Brexit: geen visie, geen plan, geen idee

Bijna twee weken na het Brexit-referendum is de verwarring op dit eiland tot recordhoogte gestegen. Cameron is afgetreden, Johnson is door zijn secondant Gove in de rug aangevallen en politiek uitgeschakeld, Corbyn trotseert nog steeds alle pogingen om hem af te zetten, terwijl Farage heeft aangekondigd zijn functie als partijleider neer te leggen. Nu hij zijn ‘country back’ heeft, wil hij ook zijn ‘life back’. De hoofdrolspelers van het Brexit-debacle haken successievelijk af, het land in chaos achterlatend. Dagelijks gaat de BBC de straat op om mensen te vragen waarom zij leave of remain hebben gestemd. In de leave-gebieden, als je het zo kunt zeggen, zien we mensen van allerlei culturen en achtergronden over straat lopen, we zien winkels met opschriften in het Pools, Pakistaans, Indiaas of wat dan ook, we zien de zo bekritiseerde multiculturele samenleving.

Door: Foto: Elsje Moulijn copyright ok. Gecheckt 17-10-2022

Quote du Jour | Een hoop sympathie

„Er is een hoop sympathie voor Canada in Europa, en voor Trudeau persoonlijk. Dus we hebben een kans om te zeggen: om vriendschap te bouwen is het nodig om uitwisselingen met elkaar te hebben. We zullen de bevolking van Europa ervan overtuigen dat Canada een vriend is. De beste weg vooruit voor de EU is dit verdrag met ons te ratificeren.”

Het CETA-verdrag voor vrijhandel tussen Canada en de EU, nog uitonderhandeld onder de vorige, conservatieve Canadese regering, ligt onder vuur. Dus zet de Canadese minister van Buitenlandse Zaken, Stéphane Dion, het hoge knuffelgehalte van de nieuwe premier in om de scepsis weg te nemen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Laffe paniekzaaierij over pensioenen

ANALYSE - “Klijnsma heeft onze pensioenpotten aan Europa verraden! Al ons spaargeld verdwijnt binnenkort naar het buitenland, en dat in een proces van één dag!”

Met dit soort gejank wierpen de bloedhonden van GeenStijl zich daags na de Brexit op de voor hen kennelijk onbegrijpelijke Europese pensioenrchtlijn. Vele rechtse blogjes volgden. Maar ook het CDA voert een soortgelijke campagne, en de SP doet vrolijk mee. Veel van mijn linkse vrienden trappen erin en delen de klacht op de sociale media. Maar wat is er aan de hand?

De klachten

De klachten zijn helder. Onze pensioenen worden aan Europa verkocht. In een dreigende richtlijn wordt bepaald dat onze pensioenen de markt opgegooid worden. Deze richtlijn, die zonder enige aankondiging uit de donkerste krochten van de EU werd opgeboerd, werd slinks op de dag dat iedereen vol was van Brexit naar de kamer gestuurd: binnen één dag beslissen aub, tekenen bij het kruisje.

De eurofiele makke schapen van VVD, PvdA, GroenLinks en D66, die stemden natuurlijk weer braaf voor. Maar CDA, PVV en SP komen als vanouds weer op voor uw belangen, en voeren nu campagne op de sociale media. Te laat natuurlijk, maar het is belangrijk dat u weet door wie u verraden wordt: er komen immers verkiezingen aan volgend jaar.

Foto: Sami Haidar (cc)

Don’t mention the war

De verbazing over de irrationele Brexit is nog niet verdwenen. De Britse kiezers doen zichzelf op korte en lange termijn schade, zo menen wij. Is het waar? Joris Luyendijk vindt dat de Britten niet zo nodig hoefden te blijven en noemt de uitslag nu een zegen voor de rest van de EU.

Maar hij is vooralsnog niet in talrijk gezelschap. Dat roept vragen op: zijn de markante tegenstellingen tussen oud en jong, goed opgeleid en slecht opgeleid, platteland en stedelijk van betekenis? Ik poog een verkenning te doen.

De geschiedenis

Moet je voor een standpunt over Brexit of Remain de oorlog hebben meegemaakt? En maakt dat verschil in Engeland en op het continent?

Luyendijk oordeelt hard: “bad faith and delusional thinking” waren de oorzaak, zegt hij in the Guardian: “the country has not come to terms with its own global irrelevance – hence its refusal to pool sovereignty.”

Als de oorlog tegen het Derde Rijk van Adolf Hitler het einde van Groot Brittannië als wereldmacht inhield, dan is dat oordeel begrijpelijk als een soort nostalgie van de oudere generatie naar een overzichtelijker wereld, waarin hun land een markante rol had. John Cleese laat het prachtig zien als Basil Falwty in Fawlty Towers.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

John Oliver over Brexit

John Oliver, van Last Week Tonight, is tegen een Brexit, en introduceert en passant een alternatief argument om de EU niet te verlaten, dat ergens ook ‘Brexiteers’ zal aanspreken. De afsluiting van het item is briljant.

Foto: frankieleon (cc)

Immuun

COLUMN - Wat een chaos. Het pond kelderde, de euro kreeg een opdonder. Premier Cameron kondigde zijn aftreden aan en deed er vervolgens hautain het zwijgen toe.

Johnson en Farage, de twee grootste voorstanders van de uittreding van het VK, zeiden helemaal niets. Behalve dan dat ze niet hadden gezegd wat ze eerder zo stellig hadden beloofd – ‘Die 350 miljard die straks niet wekelijks naar de EU hoeft naar het ziekenfonds overhevelen? Dat hebben we echt helemaal nóóit beweerd!’ – en haalden hun oude campagnesite ter adstructie schielijk offline. Verder waren ze vooral erg boos dat de voorstanders van blijven geen plan hadden wat te doen als de vertrekkers zouden winnen. Boris Johnson ging cricket spelen.

Cornwall, dat overwegend voor uittreding stemde, schrok dat het nu zijn jaarlijkse EU-subsidie ter waarde van 60 miljoen pond verspeeld had. Schotland wil in de EU blijven en overweegt nu uit het VK te treden. Ierland denkt dat het zijn twee helften kan herenigen, en Spanje lonkt naar Gibraltar.

Veel vertrek-stemmers kregen berouw. Ze hadden gedacht de EU en ‘de’ politiek even fijn een poepie te laten ruiken en veilig een proteststem te kunnen uitbrengen: want ‘blijven’ zou vast winnen, meenden ook zij. Maar ze wonnen, en een deel van hen zit nu met de handen in het haar: want daadwerkelijk uit de EU vertrekken was nu ook weer niet de bedoeling.

Foto: BackBoris2012 Campaign Team (cc)

Hoe een volgende Exit te vermijden

OPINIE - Een kleine meerderheid van de Britten heeft het dan toch gedaan: stemmen voor een vertrek uit de Europese Unie. Het ‘Brexit’ laat zien dat de publieke discussie in Europa vast zit in een nogal ouderwetse politieke tweestrijd. Als we de conflictlijn een kwartslag draaien over het politieke toneel, krijgt de discussie ineens zin.

In luttele uren na het bekend worden van de uitslag, verschenen plaatjes die uitlegden uit wie die 52% (voor exit) respectievelijk de 48% (voor blijven) bestonden. Vooral de uitsplitsing naar leeftijdscategorie valt op. Hoe jonger de generatie, hoe liever ze bij de EU blijven. Senioren willen juist weg. De geografische verdeling is ook veelzeggend: de universiteitssteden, het financiële centrum en de Schotten willen blijven, terwijl de overige counties per saldo het exit verkozen.

fig1

Pro-blijf of pro-choice?

Twee weken geleden stelde de Volkskrant (11 juni, p.6) dat het ‘ieder voor zich’ is in de strijd om Brexit. Het artikel stelt dat er sprake is van onverwachte of zelfs onwaarschijnlijke bondgenootschappen. Een multinational en een groene partij zijn ineens vrienden, en de conservatief-liberaal Boris Johnson is voor een exit. Net als Labour-leider Jeremy Corbyn, maar hij moest vanwege partijdiscipline tegen campaignen. Niettemin is Corbyn, die wel onder de ‘linkse populisten’ wordt geschaard, in het exit-kamp in te delen. Het onderste duo is dus pro-Europees en de bovenste is voor een Brexit. Pro-blijf en pro-choice, zo je wilt.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rampzalige trajecten, terminale remedies

Het openbaar bestuur bezit het fascinerende vermogen om beleidsmatige fouten tot het einde te volvoeren. Ik schrijf dit op de dag dat de Britten stemmen over hun lidmaatschap van de EU. Was de Britse EU-toetreding een vergissing?

Rampen

Ik moet denken aan ondergang van de Prinsendam in de Stille Oceaan, voor de Amerikaanse kust (1980).

In het verhaal over de ramp in de NRC stond een soort psychologische analyse. Er was een klein gebrek in de machinekamer, maar in de uren die volgden deden de leden van de bemanning ongeveer alles verkeerd en werd het probleem alleen maar groter. Uiteindelijk slaagden zij er in, ondanks hun opleiding en training, het schip te laten vergaan.

Het is een mooi verhaal; stel dat er niets aan de hand was en je zou de bemanning van circa 20 man vragen het schip met blote handen te doen vergaan, het zou ze vermoedelijk niet gelukt zijn. Ik zou het verhaal nog graag eens teruglezen maar kan het nergens meer vinden.

Het vergaan van de Prinsendam doet mij denken aan de EU: goed getraind, competent, bezig met positieve doelen, maar het schip vergaat toch. Inderdaad: als je het als doel zou stellen, zou het niet lukken.

Foto: Nick Kenrick (cc)

Herkansing in Spanje

ELDERS - Spanjaarden gaan zondag opnieuw naar de stembus om een parlement te kiezen dat in staat moet zijn om na een half jaar politieke onmacht een nieuwe regering samen te stellen. Vooral de sociale problematiek leidt, net als in andere Europese landen, tot steeds grotere politieke spanningen.

In Spanje wonen 380.000 Britse expats, meer dan in enig ander Europees land. Zij wachten in spanning af hoe het referendum over de EU gaat uitpakken en hopen dat Remain wint. Veel van deze, merendeels gefortuneerde pensionado’s, konden er zelf niet aan deelnemen omdat ze al vijftien jaar in het buitenland wonen. Een Brexit betekent voor de expats een onzekere toekomst. Allerlei gemeenschappelijke regelingen zullen moeten worden vervangen. Het gebruik van de lokale gezondheidszorg zal niet meer vanzelfsprekend zijn. Zakenmensen krijgen het moeilijker. Remigratie ligt voor de hand en dat zal naar verwachting ook de lokale Spaanse economie raken.

Spanje zou naar verhouding zwaar worden getroffen door een Brexit. Spanjaarden zijn daarom meer dan andere Europeanen voor behoud van het Verenigd Koninkrijk in de EU. Hun economie stagneert, de werkloosheid blijft hoog en de armoede neemt toe. In Trouw (€) kwamen gisteren inwoners van het Zuid-Spaanse Sanlúcar de Barrameda aan het woord. Bijna de helft van de beroepsbevolking is werkloos. ‘Elke dag mengen zich tussen de Afrikaanse verkopers van nep-merkzonnebrillen en dito voetbalshirts talloze autochtone Spanjaarden die hele vissen en kilo’s coquinas (schelpdieren) proberen te slijten.’ Illegaal. Velen verloren niet alleen hun baan maar ook hun huis. Ze kraakten een leegstaand appartementencomplex en knapten het zelf op. Veel vertrouwen hebben ze niet in de nieuwe verkiezingen. ‘We moeten het hier allemaal zelf doen.’

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Paul Lloyd (cc)

Brexit Liveblog

Spannende dag in de U.K.  De stemlokalen voor het Brexit-referendum zij vanmorgen om 7:00 uur geopend, het tellen van de stemmen begin na 22:00 uur Britse tijd.  De BBC houdt natuurlijk een livestream in de lucht. Wij volgen het, uiteraard met uw bijdragen (inloggen noodzakelijk). Klik op ‘Lees verder’ om het liveblog te volgen.

Voor de uitslag doet de opkomst er niet toe. De uitslag van het raadgevend referendum kan met 1 stem verschil beslist worden. Bij de BBC landelijke en lokale uitslagen na 23.00 uur.

Het liveblog is gesloten. Reacties en discussies in de overige Brexit onderwerpen en in het SG Café.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Vorige Volgende