Piketty, ongelijkheid en domrechts

ACHTERGROND - Conservatief-rechts houdt zich graag van de domme. Zo ook in deze column in Elsevier over ‘nivelleringsgoeroe’ Thomas Piketty.

We moeten ons niet, in navolging van Piketty, druk maken over ongelijkheid, meent ‘filosoof’ Sebastien Valkenberg, maar over armoede. En de armoede neemt af: sinds 1990 is het percentage mensen dat van minder dan één dollar per dag moet rondkomen, gehalveerd!

Maar dat betekent natuurlijk niet dat ook de armoede in Nederland afneemt. Integendeel, zo valt op te maken uit dit nieuwsbericht van eind vorig jaar:

Vorig jaar leefden zo’n 1,2 miljoen mensen in Nederland in armoede. Dat waren er fors meer dan in 2011, blijkt uit het rapport Armoedesignalement 2013.

Mogen we ons daar dan niet druk over maken omdat het tegenwoordig beter gaat in de Derde Wereld? Bespeur ik hier een onverwacht gevalletje van oikofobie?

Verder bestaat er überhaupt nauwelijks ongelijkheid in Nederland, vindt Valkenberg. Uitgedrukt in de Gini-coëfficiënt (0 = maximale gelijkheid; 1 = maximale ongelijkheid) bedraagt de inkomensongelijkheid een heel bescheiden 0,274.

Het zal echter geen toeval zijn dat over de Nederlandse vermogensongelijkheid in alle talen wordt gezwegen, terwijl juist deze verrassend hoog, rond 0,8 ligt.

Weliswaar is dat laatste getal niet probleemloos (zoals ik hier al eens uiteenzette), maar daar staat tegenover dat veel inkomen van vermogenden buiten de CBS-statistieken valt en dus ook niet wordt vertegenwoordigd in de lage Gini-waarde voor inkomensongelijkheid.

Maar goed, dat is nog niet eens waar het echt om draait, vindt Valkenberg:

De kernvraag die zelden aan de orde komt […] is waarom ongelijkheid eigenlijk het grote kwaad is.

De kwalijke effecten van ongelijkheid zijn zodanig vaak en uitgebreid onderzocht dat je er van uit mag gaan dat deze vraag niet in goed vertrouwen is gesteld.

Een uitgebreide reeks voorbeelden (inclusief verwijzingen naar wetenschappelijke studies) is bijvoorbeeld hier te vinden. En wat blijkt?

Grotere ongelijkheid gaat samen met gemiddeld slechtere lichamelijke en geestelijke gezondheid. Grotere ongelijkheid gaat ook samen met lagere niveaus van welbevinden, met meer misdaad, een lagere sociale mobiliteit en meer schuldenproblematiek.

En zelfs wanneer niet duidelijk is of ongelijkheid dan wel armoede (als onderliggende oorzaak van de ongelijkheid) de werkelijke boosdoener is, weten we niettemin (zo ook bij de Wereldbank) dat economische groei – als uitweg uit armoede – wordt geremd door vermogensongelijkheid en juist wordt gestimuleerd door redistributie.

En hoewel dit allemaal openbare en makkelijk vindbare informatie is, pretendeert een niet al te snuggere Elseviercolumnist dat Piketty en zijn navolgers te beroerd (of niet in staat) zijn een basale vraag te beantwoorden.

Zonder daarbij ook maar een moment rekening te houden (uiteraard) met zijn eigen onwetendheid en intellectuele luiheid. Als dat geen domrechts is, weet ik het niet meer.

Reacties (45)

#1 Dirk Zeeman

Als het niet domrechts is dan toch in elk geval kwaadaardig rechts.

Een argument dat ik overigens mis, is dat grote ongelijkheid leidt tot machtsverschillen die zo groot zijn dat ze de democratie ondergraven en zelfs uitschakelen. Maar ik neem aan dat dat argument ter rechterzijde niet veel indruk maakt. Democratie is daar vooral een marketingterm die je gebruikt als je een oorlog verkoopt omdat je ergens olie gaat halen.

  • Volgende discussie
#2 McLovin

Yeps, domme rechtse Rosanne Hertmutsje had een soortgelijke column in NRC. Strekking: “Allemaal linkse prietpraat, er is niks aan de hand, Pikeety snapt er niks van, ik als micro biologe leg het eens fijn uit dat het hartstikke goed gaat in NL”.

Zoals we al eerder “ontdekt” dom rechts is verrassend goed in halve waarheden, wegmoffelen en bagataliseren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 qwerty

Weer een draadje over Piketty. Wat je er ook van denkt, hij maakt het onderwerp inkomensverschillen goed bespreekbaar :) Mooi!

Wat betreft de ongelijkheid, een oud en geliefd onderwerp in Frankrijk, is het naar mijn mening geen toeval dat juist daar zo’n werk naar boven borrelt. Frankrijk gist.

Overigens is denk ik minder de vraag aan de orde of er ongelijkheid is dan wel moet bestaan (mijn antwoord is ja) maar hoe groot die ongelijkheid mag worden/zijn. Ander gezegd : wat is de sociale evenwichtswaarde van de Gini-coëfficiënt.

Het dom-rechtse is dan dat ze ongegeneerd het maximum zoeken zonder er verder bij of over na te denken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Inkwith Barubador

Het punt is dat dom rechts zijn conclusies al klaar heeft en daar zijn “feiten” bij gaat zoeken, terwijl een objectief iemand dat andersom zou doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Dirk Zeeman

@4: scherp opgemerkt. Het gaat inderdaad niet om ongelijkheid an sich, maar om de mate waarin we die acceptabel vinden.

Het is bijna lachwekkend dat domrechts zonder enige nuance elke mate van ongelijkheid op voorhand accepteert, ongeacht de gevolgen.

Waarmee we overigens meteen een typisch kenmerk van domrechts in beeld hebben: zwart-wit denken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Dirk Zeeman

Voor wie meer wil weten over de denkwijze ter rechter zijde, schijnt ‘The Reactionary Mind’ een lezenswaardig boek te zijn.

( http://www.bol.com/nl/p/the-reactionary-mind/9200000009385759/?Referrer=ENTnlmcmproduct20120728102228 )

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Maggi

Ik denk inderdaad dat kwaadaardig-rechts een beter woord is, zoals ook @1 al stelt. Dit soort menen kunnen goed voor zichzelf zorgen en hebben er blijkbaar baat bij bewust de waarheid te verdoezelen om een systeem in de lucht te houden dan hen het meeste profijt brengt ten koste van anderen.

Dom-rechts is meer het type dat vanuit de onderbuik rechts doet, maar zich aan de onderkant van de samenleving bevindt en daar een systeem mee creëert waar ze zelf alleen maar last van hebben, om vervolgens alle logica tartend uit onvrede daarmee nog rechtser te worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 chp

Ik vind de term ‘domrechts’ ongelukkig. Valkenberg behoort eerder tot het intelligentere deel van rechts. Hij bedrijft propaganda, en doet dit relatief slim. Hij weet dat de Elsevier lezers Piketty niet zullen lezen. Hij draait gewoon de standaard riedel af, precies wat zijn lezers willen horen. Valkenberg neemt niet eens de moeite de centrale theses van Piketty correct weer te geven. Over de centrale rol van vermogen (kapitaal) horen we niets. Geen woord over de verhouding ge-erfd en ‘verdiend’ vermogen. Niks over “r>g”, niks over het uitzonderlijke van de periode 1918-1970. Het werkelijk nieuwe van wat Piketty zegt komt niet aan bod.

In plaats daarvan beperkt Valkenberg zich — heel slim — tot inkomensongelijkheid. Piketty legt in het boek uit waarom de Gini coefficient geen goede maat is voor ongelijkheid. En wat doet Valkenberg? Die komt doodleuk aanzetten met Gini coefficienten. Of Valkenberg schaamt zich nergens voor, of hij heeft het boek niet gelezen. Het zal wel beide zijn. Valkenberg beweert ook dat Piketty’s ideale staat in Nederland al gerealiseerd is, want we hebben een progressieve inkomensbelasting. Maar wat Piketty voorstelt is vooral een progressieve belasting op *vermogen*. De belasting op vermogen en op inkomen uit vermogen is nu heel laag (soms zelfs nul).

Het mooie van alle aandacht voor Piketty’s boek is dat ik hoop en verwacht dat rechtse propagandisten als Valkenberg over een jaar niet meer wegkomen met dit soort misleidende praatjes. Ze zullen zich gedwongen zien te erkennen dat ongelijkheid al 40 jaar groeiende is en in sommige opzichten alweer teruggekeerd is tot 19e eeuwse niveaus. Op deze ontwikkeling zullen ze een antwoord moeten geven. Is een progressieve vermogensbelasting verkeerd? Ok, maar wat stelt rechts dan zelf voor om de middenklasse te redden?

Als Valkenberg verstandig is, gaat hij Piketty’s boek alsnog gauw lezen. Anders krijgt Jeroen Laemers toch gelijk, en moet Valkenberg gerekend worden tot het domme deel van rechts.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Joost

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Bismarck

” En de armoede neemt af: sinds 1990 is het percentage mensen dat van minder dan één dollar per dag moet rondkomen, gehalveerd!”

Niet erg verrassend als je bedenkt dat een dollar in 1990 twee keer zoveel waard was als nu. Om de vergelijking eerlijk te maken zou je moeten kijken welk percentage nu rond moeten komen van minder dan 2 dollar/dag.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 kweenie

We moeten stoppen met het dom te noemen. Domheid impliceert dat ze niet weten of begrijpen wat ze zeggen en doen maar het tegenovergestelde is waar. Ze werken voor de 1% en die, zoals @4 al aangeeft, weet precies wat ze moeten doen om het beter voor zichzelf te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 pedro

@11: domrechts is een deel van de mensen die achter hen aan lopen. Zij zijn de aanvoerders van die club. Die club noemen sommigen domrechts, omdat niet iedere meeloper kwaadaardig is.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Hans Verbeek

Ongelijkheid is van alle tijden en zal ook in de toekomst blijven bestaan. De bombarie daarover van Piketty leidt nu eventjes de aandacht af van andere problemen. Vorig jaar had iedereen het over de bezuinigingsdrift van de overheid in tijden van crisis.

Ondertussen negeert iedereen al jarenlang de olifant-in-de-kamer… Grenzen aan de Groei. #9
De crisis is voorbij, mensen, de economie groeit weer. De Aarde zal vanzelf wel meegroeien met het aantal mensen dat er rondloopt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Christian Jongeneel

Er bestaat ook zoiets als slim rechts, bijvoorbeeld deze analyse van Piketty’s werk in The Economist.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 chp

Ik denk dat de term ‘lui-rechts’ passender is voor Valkenberg. Hij leest wat krantenberichtjes en een interviewtje in Trouw, hij hoort en begrijpt alleen dat wat hij al kent, en trekt dan de voorspelbare conclusie ‘niks nieuws’. Vervolgens opent hij op zijn computer een template document over inkomensongelijkheid (groeit niet, niks aan de hand, ongelijkheid is geen probleem) en vult de juiste namen in. Send. Zo, weer een stukje afgeleverd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 De Conservatief

Een ietwat betere kritiek op Piketty:

http://www.theimaginativeconservative.org/2014/05/thomas-piketty-economic-inequality-hypocrisy-power.html

met centraal daarin:

The issue is not how we shall make everyone equal. We can’t do that, though we can hand tyrannical power over to those who promise to do it for us. The question is how we can establish and maintain a decent social structure that ties, however loosely, the garnering of great wealth to the promotion of the general welfare while limiting evil conduct in the pursuit and use of that wealth.

Voor wie meer wil weten over de denkwijze ter rechter zijde, schijnt ‘The Reactionary Mind’ een lezenswaardig boek te zijn.

Neh, ik heb het gelezen en het is generaliserend, oppervlakkig en schuwt de drogredenen vaak niet. Robin zegt bijvoorbeeld dat iedere politicus en filosoof aan de rechterzijde – of het nu Aristoteles of Hitler is – eigenlijk hetzelfde is, of, zoals hij het zelf zegt, aan dezelfde tafel dineert. Dit is natuurlijk net zo min waar als dat iedereen aan de linkerzijde ‘in beginsel’ hetzelfde is. Ik zie althans niet heel veel overeenkomsten tussen Samson en Stalin.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Derpjan

@0

De kern van het verhaal van Piketty is helemaal niet dat de ongelijkheid in Nederland nu te hoog is. De kern van zijn verhaal is dat de ongelijkheid tot arbitraire hoogte kan toenemen als het niet actief wordt tegengewerkt. Vermogensongelijkheid is ook helemaal het probleem niet, pas als dat vermogen zeer winstgevend is wordt het een probleem (heel simpel die r > g grafiek van hem). Aangezien de Nederlandse inkomensongelijkheid veel lager ligt dan de Nederlandse vermogensongelijkheid moeten we concluderen dat veel bezit in Nederland niet winstgevend genoeg is om bij te dragen aan die r > g trend, niet verbazingwekkend natuurlijk aangezien het meeste van dat vermogen pensioengeld en woonhuizen van de middenklasse betreft en het grote deel van de bevolking dat een hypotheek- en/of studieschuld heeft de cijfers nogal vertekent.

“We moeten ons niet, in navolging van Piketty, druk maken over ongelijkheid, meent ‘filosoof’ Sebastien Valkenberg, maar over armoede. En de armoede neemt af: sinds 1990 is het percentage mensen dat van minder dan één dollar per dag moet rondkomen, gehalveerd!”

Dat is natuurlijk een afleidingsmanouevre (want waarom zouden alleen de Nederlandse midden- en onderklasse moeten inleveren om andere landen te helpen?) en je kunt je afvragen of iemand die van 2 dollar per dag leeft in 2014 beter af is dan iemand die van 1 dollar leeft in 1990 (inflatie), maar ik bespeur helaas wel dat de ongelijkheid in de wereld te vaak genegeerd wordt door de plotselinge Piketty-enthousiasten (die te vergelijken zijn met de plotselinge Keynes aanhangers toen de overheid begon te bezuinigen tijdens de crisis en in beide gevallen nog nooit van de al alnger bestaande theorieen hadden gehoord: het is niet zo dat Piketty met ook maar 1 nieuw argument of stelling komt, alles wat hij zegt en schrijft werd al vermoed door heel wat mensen die er verstand van hebben).

Al met al moet je als je over “domrechts” schrijft zelf een iets beter/grondiger voorbeeld geven dan hier is gedaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 pedro

@17:

Aangezien de Nederlandse inkomensongelijkheid veel lager ligt dan de Nederlandse vermogensongelijkheid moeten we concluderen dat veel bezit in Nederland niet winstgevend genoeg is om bij te dragen aan die r > g trend

Je levert daar geen enkel bewijs voor, terwijl het artikel verwijst naar andere sites en artikelen die daar (het tegendeel) wel bewijzen voor leveren.

ik bespeur helaas wel dat de ongelijkheid in de wereld te vaak genegeerd wordt door de plotselinge Piketty-enthousiasten

die te vergelijken zijn met de plotselinge Keynes aanhangers toen de overheid begon te bezuinigen tijdens de crisis

Sorry hoor. Je roept zo maar wat, zonder enig bewijs. Domrechts.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Inkwith Barubador

Slimme mensen kunnen wel domme dingen doen, maar domme mensen kunnen geen slimme dingen doen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 De Conservatief

maar domme mensen kunnen geen slimme dingen doen.

Hoezo niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 chp

@17: Er is een groot verschil tussen iets ‘vermoeden’ en iets weten op basis van breed empirisch onderzoek. Piketty’s model ter verklaring van de groei in vermogensongelijkheid (‘r>g’) is wel degelijk nieuw, als ik economen als Solow mag geloven (zie zijn bespreking in de New Republic). Piketty stelt het in zijn boek wat simpel voor, zodat je denkt, nogal wiedes. Maar er zit een veel complexere verklaring achter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 chp

@16: Dat is geen kritiek op Piketty (het gaat nergens op zijn boek in), maar een afgezaagd ideologisch verhaal, met de bekende onzinnige schimpscheuten op de Obama regering die tegenwoordig bij Amerikaans rechts verplicht zijn. Het is volkomen losgezongen van de empirische werkelijkheid. De stelling is: ‘big government’ is de grootste bedreiging voor de middenklasse. Als je zoiets beweert moet je toch op zijn minst uitleggen hoe ’t kan dat de middenklasse pas begin 20ste eeuw is ontstaan, gelijk met het opkomen van ‘big government’, en de invoering van hoge progressieve belastingen. (Piketty’s boek documenteert dit allemaal.)

Een serieuze rechtse kritiek op Piketty is de bespreking van Tyler Cowen in Foreign Affairs.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Derpjan

@18

Ja, hoor, dan ben ik ineens rechts. Misschien als dit de Sovjetunie was, amar dat is het niet.

Laemers geeft zelf de gini-coefficienten voor inkomen en vermogen, die komen ongeveer overeen met alle andere bronnen en verschillen sterk van elkaar. Nederland staat ook bekend om de hoge huizenprijzen t.o.v. de lonen en het is een gegeven dat miljoenen Nederlanders een netto negatief vermogen hebben terwijl ze wel comfortabel leven (bv. iemand die net is afgestudeerd en een goede baan heeft).

@21

Piketty is echt niet de eerste die dit soort cijfers heeft vergeleken en tot de conclusie kwam dat r > g, behalve tussen 1950 en 1980 (een periode die toevallig vers in het geheugen ligt en dus valselijk als standaard werd gezien). Ik ben blij dat hij er bekend mee is geworden maar ergens is het wel sneu dat nu ineens iedereen zijn boek wil lezen maar zelfs een jaar geleden bijna niemand zich interesseerde voor de bestaande theorieen die eigenlijk hetzelfde zeggen, men geeft pas om ongelijkheid wanneer er crisis is en dat is de hele reden dat het zover heeft kunnen komen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 De Conservatief

@22: Ik heb ook nergens gezegd dat het artikel geweldig was, ik zei ook ‘ietwat’ beter, niet ‘veel beter’. De auteur had toch hier en daar wat goede punten (zoals het stuk dat ik citeerde).

Het punt dat veel regulaties en belastingen ontweken kunnen worden door Wall Street en Big Business (dankzij legers aan advocaten) maar niet door de plaatselijke groenteboer, wat tot ongelijkheid leidt, is ook een stelling die tot nadenken noopt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Dehnus

@10: Daar dacht ik ook net aan, zijn ze niet wat creatief met inflatie? Maar goed dat zijn de “Euro omreken” gildes ook.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 chp

@23:

Kun je literatuurverwijzingen geven van dit eerder onderzoek? Of tenminste namen?

Piketty’s boek is gebaseerd op onderzoek dat hij, Saez, Atkinson en anderen hebben gedaan, vanaf eind jaren ’90. De resultaten daarvan zijn gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften. Ik vind ’t niet gek en niet ‘sneu’ dat economische literatuur gericht op vakgenoten minder de aandacht trekt dan een populariserend boek gericht op een breed publiek.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 pedro

@23: nee hoor, ik weet niet of je rechts bent, je uitroepen waren domrechts.

Laemers geeft zelf de gini-coefficienten

Lamers geeft ook aan waarom dat niet voldoende is.

men geeft pas om ongelijkheid wanneer er crisis is

Ook weer zo een volkomen gratuite opmerking, waar je geen enkel bewijs voor hebt, en terwijl er talloze schrijvers en boeken aangehaald zouden kunnen worden, die het tegendeel bewijzen. Maar misschien schrijf je dit op, omdat dit voor jezelf geldt.

Er wordt en werd trouwens altijd al meer dan genoeg over ongelijkheid nagedacht, gedurende de gehele geschiedenis van de mensheid. Het enige probleem is, dat de economische elite daar niet naar luistert in tijden van voorspoed.

@24: dat is idd een belangrijk punt en feitelijk kunnen we daar alleen wat tegen doen, door onze eigen nationalistische belangen opzij te zetten en in gezamenlijke structuren afspraken te maken over hoe we daar wat tegen doen (de EU is bijvoorbeeld veel succesvoller in het tegengaan van kartels en het machtsmisbruik van monopolisten dan de afzonderlijke naties dat zijn). Grote delen van de bevolking mogen dan misschien nog sterk gehecht zijn aan het idee van de natiestaat, nationale trots, en een eigen volk met een eigen staat, maar de big business bedrijven hebben het idee van de natiestaat al lang achter zich gelaten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 De Conservatief

maar de big business bedrijven hebben het idee van de natiestaat al lang achter zich gelaten.

Inderdaad. Een van de Amerikaanse founding fathers, Jefferson, zei al dat “merchants have no country. The mere spot they stand on does not constitute so strong an attachment as that from which they draw their gains.” Iets wat je nu ook nog ziet. Ikea, een Zweeds bedrijf, zet het hoofdkwartier hier neer voor de belastingvoordelen en Nike laat bijvoorbeeld de schoenen in Zuid-Oost Azië maken voor de lage lonen. Een fenomeen dat waarschijnlijk tot steeds meer banenverlies in vooral de laagbetaalde sector gaat leiden. Zie bijvoorbeeld dat gedoe met Philip Morris en het verlies van banen in de transportsector. Op termijn zal er toch een oplossing voor moeten komen als we geen enorme onderklasse met een uitkering willen creëren. Ik heb van geen enkele politieke partij hier nog een oplossing over gehoord.

Maar het probleem is ook dat veel moeilijke regulaties door grote bedrijven makkelijk ontweken kunnen worden doordat ze een leger van advocaten tot hun beschikking hebben, die dan de mazen van de wetten opzoeken. De groenteboer op de hoek en de visboer op het plein kunnen dat simpelweg niet, Albert Heijn bijvoorbeeld wel. Zo draagt big government ook zijn steentje bij aan monopolisering en groeiende ongelijkheid.

(de EU is bijvoorbeeld veel succesvoller in het tegengaan van kartels en het machtsmisbruik van monopolisten dan de afzonderlijke naties dat zijn)

Dat is inderdaad zo. Dit lijkt me een van de legitieme taken die de EU heeft. Maar we kunnen moeilijk een wereldstaat vormen of heel veel internationale afspraken maken op dit specifieke gebied: veel ontwikkelingslanden zitten helemaal niet te wachten op een gemeenschappelijke aanpak, want die profiteren er tot op zekere hoogte van de vestiging en bescherming van bepaalde grote bedrijven. Op papier klinkt het aantrekkelijk, in de praktijk is het onwerkbaar.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 Derpjan

@26

Stiglitz en Pasinetti hebben soortgelijk werk gedaan, en natuurlijk is er als je heel ver teruggaat Ricardo. Krugman en James Robinson hebben geschreven over de negatieve effecten van ongelijkheid.

@27

“Lamers geeft ook aan waarom dat niet voldoende is.”

Bij lange na niet voldoende (kun je ook zien aan de hand van de cijfers die internationale instituten voor de Nederlandse economie uitrekenen).

“nee hoor, ik weet niet of je rechts bent, je uitroepen waren domrechts.”

Tuurlijk joh. Ik zeg notabene nog dat wat Valkenberg zegt een afleidingsmaneouvre is, maar dat is niet genoeg voor jou… Nee, ik mag geen enkele kritiek leveren op gelegenheidseconomen die als paddenstoelen uit de grond schieten om weg te lopen met economen wiens zienswijze hun eigen portemonnee goed uitkomt (waar waren al die mensen voor de crisis toen de trends al lang duidelijk waren?) of op de mensen die kiezen te geloven dat hun eigen welvaart totaal onafhankelijk is van de armoede in een ander land (dat alle miljardairs en multimiljonairs zwaar belasten genoeg zou opbrengen om de armoede de wereld uit te helpen).

“Er wordt en werd trouwens altijd al meer dan genoeg over ongelijkheid nagedacht, gedurende de gehele geschiedenis van de mensheid. Het enige probleem is, dat de economische elite daar niet naar luistert in tijden van voorspoed.”

En ik zeg dus dat “het volk” er ook weinig naar uitkijkt zolang het goed gaat met het volk (zoals voor de crisis in Nederland).

@28

“veel ontwikkelingslanden zitten helemaal niet te wachten op een gemeenschappelijke aanpak, want die profiteren er tot op zekere hoogte van de vestiging en bescherming van bepaalde grote bedrijven. Op papier klinkt het aantrekkelijk, in de praktijk is het onwerkbaar.”

Voor ons klinkt dat aantrekkelijk, voor mensen in arme landen inderdaad niet en zij hebben het geld harder nodig dan wij. Outsourcing moet je niet willen stoppen als je iets geeft om de armsten. Uiteraard is het wel in ieders belang om belasting loopholes te dichten want als er maar 0,2% belasting betaald wordt is dat zelfs voor een arm land niet de moeite waard en uiteindelijk kan geen enkel land een ongebreidelde toename van binnenlandse ongelijkheid overleven.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 De Conservatief

Outsourcing moet je niet willen stoppen als je iets geeft om de armsten.

Misschien, maar uiteindelijk vindt iedereen het belangrijker dat zijn buurman of zijn neef niet omkomt van de honger dan iemand in, bijvoorbeeld, Togo of Laos. Als het een enorme hopeloze onderklasse zonder perspectief in het westen oplevert moeten we ons misschien eens achter de oren gaan krabben of vrijgevigheid ten koste van de armsten in de samenleving het wel waard is. Regeringen dragen altijd in de eerste plaats verantwoordelijkheid voor hun eigen land.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 Derpjan

@30

“Als het een enorme hopeloze onderklasse zonder perspectief in het westen oplevert”

Dat is natuurlijk iets dat we onszelf een beetje aandoen (Nederland kan er zelf voor kiezen de overgebleven welvaart meer te verdelen door bv. een leger aan bejaardenverzorgers aan te nemen vanuit die onderklasse), het is ook iets dat tijdelijk is want zodra een ander land rijker dan Nederland wordt draait de outsourcing stroom weer om en zo gaat het heen en weer in steeds kleinere golfbewegingen totdat er een evenwicht onstaat: beide landen ongeveer even rijk.

“Regeringen dragen altijd in de eerste plaats verantwoordelijkheid voor hun eigen land.”

Dat kan een visie zijn, maar daar moet dan wel eerlijk en consistent voor worden uitgekomen (dan kan bepaald asielbeleid dus bv. ook niet meer “inhumaan” genoemd worden).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 De Conservatief

het is ook iets dat tijdelijk is want zodra een ander land rijker dan Nederland wordt draait de outsourcing stroom weer om

Tja, willen we onze onderklasse laten verarmen totdat hun evenknie in Togo rijker is? Lijkt me toch niet. Wij zitten met de gebakken peren en zij met de vruchten. Zoiets is onmogelijk te verkopen aan de mensen – en met reden. Niemand wil verarmen voor landen waar ze nog nooit van gehoord hebben. Wie de ontwikkeling van ongelijkheid, toenemende armoede en de toenemende armoede wil stoppen zal toch aan protectionistische maatregelen moeten gaan denken – hetzij op Europees, hetzij op nationaal niveau.

Nederland kan er zelf voor kiezen de overgebleven welvaart meer te verdelen

Het lijkt me eerlijk gezegd beter om meer welvaart te creëren dan om wat er overblijft te herverdelen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Derpjan

@32

“Het lijkt me eerlijk gezegd beter om meer welvaart te creëren dan om wat er overblijft te herverdelen.”

Het probleem is juist dat er zoveel grondstoffen en energie gebruikt wordt dat de globale groei maar iets van 5% kan zijn (het huidige niveau), ieder land dat sneller dan dat groeit houdt een ander land tegen om te groeien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Bismarck

@32: “Het lijkt me eerlijk gezegd beter om meer welvaart te creëren dan om wat er overblijft te herverdelen.”

Je hebt niet echt opgelet hè? Er is hierboven al aangegeven dat herverdelen beter is en bovendien de beste manier om meer welvaart te creëren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 thalmann

Namibië, het land met de grootste inkomensongelijkheid ter wereld is het meest vreedzame land van Afrika.

Verklaar dat nou eens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 analist

Maar het probleem is ook dat veel moeilijke regulaties door grote bedrijven makkelijk ontweken kunnen worden doordat ze een leger van advocaten tot hun beschikking hebben, die dan de mazen van de wetten opzoeken. De groenteboer op de hoek en de visboer op het plein kunnen dat simpelweg niet, Albert Heijn bijvoorbeeld wel. Zo draagt big government ook zijn steentje bij aan monopolisering en groeiende ongelijkheid.

Dat is echt een bijzaak want je moet al veel geld hebben om dat legertje advocaten te kunnen betalen. Wat jij beschrijft is eerder een gevolg dan een directe oorzaak van groeiende inkomensongelijkheid. Helaas, maar ook hier kan je niet “de overheid” de schuld geven.

Verklaar dat nou eens.
nee ga weg

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#37 euro
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#38 MrOoijer (Jan van Rongen)

@17: aangezien het meeste van dat vermogen pensioengeld en woonhuizen van de middenklasse betreft en het grote deel van de bevolking dat een hypotheek- en/of studieschuld heeft de cijfers nogal vertekent.

Drie fouten in een zin.

Pensioengeld wordt niet als vermogen geteld. Eerste fout van je.

De schulden zijn al meegerekend. Dat is je tweede fout.

En drie: als je de eigen woning (en hypotheek) uit de berekeningen weglaat, dan worden de vermogensverschillen juist veel groter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#39 De Conservatief

Dat is echt een bijzaak want je moet al veel geld hebben om dat legertje advocaten te kunnen betalen.

Dat klopt, maar de overheid werkt zo wel mee aan het nog verder vergroten van het voordeel van de grote bedrijven, ten koste van de kleine.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#40 pedro

@39: volgens mij maak je je daar terecht ook zorgen om. De invloed van die grote bedrijven op de overheid moeten we niet onderschatten. Tegelijkertijd zijn overheden de enige machtsfactoren die bedrijven van dergelijke omvang nog iets in de weg kunnen leggen bij hun streven naar totale dominantie (monopolie).

@28:

Maar we kunnen moeilijk een wereldstaat vormen of heel veel internationale afspraken maken op dit specifieke gebied

We kunnen er wel naar streven om dat internationaal zo goed mogelijk aan te pakken. Veel andere mogelijkheden hebben we niet, en het is volgens mij onwenselijk om die bedrijven maar de vrije hand te geven, omdat het lastig is ze aan te pakken. We zullen ons ook moeten realiseren, dat China veel effectiever dan ons zal kunnen opereren, als wij er niet in slagen zelf ook effectief tegen die bedrijven (beter gezegd: voor de maatschappij, samen met de goedwillende bedrijven) op te treden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#41 Derpjan

@38

“Pensioengeld wordt niet als vermogen geteld. Eerste fout van je.”

Ok, dat is een fout van me, maar het maakt de vermogensongelijkheid juist kleiner als je pensioenen wel meetelt.

“De schulden zijn al meegerekend. Dat is je tweede fout.”

Ik ging er juist vanuit dat die werden meegerekend, dat is dus geen fout van mij. Je hebt zelf een keer op een ander draadje gezegd dat een flink percentage van de bevolking netto niets bezit (maar daarmee niet per se arm is want wel goed inkomen, de overheid en pensioenfondsen “sparen” immers voor de burger in Nederland zodat eht lijkt alsof die burger nauwelijks vermogen heeft buiten zijn huis), dus dat een enkele huizenbezitter al snel meer bezit dan die hele bevolkingsgroep bij elkaar.

“En drie: als je de eigen woning (en hypotheek) uit de berekeningen weglaat, dan worden de vermogensverschillen juist veel groter.”

Natuurlijk, dat is echter niet de geldige vergelijking, de geldige vergelijking is met een land waar de huizenprijzen lagen ligger (bijna ieder land in de wereld). De Nederlandse huizenprijzen drijven de vermogensongelijkheid op, ik neem aan dat we het daarover eens zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#42 thalmann

@37
Ik beweerde nergens dat Namibië zo vreedzaam is, omdat het de grootste inkomensongelijkheid ter wereld kent.

Dus nogmaals, hoe kan het dat Namibië in veel mindere mate leid onder de problemen die toegeschreven worden aan inkomensongelijkheid, dan landden met een kleinere inkomensongelijkheid?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#43 Tzoimbo

In Namibië wonen 2 miljoen mensen. Ze wonen gewoon te ver uit elkaar om elkaar de kop in te slaan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#44 Derpjan

@42

In Namibie zijn de arme mensen vaak gewoon jager-verzamelaars en herders die hun bezit niet uitdrukken in geld (en de wereldbank telt de koeien en jachtgebieden niet), ipv. sloppenwijkbewoners die wel met geld werken (en ook een hogere bevolkingsdichtheid hebben dus meer medicijnen en sanitair nodig hebben). Gescheiden werelden dus en het laat zien dat economische statistieken niet foutloos zijn (dus ook af en toe de ongelijkheid overschatten of onderschatten).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#45 benjbenj

@2:
Rosanne Hertzenberger moet in NRC nog steeds haar eerste interessante-column-met-een-verrassend-inzicht schrijven. Ik vraag me al geruime tijd af of zij mag aanblijven omdat het voor die krant zo interessant is om een stukkiesschrijver te hebben die microbiologe is.

  • Vorige discussie