Klimaatverandering: een extreem rechts verdienmodel

In de Verenigde Staten groeit het aantal rechtszaken waarin staten, gewesten of steden schadevergoeding eisen van fossiele energiebedrijven voor schade ten gevolge van klimaatverandering. Volgens de Climate Change Litigation Database van het Sabin Center for Climate Change Law aan Columbia University gaat het om 41 zaken. De meeste rechtszaken spelen zich af op staatsniveau, tot ongenoegen van de olie- en gasbedrijven. Die zouden liever zien dat de federale rechter zich erover buigt en zo uiteindelijk het Amerikaans Hooggerechtshof, dat sinds Trump in meerderheid in conservatieve handen is. De aandacht ging de afgelopen jaren vooral naar de cultuurstrijd, zoals de uitspraak in Dobbs v. Jackson Women's Health Organization die staten weer de mogelijkheid heeft gegeven om abortus strafbaar te stellen. Wat telkens onderbelicht blijft is dat dezelfde personen die de cultuurstrijd aanjakkeren, ook forse belangen hebben in fossiele energiebedrijven. Dat was al bij de gebroeders Koch, die de Tea Party mede oprichtten en financierden, en het is ook nu het geval bij Leonard Leo, de architect van de conservatieve overname van het Hooggerechtshof. Hij heeft banden met Chevron, een van de aangeklaagde oliebedrijven, en (niet verrassend) met het netwerk van denktanks dat de gebroeders Koch hebben opgebouwd. Inmiddels duikt zijn naam ook op in de lobby om de rechtszaak van Honolulu tegen o.a. Exxon en Chevron over misleiding van het publiek van de staatsrechtbank naar de federale rechtbank te verplaatsen, omdat regulering van CO2-emissies een federale aangelegenheid is. De aanklagers in deze rechtszaak vragen echter niet om regulering van de CO2-uitstoot van olie- en gasbedrijven, maar om financiële compensatie voor decennialange misleiding van het publiek over de impact van het gebruik van fossiele brandstoffen op het klimaat. De belangen voor fossiele energiebedrijven zijn groot. Reden om een openlijke mediacampagne gericht op verplaatsing naar de federale rechtbank te starten. Als het Hooggerechtshof daarin meegaat zijn 41 rechtszaken voorlopig van de tafel en terug bij af. Inmiddels is duidelijk dat het Hooggerechtshof het verzoek van ExxonMobil, Chevron en Suneco niet zonder meer volgt. Het Hooggerechtshof heeft de procureur-generaal uitgenodigd om de standpunten van de Verenigde Staten kenbaar te maken. Het voorbeeld laat wel zien hoe de elite haar financiële belangen beschermt over de rug van gewone mensen. Gewone mensen die denken de cultuurstrijd tegen 'woke', links, progressief, de elite, of hoe je het maar wil noemen te steunen. In werkelijkheid beschermen ze het fossiele verdienmodel van de werkelijke elite. Een elite die leeft van klimaatverandering.

Quote du Jour | Groeiende gelijkheid heeft gezorgd voor huidige wrok

Kijk, alle emancipatiebewegingen hebben enthousiast toegewerkt naar een maatschappij waar je wordt beloond naar je prestaties, niet naar je afkomst of je kleur of je sekse. Als je slim bent en hard werkt, dan kom je er wel. Maar daar begint de wrok, de rancune. Want er blijven altijd mensen die niet profiteren; mensen die minder talent hebben, die zich ongelukkig voelen in een wereld die gericht is op prestatie en concurrentie. Daar zit een harde kern van boosheid. Als je het gevoel hebt dat hardwerkende Polen of slimme vrouwen jouw kansen op de arbeidsmarkt verkleinen, dan word je boos. Dat zijn reële ervaringen.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Foto: Ding Yuin Shan (cc)

Bij de opstand tegen de ‘linkse elite’

Ik was nooit zo van de elite, vond ik. De elite, dat waren zij daar, in hun dikke zwarte auto’s, met hun dikke portemonnee en hun dikke vinger in de pap. Vroeger, in dat dorp van weleer, waren we al helemaal niet van de elite. De elite, dat was het CDA, en dat waren wij thuis beslist niet.

Wij, die van links, waren daar maar met weinig, en als er al eens iets in de lokale melk te brokkelen viel, dan was blijvend succes beslist niet vanzelfsprekend. Stapje vooruit, stapje terug, stapje opzij, en voor straf een concessie aan het CDA.

Ik had een onbezorgde jeugd in het middelste huurhuis in een rijtje van drie, maar groeide op in de wetenschap dat progressieve waarden die over mijn paplepel naar binnen gingen in de buitenwereld beslist geen gemeengoed waren. Niet in het Loon op Zand van Van Dun, niet in het Nederland van Lubbers, en al helemaal niet achter het Gordijn, of bezuiden de Mediterannée.

Ik vond het ook altijd maar raar, dat ze tegen onze gymnasiumklas maar bleven zeggen dat we de bloem der natie waren. Op zaterdag, in de kleedkamer, vonden ze dat hele Latijns vooral gelul – ik kon het niet eens praten! Op het veld werd gecommuniceerd in eenlettergrepige exclamaties, en op de training kreeg je gewoon een schop. Normaal doen, klootzak, en hier met die bal. Met progressieve praatjes over uitkeringen en vluchtelingen hoefde ik al helemaal niet aan te komen. Allemaal luilakken. Profiteurs en uitvreters. Geen plaats in de herberg. Het was 1992, en het land dat ik kende was rechts en conservatief. Ik niet.

Foto: IoSonoUnaFotoCamera (cc)

Prestatie-woede

OPINIE - In deze gastbijdrage schetst Hartger Wassink een alternatief voor de woede die nu het publieke debat domineert.

Als presteren het belangrijkste is, wordt woede het narratief. Wat nu als de woede van Daniel Blake uit dezelfde bron blijkt te komen als de woede van Trump? Velen vinden Trump vreselijk (ik ook) en kregen kromme tenen of zelfs koude rillingen van zijn inauguratiespeech (ik ook). Maar dat geeft nog geen antwoord op de vraag waarom hij verkozen is, en waarom zoveel mensen toch juichten om zijn woorden. Dit is geen verdediging van Trump, maar een poging tot begrip voor de mensen die op hem stemden.

De belofte van de naoorlogse jaren was dat je kon worden wat je wilde, als je er maar je best voor deed. Werken en studeren, discipline en volharding zouden beloond worden. Bij tegenslag waar je zelf niets aan kon doen (ziekte, handicap, ontslag) werd je geholpen door de staat, om snel weer op het goede spoor te komen. Die belofte bleek maar half waar. Nog steeds maakt het namelijk uit wie je ouders zijn, welke vrienden je hebt, om een betere studie te doen en een betere baan te krijgen.

En nog steeds maakt het uit welke vrienden je hebt, om geholpen te worden bij tegenslag. Erger: hoe meer het overwinnen van tegenslag als een individuele prestatie op zich gezien wordt (denk aan hoe we werklozen en zieken verplichten aan allerlei voorwaarden te voldoen, voor ze geholpen worden), hoe tegenstrijdiger en onrechtvaardiger de boodschap van die belofte eigenlijk is.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Estudio de Arquepoética y Visualística Prospectiva (cc)

Klap in het gezicht van de burger

COLUMN - Ik gun het best aan het Rijksmuseum, dat het voor 160 miljoen euro twee schilderijen van Rembrandt kan kopen. Een tientje per Nederlander: het is fors, maar te verdedigen en ik zal zeker eens gaan kijken.

En toch. Primo, als de schilderijen zo’n enorme culturele waarde vertegenwoordigen, waarom staat de Franse regering de verkoop dan toe? En secondo: nog niet zo lang geleden bezuinigde Halbe Zijlstra zo’n 200 miljoen op de culturele sector. Die bezuinigingen hadden met dit bedrag voor een deel ongedaan gemaakt kunnen worden.

In feite lijkt het te gaan om de vraag of we een “brede cultuur” willen, waarin iedereen van iets moois kan genieten, of dat we een cultuur willen hebben van topstukken. Die laatste trekt toeristen en brengt geld in het laatje. Die eerste maakt ons zelf gelukkiger. Voor allebei valt iets te zeggen.

Ik kan me echter niet aan de indruk onttrekken dat we inmiddels zó ver zijn doorgeschoten naar de topstukken, dat de brede cultuur ronduit in het gedrang raakt. Voor Amsterdam, waar ik woon, wil dat zeggen: een stadscentrum dat stervensdruk is met toeristen die van alle moois kunnen genieten, en daar omheen een cirkel van buitenwijken waar mensen wonen die de kans niet hebben gekregen de waarde van cultuur te leren kennen.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Studiekeuze in relatie tot inkomen ouders

Een interessante grafiek uit een Amerikaanse krant, laat zien dat studenten uit minder welvarende gezinnen vaker kiezen voor “veilige” en praktisch georiënteerde studies. De journalist van de The Atlantic schrijft daarover:

“Kids from lower-income families tend toward “useful” majors, such as computer science, math, and physics. Those whose parents make more money flock to history, English, and performing arts.”

Onderwijsgrafiek Studiekeuze Relatie inkomen ouders
Bron: The Atlantic (2015). Rich Kids Study English. Ben Southgate | Data: Kim Weeden; National Center for Education Statistics

In de grafiek staan de lerarenopleidingen (Education) bijna onderaan: ouders hebben een gemiddeld inkomen van 70.000 dollar. Bij het vak Engels is dat 100.000.

Bijzonder aardig aan het artikel is dat men ook heeft uitgezocht of studenten van Cambridge met elitaire achternamen andere studies kiezen; ook daar zie je dat de elite men de minder lucratieve studies kiest in termen van inkomen halverwege de loopbaan.

Dat suggereert dat studenten bij hun keuze meewegen hoeveel geld ze uiteindelijk meekrijgen van hun ouders.

Zou interessant zijn om dit uit te zoeken voor Nederland. Ben ook benieuwd hoe de lerarenopleidingen in verhouding tot andere studies “scoren”.

Originele publicatie

Via Onderwijs in Grafieken.

 

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

De nieuwe elite

In een briljant stuk in The Guardian legt George Monbiot genadeloos de werking van de super elite in onze maatschappij uit. In dit geval gaat het om Engelse grootgrondbezitters die de natuur om zeep helpen voor hun lucratieve jachtbedrijven. Ze zijn een belangrijke reden voor de toenemende overstromingen die stroomafwaarts dorpen en steden teisteren. Ze helpen beschermde habitats en diersoorten om zeep. En dat met royale subsidie. Monbiot beschrijft ook hoe deze machtigen, welwillende politici en de pers samenspannen om een ieder die tegen is onderuit te halen. Met leugens en fraude.

Foto: Sergio Calleja (Life is a trip) (cc)

Kunst op Zondag | Elitair

Kunst is elitair. Een opvatting die al lang niet meer op waarheid berust. Toch ventileren roeptoeters nog bijna dagelijks dat kunst elitair is. De ondertoon is dat elitair niet kan, niet mag en dat kunst nooit een groot publiek zal bereiken als kunst elitair is.

Toen het kabinet Rutte I forse bezuinigingen in de kunstwereld aankondigde laaiden discussies op over de vraag of kunst al dan niet elitair is. Tot op vandaag woekeren die discussies voort. Er worden verschillende oorzaken genoemd die het elitaire karakter van de kunst in stand zouden houden.

A. De toegang tot kunst is duur en dus niet bereikbaar voor mensen met een klein inkomen. Dat geldt zeker voor concerten, theater en ballet, maar al lang niet meer voor museumbezoek. Mede dankzij de museumjaarkaart stijgen de bezoekersaantallen de laatste jaren gestaag.

B. Kunst is ook voor de elite omdat het duur in aanschaf is. Slechts een handvol kunsthandelaren en rijke verzamelaars kunnen meesterwerken van wereldberoemde kunstenaars verwerven. Soms ten koste van musea zodat het gewone publiek zo´n meesterwerk amper tot niet te zien krijgt.

Vermakelijk in dit kader is de documentaire “Who the #$&% Is Jackson Pollock?” (2006), waarin iemand voor een paar dollar een schilderij van Pollock op de kop tikt, maar dat de kunstautoriteiten bestwisten dat het om een echte Pollock gaat.

Quote du Jour | How Rousseau Predicted Trump

Poland’s ruling Law and Justice Party, which is busy purging pro-E.U. “liberal élites” from national institutions and mainstreaming homophobia and anti-Semitism, would be thrilled by Rousseau’s warnings about the “cosmopolitans who go on distant bookish quests for the duties which they disdain to fulfill in their own surroundings.”

Pitilessly ostracizing Mexicans and Muslims, Donald Trump may find much philosophical backup in “Émile; or, On Education.” “Every patriot is severe with strangers,” Rousseau wrote. “They are nothing in his eyes.” Trump, in his tussle with Megyn Kelly of Fox News, and with womankind in general, might also draw comfort from Rousseau’s view of “woman” as “specially made to please man,” who “must make herself agreeable to man rather than provoke him.”

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Volgende