Vertrouwen op de quarantaine – of op God

De grenzen dicht, strikte controle van alle reizigers, een verbod op samenkomsten en een dwingende oproep aan alle burgers om binnen te blijven. Desnoods met geweld afgedwongen. Het lijken moderne maatregelen maar ze dateren al uit de Middeleeuwen. In de vijftiende, zestiende eeuw hadden de stedelijke magistraten al in de gaten dat de pest dan wel een straf Gods kon zijn, maar dat de ziekte net zo goed per schip vervoerd aan kon komen, en van mens op mens werd overgedragen. Het is niet voor niets dat het begrip quarantaine uit de middeleeuwen dateert.

Foto: Esther Dyson (cc)

De riskante run op een medicijn

COLUMN - In New York,­­ momenteel een brandhaard van het coronavirus, begint vandaag een klinische test met bestaande medicijnen, die samen mogelijk helpen tegen corona. Dat kondigde gouverneur Andrew Cuomo aan. Het gaat om een combinatie van chloroquine (een middel tegen malaria), hydroxychloroquine (dat tegen lupus en arthritis wordt gebruikt), en zithromax, een antibioticum. De Food and Drug Administration (FDA) heeft zijn fiat aan de test gegeven.

Verhalen over de mogelijke effectiviteit van chloroquine en hydroxychloroquine deden afgelopen week al de ronde. De basis daarvoor ligt in een Franse studie. President Trump, die voor de test tekende, betoonde zich uiterst optimistisch (‘a real chance to be one of the biggest game changers in the history of medicine’).

Anderen zijn terughoudend. FDA-bestuurder Stephen Hahn zei: ‘Wellicht is dit het juiste middel, maar we weten nog weinig over de geschikte dosering; misschien doet dit meer kwaad dan goed.’ Dr. Anthony Fauci, hoofd van het National Institute of Allergy and Infectious Diseases, zei vrijdag dat het bewijs van de effectiviteit op zijn best ‘anekdotisch’ was.

Inmiddels hebben een aantal deskundigen de Franse studie (en andere data) onder de loep genomen. Gaetan Burgio, een Australische geneticus, ontleedde de gegevens op Twitter. De Franse studie keek naar slechts 20 proefpersonen, was niet gerandomiseerd, en in 16 gevallen was sprake van ronduit belazerde metingen. Zijn conclusie: er is geen enkel bewijs. In een ander draadje vat Jason Poque de bevindingen samen; hij trekt dezelfde conclusie.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Noodkreet Brabantse ziekenhuizen

We gaan plat en hebben hulp nodig“, kopt de NOS boven het bericht dat Brabantse ziekenhuizen de toestroom coronapatiënten niet aan kunnen.

Paar citaten uit het artikel:
We hebben het ziekenhuis moeten ombouwen naar een plaats waar alleen nog maar coronapatiënten worden opgevangen“, zegt de medisch coördinator van het Bernhoven-ziekenhuis in Uden. Er worden al patiënten vanuit Uden verplaatst naar andere ziekenhuizen in de buurt. Maar dat gaat al bijna niet meer.

Foto: david silver (cc)

De maakbaarheid van een gezonde samenleving

COLUMN - “Het coronavirus deelt nu al een gevoelige klap uit aan de globalisering” (Trouw, 21 maart).

“De staat blijkt twee keer in twaalf jaar tijd onmisbaar om de wereld voor een depressie te behoeden. Het neoliberalisme is nu echt dood, maar wat komt er in de plaats?” (MO*, 19 maart).

“Er is momentum voor grote veranderingen” (Volkskrant, 20 maart)

In plaats van in één keer de draconische maatregelen te treffen die een Chinees communistische bestuurde staat nam, wordt in ons land eerst geëxperimenteerd met het vertrouwen in de eigen verantwoordelijkheid van het individu en stapje voor stapje naar een algehele noodtoestand toegewerkt.

Nog even en ‘gans het raderwerk staat stil’ omdat het coronavirus dat zo wil.

Optimisten beweren dat uit deze crisis heel wat te leren is en die lessen toegepast moeten worden als we weer gezond zijn.  Is het mogelijk, terwijl er hard getimmerd wordt aan de inrichting van de huidige zieke samenleving, te werken aan de maakbaarheid van een gezonde maatschappij?

Testen, testen, testen

Het enige vuiltje aan de lucht lijkt het virus te zijn. Verder knapt de boel aardig op omdat er minder met de auto wordt gereden (van 130 via 100 naar 0 km maximumsnelheid), er minder wordt gevlogen en de industrie op een lager pitje draait.

Foto: Guilhem Vellut (cc)

Herdenken en vieren in virusstijl

COLUMN - We zijn in een bijna volledige noodtoestand gevangen gezet. Meer mensen zullen hun thuisquarantaine uitbreiden om de kans te verkleinen tegen een boete aan te lopen. De beoogde eindtijd van 6 april is opgeschoven naar 1 juni, dus dat wordt een hele zit.

Wat gaan mensen doen met al die tijd? Het kan tot mooie dingen leiden want experimenteel psycholoog prof. dr. Stefan van der Stigchel zegt:

Af en toe prikkelloos niksen, bijvoorbeeld door op de automatische piloot de was te doen, geeft je hersenen rust. Na een pauze kun je je dan weer beter concentreren. Dan gaat ook zelfreflectie makkelijker en word je door een verhoogd concentratievermogen creatiever.

Een citaat uit een artikel op Studium Generale Utrecht, dat vrolijk besluit met:

Als je het NOS refreshen en het constant Netflixen kunt laten gaan, dan geven deze weken binnen zitten je dus onverhoeds misschien iets nieuws.

Nu zit niet iedereen thuis te niksen, misschien werken sommigen nu wel harder dan ze deden op hun bedrijf. Maar nieuwe ideeën zijn natuurlijk altijd welkom. Vooral om  deze crisis te tackelen en ook om alvast na te denken hoe dit land, hoe de wereld er na de crisis uit zou kunnen zien. Het crisiscliché zegt immers dat crisissen uitgelezen momenten voor prachtige kansen zijn?

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: jmiller291 (cc)

Richtlijnen voor behandeling van mensen in gevangenschap

De Raad van Europa heeft in het kader van de coronacrisis richtlijnen gepubliceerd voor de behandeling van mensen wiens vrijheid door de overheid is benomen.

De Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment (CPT) herinnert overheden aan het absolute verbod op marteling en inhumane of mensonterende behandeling van mensen in gevangenschap. De richtlijnen zijn relevant voor alle mensen in voorlopige hechtenis (in afwachting van verdere strafrechtelijke stappen), gevangenissen, detentiecentra voor immigranten en (psychiatrische) zorginstellingen. Het uitgangspunt is dat autoriteiten alles moeten doen om de gezondheid en veiligheid van mensen, inclusief personeel, te beschermen. Concreet dringt de commissie onder meer aan op het zoeken naar alternatieven voor vrijheidsbeneming, vooral in het geval van overbevolking van faciliteiten.

Overbevolking

Dit is een richtlijn die bijvoorbeeld Frankrijk zou moeten bewegen om mensen in gevangenissen vrij te laten, iets waarop ook mensenrechtenorganisaties en advocaten aandringen. Frankrijk kreeg in januari nog een tik op de vingers van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens voor de afwezigheid van “decent conditions of detention”. Gedetineerden zitten vaak met 2, 3 of 4 mensen in een krappe cel. Er is tenminste één gedetineerde besmet met het coronavirus, deze 74-jarige man is overleden. Het dringende verzoek is niet om iedereen vrij te laten maar wel zoveel mensen zodat geen sprake meer is van overbevolking en om kwetsbare gevangenen vrij te laten.

Foto: Yuri Samoilov (cc)

Afstand houden

Het was afgelopen weekend vrij duidelijk dat nogal wat Nederlanders moeite hebben met het concept “social distancing”, oftwel: afstand houden. En dus maakt Arjen Lubach zich daar nogal boos over:

En dat is volledig terecht. Om zich snel te kunnen verspreiden moeten de omstandigheden voor een virus in de basis aan een aantal voorwaarden voldoen: veel contacten op korte afstand in grote groepen mensen. Het recept om de verspreiding tegen te gaan is dan ook vrij simpel: minimaliseer het aantal contacten, maximaliseer de afstand en minimaliseer de groepsgroottes.

In de woorden van Arjen:

Afstand houden blijkt voor sommige Nederlanders nog erg lastig. Deze maatregelen zijn vooral nodig om de kwetsbaren en ouderen te beschermen. Het principe is niet heel moeilijk: thuisblijven. En als je echt weg moet: houd minstens anderhalve meter afstand, want dan vallen er minder doden.

Onze voorouders werden opgeroepen om in de oorlog te dienen. Wij worden opgeroepen om op de bank te blijven zitten. Hoe moeilijk kan het zijn?

Het is helaas te laat om meer te investeren in begrijpend lezen.

Doe het veilig met NordVPN

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: nyghtowl (cc)

Virus valt rechtsstaat aan

We vieren dit jaar niet voor niets 75 jaar vrijheid, moeten al die mensen die een loopje namen met de corona-maatregelen hebben gedacht. Reken maar dat als het dankzij hen tot een volledige ‘lock down’ komt, er een paar zullen roepen: Dictatuur!

En alsof de staat ieders zonnige gedachten bespiedde, zond NL-alert gisteren een noodwaarschuwing uit: Volg instructies Rijksoverheid op! Dus hup, weg van dat strand, keer om bij dat bos, rechtsomkeer bij die speeltuin, ga je huizen in en blijf daar!

Het toenemend aantal slachtoffers bewijst dat vooral de dictatuur van het coronavirus regeert. De afgekondigde ‘dringende adviezen’ (want zijn het nou wel echte maatregelen?) zijn slechts een weinig revolutionair antwoord daar op. En in sneller tempo dan ze werden ingevoerd lezen we her en der de commentaren op die maatregelen.

Rechtsstaat aangepast om volksgezondheid te verdedigen

Uit lijfsbehoud is de burger bereid om soevereiniteit op te geven en de staat ruimte te bieden“, schrijft het NRC in een commentaar (kunnen trouwens die betaalmuren niet tijdelijk opgeheven worden?). Dat de rechtsstaat wordt aangepast om de volksgezondheid te verdedigen is één ding, er op vertrouwen dat die rechtsstaat deze crisis ongeschonden zal overleven is een ander. Waakzaamheid geboden, aldus het NRC.

Foto: Thomas Cizauskas (cc)

Vreemdelingendetentie tijdens de coronacrisis

Het is op zichzelf al twijfelachtig dat de overheid mensen in vreemdelingendetentie zet, maar in deze crisistijd mag er geen twijfel over bestaan: deze mensen moeten worden vrijgelaten.

Afgelopen week riepen Amnesty en het Meldpunt Vreemdelingendetentie de Nederlandse overheid op om mensen die vastzitten in vreemdelingendetentie gedurende de coronacrisis vrij te laten. Vanwege de reisbeperkingen is er immers geen zicht op uitzetting meer en de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) heeft de terugkeergesprekken dan ook gestaakt. Dat betekent dat er geen wettelijke grondslag is voor detentie van deze mensen.

In de loop van de week werden 64 Dublinclaimanten vrijgelaten – zij worden normaal gesproken teruggezonden naar het land waar zij de EU binnenkwamen – en ook mensen die uitgeprocedeerd zijn en vastzaten in het detentiecentrum bij Rotterdam Airport zijn vrijgelaten; zij worden overgebracht naar een asielzoekerscentrum. Het Meldpunt Vreemdelingendetentie schrijft dat “een grote groep vreemdelingen een sociaal netwerk heeft in Nederland en bij familie of vrienden kan verblijven. Er kan dan overgegaan worden tot een meldplicht als alternatief voor detentie”. Het is onduidelijk in hoeverre mensen vrij zijn om het azc te verlaten.

Disproportionele maatregelen

Het is op het moment van schrijven ook onbekend wat er gebeurt met de mensen die in andere detentiecentra zitten (Schiphol en Zeist, voor gezinnen, vrouwen en alleenstaande minderjarigen). In het Rotterdamse detentiecentrum, waar zo’n 400 mensen vastzaten, speelde ook mee dat er te weinig personeel is en mensen 20 uur per dag met z’n tweeën in een cel van 10 vierkante meter vastzaten. De Nationale Ombudsman concludeerde vorige maand nog dat vreemdelingendetentie “menselijker” moet worden uitgevoerd – iets dat overigens al jaren gezegd wordt tegen de overheid. Veel mensen bij elkaar levert spanningen op, maar ook worden mensen regelmatig eenzaam op een cel opgesloten.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Livestream tegen racisme en discriminatie

Vandaag wordt ook in Nederland de internationale dag tegen racisme en discriminatie gevieren. De geplande landelijke demonstratie is natuurlijk afgelast. Daarvoor in de plaats is er nu een in door bijeenkomt georganiseerd, die in een livestream zal worden uitgezonden.

Van 14.00 tot 15.30 uur kunt u dus virtueel bij deze bijeenkomst zijn. Op het programma staat onder andere de toespraak van Max van den Berg (93), mede-oprichter van het Auschwitz-comité en lid van het Comité 21 maart.

Hij had, bij de Amsterdamse Dokwerker, het publiek zullen toespreken, maar dat gaat ten gevolge van de corona-maatregelen dus niet door. Zijn toespraak is nu bij hem thuis opgenomen en wordt tijdens de livestream uitgezonden.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Vorige Volgende