Concentrische cirkels om terrorisme

Er komt nooit een eind aan terrorisme. Deze keer was het in Parijs, maar het had ook in Nederland of elders in de wereld kunnen zijn. Eigenlijk is het geen nieuws meer want de verhalen zijn voorspelbaar: de roep om verscherpte maatregelen, meer controle aan de grenzen, meer politie, enz. enz. Het is vooral gunstig voor de antiterreur industrie, want die verdienen er goed aan en het is koren op de molen van populisten, conservatieven en islamhaters. ‘Moslims nemen afstand’, maar wat maakt dat nog uit? Edge heeft waarschijnlijk gelijk als hij twittert: ‘de rest van het jaar zal men op hoge toon blijven vragen waarom ze die aanslagen nooit veroordeeld hebben.’ Dit soort oproepen zijn bovendien meer een soort subtiele uiting van vooroordelen. Ik volg het allemaal niet meer, want het maakt niets uit, het is voorspelbaar en doodvermoeiend. Mijn gedachten vooral gaan uit naar de slachtoffers, maar ook dat is gratuit want hun leed wordt er niet minder om. Wat te doen? De enige vraag die mij boeit is: wat doe je er aan?

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Lezen: De BVD in de politiek, door Jos van Dijk

Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Het nut van anti-terrorismewetgeving

DATA - ‘Meer dan 200.000 professionals werken samen om de kans op een terroristische aanslag zo klein mogelijk te maken.’ In 2008, toen de publiekscampagne ‘Nederland tegen terrorisme’ liep, werkten er al heel wat mensen in het ‘anti-terrorismebestel’. Dat zijn er anno 2011 waarschijnlijk meer, want het budget groeit gestaag door (bekijk de ontwikkeling verderop in dit artikel).

Het anti-terrorismebestel is inmiddels een gevestigde orde in Nederland. Dat schrijft ook Erik Akkerboom, de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTb), in een beschouwend stuk over de afgelopen 10 jaar terrorismebestrijding in de Militaire Spectator. ‘Het heeft institutioneel en operationeel stevig vorm en inhoud gekregen.’ Hij is er stellig in dat dit nog verder moet worden uitgebouwd. In de Nationale Terrorismestrategie staat hoe: ze pakken de vijf peilers verwerven, voorkomen, verdedigen, voorbereiden en vervolgen aan. Verder geeft Akkerboom aan er naar te streven anti-terrorismewerk een ‘normale’ tak van beveiligings- en opsporingswerk te maken. Goed ingebed dus.

Akkerboom gaat nogal vanzelfsprekend uit van voortgang. Van doorgaan, van groei (investeringen), en zelfs van ‘in beton gieten’. Maar is dat wel echt hoe het verder moet met het anti-terrorismebestel?

Sinds 2001 is er een aantal wetten en maatregelen ingevoerd om het voorkomen van terroristische daden te vergemakkelijken. Zo mogen personen ook bij vage verdenkingen opgepakt worden, kunnen bankrekeningen van personen eenvoudig geblokkeerd worden en is een van deze wetten de reden dat telecomaanbieders al onze gegevens verplicht een half jaar lang moeten bewaren.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Rutte laks in strijd tegen terreur

Premier Rutte is tot nu toe erg terughoudend over de consequenties van de Breivik-aanslag, zegt gastredacteur Eksteroog.

Hij wil er niet over discussiëren. Dat hoeft van mij niet, als hij maar de noodzakelijke maatregelen neemt. Maar tot nu toe is hij laks geweest, om niet te zeggen: nalatig.

Effectief preventief beleid tegen kleine terroristische groepjes of eenlingen legt de nadruk op de aanpak via de omgeving. Dit geldt in veiligheidskringen al jaren als het belangrijkste middel tegen hen. Kleine groepjes en ‘lone wolves’ zijn niet gemakkelijk te traceren en kunnen dus niet rechtstreeks aangepakt worden. De omgevingsaanpak komt erop neer dat zowel de mensen die politiek/ideologisch/religieus het dichtst bij de potentiële terroristen, als de mensen met persoonlijke banden, zich voortdurend negatief uitlaten over grensoverschrijdend gedrag. De potentiële terroristen moeten beseffen dat in eigen kring het geweld afgekeurd wordt. Deze kaart is ook in Nederland uitgespeeld in de strijd tegen het moslimterrorisme. En naar het zich laat aanzien met behoorlijk succes.

Breivik, maar ook de al weer vergeten Malmö-schutter, laten zien, dat het gevaar net zo goed uit de hoek van de moslimhaters kan komen. Kijk ook naar de reacties van de Wilders-aanhang, vooral in de tijdsspanne tussen de aanslag en de verklaring van Wilders hierover. Een aantal reacties bevatte sympathie voor Breivik. Ook het afgelopen weekend, naar aanleiding van de terugkeer van Rutte zag je het weer. Er zijn reacties te herkennen die niet veel gematigder zijn dan de ideeën van Breivik. En men moet zich niet vergissen bij de term landverraad, de consequentie van landverraad is de doodstraf.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

VK: “Geef terreurpeuters aan”

Volgens een anti-terreurvoorstel van het Britse Home Office (het ministerie van binnenlandse zaken) moeten medewerkers van peuterspeelzalen voortaan peuters aangeven wanneer het vermoeden bestaat dat deze tot terrorist zouden kunnen opgroeien.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Concentrische cirkels: overwegingen naar aanleiding van “Oslo”

Ik meende dat het Karel van het Reve was die zei: er is altijd wel een ergens een gek die een mes trekt om daarmee iemand dood te steken, het is niet te voorkomen. Tegenwoordig is dat niet meer een mes maar een automatisch pistool of hij zet een bom in elkaar. Wie een beetje zijn best doet kan met gemak enige honderden mensen doden. Deze keer waren het er 91, de schutter in Alphen aan de Rijn 7, Jared Lee wist het tot 6 te brengen.

De gedachte aan wat daar op dat eiland gebeurd moet zijn is niet te bevatten: één voor één heeft hij jonge mensen neergeschoten, ze opjagend op het eiland terwijl niemand kon wegkomen.

Deze keer is het een “christenfundamentalist” volgens de NRC, een andere keer een moslimfundamentalist of iemand die geestelijk in de war is. Omdat het nu om een christen gaat wordt er weinig ophef over het geloof gemaakt, maar als het een moslim was geweest was er zeker meer over te doen geweest. “Deskundigen” komen dan met verklaringen dat er iets is in de Islam die mensen tot dit soort daden aanzet, en er zullen ook nu vast wel hardcore atheïsten zijn die dit zien als een kenmerk van elk geloof.
Maar wat kun je er aan doen? Je kunt dit soort ontsporingen niet voorkomen. Wat moet je immers doen? Alleen kunstmest aan vergunninghouders verkopen? Wapens verbieden? Ja dat laatste kan en gebeurt gelukkig in dit deel van de wereld ook wel, maar voldoende zal het nooit zijn. Iemand die kwaad wil zal dat altijd kunnen doen, er is immers altijd wel ergens een mes te vinden. Gekken en dwazen zijn van alle tijden.

En wat als het om religieus of etnisch gemotiveerd fanatisme gaat, zoals blijkbaar nu ook het geval is? Het heeft in ieder geval geen zin om een hetze te beginnen tegen het christendom of de islam – als de dader een moslim was geweest – want wat wil je daarmee bereiken? De gekken worden alleen maar gekker en doordat je een hele bevolkingsgroep isoleert radicaliseer je nog meer mensen. En om de daders te vinden heb je de hulp nodig van mensen die dicht bij de daders staan: familie en vrienden. Zo is bijvoorbeeld Theodore Kaczynski, de Unabomber, opgespoord.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

De Architect

Luitenant-kolonel b.d. James Mitchell is een van de twee psychologen die genoemd worden als de architecten van het folterprogramma van de CIA.

VICE News zag kans om hem uitgebreid te spreken. En Mitchell popelt om zijn kant van het verhaal te doen, al kan hij niets bevestigen of ontkennen. Hij is het in ieder geval niet eens met psychologen die zeggen dat ‘enhanced interrogation’ niet werkt.

Hannah Arendts dictum over de banaliteit van het kwaad blijkt ook hier weer eens op te gaan. Mitchell vond het na 9/11 gewoon zijn morele plicht om zijn land te dienen en zijn expertise in te zetten om het land veiliger te maken tegen islamitische ‘jedi warriors’ die er op uit zijn om de Westerse beschaving om zeep te helpen.

En zien we daar nu het favoriete citatenboek van Hans Jansen in Mitchells kast staan?

Quote du Jour | Rectal rehydration

Het Amerikaanse senaatsrapport over folteringen door en in opdracht van de CIA is afgelopen dinsdag publiek gemaakt, en de media zijn in een staat van grote verontwaardiging.

The summary is filled with examples of torture and abuse that shock the conscience. For example, at least five CIA detainees were subjected to “rectal rehydration” or “rectal feeding” in order to establish total dominance over the prisoner. Some detainees were placed in ice water “baths.” Others were threatened with handguns and power drills (…) An al Qaeda suspect known as Abu Zubaydah, became “completely unresponsive with bubbles rising through his open full mouth” during a particularly aggressive session of waterboarding. Another detainee died due to hypothermia in a freezing prison.

Groot Brittannië’s geheime terreureenheid

DOCUMENTAIRE - Groot Brittannië zette een geheime terreureenheid, de MRF (Military Reaction Force), in tegen de IRA. Een aantal voormalige leden van deze eenheid treden nu naar buiten. Er lijken nog maar erg weinig documenten over de activiteiten van de MRF te bestaan. Als er al documenten waren, dan zijn deze waarschijnlijk vernietigd.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.