Zuinigheid in tijden van crisis

Het huishoudboekje moet op orde, dus  moet er bezuinigd worden. Dat is het VVD-mantra. Die ideologie is inmiddels flink ingehaald door de empirie. Dat de VVD het liefst een zo klein mogelijke overheid ziet, wisten we met z'n allen natuurlijk al tientallen jaren. Dat zij de crisis zou gebruiken om dit te doel bereiken mag dan ook geen verrassing heten. Immers: never waste a good crisis. Daarbij had ze de wind vier jaar geleden ook nog eens mee. Zo pleitte bijvoorbeeld het IMF voor terughoudendheid in het uitgavenpatroon van overheden in de ontstane crisis. Er leek ook een solide wetenschappelijke basis ten grondslag te liggen aan de bepleite zuinigheid van overheden. De(assistent-)professors aan Harvard Alesina en Ardagna publiceerden in 2009 bijvoorbeeld een paper waarin ze stelden dat lage tekorten zouden leiden tot vertrouwen van de markten en groei op de korte termijn. Een economisch mechanisme dat Paul Krugman van The New York Times al typeerde als het geloof in de confidence fairy. In de echte wereld blijkt de confidence fairy maar niet op te komen dagen. Zo blijft in Nederland, ondanks al onze bezuinigingen, het consumentenvertrouwen onverminderd laag en het economisch klimaat belabberd. Ook bleek bij een nadere analyse (pdf) van hun data dat in meer dan de helft van de door Alesina en Ardagna aangehaalde gevallen de groei het jaar na die bezuinigingen juist nog verder terugliep. 

Door: Foto: Pete Simon (cc)
Foto: copyright ok. Gecheckt 10-02-2022

Niets wat niet gerepareerd kan worden

, door

COLUMN - Afgelopen maandag hadden ze klaar moeten zijn. Maar men was nog amper op de helft. Het Brabantse bouwbedrijf dat hij op aanraden van Blok ingehuurd, bleek tijdens carnaval haar werknemers vrij te geven; de stukadoor had een complete kamer gestuct die nog niet gestuct had mogen worden; tijdens de renovatie van het plafond kwam men een verrotte balk tegen die vervangen moest; de keuken was, na een veel te lange levertijd, op de verkeerde plek gezet; en men was vergeten het bad te installeren. Alles wat fout kon gaan was fout gegaan.

De aannemer had toegegeven dat hij fouten had gemaakt. Maar dat kwam vooral doordat hij zulke slechte tekeningen had. Dat die tekeningen door zijn collega waren gemaakt, noodde de man kennelijk niet tot enige discretie.
“Komt het wel goed?”, had Mark Rutte uiteindelijk gevraagd.
“Er is niets mis wat niet gerepareerd kan worden, mevrouwtje”, had de aannemer gezegd.
“Het is meneer”, zei Mark Rutte.
“Whatever”, zei de aannemer.

Doe het veilig met NordVPN

Mededeling

Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.

Foto: copyright ok. Gecheckt 23-11-2022

Bezuinigingen en compromissen in de Amerikaanse politiek

, door

ELDERS - In de VS is met de ‘sequester’ zojuist de volgende zware bezuinigingsronde begonnen. Goed idee of niet? En wat heeft de Nederlandse pers hierover te melden?

Het grote nieuws van de afgelopen week uit de VS is de zogenaamde sequester, ofwel een groot pakket aan automatische bezuinigingen om het Amerikaanse begrotingstekort onder controle te brengen. Geschatte gevolgen: ruim een half procent minder economische groei en driekwart miljoen minder banen.

Dankzij Obama’s bezuinigingsmaatregelen daalt het Amerikaanse begrotingstekort echter al sinds 2009. Bovendien betaalt de Amerikaanse overheid al vanaf 2010 een negatieve reële rente op haar schuldpapier. Gemeten in reële goederen en diensten, levert geld lenen dus geld op, in plaats van dat het geld kost. Zodoende bestaat er geen enkele zinnige reden om middenin een economische depressie nóg meer drastische bezuinigingen af te kondigen.

Om te achterhalen waarom de sequester er toch is gekomen, moeten we terug naar de zomer van 2011. Toendertijd weigerde het door de Republikeinen gedomineerde Huis van Afgevaardigden de extra staatsleningen goed te keuren die noodzakelijk waren om de begroting te bekostigen die het eerder zelf nog had aangenomen. Het gevolg van deze kunstmatige crisis was dat er een reëel gevaar ontstond dat de Amerikaanse overheid binnenkort niet meer aan haar betalingsverplichtingen zou kunnen voldoen. Dit zou ongetwijfeld desastreuze gevolgen hebben gehad voor zowel de Amerikaanse als de totale wereldeconomie.

Foto: Kort - illustratie Sargasso

Kort | Kapot bezuinigen

, door

Het kabinet is een aantal extra bezuinigingen overeengekomen. Volgens premier Rutte gaat het pijn doen en zijn bezuinigingen in 2014 nodig om Nederland sterker uit de crisis te krijgen. De teller staat daarmee (exclusief Rutte I) op 25 miljard aan snijwerk. Rutte belooft wel een pakket van 500 miljoen euro om de economie weer aan te jagen.

Nederland is weer te repareren’, sust de premier. De vraag is echter, wie heeft wat kapot gemaakt? Misschien kan het Centraal Plan Bureau de volgende keer berekenen wanneer precies de economie is kapot bezuinigd.

Foto: Martin Eian (cc)

In perspectief: de redding van SNS versus bezuinigingen

, door

ANALYSE - Hoeveel bedraagt de steun voor SNS? En hoe verhoudt zich dat tot de bezuinigingen? Spoiler alert: alle bezuinigingen op zorg, welzijn, onderwijs en jeugd zijn in een klap zinloos. Een visualisatie.

Update onderaan:

De miljarden vliegen ons weer eens om de oren. Daarom een vergelijking van de redding van banken en de bezuinigingen die ons thans boven het hoofd hangen. Wat zijn de verhoudingen?

Eerst de redding van SNS. Directe steun is 3,7 miljard. Dat is geld dat SNS niet hoeft terug te betalen, dat extra is verkregen en dat voor het afstoten van de giftige vastgoedportefeuille is uitgetrokken. Daarnaast komt er een directe lening van 1,1 miljard euro en wordt er nog vijf miljard aan garanties uitgezet. Totaal (hoewel niet alles wordt uitgegeven, maar niet voor andere doeleinden kan worden aangewend) 9,8 miljard.

DB SNS

Op het eerste gezicht kost de redding van SNS bank bijna net zoveel als de bezuinigingen op zorg en welzijn en de sociale zekerheid opbrengen.

Als we de andere reddingsoperaties erbij zetten, krijgen we een heel ander beeld.

Het is niet helemaal eerlijk, want zowel ABN Amro als ING hebben al een flink deel van hun schuld afbetaald, met premie. Aan de andere kant is het geld toentertijd wel uitgegeven en drukte het op de Nederlandse schuldenlast (en heeft u al een VVD’er gaan piepen over de begrotingsnorm van drie procent?).

Foto: Tax Credits (cc)

Waarop heeft u bezuinigd?

, door

OPROEP - Rekeningen en salaris komen volgende weken weer binnen. Waarschijnlijk heeft u, net als ik, de laatste tijd berekend wat er nu overblijft en wat te bezuinigen valt. Enkele bevindingen.

De rommelkabinetten-Rutte hebben het afgelopen jaar voor de nodige onrust gezorgd in huize Tokmetzis. Dat het ferme bezuiningsbeleid ons in de portemonnee zou raken, was duidelijk en ook wel prima. Maar waar zouden de klappen vallen? Was het nodig om te bezuinigen en zo ja, waarop?

Waarschijnlijk heeft u net als wij in december rond de keukentafel gezeten met administratiemap en rekenmachine. Dit zijn onze bevindingen en overwegingen.

De eerste bevinding is dat we er flink op achteruit gaan dit jaar. Twee kinderen in de opvang (drie dagen per week) die straks ongeveer 300 euro per maand meer kost. Vrouwlief gaat een dag minder werken, ook een gevolg van de crisis. Daarnaast wordt alles natuurlijk duurder door de btw-verhoging. Al met al hebben we zo’n 600 tot 700 euro per maand minder te besteden verwacht ik.

De tweede bevinding is dat we flink wat vet hebben thuis. Beetje overbodig om nrc.next én NRC Handelsblad te hebben. Next kan wel weg. NatGeo mag ook de deur uit en of de Opzij blijft, moeten we ook nog maar zien. Misschien dat we het tv- en telefoonpakket opzeggen. TV-kijken doen we nog nauwelijks en wat we bekijken, kan ook online. De vaste telefoon gebruiken we amper. En de abonnementen op Artis verlengen we ook niet (al lijkt Artis daar anders over te denken). Met twee kleine kinderen is het budget voor uit eten, cultuur, etcetera nogal minimaal, dus daar valt weinig te halen.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Foto: Sebastiaan ter Burg (cc)

De ‘onvermijdelijkheid’ van bezuinigingspolitiek

, door

ANALYSE - Bezuinigingspolitiek is nooit neutraal of logisch. Niet in de jaren tachtig en nu ook niet. Dat veel economen suggereren dat economische politiek gebaseerd kan worden op een wetenschappelijke en objectieve analyse is aanvechtbaar, volgens hoogleraar Duco Hellema.

Ook eind jaren zeventig, begin jaren tachtig verkeerde de Nederlandse economie in een ernstige crisis. De werkloosheid was groot en zou tegen het midden van de jaren tachtig zelfs oplopen tot een miljoen, dit nog afgezien van de honderdduizenden die in de Wet Arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO) zaten. Tevergeefs trachtten de kabinetten-Van Agt (1977-1982) de economie met stimuleringsmaatregelen weer op gang te brengen. Noodzakelijke bezuinigingen werden tweede helft jaren zeventig nog voor een belangrijk deel geblokkeerd door krachtige maatschappelijke oppositie, niet in de laatste plaats van de kant van de vakbeweging.

In 1982 trad het eerste kabinet-Lubbers aan, dat een harde saneringspolitiek doorzette (door met name een straffe beperking van de collectieve uitgaven). De Federatie Nederlandse Vakbeweging (FNV) sloot in hetzelfde jaar met de werkgevers het befaamde Akkoord van Wassenaar, gericht op loonmatiging en herverdeling van werk. Dat leverde succes op: het in de voorafgaande jaren (vooral tijdens de kabinetten-Van Agt) sterk gestegen begrotingstekort zou weer beginnen terug te lopen. De werkgelegenheid herstelde zich overigens aanvankelijk nog nauwelijks; dat zou pas in de tweede helft van de jaren tachtig gebeuren.

Foto: Thiendenland Thiendenland (cc)

Feit of fabel: kinderopvang

, door

ACHTERGROND - Er komt een nieuwe ronde bezuinigingen aan in de kinderopvang. De feiten op een rijtje.

Het kabinet Rutte I bezuinigde al flink op kinderopvang en ook onder Rutte II gaat er minder geld naar de kinderopvang. Volgens een groep organisaties (VergelijkDekinderopvang.nl, Voor Werkende Moeders, FNV, Abvakabo FNV, Brancheorganisatie Kinderopvang, VNO-NCW, MKB Nederland, CNV en MHP) zijn nieuwe bezuinigingen niet nodig, omdat de vraag naar kinderopvang lager wordt dan geraamd. De Tweede Kamerfracties van VVD en PvdA waren bereid te kijken of de bezuinigingen geschrapt konden worden, maar volgens minister van Sociale Zaken Lodewijk Asscher is dit technisch niet mogelijk en gaat de bezuiniging van 90 miljoen in 2013 door.

Een bezuiniging van 90 miljoen, is dat een groot deel van de totale uitgaven aan kinderopvang?

Nee, in 2011 gaf de overheid 2.9 miljard euro uit aan kinderopvang, het gaat dus om een bezuiniging van 3%. De kinderopvang is in 1995 geïntroduceerd, vanaf 2006 zijn de uitgaven hard gestegen.

iframe width=”500″ height=”400″ frameborder=”0″ src=”http://charts-datawrapper.s3.amazonaws.com/4JkGu/index.html”>

Hoe komt het dat de kosten sinds 2006 zo hard zijn gestegen?

In 2005 is de Wet Kinderopvang in werking getreden. Uit de CPB-publicatie ‘Kinderopvang in kaart‘: ‘Deze wet introduceerde vraagfinanciering op de markt voor kinderopvang – dat willen zeggen dat subsidies sindsdien direct aan gebruikers (ouders) in plaats van aan aanbieders worden verstrekt. Vóór 2005 waren gemeentes en werkgevers vrij om naar eigen inzicht kindplaatsen voor hun inwoners cq. werknemers bij kinderopvanginstellingen te bekostigen.’

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

Mededeling

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Vorige Volgende