Het geheim van Den Haag: over binnen en buiten

Hieronder een gastbijdrage van Tom van Doormaal, die terwijl de nationale politieke machinaties achter de schermen bezig zijn, een vakantiebespiegeling wijdt aan twee politieke boeken. Over politieke onmacht en de (on)mogelijkheden van de uitvoerende macht. Wat is het geheim van Den Haag? Joost Heldeman schreef een boekje met die titel, maar een geheim is mij niet onthuld. Een vermakelijke geschiedenis is het wel. Heldeman schetst zichzelf in de rol van de loyale beleidsambtenaar, die een grote opdracht krijgt van de SG om een nieuwe werkstijl te ontwikkelen, maar tegelijk ook last houdt van klagende burgers, die gewoon een normale prestatie of nakomen van een belofte verlangen. Het lukt niet erg: de SG en zelfs de Minister kapittelen hem dat hij het niet goed heeft begrepen, want de suggestie dat het krachtdadig anders wordt aangepakt is mooi genoeg. Het lijkt er op dat dit het geheim is, maar dat is een cliché uit de Wilders-aanhang. Met de klagende burger loopt het iets beter af: na lang zoeken vindt de beleidsambtenaar de man die een ten onrechte doodverklaarde vrouw digitaal weer tot leven kan wekken, door een simpel productieregeltje in de computer te veranderen. Moet de minister dat niet weten? Nou nee, als wettelijke rechten door een misverstand worden afgepakt, vindt toch elke minister goed dat dit wordt gecorrigeerd? Dat is een mooie tournure: in de bureaucratische spelonken vergeet je gemakkelijk dat de kernwaarde toch altijd de rationaliteit is, zoals Max Weber ooit leerde.

Door: Foto: Sargasso achtergrond wereldbol
Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Sargasso café | Bezuinigingsvoorstellen

sargassocafé2Zo, ze moesten er stevig op broeden. Maar dan hebben de ambtenaren ook de nodige virtuele meters papier kunnen vullen.
De bezuiningsvoorstellen zijn bekend (ook wel eufemistisch “brede heroverwegingen” genoemd). Neem een kop koffie of iets sterkers en vertel ons wat u opvalt en wat u er van vindt.

Update (12:55): Handig lijstje bij de nos.
Update (13:00): Nationale politie, hogere boetes en justitie en binnenlandse zaken samen. Plus korten op WW (900 miljoen)
Update (13:10): 6,35 miljard in de zorg

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

het Saillant | Werkweigering

SaillantLOGOHet is een goede zaak dat ambtenaren (straks) weigeren PVV-beleid uit te voeren dat in strijd is met de normen en waarden waarvoor de democratische rechtsstaat Nederland decennialang heeft gestaan.

Uit een enquête [pdf] in Binnenlands Bestuur: een vakblad voor bestuurders en ambtenaren blijkt dat zes van de tien ambtenaren zegt problemen te hebben om straks onder een PVV-bestuurder te moeten werken. Ruim één op de drie overweegt dan op te stappen.

Een tijdje terug weigerden sommige streng-christelijke trouwambtenaren homohuwelijken te sluiten. Er kwam meestal een polderoplossing, de zwarte kous kreeg een snipperdag voor bijbelstudie. Maar met het aantreden van de ondemocratische PVV-beweging in het landelijk en lokaal bestuur worden de ambtelijke dilemma’s opeens een stuk grimmiger.

Een politieagent die weigert gericht een knieschot te geven aan relschoppers? Een opsporingsambtenaar die weigert mee te werken aan gedwongen deportatie van gezinnen die al hun hele leven in Nederland wonen? Dit zijn veel fundamentelere keuzes. Met het pleidooi voor PVV-stadscommando’s zouden deze archiefbeelden uit de Bezette Gebieden waar Israelische soldaten moedwillig de armen van Palestijnse stenengooiers breken wel eens realiteit in de polder kunnen worden. In Israël zijn hierom honderden dienstweigeraars, mocht het in Nederland ooit zover komen dan moeten ambtenaren amoreel beleid (kunnen) weigeren. Met slechts 20-25% van het electoraat dat PVV stemt kan het niet zo zijn dat de overige 80-75% zich een mening laat opleggen die indruist tegen de universele mensenrechten.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Haagse doofpot geeft te denken

Toch vreemd dat de hele Tweede Kamer, het schildersbedrijf, de weduwe van de dode schilder en ons complete opsporingsapparaat misleid zijn door Balkenende c.s. RTL Nieuws onthult dat de landsadvocaat samen met wat topambtenaren belastende informatie achterhield. Terwijl Balkenende aan de voordeur getuigen opriep om met informatie te komen, verdonkermaanden zijn ondergeschikten via de achterdeur de al aanwezige informatie.

Dat geeft je te denken, hoeveel wordt er verzwegen? Zijn er wekelijks dit soort cover-ups? Ik kan me namelijk niet voorstellen dat dit alleen voorkomt bij brand in een ambtswoning waarbij – met alle respect – maar één persoon omkomt. Het is verschrikkelijk dat het gebeurt, maar niet zo baanbrekend dat Balkenende zelf daardoor ernstig in diskrediet kan komen.

Is het te ver gezocht als ik stel dat de cover-ups een veelvoorkomende praktijk zijn en dat er hier helaas voor Balkenende eentje bloot wordt gelegd? Is dit maar het topje van de spreekwoordelijke ijsberg? Je gebruikt immers niet een nieuwe tactiek, alleen om in deze futiele zaak goed voor de dag te komen. De brand en de nasleep hiervan speelden zich tot nu toe af in de periferie van verschillende maatschappelijke debatten.

We kunnen in ieder geval de conclusie trekken dat Fred ‘Eén man tegen de staat’ Spijkers niet het enige slachtoffer is van verduistering door de rijksoverheid. Daar komen nu de weduwe en de werkgever van schilder Aart de Lijster bij.

Lezen: Het wereldrijk van het Tweestromenland, door Daan Nijssen

In Het wereldrijk van het Tweestromenland beschrijft Daan Nijssen, die op Sargasso de reeks ‘Verloren Oudheid‘ verzorgde, de geschiedenis van Mesopotamië. Rond 670 v.Chr. hadden de Assyriërs een groot deel van wat we nu het Midden-Oosten noemen verenigd in een wereldrijk, met Mesopotamië als kernland. In 612 v.Chr. brachten de Babyloniërs en de Meden deze grootmacht ten val en kwam onder illustere koningen als Nebukadnessar en Nabonidus het Babylonische Rijk tot bloei.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Moeten we ambtenaren eenvoudiger kunnen ontslaan?

ambtenaar-lui?Een Kamermeerderheid, met D66 in de persoon van Fatma Koser Kaya voorop, vindt dat ambtenaren eenvoudiger ontslagen zouden moeten kunnen worden. Wonderlijk genoeg wil zij daarbij voor agenten, militairen, rechters en topambtenaren een uitzondering maken. Zijn slecht functionerende agenten, militairen of rechters minder erg dan andere slecht functionerende ambtenaren? En zijn incapabele of politiek gedreven topambtenaren juist niet het grootste probleem?
Ongetwijfeld zal deze boodschap het op dit moment goed doen bij een groot deel van de inwoners van ons land. Op de genoemde groepen agenten en militairen na, zijn ambtenaren tenslotte lui, lastig, spookambtenaar of raamambtenaar, altijd ziek of op vakantie, ongemotiveerd en eigenlijk volstrekt nutteloos. Dus ja, het aanpassen van de wet hoeft niet zo ingewikkeld te zijn. De bevolking is grotendeels voor, er is best een meerderheid in de kamer te vinden, dus geen probleem zou ik zeggen.

Is  het werkelijk zo eenvoudig? Is het inderdaad zo dat de inderdaad goede ontslagbescherming alleen maar ten voordele van ambtenaren zelf is? En niet ook een voordeel kent voor de samenleving als geheel? Ik denk het wel. Niet dat ik het volledig oneens ben met mevrouw Kaya, maar ik denk dat we erg moeten oppassen met het onszelf rijk te rekenen wanneer het gaat om het overheidspersoneelsbeleid.

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

Omvallende stapel dossiers eist negen levens

Elke week maakt GeenCommentaar ruimte voor een artikel van de satirische website de Speld! Nieuws zonder de ‘feitish’ van de reguliere media.

Een klein deel van de omgevallen dossiers (Foto: Flickr/tonx)

Bij de Dienst Werk en Inkomen in Amsterdam heeft een omvallende stapel achterstallige dossiers vanochtend het leven geëist van acht beleidsambtenaren en een koffiejuffrouw. Zij waren allen op slag dood. Meer dan honderd medewerkers werden door de brandweer bevrijd. Vrijwilligers zoeken met behulp van speurhonden naar veertien ambtenaren die vermoedelijk nog onder het papier bedolven liggen.

Het ongeluk is waarschijnlijk het gevolg van een jonge, ambitieuze ambtenaar die de gigantische stapel dossiers probeerde ‘weg te werken’. “Keesmaat richtte zijn aandacht op de 2167 achterstallige WW-uitkeringen die gemeente nog moet voldoen,” aldus Stef Fransen, hoofd van de afdeling uitkeringen, “zonder in te zien dat die stapel het fundament vormde onder de 32.021 uitkeringsaanvragen en de 7231 langlopende projecten voor werkervaringsplekken. Op hun beurt ondersteunden deze stapels de bulk (155.134 stuks) van foutief ingevulde formulieren.” De beslissing van Keesmaat om als eerste het 1134e dossier uit de stapel te trekken bleek fataal voor de structurele integriteit van het ‘dossiergebouw’.

Volgens directeur Visser-Rose is dit voor DWI naast een ‘bureaucratische tragedie’ vooral ook een leerzame gebeurtenis. “Het leert ons eens te meer dat je achterstanden niet onbesuisd moet wegwerken, maar stapje voor stapje en in de juiste volgorde. Bovendien toont het aan dat ambitie en werklust tot levensgevaarlijke situaties kunnen leiden. We zullen daar in de komende maanden nog meer aandacht aan moeten besteden.”

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Vorige Volgende