Een volksmenner als politicus

Wilders gekozen tot volksmenner, pardon, politicus van het jaar: Dat zegt een hoop over wat we van een politicus verwachten. Niet dat een politicus verbindingen legt, eerlijke voorlichting geeft, verantwoordelijkheid draagt en open is in ieder geval. Van alle kanten kreeg Wilders veel felicitaties voor zijn verkiezing tot politicus van het jaar. Ook van mensen die zijn mening niet delen, zelfs verafschuwen. Want hij weet toch maar aandacht te trekken, zaken te agenderen en (virtuele) zetels te scoren. Een terechte verkiezing dus? Wie dat vindt, heeft een heel rare kijk op de taken van een politicus. Er zijn een heel aantal kwaliteiten van een politicus die Wilders volkomen mist: verbindingen leggen, eerlijke voorlichting geven, verantwoordelijkheid dragen en openheid geven. Kwaliteiten die het publiek kennelijk niet van een politicus verwacht. Dat zegt veel over onze politieke cultuur.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 12-02-2022
Foto: JD Hancock (cc)

Psychiater voor de wereld?

COLUMN - Mag onze democratie zich verdedigen tegen zijn vijanden? Daar hadden we toch niet veel moeite mee, een jaar of tachtig geleden. Waarom nu dan wel? Is het omdat die vijandschap zich hult in een religieus gewaad?

Een aanslag op een Russisch vliegtuig,  aanslagen in Beirut, Ankara, Parijs.  Dat is IS-geweld. Dat staat los van andere gekte en strijd: de wereld is psychopathisch aan het worden.  Zoals 100 onthoofdingen in Saoedi-Arabië, strijd in Syrië, Jemen, Irak. Ons verweer tegen aanslagen is eenvoudig: bommen gooien. Maar gaat dat helpen?

Buitenhof

Meestal kijk ik naar Buitenhof . De laatste keer werd een blik op de wereld gegeven door Laila al-Zwaini, een Arabiste, die een paar artikelen noemde. Ook sprak ze een duizelingwekkend zinnetje uit over “de implosie van staat en samenleving.” Ik dacht na over de jarenlange strijd, die de scheiding van kerk en staat ons gekost heeft, maar krabbelde ondertussen haar verwijzing naar de “New Inquiry” op de rand van de krant. Het kan zijn dat een militaire coalitie tegen IS nuttig is, zei ze ook nog, maar is het niet slimmer een coalitie van denkers en wetenschappers te vormen?

New Inquiry

Layla kreeg geen tijd in Buitenhof, maar ik zocht even op “New Inquiry”.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Quote du Jour | Hyperdemocratie en de dictatuur van de massa

Ortega verlangt in het interbellum opnieuw naar een gezonde democratie: te weten, een democratie waarin de politieke en culturele elites en de beschavingsidealen die zij vertolken, beschermd worden door wetten, tradities en beschaafde gewoonten. Hij noemde die wetten en tradities ‘liberale beginselen’ die door de massa-mens worden ondermijnd.

Zonder correctie vanuit de cultuur ondermijnt het liberalisme dus de liberale waarden – wat van Ortega in het licht van vandaag toch eerder een conservatief denker maakt. Hij vreesde wat hij de ‘hyperdemocratie’ noemde: de dictatuur van de meerderheid, met zijn nivellerende werking en onverdraagzaam egalitarisme. Dat egalitarisme ervoer hij als zeer bedreigend voor het algemene culturele peil want als ieder verschil wegvalt, valt er ook niets te verheffen. Het algemene niveau van de samenleving is dan dat van de laagste gemene deler.

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Klimaattop

Er wordt vergaderd in Parijs. Talloze regeringsleiders, voor een aanzienlijk deel democratisch gekozen, spraken gloedvolle woorden over hoe zeer het klimaat hun aan het hart gaat. Het kan tot weinig anders leiden dan gezwinde, vergaande actie om de grootste uitdaging voor de mensheid in deze eeuw het hoofd te bieden.

Ondertussen heeft een stelletje rijkaards, door nog gezwinder met miljarden te wapperen, leiders van zo’n twintig landen ervan overtuigd dat ze ook meer moeten doen aan energie-innovatie. Ik zou boos moeten zijn dat de overheid weer eens achter het bedrijfsleven aanhobbelt. Maar de schaamte overheerst.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Wouter Bos is het Grote Verhaal kwijt

COLUMN - Wouter Bos vergist zich: zoals ieder collectief heeft de PvdA heeft wel degelijk een Groot Verhaal. Alleen is de partij niet eerlijk in het presenteren daarvan. 

In zijn laatste excuuscolumn in de Volkskrant van afgelopen woensdag probeert Wouter Bos uit te leggen waarom het de PvdA volkomen ontbreekt aan het ‘Grote Verhaal’. Zijn redenering is als volgt: je gaat als persoon met een Groot Verhaal het politiek in, en daarna wordt het vanzelf modderen hoe meer compromissen je sluit, met ten eerste je eigen partij, en vervolgens met coalitiepartners. Het klinkt aannemelijk, maar het is grote onzin.

Het collectief is groter dan het individu

Bos vergeet dat een partij vaak juist een “Groter Verhaal” heeft dan een individu. Sterker nog, dat zou volgens veel denkers in gezond democratisch proces juist het geval moeten zijn. Een compromis is namelijk zeker niet altijd minder dan het origineel. Sterker nog, een compromis kan ook een synthese zijn van ogenschijnlijk tegenstrijdige belangen, waarbij die beide belangen verenigd zijn in een hoger ideaal.

Zoals de verzorgingsstaat bijvoorbeeld niet alleen maar het knuffelen van mensen inhield, maar daarbij een stabiele afzetmarkt schepte, waarin het voor ondernemers nog makkelijker was om veel geld te verdienen. Of denk aan hoe in onze geschiedenis de godsdienststrijd eindigde in de godsdienstvrijheid en een scheiding van kerk en staat.

Quote du Jour | The independent power of ideas

The tendency to see religion through the prism of politics or economics (rather than the other way around) isn’t necessarily incorrect, but it can sometimes obscure the independent power of ideas that seem, to much of the Western world, quaint and archaic. It can be difficult to understand how people are able and willing to do seemingly irrational things in the service of seemingly irrational ends. The forces of reason and rationality, if they haven’t already prevailed, were, after all, supposed to prevail eventually. The modern Middle East seems to defy such expectations.

Foto: Beeld: VPRO Zondag met Lubach copyright ok. Gecheckt 08-11-2022

Plasterk: Geen verbod op zetelroof

OPINIE - Minister Plasterk is niet van plan om een grondwettelijk verbod op zetelroof voor te stellen van kamerleden die zich afsplitsen en hun zetel meenemen.

“De Grondwet beschouwt een Kamerzetel immers niet als ‘eigendom’ van de partij of de fractie waartoe het Kamerlid behoort. Elk Kamerlid beschikt over een individueel mandaat van de kiezer en artikel 67, derde lid, van de Grondwet bepaalt dat de leden stemmen zonder last”, schrijft Plasterk in een brief aan de Kamer.

Plasterk is niet van plan om de grondwet te vervuilen met partijbelangen. Plasterk vindt het partijstelsel al veel te dominant in ons democratisch bestel. Thorbecke hoeft zich nog even niet in zijn graf om te draaien. De grondwettelijke onafhankelijkheid van het kamerlid blijft nog even uit de gevarenzone. Hulde voor Ome Roon!

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Leidende rol politiek

COLUMN - De richtingloosheid van de politiek over de vluchtelingen verhult en verduidelijkt: het verhult omdat het andere thema’s verdringt, tegelijk verduidelijkt het ook iets: de politiek moet leiden, maar maakt van die pretentie weinig waar.

Dit lijkt een hard oordeel, want het vluchtelingenprobleem is niet klein. Maar voor de Fyra, de herziening en hervorming van de belastingen, de foto van Volkert van der G., het aanbod van betaalbare woningen, geldt hetzelfde: de politiek moet leiden, maar doet het niet.

Als die leiding ontbreekt, hoe erg is dat dan? Maakt de PVV van dit onvermogen gebruik? Ik probeer er iets over te zeggen, al is dat lastig. Hopelijk doet de lezer dat ook. We zijn op zoek naar een praktische waarheid in een verwarrende tijd, vol historische bedreigingen en humanitaire ellende.

Uitvoering

Van de wetgevende, rechterlijke en uitvoerende macht, wordt de uitvoerende taak van de overheid het meest onderschat.

In de politiek moet het over richting gaan, over fundamentele keuzen, die verbonden zijn met waarden. De uitvoering wordt op afstand gezet, zelfstandig gemaakt, zoals in de relatie tot NS en Prorail, die reizigers over het spoor verplaatsen, de woningcorporaties, die zorg dragen voor bouw en beheer van sociaal geprijsde woningen, enzovoort.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: brad_bechtel (cc)

Schijn en systeem

COLUMN - Het heeft er alle schijn van dat de politiek inmiddels grondig kapot is – en daarmee ook democracy as we knew it. Dat de parameters van beleid tegenwoordig vaker op internationaal niveau worden bepaald dan in nationale parlementen, is op zich geen ramp. Dat burgers slechts zijdelings betrokken zijn bij de samenstelling van die internationale organisaties en zowel zij als NGO’s amper invloed kunnen uitoefenen op de agenda’s, standpunten, procedures en besluitvorming daar, is dat wél. Evenals dat burgers en NGO’s hun eigen zorgen er zo belazerd weinig terugzien.

Dat steekt des te meer daar dat bedrijven wel lukt, en zij een willig oor vinden.

Van de zoveelste verlenging van het auteursrecht of de uitbreiding van de reikwijdte van patenten; van intellectueel eigendom dat zo is opgerekt dat je ineens geen eigenaar meer bent van spullen die je toch heus eerlijk hebt gekocht – allemaal vérstrekkende veranderingen waar burgers niets en parlementen amper iets over te zeggen hebben gehad.

Daarnaast vormen en kleuren bedrijven ons dagelijkse leven zwaar, zonder dat burgers daar veel invloed op kunnen uitoefenen. Schaalvergroting, goedkoper fabriceren, werk uitbesteden aan rechteloze groepen, weigeren na te denken wat de rol van arbeid en loon nog is in een steeds verder geautomatiseerde wereld, is een vorm van korte-termijndenken die niet lang meer houdbaar is. Want wat moet er gebeuren met al die werklozen, al die uitgerangeerde mensen, zeker nu de staat zich ook steeds meer terugtrekt?

Foto: Opgelet, onderstaande tekst kan sporen van ironie bevatten

KRAS | Anti-democraat

Ik ben een anti-democraat. Dit is mij duidelijk gemaakt door een olijke matroos, die mij een aantal keer met een ranzige roze washand in het gezicht sloeg om mijn interesse te wekken voor een referendum over het associatieverdrag tussen de Europese Unie en de Oekraïne, een land met een hele grote Russische marinebasis waarvan de matroos mij verzekerde dat hij er niks mee te maken had. Enfin, als ik zijn enthousiasme niet deelde, was ik dus een anti-democraat. Soms heb je hulp van een buitenstaander nodig om iets over jezelf te weten te komen.

Zodra je eenmaal anti-democraat bent, hoef je je van andermans mening niks meer aan te trekken. Het is een bevrijding die ik iedereen gun. Dus heb ik een aantal banners van de PvdA-website geplukt en naar de matroos gestuurd met de opdracht die, als de democratie hem lief was, te plaatsen op de homepage van zijn ongefundeerde rebellenclub. Niets meer van gehoord. Anti-democraat worden, het is een fluitje van een cent en je hebt er veel plezier van.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende