Coalitie-onderhandelingen: nog nooit waren ze zo’n poppenkast als dit jaar. De VVD is de grootste, de PVV de grootste winnaar. Dat veroordeelt beide partijen tot elkaar, volgens de kiezer. En de enige partij die die combi vrijwillig aan een meerderheid zou kunnen helpen is het CDA. 76 zetels, met potentieel PVV-dissident Hero Brinkman. Goed, de SGP heeft gedoogsteun aangeboden, maar het is de vraag of die partij zal meegaan bij PVV-voorstellen die bijvoorbeeld tornen aan de vrijheid van onderwijs.
A priori is de PVV al niet zo stabiel, ook de VVD en het CDA staat nog wat te wachten als de partij een coalitie aangaat met de PVV. Frans Weisglas, oud-kamervoorzitter en prominent VVD’er is bijvoorbeeld fel tegen zo’n regering, en er zullen er ongetwijfeld meer zijn. Het CDA is al uit de droom geholpen, de partij zal in een crisis geraken als ze in het PVV-schuitje stapt.
Bijvoorbeeld, Doekle Terpstra, voorzitter van de HBO-raad, zal het CDA verlaten als de partij met de PVV gaat regeren. Hij vreest zelfs voor “een scheiding van geesten”. Oud-minister van Buitenlandse Zaken Peter Kooijmans, vindt een samenwerking tussen CDA en PVV niet acceptabel. Sommigen vrezen zelfs voor een schisma.
Het heeft er dus alle schijn van dat deze coalitie slechts voor de vorm wordt bekeken. Om de kiezer het idee te geven dat er serieus met zijn stem wordt omgegaan. Slim, maar alle partijen, exclusief misschien de PVV zelf, weten dat ze naar een doodgeboren kindje zitten te kijken en zullen het risico uiteindelijk niet willen nemen. Niet voor het land, maar vooral toch ook niet voor zichzelf.