Hoeveel camera’s hangen er in Nederland?

Cameratoezicht is wijdverbreid in Nederland. Hoeveel camera's zijn er eigenlijk? Het lijkt een simpele vraag: hoeveel toezichtcamera's hangen er in Nederland? Maar het antwoord is verbazingwekkend moeilijk te vinden. Na 450 verzoeken op basis van de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) en ongeveer een jaar speuren kunnen we een enigszins betrouwbare schatting geven van het aantal camera's dat in Nederland hangt. Wie geen zin heeft om onze methode en de mitsen en maren door te lezen, kan naar het einde scrollen: daar geef ik een zeer voorzichtige en een realistische schatting. In september 2011 plofte een interessant document in de mailbox van Sargasso: een overzicht van 172 ANPR-camera’s (kentekenherkenning) die het korps Amsterdam-Amstelland wilde gebruiken om een digitale slotgracht rond de hoofdstad te leggen. Op de redactie borrelde de simpele vraag op: hoeveel camera’s staan er eigenlijk in Nederland? Niemand heeft het overzicht. Het openbare cameratoezicht is een zaak van lokale bestuursorganen: gemeenten, politiekorpsen, provincies en valt onder verschillende wettelijke regimes (Gemeentewet en Wet politiegegevens). Het private toezicht is al helemaal versplinterd. Dat ligt immers bij bedrijven en particulieren die geen meldplicht hebben. En deze gegevens vallen ook weer onder een andere wet, de Wet bescherming persoonsgegevens. Toch hebben we veel gevonden. Laten we eerst eens kijken naar het openbare toezicht. We tellen vooralsnog alleen de camera's en de locaties die aan ons of aan de politie zijn gerapporteerd door de beheerders zelf.

Door: Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022
Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Trends in cameratoezicht

INTERVIEW - Cameratoezicht is de laatste jaren flink veranderd. Wat zijn de huidige trends? Een gesprek met cameradeskundige Sander Flight.

Wie in Nederland iets wil weten over camera’s komt al snel uit bij Sander Flight. Hij is onderzoeker bij commercieel bureau DSP-groep in Amsterdam en adviseert over de toepassing van cameratoezicht. Zijn boodschap is vaak niet optimistisch: er is een groot gat tussen droom en daad. Op papier kan de techniek veel en zijn er niet zo gek veel juridische bezwaren. Maar de praktijk is lastig en chaotisch en de mogelijkheden van cameratoezicht worden beperkt benut.

Vorig jaar schreef hij bijvoorbeeld een kritisch rapport over de effectiviteit van ANPR (Automated Number Plate Recognition) naar aanleiding van het wetsvoorstel om door camera’s gescande kentekens vier weken te bewaren. Dit voorstel ligt nu ter behandeling in de Tweede Kamer. De conclusie? Ja, een landelijk dekkend camerasysteem kan een meerwaarde hebben voor de opsporing, maar verwacht er voorlopig niet al te veel van, is kort samengevat de boodschap.

De wet sluit aan bij een aantal trends die nu gaande is in ‘cameraland’, maar uit het gesprek met Sander Flight blijkt dat die trends zo hun eigen problemen en uitdagingen oproepen.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-03-2022

Hoeveel ANPR-camera’s zijn er eigenlijk?

ANALYSE - Uw kenteken wordt straks vier weken bewaard als u langs een ANPR-camera rijdt. De Tweede Kamer is in grote lijnen akkoord met een wetsvoorstel dat dat regelt. Hoeveel van dit soort camera’s zijn er eigenlijk? En waar staan ze?

In het politieke debat over de opslag van kentekengegevens en de bijbehorende rapporten en adviezen wordt uitgegaan van ongeveer driehonderd Automatic Number Plate Recognition (ANPR)-camera’s. Het doorgaans goed ingevoerde Webwereld sprak gisteren van tienduizenden camera’s. Beide aantallen kloppen niet.

We kunnen met zekerheid zeggen dat er 1625 ANPR-camera’s langs de Nederlandse wegen staan. Maar ze zijn lang niet allemaal geschikt voor opsporing. Op dit moment worden al die gescande kentekens nauwelijks gebruikt voor opsporing en dat blijft ook wel even zo ondanks de nieuwe wet (daarover volgende week meer op Sargasso).

Laten we eens gaan tellen.

De meeste ANPR-camera’s worden ingezet voor verkeersmanagement en vallen onder het beheer van de Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW). Met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) hebben we een overzicht van al die camera’s gekregen. Het zijn er duizend en die staan vooral in steden en langs provinciale wegen in de Randstad en Noord-Brabant.

Encryptie

Foto: Ian Britton (cc)

Forse groei cameratoezicht

ANALYSE - Het aantal gemeenten dat cameratoezicht is gestart, is in 2012 fors gegroeid. Vijf gemeenten besloten ermee te stoppen. Dat blijkt uit een analyse van cameradeskundige Sander Flight. 

In 2012 namen 32 Nederlandse gemeenten het besluit een nieuw cameraproject te starten. Dat is bijna net zoveel als in 2011 toen 36 gemeenten hiervoor kozen. Vijf gemeenten kozen ervoor geen camera’s op te hangen. Daarnaast werden er zes cameraprojecten in vijf gemeenten beëindigd. De meeste gemeentelijke camera’s werden opgehangen in uitgaansgebieden, daarna volgen op afstand bedrijventerreinen en winkelgebieden.

De gemeenten die kozen voor extra cameratoezicht variëren sterk in omvang. Er zitten grote steden bij zoals Amsterdam, Den Haag, Amersfoort, Amstelveen, Enschede, Haarlem en Zwolle. Maar ook kleinere gemeenten besloten toezicht te gaan houden met camera’s, zoals bijvoorbeeld Culemborg, Dalfsen, Hoorn, Kaatsheuvel, Laren, Medemblik, Nijkerk, Purmerend en Westervoort.

Dé trend in 2012 was de inzet van flexibele camera’s. Die worden een paar dagen, weken of maanden op hotspots opgehangen om acute problemen aan te pakken. Tot op heden was dat niet toegestaan en bleven camera’s altijd meerdere jaren hangen. Voor elke verplaatsing moest een nieuw besluit door het gemeentebestuur worden genomen, vaak in overleg met de gemeenteraad.

Vlak voor de kerstvakantie diende het kabinet een wetsvoorstel in om deze vorm van cameratoezicht te voorzien van een wettelijke basis. Het wetsvoorstel ligt op dit moment voor advies bij de Raad van State en is nog niet openbaar gemaakt.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: copyright ok. Gecheckt 15-03-2022

Naar een veilig Nederland

Vorige week plofte er een excel-file op onze elektronische deurmat met daarin alle subsidies die het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie de afgelopen twee jaar heeft verstrekt. Dit document toont maar weer dat subsidie voor bikkels is. Het rijtje veiligheidsprojecten (30) toont namelijk flink wat spierballengerol. Ik wil hier geen Big Brother-beeld oproepen, maar een idee geven van de stand van zaken op het gebied van techniek en veiligheid. Zelfs zo’n verwaterde analyse is al spannend genoeg.

Een bloemlezing:

De eerste titel die de aandacht trekt is Watching people security services. TNO en een aantal cameraboeren willen een platform ‘voor het waarnemen van menselijk gedrag verkregen uit camerabeelden voor een brede range van veiligheidstoepassingen.’ Uit de nieuwsbrief van maart dit jaar blijkt dat het systeem al in Kanaleneiland (Utrecht) en bij Noldus (Wageningen) wordt toegepast. Lees even mee: ,,Kanaleneiland is een retail gebied. Daarnaast is dit als demonstratie gekozen omdat het op een overdekte binnenstad of op Schiphol lijkt. Een vergelijkbare technische demonstratie zouden we ook in die gebieden kunnen geven. De Kanaleneiland demo kan mogelijk uitgebreid worden met een echte retail toepassing, bijvoorbeeld winkeldiefstal of detectie van zakkenrollers.

Het doel van de technische demo waar nu op gefocusseerd wordt is de mogelijkheden te laten zien van automatisch volgen van mensen, met  name een overzicht genereren van waar iemand geweest is en waar hij naar toe kan gaan. Hierbij wordt een koppeling gemaakt tussen de trackresultaten van verschillende camerasoorten: de stereocamera’s van EagleVision en de “gewone” observatiecamera’s. Het betrouwbaar volgen van mensen is ook belangrijk voor andere observaties die je aan mensen zou willen doen. ”

Foto: copyright ok. Gecheckt 07-11-2022

Veiligheid: realiteit versus gevoelens

Dat in het veiligheidsdiscours feit en gevoelens ver uiteen lopen, is bekend. Maar hoe ga je daarmee om? Cameradeskundige Sander Flight doet een poging.

Onlangs mocht ik voor een gezelschap van zo’n dertig mensen praten over het verschil tussen feitelijke veiligheid en het gevoel van veiligheid. Daar hou ik me al zo’n vijftien jaar mee bezig en het was leuk om dat in vijftien minuten samen te vatten. Het goeie nieuws: er is eindelijk echte aandacht voor gevoelens en niet alleen maar voor de feiten. Het slechte nieuws: we hebben nog maar weinig inzicht in wat echt werkt om veiligheidsgevoelens te verbeteren.

Eerst de realiteit: hoe veilig is het echt?

De realiteit is dat het al jaren achter elkaar steeds veiliger wordt, maar dat mensen zich niet veiliger voelen. De kans op slachtofferschap van criminaliteit, ook als we alleen maar kijken naar geweld, nam spectaculair af de laatste tien jaar.

Als we kijken naar een stad als Amsterdam zien we dat tussen 2008 en 2011 de index voor feitelijke veiligheid 15% verbeterde, terwijl de index voor subjectieve veiligheid 3% slechter werd. Het werd veiliger, maar we voelen ons onveiliger.

En kijk eens naar Amsterdam Zuidoost: daar werd het tussen 2008 en 2011 maar liefst 33% veiliger in objectieve zin. Minder diefstallen, inbraken, berovingen, overvallen, vechtpartijen. Maar voelen mensen in Zuidoost zich veiliger? Nee: ze voelen zich nu 15% onveiliger dan drie jaar geleden. Hier is wat raars aan de hand. De feitelijke veiligheid en het gevoel van veiligheid zijn niet aan elkaar gekoppeld. Het komt dus niet vanzelf goed.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Doneer!

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: copyright ok. Gecheckt 06-11-2022

Cameratoezicht in 2011 verder uitgebreid

Net als in voorgaande jaren is het aantal Nederlandse gemeenten dat cameratoezicht inzet in 2011 gegroeid. Er kwamen 36 gemeenten bij waar camera’s zijn ingezet. In vier gemeenten zijn lopende projecten beëindigd en in vijf gemeenten is – na discussie – toch besloten geen camera’s in te zetten. Dit blijkt uit eigen onderzoek van Sander Flight, van Slim Bekeken, een website met nieuws over cameratoezicht en camerabewaking.

In 2011 namen 36 Nederlandse gemeenten het besluit cameratoezicht op straat in te gaan zetten. Dat gebeurt op allerlei plekken, maar uitgaansgebieden, openbaar vervoer locaties en bedrijventerreinen zijn het meest in trek. Daarnaast valt op dat diverse gemeenten tijdelijke camera’s ophangen tijdens Koninginnedag, een kermis of met Oud & Nieuw. Vijf gemeenten besloten na discussie geen camera’s op te hangen en vier gemeenten stopten met lopende cameraprojecten. De reden om niet voor camera’s te kiezen zijn vaak gebaseerd op de relatief hoge kosten, maar ook principiële bezwaren spelen een rol.

Nieuwe camera’s

De redenen om camera’s op te hangen zijn zeer divers. Relatief vaak gaat het om geweld en overlast in uitgaansgebieden. Dat was bijvoorbeeld de reden te kiezen voor camera’s in Hoorn, Katwijk, Medemblik, Noordwijk, Tiel, Urk, Zaltbommel en Zandvoort. In Venlo ging het naast uitgaansgeweld ook om drugsoverlast op de Maasboulevard.

Foto: Jay Phagan (cc)

Dure veiligheidsgevoelens

Het stadsdeel Amsterdam-West hing in oktober 2010 drie camera’s op. 130.000 euro verder en een jaar later maakt het stadsdeel de balans op. Het vergroten van het gevoel van veiligheid mag blijkbaar wat kosten, concludeert bewoner Matthijs Pontier.

In stadsdeel Amsterdam West zijn in oktober 2010 drie camera’s opgehangen. De burgemeester heeft toestemming gegeven voor dit cameraproject tot 31 december 2011. Op basis van dit evaluatierapport moet het stadsdeel nu bepalen of dit project moet worden doorgezet, en of er wijzigingen in de aanpak nodig zijn.

In de maanden maart tot en met juli 2011 zijn in totaal 99 incidenten geregistreerd door de toezichthouders in de centrale. 80 van de 99 incidenten hadden betrekking op parkeeroverlast. Er is slechts één geval van criminaliteit waargenomen: een auto-inbraak. Er is dus geen geweld waargenomen. De beelden zijn nooit bruikbaar gebleken voor het ondernemen van directe actie, of het gebruik in een strafzaak. De camera’s zijn dus niet nuttig gebleken als aanleiding om in te grijpen, of als repressief middel om daders aan te pakken; laat staan noodzakelijk.

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat cameratoezicht alleen een preventief effect hebben op calculerende daders. Uit de evaluatie blijkt dat het aantal geregistreerde incidenten in de straten met camera’s steeg, terwijl in de straten zonder camera’s het aantal incidenten juist daalde. Als  preventief middel zijn de camera’s dus verre van noodzakelijk gebleken.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Vorige Volgende