Polen doet nog steeds moeilijk

Hongarije krijgt straf. Eindelijk gaat de Europese Unie het rechtsstaatmechanisme toepassen door subsidie te onthouden aan een land dat zich niet aan de principes van de rechtsstaat houdt. Onder druk van Orbán die steun aan Oekraïne dreigde te blokkeren is de straf ietsje afgezwakt. Maar de deal die maandag in Brussel werd gesloten blijft voor de EU een 'historisch uniek besluit'. Nu Polen nog. Ook dat land dreigt Europese miljarden mis te lopen vanwege een onopgelost dispuut over de rechterlijke macht. Dinsdagavond kreeg het parlement uiteindelijk een nieuw wetsvoorstel dat aan de bezwaren van de andere lidstaten tegemoet zou moeten komen. De PiS-regering kan het geld in aanloop naar de verkiezingen volgend jaar goed gebruiken. Het voorstel voorziet in een onafhankelijker tuchtcollege voor rechters en het opheffen van sancties voor rechters die kritiek op collega's uiten. De wet heeft de steun van de oppositie nodig omdat er in de rijen van de regeringscoalitie tegenstanders zijn. Maar Polen blijft moeilijk doen. Gisteren werd de EU-top onder druk gezet door de aankondiging van een Pools veto op het hele maandag overeengekomen pakket vanwege de daarin opgenomen wet die een minimum winstbelasting voorschrijft voor de hele EU. Polen had hier eerder bezwaar tegen gemaakt. Het land wil uitstel van de beslissing totdat een akkoord over dit onderwerp met een groot aantal andere landen buiten de EU rond is. Donderdagavond werd bekend dat Polen toch akkoord gaat met het belastingvoorstel. Als troostprijs voor het laten vallen van het veto kreeg Polen een tekst ingevoegd in het slotdocument van de top van de EU-leiders. Daarin staat dat de Commissie snel werk gaat maken van een aanvullende regeling voor de belasting van multinationals. De top eindigde bij uitzondering nog voor middernacht nadat overeenstemming werd verkregen over hulp aan Oekraïne ter waarde van 18 miljard euro. Activisten voor de rechter In eigen land doet de Poolse regering nog steeds moeilijk over burgerrechten voor vrouwen en de LGBT-gemeenschap, concludeert Human Rights Watch. De organisatie vindt dat de EU op dit gebied ook haar verantwoordelijkheid moet nemen. 'Vijandige houdingen ten opzichte van LHBT's zagen we in 2019 toen regio's en gemeenten zichzelf "LGBT Ideologievrij" begonnen te verklaren of zich aansloten bij een door de overheid gesteund familiehandvest, waarin werd opgeroepen tot uitsluiting van LHBT's uit de Poolse samenleving. Meer dan 90 regionale en gemeentelijke autoriteiten hebben zich inmiddels "LGBT-ideologievrij" verklaard of hebben het handvest ondertekend.' Voor vrouwen kwam daar in 2020 een aanscherping van het verbod op abortus bij. Volgens HRW zijn er inmiddels tenminste vijf vrouwen gestorven omdat ze niet op tijd medische hulp kregen. Justyna Wydrzyńska, een pro-abortus activiste wordt vervolgd vanwege het leveren van abortuspillen. De ultraconservatieve katholieke organisatie Ordo Iuris, die eerder bij de regering heeft aangedrongen op strengere maatregelen tegen abortushulpverleners staat het Openbaar Ministerie bij in de vervolging van Wydrzyńska. Andere mensenrechtenactivisten worden door de overheid zwart gemaakt en bedreigd met een SLAPP-proces. Een voorbeeld is het proces tegen Bart Staszewski. Hij fotografeerde voor zijn project getiteld 'Zones' plaatsnaamborden van gemeentes die zich presenteren als 'LGBT-ideologie vrije' gemeente. Op zijn foto's had hij het woord 'ideologie' weggelaten, aanleiding voor enkele gemeenten om hem een proces wegens smaad aan te doen. De aanklagers worden in dit proces bijgestaan door de extreemrechtse, nationalistische Polish League Against Defamation, een nauw met de regering verbonden organisatie die tegen iedereen proces voert die iets onaardigs over Polen zegt of schrijft. President weigert onderwijswet te tekenen Gisteren weigerde president Duda voor de tweede keer een onderwijshervormingswet te ondertekenen. De wet zou door de overheid aangestelde schooltoezichthouders meer macht hebben gegeven om toestemming te weigeren voor extra curriculumlessen. In de praktijk zou het er volgens critici op neerkomen dat NGO's niet meer worden toegelaten tot scholen. Duda zei dat hij protestbrieven had ontvangen van ouders en opvoeders. 'Ik heb besloten deze wet niet te ondertekenen ... ik begrijp dat dit een groot deel van onze samenleving zal kalmeren. We hebben vandaag vrede nodig ... we hebben sociale vrede nodig, politieke vrede', zei hij. Je zou het kunnen zien als zijn manier om PiS te waarschuwen tegen al te drieste stappen die hen straks bij de verkiezingen kunnen opbreken.Voorlopig staan ze in de polls nog voor op de oppositie van het Burgerforum van Donald Tusk. Maar dat hoeft natuurlijk niet zo te blijven. 

Door: Foto: Max Bashyrov (cc)
Foto: Fibonacci Blue (cc)

Recht op abortus onder druk

, door

De Verenigde Staten zijn in veel opzichten toonaangevend voor Europa. Al heel lang en met instemming van een meerderheid van de bevolking. Het terugdraaien van het recht op abortus door het Amerikaanse Hooggerechtshof heeft hier daarom nu de angst gevoed dat ook in Europa een terugslag mogelijk is. Er wordt weer gedemonstreerd met de meer dan vijftig jaar oude leuze ‘Baas in eigen buik’. Het Europarlement heeft gisteren een motie aangenomen met een pleidooi om het recht op abortus in de EU veilig te stellen. Het parlement dringt er bij de lidstaten op aan ‘abortus uit het strafrecht te halen en belemmeringen voor veilige en legale abortus en voor de toegang tot seksuele en reproductieve gezondheid en rechten weg te nemen en te bestrijden’. In de motie, die met 324 stemmen voor, 155 tegen en 38 stemonthoudingen werd aangenomen, verzoekt het parlement het recht op abortus op te nemen in het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie.

Malta

Voor EP-voorzitter Roberta Metsola is dit een lastig dossier. Ze heeft zich bij haar verkiezing geconformeerd aan het EU-standpunt, maar houdt zich voor het thuisfront op de vlakte. Malta, haar thuisland, is het enige land in Europa waar abortus onder alle omstandigheden nog steeds is verboden. Dokters die vrouwen helpen met een abortus worden behandeld als criminelen. Politici die pleiten voor verandering van de wet kunnen een verdere carrière wel vergeten. Dat geldt ook voor de progressieve partijen zoals de Groenen en de Sociaaldemocraten waar Metsola toe behoort. Het verbod heeft er onlangs toe geleid dat dokters weigerden hulp te verlenen aan een Amerikaanse vrouw die in de zestiende week van haar zwangerschap werd geconfronteerd met bloedingen die haar het leven had kunnen kosten. Ze werd uiteindelijk overgebracht naar Mallorca om daar een abortus te ondergaan.

Lezen: Mohammed, door Marcel Hulspas

Mededeling

Wie was Mohammed? Wat dreef hem? In deze vlot geschreven biografie beschrijft Marcel Hulspas de carrière van de de Profeet Mohammed. Hoe hij uitgroeide van een eenvoudige lokale ‘waarschuwer’ die de Mekkanen opriep om terug te keren tot het ware geloof, tot een man die zichzelf beschouwde als de nieuwste door God gezonden profeet, vergelijkbaar met Mozes, Jesaja en Jezus.

Mohammed moest Mekka verlaten maar slaagde erin een machtige stammencoalitie bijeen te brengen die, geïnspireerd door het geloof in de ene God (en zijn Profeet) westelijk Arabië veroverde. En na zijn dood stroomden de Arabische legers oost- en noordwaarts, en schiepen een nieuw wereldrijk.

Closing Time | Gorefest

, door

Het is godverdomme treurig dat er aandacht voor gevraagd moet worden, anno 2019. Maar as we speak wordt in Amerika abortus in verschillende staten verboden, waarbij zelfs de doodstraf opgelegd kan worden voor het (laten) uitvoeren van een abortus. Waarbij de bizarre situatie ontstaat dat, in het geval van abortus na verkrachting of incest, de niet-moeder of de arts hogere straffen kunnen krijgen dan de verkrachter / incestpleger. Ook in Nederland staan tegenwoordig hufters vrouwen lastig te vallen bij abortusklinieken. En, het zal ook eens niet, Neerlands eigen radicaalrechts springt op de bandwagon en keert zich tegen abortus… en euthanasie, en werkende vrouwen in het algemeen. Nee, geen link, want al veel te veel aandacht.

Foto: Ramses van Bragt (cc)

Zet het recht op abortus, euthanasie en het homohuwelijk in de Grondwet

, door

COLUMN - van Mr. Huub Linthorst

Het is een wonderlijk fenomeen: in de Verenigde Staten van Noord-Amerika dreigt het recht op abortus in belangrijke mate ongedaan te worden gemaakt, en in Nederland gaan demonstranten de straat op. Wat denken die demonstranten daarmee te bereiken? Niet dat het Amerikaanse Hooggerechtshof een andere beslissing gaat nemen dan daar nu in concept voorligt, neem ik aan. Waarschijnlijk wel: duidelijk maken dat er Nederlanders zijn die het heel erg zouden vinden als iets dergelijks ook in Nederland zou gebeuren. Dat is niet echt nieuws; we konden het al vermoeden. Wat wel nieuw zou zijn is als demonstranten zouden aangeven wat er dan wél zou moeten gebeuren om het onheil af te wenden. Ik geef daarvoor, nu de demonstranten zelf niet op het idee gekomen zijn, een voorzet: wetgeving.

Daarbij zijn er twee opties: gewone formele wetgeving en een herziening van de Grondwet.
De eerste optie heeft uiteraard de nodige beperkingen. Er bestaat al een Wet afbreking zwangerschap en nog onlangs zijn een aantal verbeteringen daarin voorgesteld. Een meer vergaande verbetering zou zijn: het uit het strafrecht halen van overtredingen door artsen van de bepalingen van die wet. Dat maakt het voor het openbaar ministerie onmogelijk om door middel van (proef)processen te proberen de toepassing van de wet strikter te maken. Zoals het O.M. dat, gelukkig zonder succes, al bij de euthanasiewet heeft gedaan. Er zijn dan ook goede redenen om in ieder geval ook deze weg te bewandelen, maar voldoende is het niet.

Foto: Miki Jourdan (cc)

Gelekt vonnis: donkere toekomst voor abortusrecht in Amerika 

, door

ANALYSE - Nog nooit eerder in de geschiedenis van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten werd een volledig concept-vonnis gelekt. Maandagavond publiceerde nieuwswebsite POLITICO een geschreven uitspraak van 60 pagina’s in de abortus-zaak Dobbs v. Jackson Women’s Health Organization; de uitspraak zou pas over enkele weken worden gedaan.

De inhoud van het vonnis is nog explosiever dan het lek. De uitspraak zou korte metten maken met de grondwettelijke beschermingen op het abortusrecht en – zijdelings – andere fundamentele rechten, zoals de openstelling van het huwelijk en het verbod op anti-sodomiewetgeving, op de helling zetten. Amerika is in rep en roer.

De uiteindelijke inhoud van de uitspraak moet nog worden bepaald; en mogelijk dat de scherpste kantjes eraf worden gehaald. Desalniettemin schetst het conceptvonnis – en het feit dat de conservatieve vleugel van het Hoogegerechtshof met 6 tegen 3 in de meerderheid is – een donker toekomstbeeld voor het Amerikaanse abortusrecht en de Amerikaanse grondrechten in bredere zin.

Roe v Wade

Tot 1973 werd het recht op abortus bepaald door de verschillende Amerikaanse staten. Destijds was in het merendeel van die staten abortus onder de meeste omstandigheden verboden; in enkele staten was abortus op aanvraag legaal. In 1973 stelde het Hooggerechtshof in de zaak Roe v. Wade een ondergrens aan wat staten konden verbieden ten aanzien van abortus.

Lezen: Venus in het gras, door Christian Jongeneel

Mededeling

Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.

Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.

Foto: Greenpeace Polska (cc)

Het zwarte schaap van Europa

, door

Maandag beloofden in Glasgow leiders van honderd landen een einde te maken aan de ontbossing. Daaronder was ook Polen, het land dat dit voorjaar nog in strijd met uitspraken van het Europese Hof besloot de bijl te zetten in het woud van Białowieża, een bijzonder waardevol bosgebied aan de grens met Wit-Rusland. In het bos, dat ongeveer even groot is als de provincie Utrecht, verblijven wolven en Europese bizons. Het wordt een oerbos genoemd, omdat een groot deel van het woud in zijn natuurlijke staat is behouden. Het staat al tientallen jaren op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Milieubeschermers die jarenlang actie voerden tegen de aantasting van dit gebied verliezen het bij de Poolse regering van de houtkappers. Het Europese Hof heeft Polen in 2018 al verboden om bomen in het bos te kappen. Een eerdere weigering om te stoppen met kappen kostte Polen een boete van 100.000 euro per dag. De regering zegt nu net als drie jaar geleden bomen te willen kappen om paden vrij te maken, de plaatselijke bevolking te voorzien van brandhout en de bomen te beschermen tegen een schorskever.

Een muur in het bos

Niet alleen de houtindustrie bedreigt het bos. Natuuronderzoekers van het Zoogdieronderzoeksinstituut in Białowieża waarschuwen  voor de negatieve gevolgen van de bouw van een muur aan de grens met Wit-Rusland. De Poolse regering wil een muur bouwen om de migranten tegen te houden die vanuit Wit-Rusland het land proberen binnen te komen op weg naar Duitsland. De wetenschappers wijzen er op dat een muur ook een negatieve invloed kan hebben op de migratie van dieren in het Białowieża-woud. Zij vrezen dat een muur in het bos er toe zal leiden dat het Białowieża-bos van de UNESCO-werelderfgoedlijst wordt verwijderd. De regering kondigt de oprichting aan van corridors voor dieren. Het conflict met Wit-Rusland over de migranten, die Loekasjenko opzettelijk de grens over zou sturen als reactie op de sancties van de EU tegen zijn bewind, escaleerde deze week toen Poolse militairen ’s nachts oog in oog kwamen te staan met gewapende Wit-Russen die zich volgens Polen aan de verkeerde kant van de grens bevonden.

Foto: Piotr Drabik (cc)

Demonstraties in Polen gaan over meer dan de abortuswetgeving

, door

ELDERS - In Polen wordt al een week lang gedemonstreerd tegen een uitspraak van het Constitutioneel Hof over abortus. Terwijl de leider van regeringspartij PiS aanstuurt op polarisatie laat de president een ander geluid horen.

Het Poolse Constitutioneel Hof, waarvan de onafhankelijkheid wordt betwist, bepaalde dat het aborteren van een foetus met een afwijking in strijd is met de grondwet. Dit betekent dat het recht op abortus in het sterk katholieke land nog verder wordt ingeperkt. Abortussen zijn alleen nog toegestaan na incest, verkrachting of levensgevaar voor de moeder. Polen had in vergelijking met andere Europese landen al een heel strenge wet die veel vrouwen dwong voor een abortus naar het buitenland te gaan of een beroep te doen op illegale hulp met alle risico’s van dien. Het zijn vooral de minder gefortuneerde vrouwen die door de uitspraak van het Hof worden getroffen.

Voor de regerende PiS, de partij voor Recht en Rechtvaardigheid (sic), zijn de demonstraties een aanleiding om zich van haar meest conservatieve en traditionele kant te laten zien. Partijleider Jarosław Kaczynski riep zijn landgenoten per video op de kerken te verdedigen tegen de aanvallen van de pro-abortus bdeweging. Hij beschuldigde de demonstranten bij te dragen aan de verspreiding van het coronavirus dat dezer dagen tot records aan besmettingen heeft geleid. Het was vooral een gebaar richting zijn extreemrechtse concurrenten. Een conflict met extreemrechts was vorige maand aanleiding voor de partijleider, die tot dan op de achtergrond bleef, om zich rechtstreeks te gaan bemoeien met het regeringsbeleid.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Doneer!

Mededeling

Sargasso is een laagdrempelig platform waarop mensen kunnen publiceren, reageren en discussiëren, vanuit de overtuiging dat bloggers en lezers elkaar aanvullen en versterken. Sargasso heeft een progressieve signatuur, maar is niet dogmatisch. We zijn onbeschaamd intellectueel en kosmopolitisch, maar tegelijkertijd hopeloos genuanceerd. Dat betekent dat we de wereld vanuit een bepaald perspectief bezien, maar openstaan voor andere zienswijzen.

In de rijke historie van Sargasso – een van de oudste blogs van Nederland – vind je onder meer de introductie van het liveblog in Nederland, het munten van de term reaguurder, het op de kaart zetten van datajournalistiek, de strijd voor meer transparantie in het openbaar bestuur (getuige de vele Wob-procedures die Sargasso gevoerd heeft) en de jaarlijkse uitreiking van de Gouden Hockeystick voor de klimaatontkenner van het jaar.

Foto: Roel Wijnants (cc)

De wet van Pieter Dirk Uys

, door

COLUMN - Heeft u het ook gelezen? Dat paginagrote interview in het NRC met de voorman van Civitas Christiana, Hugo Bos? Een katholieke activistenclub die zich teweerstelt tegen abortus, homohuwelijk en meer in het algemeen streeft naar:

terugkeer naar de waarden die sinds de Verlichting omver zijn gehaald en onze samenleving in betekenisloze, seculiere chaos hebben gestort

Geen gebrek aan ambitie, zou ik zeggen. Vooroorlogs is misschien nog wel haalbaar, maar vóór de Verlichting? Dan moet je toch echt in een ander land gaan wonen en ik zou werkelijk zo gauw niet weten welk. De Verlichting is overal, zelfs waar hij niet is.

Civitas Christiana heeft drie hoofdcampagnes:

  • Stichting Recht zonder Onderscheid, die zich verzet tegen abortus;
  • Gezin in Gevaar, tegen de LGBT-plus propaganda en gender-ideologie en
  • Cultuur onder Vuur, dat behoud van de Nederlandse cultuur en christelijke tradities waaronder Zwarte Piet nastreeft.

Bij dat laatste denkt u wellicht aan een fout van de journalist, maar dit is geen vergissing.

Even verderop staat het er echt:

Ook niet-gelovigen willen behoud van onze christelijke tradities, zoals Zwarte Piet.

Ik heb mij een volle dag afgepijnigd hoezo en waarom Zwarte Piet een christelijke traditie zou kunnen zijn. Maar in de bijbel kom ik niet verder dan een zéér hoge Ethiopische ambtenaar, de koningen van Kush, de Koningin van Sheba, en het mooiste meisje van de hele wereld, maar geen Zwarte Piet.

Foto: Jon Chiang (cc)

Ierse premier mijdt referendum over abortus

, door

ELDERS - Legalisering van abortus blijft een twistpunt in Ierland en Noord-Ierland. Kindermisbruik wordt toegedekt.

De vorig jaar aangetreden premier van Ierland Enda Kenny had het beloofd in de verkiezingscampagne: een referendum over het intrekken van het achtste amendement op de Ierse grondwet uit 1983 dat abortus verbiedt. Ierland heeft met Polen, Malta, Italië en Cyprus de minst vrije abortuswetgeving. Eenmaal aan de macht met zijn minderheidsregering van de christendemocratische Fine Gael wil hij er niet meer over praten. De kwestie werd afgelopen zomer weer opgerakeld door twee vrouwen die op Twitter hun verhaal deden over de abortus die ze in Engeland lieten uitvoeren. Woensdag j.l., op de internationale dag voor vrouwenrechten, herinnerden duizenden demonstranten Kenny aan zijn belofte met een Strike4Repeal. 

Kenny heeft nog een ander gevoelig onderwerp op zijn bord gekregen. Het misbruik van de onder voogdij geplaatste geestelijk gehandicapte Grace en de rol van gezondheidszorgautoriteiten die hebben geprobeerd de zaak in de doofpot te stoppen. Pas nadat de liberale Fianna Fail partij om ging besloot de regering het onderzoek uit te breiden naar mogelijk misbruik bij 46 andere kinderen.

En dat komt dan nog bovenop het onderzoek naar de vondst van een massagraf met bijna 800 babylijkjes bij een voormalig opvanghuis van nonnen voor ongehuwde moeders. Een lokale historica ontdekte het graf nadat ze voor de kinderen wel overlijdensgegevens vond, maar geen graven. Premier Kenny sprak van een chamber of horrors. Maar daarmee kan de zaak niet worden afgedaan. In de Guardian bepleit Tanya Gold een onderzoek naar al deze opvanghuizen. Dat is volgens haar in het belang van alle kinderen die er geboren zijn, en vervolgens voor adoptie zijn afgestaan, en van alle ongehuwde moeders die in in het bekrompen katholieke Ierland geen andere keus hadden dan zich over te geven aan het strafregime van de nonnen om vervolgens voor altijd van hun kind gescheiden te blijven.

Lezen: De wereld vóór God, door Kees Alders

Mededeling

De wereld vóór God – Filosofie van de oudheid, geschreven door Kees Alders, op Sargasso beter bekend als Klokwerk, biedt een levendig en compleet overzicht van de filosofie van de oudheid, de filosofen van vóór het christendom. Geschikt voor de reeds gevorderde filosoof, maar ook zeker voor de ‘absolute beginner’.

In deze levendige en buitengewoon toegankelijke introductie in de filosofie ligt de nadruk op Griekse en Romeinse denkers. Bekende filosofen als Plato en Cicero passeren de revue, maar ook meer onbekende namen als Aristippos en Carneades komen uitgebreid aan bod.

Lezen: Bedrieglijk echt, door Jona Lendering

Mededeling

Bedrieglijk echt gaat over papyrologie en dan vooral over de wedloop tussen wetenschappers en vervalsers. De aanleiding tot het schrijven van het boekje is het Evangelie van de Vrouw van Jezus, dat opdook in het najaar van 2012 en waarvan al na drie weken vaststond dat het een vervalsing was. Ik heb toen aangegeven dat het vreemd was dat de onderzoekster, toen eenmaal duidelijk was dat deze tekst met geen mogelijkheid antiek kon zijn, beweerde dat het lab uitsluitsel kon geven.

Volgende