Open access: de uitgevers gaan toch weer winnen

Een van de beloftes van het internet, zo'n twintig jaar geleden, was dat het publicatiemogelijkheden zou democratiseren. Ineens kon iedereen zijn eigen krant uitgeven, ineens kon iedere mening gehoord worden, ook al waren er wereldwijd slechts zeven mensen in die mening geïnteresseerd. Ineens konden mensen met heel kleine en gespecialiseerde belangstellingsgebieden met elkaar communiceren. Iets op het internet zetten kostte immers zo goed als niets, en in ieder geval vele malen minder dan iets op papier laten afdrukken. En dus zou het internet de manier bij uitstek zijn om onderzoeksresultaten – de artikelen en boeken die onderzoekers schrijven, vaak met publieke middelen – gratis voor iedereen toegankelijk te maken. Eindelijk zouden we ons uit de ketenen van de commerciële uitgevers kunnen slaan, die weinig toevoegen aan de producten die we maken, maar daar wel veel geld voor krijgen: uiteindelijk dus ook publiek geld. Open access heet dat. Maar tot de verbijstering van velen blijkt nu dat begrip twintig jaar na dato eindelijk gemeengoed begint te worden, de commerciële uitgevers daar alsnog een slaatje uit blijken te slaan – en er misschien wel meer geld mee gaan verdienen dan voorheen.

Quote du jour | Capitulatie

De Europese mens geloofde, net als Amerikaanse president – ook een echte twijfelaar – de vijand niet.

O vijanden, er zijn geen vijanden meer, opperde Nietzsche ooit. De nihilistische mens kent slechts één vijand: degene die het woord ‘eigen’ in de mond neemt. […]

Deze Europese mens capituleert continu voor de druk van de horde uit het Oosten.

Volgens Afshin Ellian is het tijd om BANG te worden voor den barbaarsche muzelman.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: RXAphotos (cc)

Henk en Ingrid hebben het niet gedaan

OPINIE - Gisteren gelezen op een Engels blog:

When we talk about fascism and far right politics, we are too quick to talk about the role working class people play in driving it forwards, and too slow to talk about the responsibility of journalists, academics, politicians, scientists, and all sorts of other middle class professionals who have historically been central to the rise of fascism whenever it has occurred.

En alsof je de duvel op zijn staart trapt, is hier Elsevierredacteur Eric Vrijsen op de website van zijn werkgever:

Bij terugkeer in Nederland zullen [Syriëgangers] hun gevechtservaringen, trauma’s en frustraties concretiseren in geweld tegen Nederlanders. […]

Justitie zal er uiteindelijk niet aan ontkomen om deze ‘veteranen’ preventief op te sluiten. Zo ontstaat een Nederlandse versie van Guantánamo Bay. De PvdA waarschuwt daar nog tegen, maar op den duur zal ook deze partij moeten meegaan in de trend van een keiharde aanpak.

Ofwel: de Nederlandse rechtsstaat mag op de mestvaalt. Gewoon een beetje preventief staatsautoritarisme in de onvermijdelijke clash tussen beschaving en bruine mensenbarbarij.

En Elsevier heeft uiteraard de reputatie van een fatsoenlijk blad voor de beter gesitueerden. De verslaggevers en redacteuren dragen op de meegeleverde foto’s keurige overhemden en dassen. Vrijsen zelf afficheert zich als gestudeerd politicoloog.

Foto: JT (cc)

Energiebelasting heffen op stroom uit eigen zonnepanelen?

ANALYSE - Simon Rozendaal betoogt in Elsevier (sorry, betaalmuur) dat zonnepanelen voor particulieren alleen aantrekkelijk zijn omdat de gebruikers eigenlijk subsidie ontvangen. Hij meet daarin niet alleen met twee maten, hij propageert daar ook nog een verruiming van het belastingstelsel mee.

In het artikel legt Rozendaal uit dat de prijs van normale elektriciteit voor 80% bestaat uit heffingen. En dat voor grootafnemers die heffingen lager uitvallen. Om dan vervolgens dit punt te maken:

Stroom uit zonnecellen wordt daarmee niet belast. Dat is natuurlijk een vorm van subsidie. Daarom klopt het ook niet wat aanhangers van zonnepanelen beweren, dat zonnecellen het al geruime tijd zonder subsidie kunnen redden.

Daarmee gaat hij lijnrecht in tegen de heersende opvatting ter rechterzijde van het politieke spectrum dat kortingen op heffingen geen subsidie voor grote bedrijven zijn (je geeft ze immers geen geld) en een noodzakelijkheid in verband met het concurrerend houden van de industrie.

Eigenlijk zegt hij dus dat de grote industrie van Nederland bestaat uit subsidieverslaafden die niet zelfstandig kunnen opereren.

Maar los van dit meten met twee maten, zaagt hij met die uitspraak aan een van de poten van het belastingstelsel. Wat iemand als particulier thuis doet of produceert voor eigen gebruik valt niet onder de belastingen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Pedro González Betancor (cc)

Piketty, ongelijkheid en domrechts

ACHTERGROND - Conservatief-rechts houdt zich graag van de domme. Zo ook in deze column in Elsevier over ‘nivelleringsgoeroe’ Thomas Piketty.

We moeten ons niet, in navolging van Piketty, druk maken over ongelijkheid, meent ‘filosoof’ Sebastien Valkenberg, maar over armoede. En de armoede neemt af: sinds 1990 is het percentage mensen dat van minder dan één dollar per dag moet rondkomen, gehalveerd!

Maar dat betekent natuurlijk niet dat ook de armoede in Nederland afneemt. Integendeel, zo valt op te maken uit dit nieuwsbericht van eind vorig jaar:

Vorig jaar leefden zo’n 1,2 miljoen mensen in Nederland in armoede. Dat waren er fors meer dan in 2011, blijkt uit het rapport Armoedesignalement 2013.

Mogen we ons daar dan niet druk over maken omdat het tegenwoordig beter gaat in de Derde Wereld? Bespeur ik hier een onverwacht gevalletje van oikofobie?

Verder bestaat er überhaupt nauwelijks ongelijkheid in Nederland, vindt Valkenberg. Uitgedrukt in de Gini-coëfficiënt (0 = maximale gelijkheid; 1 = maximale ongelijkheid) bedraagt de inkomensongelijkheid een heel bescheiden 0,274.

Het zal echter geen toeval zijn dat over de Nederlandse vermogensongelijkheid in alle talen wordt gezwegen, terwijl juist deze verrassend hoog, rond 0,8 ligt.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-02-2022

Hoezo linkse media?

De media zijn links, zo wordt keer op keer herhaald. Klopt dit wel?

Het verwijt dat ‘de media’ bij voorkeur vanuit een links perspectief rapporteren is al oud. Ondanks het gegeven dat bijvoorbeeld De Telegraaf met afstand de grootste krant van Nederland is, wil ik nog wel geloven dat het merendeel van de journalisten linkse sympathieën koestert. Het is namelijk helemaal niet zo vreemd dat bepaalde beroepen mensen met bepaalde overtuigingen aantrekken. Zo zullen weinig accountants op de SP stemmen.

Hoe serieus zijn de rechtse media nu eigenlijk?

Wat ik me wél afvraag is of linkse journalisten even tendentieuze stukken durven te schrijven als hun rechtse collega’s. Laat ik het blad Elsevier als voorbeeld nemen. Onlangs verscheen in dit tijdschrift een portret van Roemer waar onder meer zijn tennispartner van stal werd gehaald om het punt te maken dat de SP-kandidaat te licht zou zijn voor het premierschap. Dat klinkt toch niet echt als kwaliteitsjournalistiek.

Een ander voorbeeld is dit stuk, waarin nota bene Elseviers hoofdredacteur een staaltje misleidende cijfergoochelarij begaat dat, ik althans, op het leugenachtige af vind (zie ook hier).

Even wat citaten, afgewisseld met mijn commentaar:

Het socialisme in Nederland is niet alleen succesvol omdat 2,5 miljoen mannen en vrouwen in dienst zijn van de overheid of voor instellingen werken die door de overheid worden betaald.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

SP trouwste bondgenoot van de PVV?

De Tweede Kamer (Foto: Kaj Leers)Dit artikel is samen geschreven met Simon Otjes.

Volgens Elsevier is de SP de trouwste bondgenoot van de PVV in de Tweede Kamer. De partij zou het vaakst van alle oppositiepartijen meestemmen met de PVV. Elsevier-columnist Syp Wynia trekt in een bijgevoegd filmpje een snelle conclusie: SP en PVV kunnen maar beter zo snel mogelijk fuseren, want grote inhoudelijke verschillen zijn er niet. Als het inderdaad waar zou zijn dat de SP en de PVV vrijwel altijd hetzelfde stemmen, valt daar misschien iets voor te zeggen. Het is echter totale onzin.

Het achtergrondartikel in Elsevier weekblad waarnaar wordt verwezen geeft de achterliggende cijfers. Het betreft de analyse van het stemgedrag in de Tweede Kamer in de periode oktober tot maart 2010, in totaal 987 moties, in samenwerking met de Dienst Informatievoorziening Tweede Kamer. Deze cijfers zijn niet vrijelijk beschikbaar, maar zijn wel te reconstrueren aan de hand van de Handelingen van de Tweede Kamer. Wij komen in de periode 14 oktober 2010 tot 1 maart 2011 op in totaal 961 moties – niet precies hetzelfde aantal als Elsevier, maar het is onwaarschijnlijk dat dit verschil tot wezenlijk andere inzichten leidt.

Stemt de SP vaak hetzelfde als de PVV? Nee. De SP stemde in 35% van de stemmingen over moties hetzelfde als de PVV, dit is minder dan VVD, CDA, SGP, ChristenUnie, D66 én PvdA. Alleen de PvdD en GroenLinks stemden nog vaker anders dan de PVV. De echte bondgenoten van de PVV zijn CDA en VVD. Dat is ook niet verwonderlijk: de PVV steunt het kabinet van CDA en VVD omdat ze inhoudelijk verwant zijn. De PVV week soms wel af van het stemgedrag van CDA en VVD, maar minder vaak dan D66 dit deed tijdens kabinet Balkenende-II.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Steun ons!

De redactie van Sargasso bestaat uit een club vrijwilligers. Naast zelf artikelen schrijven struinen we het internet af om interessante artikelen en nieuwswaardige inhoud met lezers te delen. We onderhouden zelf de site en houden als moderator een oogje op de discussies. Je kunt op Sargasso terecht voor artikelen over privacy, klimaat, biodiversiteit, duurzaamheid, politiek, buitenland, religie, economie, wetenschap en het leven van alle dag.

Om Sargasso in stand te houden hebben we wel wat geld nodig. Zodat we de site in de lucht kunnen houden, we af en toe kunnen vergaderen (en borrelen) en om nieuwe dingen te kunnen proberen.

Vorige Volgende