom wordt de Europese Unie niet op dezelfde wijze geregeerd als de lidstaten, met een regering die door het parlement wordt gevormd en gecontroleerd? Het is een terugkerende vraag in het tamelijk uitzichtloze debat over de democratisering van Europa. Die democratisering is meer dan ooit urgent vandaag, gegeven de afnemende steun voor Europese samenwerking, het toenemende nationalisme en de dreiging van het uiteenvallen van de Unie. Aan probleemanalyses geen gebrek, werkbare oplossingen zijn tot nu toe helaas uitgebleven.

De Franse econoom Thomas Piketty, bekend van zijn uitgebreide onderzoek naar economische ongelijkheid in Kapitaal in de 21e eeuw, heeft dit voorjaar met vier collega’s een interessant nieuw voorstel gedaan onder de titel Naar een democratischer Europa; voorstel voor een nieuw verdrag.* Het pamflet is nu in een Nederlandse vertaling gepubliceerd.

Voor alle duidelijkheid: het voorstel van Piketty c.s. gaat niet over de Europese Unie als geheel. Het betreft uitsluitend de inrichting van de eurozone. In 19 van de 27 lidstaten van de EU (ik laat het VK even buiten beschouwing) is inmiddels de euro ingevoerd. Denemarken, Zweden, Polen, Tsjechië, Hongarije, Kroatië, Roemenië en Bulgarije horen daar niet bij. Alle overige landen hebben zich in onderlinge verdragen gebonden aan een monetaire politiek met vergaande implicaties. Het bezuinigingsbeleid van de afgelopen jaren in Nederland en andere landen binnen de eurozone is rechtstreeks afgeleid van afspraken binnen de landen van de eurozone.

Steun ons!

Mededeling

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Quote du Jour

Quote du Jour | Nederland, Italië en de belastingen

, door

Sergio Fabbrini, hoogleraar politieke wetenschappen en internationale betrekkingen te Rome, thans gast aan de Kennedy School of Government van de Harvard University in de Verenigde Staten, reageert op de starre houding van Nederland inzake de financiële hulp aan zijn land.

Zijn grief is dat de EU/Eurozone wel een monetaire politiek voert die landen kan dwingen in te grijpen in de staatsfinanciën, maar dat, als het om belastingen gaat, de lidstaten blijven vasthouden aan hun absolute soevereiniteit, Nederland voorop.

Foto: Alexandre Dulaunoy (cc)

Europa op vakantie

, door

ELDERS - Europa wordt deze weken geteisterd door een tsunami aan vrijwillige werktijdverkorting. Hoewel, vrijwillig? De schoolvakantie 8 juli tot 4 september) is van overheidswege opgelegd. De bouwvakvakantie is sinds 1981 geen verplicht nummertje meer, het advies is wel in de schoolvakantie het werk neer te leggen (24 juli tot en met 25 augustus). De politiek gaat daar braaf in mee (7 juli tot en met 11 september).

In andere Europese landen gelden grofweg dezelfde perioden. Ofwel: voor wie graag ziet dat Europa op haar gat ligt moeten dit gouden tijden zijn.

Vakantie is een beleving en biedt de mogelijkheid Europa te ervaren. De meeste vakantiegangers doen in deze periode een of meerdere Europese landen aan en kunnen dus zien waar van Europese eenheid sprake is of juist van Europese diversiteit.

Bijvoorbeeld: op de 14e juli kun je in Frankrijk dezelfde futloze braderietjes aflopen, die ook onze Koningsdag kenmerken. Men is in Frankrijk wel veel verder met het idee van centraal georganiseerde en uitgevoerde vuurwerk. Hele dorpen lopen uit om het spektakel te bekijken en de collectieve oh’s en ah’s verhogen het pittoreske sfeergevoel.

Braderietjes hetzelfde, vuurwerk een heel verschil. Is dat kenmerkend voor de Europese eenheid?

Foto: Partij van de Arbeid (cc)

Wat de pers u niet vertelt over de rel rond Jeroen Dijssel­bloem

, door

OPINIE - De PvdA mag dan afgestraft zijn door de kiezers maar aan Jeroen Dijsselbloem kan dat niet liggen volgens Nederlandse journalisten. Zij hebben, volgens gastredacteur Merijn Oudenampsen, een opvallende neiging om dienstbaar te zijn aan de politieke status quo.

Het was te verwachten. De Nederlandse journalistiek is de afgelopen dagen en bloc ter verdediging gekomen van Jeroen Dijsselbloem.

Wat zo bizar is aan de berichtgeving over de rel, is dat er helemaal niets van de wereldwijde discussie over het Europese bezuinigingsbeleid bij de Nederlandse journalistiek lijkt te zijn doorgedrongen. Bijna de gehele vaderlandse pers schiet chauvinistisch in de verdediging van onze grote nationale trots die met zijn gewichtige internationale positie ons kikkerlandje eer aan doet. De ware betekenis van de rel ontgaat de Nederlandse journalistiek geheel.

De Volkskrant schrijft vandaag: “Dijsselbloem dwong respect af met zijn bijdrage aan het bezweren van de Griekse crisis.”

Het staat er echt. Dijsselbloem “dwong respect af” met het “bezweren” van de Griekse crisis. Dit is niets anders dan een alternatief feit. Griekenland ligt in puin. Haar economie is met een derde gekrompen, ofwel geïmplodeerd. Meerdere rapporten van het IMF stellen dat het beleid van Dijsselbloem en de Trojka een belangrijke rol hierin heeft gespeeld. Ja, de Grieken hebben er zelf een zooitje van gemaakt. Maar de draconische bezuinigingen hebben de zaken verergerd en de economie van Griekenland juist verder richting de afgrond geduwd. Je hoeft als krant niet het IMF te volgen, maar net doen alsof het beleid van Dijsselbloem niet controversieel is, dat is geen objectieve journalistiek meer. Eerder propaganda.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Quote du Jour

Quote du Jour | EU mist zelfkritiek

, door

De liefde voor jezelf begint met zelfkritiek. Als de Europese Unie iets mist, dan is het wel dat laatste. Op alle terreinen. Zie hoe we de eurocrisis en de daaraan verbonden bezuinigingen en de vluchtelingencrisis hebben aangepakt. Het feit dat de EU daar niet in staat bleek tot zelfkritiek, en daarmee niet tot hervormingen, leidt natuurlijk tot polarisering.

Aldus de Duitse econoom Ulrike Guèrot in een interview met het FD naar aanleiding van haar nieuwste boek De Nieuwe Burgeroorlog.

Foto: European Council (cc)

Renzi’s risico

, door

ELDERS - Het referendum in Italië over een grondwetswijziging zou wel eens anders kunnen uitpakken dan premier Matteo Renzi heeft bedoeld.

Is Renzi overmoedig of dwaas? Op 4 december zal moeten blijken of hij niet een te groot risico heeft genomen met een volksraadpleging over de hervorming van het parlementaire stelsel. De kans is groot dat Italianen de gelegenheid zullen aangrijpen om hun ongenoegen over de regering te laten blijken. Daar zijn voldoende redenen voor. Als het referendum uitpakt als een motie van wantrouwen tegen de regering wordt de toekomst van het land buitengewoon onzeker.

Renzi heeft al toegegeven dat hij een fout heeft gemaakt door het referendum te koppelen aan een stemming over zijn premierschap. Maar de geest is nu uit de fles. De Vijfsterrenbeweging van Beppe Grillo ruikt bloed na de overwinning die de partij deze zomer heeft behaald bij de lokale verkiezingen. En ook in Renzi’s eigen partij is de pleuris uitgebroken. Vooraanstaande partijleden zoals partijsecretaris Pier Luigi Bersani en de vroegere premier Massimo D’Alema hebben aangekondigd tegen de hervormingen te zullen stemmen.

Een nederlaag van Renzi begin december kan vergaande consequenties hebben. Ook voor de rest van Europa.

De hervormingen die de regering op 4 december aan de bevolking voorlegt moeten Italië een beter functionerend politiek stelsel opleveren. De Senaat krijgt een kleinere rol en het aantal leden wordt van 315 teruggebracht naar 100. Het wetgevingsproces wordt versneld. De regering hoopt met deze meest ingrijpende wijziging van de grondwet sinds 1945 de politieke stabiliteit te bevorderen. Italië kende sinds de oorlog 63 regeringen. Slechts één regering (van Berlusconi) heeft het de volle periode uitgehouden. Renzi begrijpt ook wel dat een groot deel van de bevolking niet direct warm loopt voor grondwettelijke kwesties. Hij heeft dan ook aangekondigd dat hij de 500 miljoen euro besparing op de Senaat zal investeren in een armoedefonds. Daarnaast kondigde hij een belastingverlaging aan en verhoging van de pensioenen voor de arme ouderen.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Volgende