Hoe kan je de kranten redden? (II)

In deze serie kijken we naar aanleiding van het advies van de commissie-Brinkman hoe kranten zouden kunnen overleven. Gisteren presenteerde ik al de ideeën van Christensen en Bhide over respectievelijk radicale innovatie en ondernemerschap. Vandaag maken we een begin met het bekijken wat er gebeurde toen de kranten daadwerkelijk met een radicale innovatie geconfronteerd werden. De introductie van gratis krant Metro zo'n tien jaar geleden was in de terminologie van Christensen een klassieke radicale innovatie in krantenland. Metro besefte dat het lezen van de krant in de spits een totaal andere manier van de krant lezen was dan thuis achter de koffie en dat veel mensen die nu geen krant kochten best nieuws wilden lezen, maar daarbij geen behoefte hadden aan diepe achtergrondartikelen. Zij kwamen daarom met een krant met alleen de grote hoofdlijnen van het nieuws en bespaarden daarmee fors op redactionele kosten. Gewoon ANP was voor de meeste lezers goed genoeg. Metro deelde de krant uit in het OV en bespaarde daarmee op distributie, een van de grootste kostenposten. Door de krant ook nog gratis te maken groeide het bereik gigantisch, waarmee hun advertentie-inkomsten toenamen en ze dus toch winst konden maken. Dit was een radicaal ander business model, waarmee Metro vele mensen bereikten die eerst in de spits geen krant lazen. Behalve dat zij nieuwe lezers aantrokken, daalde tegelijkertijd de losse verkoop van bestaande kranten.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Hoe kan je de kranten redden? (I)

, door

De commissie Brinkman heeft de toekomst van de krant onderzocht. Innovatie moest een belangrijke rol in de redding gaan spelen. Een visie op wat innovatie is ontbrak echter. In deze vier-delige serie onderzoekt GC hoe innovatie de kranten kan redden.

Freedom press (Foto: Flickr/Ben Scicluna)

Innovatie is voor elke organisatie broodnodig om te overleven. Voor de pers komt nu een persinnovatiefonds, maar, zoals ik al eens eerder heb betoogd, geld is het probleem niet. Als je met een innovatiebril naar de perssector kijkt, zie je dat problemen heel ergens anders zitten. In de komende dagen komen ideeen over innovatie langs, bekijk ik hun toepasbaarheid op de krantensector en kijk ik welke mogelijkheden kranten nog wel hebben.

Een belangrijke denker op het gebied van innovatie is Harvard-professor Clayton Christensen. Hij onderzoekt hoe verhoudingen binnen industrieen door innovatie veranderen en welke nieuwe mogelijkheden voor innovatie ontstaan binnen de levensloop van een sector. Hij maakt hierbij onderscheid tussen incrementele innovaties en radicale innovaties.

Radicale innovatie door ruimte in bestaande aanbiedingen
Incrementele innovatie wordt gedaan door staps-gewijze verbeteringen, terwijl radicale innovatie de wereld op z’n kop zet. Christensen stelt dat gedurende de levensduur van een product, incrementele innovaties het product verbeteren, tot voorbij het punt waar mensen eigenlijk behoefte aan hebben.

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Mededeling

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.